Sebelumnya anda sudah mempelajari tentang rumus-rumus perkalian sinus dan cosinus,
seperti berikut.
1
𝛼 = (𝐴 + 𝐵)
2 ……………….. (5)
𝐴 − 𝐵 = (𝛼 + 𝛽) − (𝛼 − 𝛽) = 2𝛽
2𝛽 = 𝐴 − 𝐵
1
𝛽 = (𝐴 − 𝐵)
2 ………………. (6)
Apabila persamaan (5) dan (6) disubstitusikan ke persamaan (1) dan (2), sehingga diperoleh:
1 1
1. cos 𝐴 + cos 𝐵 = 2 cos 2 (𝐴 + 𝐵) cos 2 (𝐴 − 𝐵)
.. 1 1
2. cos 𝐴 − cos 𝐵 = −2 sin 2 (𝐴 + 𝐵) sin 2 (𝐴 − 𝐵)
Apabila persamaan (5) dan (6) disubstitusikan ke persamaan (3) dan (4), sehingga diperoleh:
1 1
1. sin 𝐴 + sin 𝐵 = 2 sin 2 (𝐴 + 𝐵) cos 2 (𝐴 − 𝐵)
1 1
2. sin 𝐴 − sin 𝐵 = 2 cos 2 (𝐴 + 𝐵) sin 2 (𝐴 − 𝐵)
KESIMPULAN
Rumus penjumlahan dan pengurangan sinus dan cosinus adalah sebagai berikut :
1 1
1. cos 𝐴 + cos 𝐵 = 2 cos 2 (𝐴 + 𝐵) cos 2 (𝐴 − 𝐵)
1 1
2. cos 𝐴 − cos 𝐵 = −2 sin 2 (𝐴 + 𝐵) sin 2 (𝐴 − 𝐵)
1 1
3. sin 𝐴 + sin 𝐵 = 2 sin 2 (𝐴 + 𝐵) cos 2 (𝐴 − 𝐵)
1 1
4. sin 𝐴 − sin 𝐵 = 2 cos 2 (𝐴 + 𝐵) sin 2 (𝐴 − 𝐵)
Contoh :
1. Tentukan bentuk sederhana dari cos 3𝑥 + cos 𝑥!
Rumus pengurangan sinus
1 1
cos 𝑝 + cos 𝑞 = 2 cos 2 (𝑝 + 𝑞) cos 2 (𝑝 − 𝑞)
Maka
1 1
cos 3𝑥 + cos 𝑥 = 2 cos 2 (3𝑥 + 𝑥) cos 2 (3𝑥 − 𝑥)
= 2 cos 2𝑥 cos 𝑥
Jadi bentuk sederhana dari cos 3𝑥 + cos 𝑥 adalah 2 cos 2𝑥 cos 𝑥.
2. Tentukanlah bentuk sederhana dari sin 5𝑥 − sin 𝑥!
Penyelesaian :
Rumus pengurangan sinus
1 1
sin 𝑝 − sin 𝑞 = 2 cos 2 (𝑝 + 𝑞) sin 2 (𝑝 − 𝑞)
Maka
1 1
sin 5𝑥 − sin 𝑥 = 2 cos 2 (5𝑥 + 𝑥) sin 2 (5𝑥 − 𝑥)
= 2 sin 3𝑥 sin 2𝑥
Jadi bentuk sederhana dari sin 5𝑥 − sin 𝑥 adalah 2 sin 3𝑥 sin 2𝑥.
sin 𝐴+sin 3𝐴
3. Dipunyai sebuah segitiga dengan sin 𝐴 = 𝑎 dan cos 𝐴 = 𝑏. Tentukan nilai dari cos 𝐴−cos 3𝐴!
Identitas
sin(−𝑥) = − sin 𝑥
cos(−𝑥) = cos 𝑥
Maka
1 1
sin 𝐴+sin 3𝐴 2 sin (𝐴+3𝐴) cos (𝐴−3𝐴)
2 2
= 1 1
cos 𝐴−cos 3𝐴 −2 sin (𝐴+3𝐴) sin (𝐴−3𝐴)
2 2
2 sin 2𝐴 cos(−𝐴)
= −2 sin 2𝐴 sin(−𝐴)
cos 𝐴
= −(− sin 𝐴)
cos 𝐴 𝑏
= =𝑎
sin 𝐴
sin 𝐴+sin 3𝐴 𝑏
Jadi nilai dari cos 𝐴−cos 3𝐴 adalah 𝑎