Anda di halaman 1dari 20

A.

PELAT

Diketahui :

Mutu Beton (f’c ) = 15 MPa

Tegangan Leleh (fy) = 240 MPa

Beban Hidup Lantai (WL) = 150 kg/m² = 1.5 kN/m²

Berat Jenis Beton = 24 kN/m²

Ditanyakan :

A. Tebal Pelat
B. Penulangan Pelat
C. Gambar dan Detail Penulangan

Penyelesaian :

Berat Jenis Keramik per 1 cm = 0.24 kN/m²

Berat Jenis Spesi = 0.21 kN/m²

Berat Penggantung + Plafond = 0.18 kN/m²

Pelat dianggap ditumpu bebas pada balok tepi dan terjepit pada balok tengah :

Lx = 3000 mm untuk Panel A,B, dan C.

A. Menentukan tebal pelat ditinjau terhadap bentang pendek saja (Lx) :


1. Panel A (Satu ujung menerus)
𝐿𝑥 3000
h min = = = 93.75 mm fy = 240 Mpa
32 32

2. Panel B dan C (Dua Tumpuan dan Dua ujung menerus)

𝐿𝑥 3000
h min = = = 111,11 mm Dua Tumpuan
27 27

𝐿𝑥 3000
h min = = = 81,081 mm Dua Ujung Menerus
37 37

1
Jadi, tebal pelat diambil, h = 120 mm

B. Menghitung beban-beban yang bekerja :


1. Beban Mati
• Berat sendiri pelat = 0.12 x 24 = 2.88 kN/m²
• Berat spesi (2 cm) + keramik = (0.21 x 2) + 0.24 = 0.66 kN/m²
• Berat penggantung + plafond = 0.07 + 0.11 = 0.18 kN/m²
WD = 3.72 kN/m²
2. Beban Hidup
• Beban hidup lantai = 1.5 kN/m²
3. Beban Terfaktor
WU = 1.2 WD + 1.6 WL
= 1.2 x 3.72+ 1.6 x 1.5
= 6.864 kN/m²
C. Perhitungan Momen
Momen lentur pelat dihitung dengan rumus sebagai berikut :

M = ± 0.001 x WU x Lx² x C
Keterangan :
M = Momen
WU = Beban Terfaktor (1.2 WD + 1.6 WL)
Lx = Bentang terpendek
𝐿𝑦
C = Koefisien yang tergantung dari perbandingan 𝐿𝑥 dan kondisi tumpuan

I. PANEL A

𝐿𝑦 5
= 3 = 1,,667 (Diinterpuolasi), didapatkan :
𝐿𝑥

2
82−79
CLx =[ 1.7−1.6 x (1.667 – 1.6)] + 79 = 81.01
50−51
CLy =[ 1.7−1.6 x (1.667 – 1.6)] + 51 = 50.33
82−79
CTx =[ 1.7−1.6 x (1.667 – 1.6)] + 79 = 81.01
50−51
CTy =[ 1.7−1.6 x (1.667 – 1.6)] + 51 = 50.33

• MLx = 0.001 x WU x Lx² x C = 0.001 x 6.864 x 3² x 81.01 = 5.004 kN.m


• MLy = 0.001 x WU x Lx² x C = 0.001 x 6.864 x 3² x 50.33 = 3.109 kN.m
• MTx = -0.001 x WU x Lx² x C = -0.001 x 6.864 x 3² x 81.01 = -5.004 kN.m
• MTy = -0.001 x WU x Lx² x C = -0.001 x 6.864 x 3² x 50.33 = -3.109 kN.m
• MTix = ½ MLx = ½ x 5.004 = 2.502 kN.m
• MTiy = ½ MLy = ½ x 3.109 = 1.555 kN.m

II. PANEL B

𝐿𝑦 5
= 3 = 1.667 (Diinterpolasi), didapatkan :
𝐿𝑥
68 − 62
CLx =[ x (1.667 – 1.6)] + 62 = 66.02
1.7−1.6
77−75
CLy =[ x (1.667 – 1.6)] + 75 = 76.34
1.7−1.6
77−75
CTy =[ 1.7−1.6 x (1.667 – 1.6)] + 75 = 76.34

