Anda di halaman 1dari 2

Gita Pahlawan

I Gusti Bagus Adnyana panglingsir Puri Kalérané, suba kasub dadi tokoh Veteran Pejuang RI
di sajebag Bali, duaning ragané bareng masiat di Surabaya dugas tanggal 10 Novémber 1945,
satondén ragané mawali ka Bali ajak para Pemuda Pejuangé lénan ané masekolah di Jawa
nglanturang berjuang di Bali. Gusti Aji Lingsir, kéto sané perah kasambat parab dané, marasa
girang di kayun katangkilin olih para siswa SMA ané kapimpin olih I Putu Kastu, nunas satua
parindikan siaté di Surabaya tanggal 10 Novémber 1945. Satondén nyaritayang siaté ento, dané
mapiseken tékén para siswané, sumangdén setata inget tekén pidaton Bung Karno présidén
kapertama Indonésiané ané mamurda JASMERAH, jangan sekali-sekali melupakan sejarah.
Duaning liu pesan ané patut palajahin di sajebag pajalan sejarah bangsa Indonésiané nglawan
penjajah. Dané nerangang yan pradéné ada anak, atawi bangsa ané tusing nyak malajah ngulik
sejarah bangsané, anaké ento tan buungan pasti belog. Belogé mapuara lacur.
Para siswané ané katugasang olih gurunné ngalih satwa indik siaté di Surabaya, makejang pada
angob tur seken pesan madingehang piteket dané. Satondén aji lingsir nyaritayang unduk
perangé ento, aji buin mapiteket tekén cening ajak makejang pinaka generasi penerus bangsa
ané lakar nerusang perjuangan para Pahlawané ané suba lina, ngisinin kemerdekaan ené. Tugas
ceningé ajak makejang mula baat pesan sawiréh musuhé ané kaarepin jani kaliwat abstrak,
marupa kamiskinan, keterbelakangan, kabelogan, korupsi, narkoba, muwah ané lén-lénan.
Makejang ento lakar sida baan ngarepin aji semangat juang marupa jiwa, semangat lan nilai-
nilai Empat Lima. Jujur, bersatu padu, cinta kepada bangsa dan tanah air, bekerja
giat, muwah ané lén-lénan. Kéto piteket dané tekén para siswané. Nah jani aji lingsir lakar
nyaritayang parindikan siaté di Surabaya. Kawawanin tanggal 3 Septémber 1945, Pemerintah
RI Pusat ngangkat Residen Sudirman dari Gubernur di Jawa Timur. Lantur ragané ngadaang
rapat umum ping dua tanggal 11 September 1945 di Lapangan Tambaksari lan tanggal 17
September 1945 di Lapangan sepak bola Pasar Turi. Semangat Pemuda-pemuda lan Rakyat
Surabaya maluab sinambi nyeritang syalam perjuangan ”Merdéka, Merdéka, Merdéka”.
Sakéwala Kempetai pemerintah Jepang ané enu kuasa, negarang nambakin rapat umum ento,
turmaning ngumumang indik ané kuasa di Surabaya enu para serdadu Jepangé, tusing lénan,
satondén tentara Sekutuné (Inggris) teka. Sakéwala pengumumanné ento tusing karunguang,
buina kasautin aji jerit perjuangan Merdéka sajebag kota Surabayané. Rasa-rasa macelos langit
kotané. Tanggal 19 Septémber 1945 ada unduk ané madurgama di Hotél Oranye. Tan
pasangkan jalema Belandané ané makumpul di Hotélé ento menékang bendérané ané mawarna
Merah Putih Biru. Bih arék-arék Surabayané ajak rakyaté ané suba mabesikan gedeg pesan
lantur ngurung tur ngebug Hotélé ento. Bendéra Belandané katuunang, warna pelungné kauék,
lantas buin kapenakang marupa bendéra Mérah Putih.
Di tengah hotélé, yadiastu kajaga olih Kempetai, iegé tusing sidan katambakin. Pamuput
manggala Belandané ané madan Mr. Ploegman mati.
Yé… saja, Aji Lingsir dadi engsap nyaritayang, buiné cening-cening tusing ada ané matakon,
dija rakyat lan arék-arék Surabayané maan senjata. Para siswané nyaurin aji kenyem. Sawiréh
semangat lan persatuané suba kukuh, para pemuda lan rakyat Surabayané, cara blabar bandang
ngebug sebarengan tangsi-tangsi tentara Jepangé, kantor-kantor, pabrik-pabrik ané kajaga olih
tentara Jepangé. Ulesné ulian ban kateeb serdadu Jepangé jog polos nyerahang sarwa sejatanné,
ané malaras, bawak, lantang kéto masi meriem-meriem, granat-granat, lan motor-motor.
Makejang senjata-senjata ané kajuang ento kaanggon nganti senjata gelanggangé, tur maning
ngalebihin. Maan nangkep senjatané ento, ngawinang semangat rakyat Surabayané maluab.
Siaté ané gedé tusing lén dugas ngarepin tentara Inggrisé ané kasub tekén tentara Gurkhané,
masenjata modéren, buina suba liu nyicipin uyah dugas Perang Dunia II-né. Siaté sengit pesan,
makedadua nampi korban.
Pihak Inggris kélangan manggala perang dadua ané madan Brigjén Malaby lan Brigjén Simon
Lodders. Semangat juang arék-arék Surabayané cara banténg kadaton tan kirigan, jantos tentara
Inggrisé makirig, mapupul di Pelabuhan Tanjung Pérak. Yan kénkén baya teka lantas Bung
Karno, Bung Hatta, lan Bung Mr. Syarifuddin Menteri Penerangan RI-né
ka Surabaya ngalinggihin kapal terbang Inggrisé. Di Surabaya kadaang patemuan tur kalingga
tanganin perjanjian gencatan senjata. Di subané para pemimpin RI-né mawali ka Jakarta, tau-
tau buin mani semangané tentara Inggrisé ngebug kota Surabayané, uli darat, laut, lan
udara. Para pemuda lan rakyaté kamemegan, yadiastu kéto siaté kawales malarapan ban
semangat lan katulusan. Siuan arék-arék lan rakyat Surabayané mati maurab getih, ngebekin
rurung, gang-gang, got-got, tegalan, lan uma-uma. Nah sawiréh kéto liunné ané ngemasin mati
di pesiatan di kota Surabaya, lantas olih Pemerintah Pusat kaputusang tanggal 10 Novémber
1945 dadi Hari Pahlawan Nasional.
Nah kéto satuanné apang cening nawang. Maka panguntat Aji Lingsir maang bebuntilan
anggon bekel kawekas, duaning Hari Pahlawan maisi peplajahan. Ané utama mabéla pati
ngrajegang hak-hak dasar, kamerdékaan lan kadaulatan bangsa lan jagat Indonésiané. Tusing
ada lewihan tekén ngaturang apa dogén gelahé, jiwa, lan arta ring Sang Ibu Pertiwi, madasar
ban katulusan, persatuan, lan kesatuan.
I Putu Kastu pinaka pimpinan rombongan matur subakti ring anaké lingsing: ”Titiang sareng
sami puniki ngaturang suksma banget antuk suécan Ratu Aji ngicénin titiang carita tur bekel
anggén titiang nglanturang cita-cita para pahlawané nagingin kemerdékaan puniki. Maka
panguntat lugrayang titiang ngaturang gending gegitaan sané mamurda Gita Pahlawan inggih
piarsayang”: Pahlawan Bangsa berjuang-berjuang. Teguh kukuh lan perwira. Ngamel tetujon
revolusi Empat Lima, ngwangun bangsa lan negara. Mogi-mogi Sang Hyang Widhi mapaica
genah ring swarga loka. Inggih maka panguntat titiang ngaturang paramasanti: Om Shantih…
Shantih…Shantih Om. Aji lingsir ngepuakang tangan.

Anda mungkin juga menyukai