CTx = 0

• MLx = 0.001 x WU x Lx² x C = 0.001 x 6.864 x 3² x 66.02 = 4.078 kN.m


• MLy = 0.001 x WU x Lx² x C = 0.001 x 6.864 x 3² x 76.34 = 4.716 kN.m
• MTx = 0
MTy = -0.001 x WU x Lx² x C = -0.001 x 6.864 x 3² x 76.34 = -4.716 kN.m
MTix = ½ MLx = ½ x 4.078 = 2.039 kN.m
MTiy = ½ MLy = ½ x 4.716 = 2.358 kN.m

3
III. PANEL C

𝐿𝑦 5
= 3 = 1,,667 (Diinterpuolasi), didapatkan :
𝐿𝑥
62 −62
CLx =[ 1.7−1.6 x (1.667 – 1.6)] + 62 = 62
12−13
CLy =[ x (1.667 – 1.6)] + 13 = 12.33
1.7−1.6
62 −62
CTx =[ x (1.667 – 1.6)] + 62 = 62
1.7−1.6

CTy =0

• MLx = 0.001 x WU x Lx² x C = 0.001 x 6.864 x 3² x 62 = 3.830 kN.m


• MLy = 0.001 x WU x Lx² x C = 0.001 x 6.864 x 3² x 12.33 = 0.762 kN.m
• MTx = -0.001 x WU x Lx² x C = -0.001 x 6.864 x 3² x 62 = -3.830 kN.m
• MTix = ½ MLx = ½ x 3.830 = 1.915 kN.m
MTiy = ½ MLy = ½ x 0.762 = 0.381 kN.m

D. Perhitungan Tulangan
Untuk perhitungan tulangan diambil Mₘₐₖₛ dari masing-masing arah semua Panel :\

MLx = 5.004 kN.m Panel A

MLy = 4.716 kN.m Panel B

MTx = -5.004 kN.m Panel A

MTy = -4.716 kN.m Panel B

MTix = 2.502 kN.m Panel A

MTiy = 2.358 kN.m Panel B

4
 Tebal pelat, h = 120 mm
 Penutup beton diambil, p = 20 mm (kondisi kering)
 Diperkirakan diameter tulangan Ø = 10 mm
 Tinggi efektif d dalam arah x adalah

dx = h – p – ½ Ø

= 120 – 20 – ½(10)

= 95 mm

 Tinggi efektif d dalam arah y adalah :

dy = h – p – ØDx – ½ ØDy

= 120 – 20 – 10 - ½(10)

= 85 m

1) Tulangan Tumpuan
 Arah Sumbu X
Mu = MTx = -5.004 kN.m
Mu = Ø x As x fy x (d – a/2) = z , dimana z = (0.85-0.90)dx
Diambil z = 0.85
dx = 0.85 x dx
= 0.85 x 95
= 80.75 mm
Mu = Ø . ρ . b . dx . fy . z
𝑀𝑢
𝜌=
Ø . b . dx . fy . z

5.004 𝑥 10⁶
𝜌=
0.8 x 1000 x 95 x 240 x 80.75
𝜌 = 0.0034
𝜌 𝑚𝑖𝑛 = 0.0025 (Dari tabel)
𝑓′𝑐 600
𝜌b = 0.85 x 𝛽₁ 𝑥 𝑓𝑦 x { } 𝛽₁ = 0.85 ( f’c ≤ 30 𝑀𝑃𝑎)
600+𝑓𝑦
15 600
= 0.85 x 0.85 x x{ }
240 600+240

5
= 0.032
𝜌 𝑚𝑎𝑥 = 0.75 x 𝜌b
= 0.75 𝑥 0.032
= 0.024
Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥
: 0.0025 ≤ 0.0034 ≤ 0.024 Memenuhi syarat

As = 𝜌 𝑥 𝑏 𝑥 𝑑𝑥
= 0.0034 x 1000 x 95
= 323 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅10 – 225 = 349 mm²

Tulangan pembagi
As = 𝜌 𝑚𝑖𝑛 𝑥 𝑏 𝑥 ℎ
= 0.0025 x 1000 x 120
= 300 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅10 – 250 = 314 mm²

 Arah Sumbu Y
Mu = MTy = -4.716 kN.m
Mu = Ø x As x fy x (d – a/2) = z , dimana z = (0.85-0.90)dy
Diambil z = 0.85 x dy
= 0.85 x 85
= 72.25 mm

Mu = Ø . ρ . b . dx . fy . z
𝑀𝑢
𝜌=
Ø . b . dy . fy . z

4.716 𝑥 10⁶
𝜌=
0.8 x 1000 x 85 x 240 x 72.25
𝜌 = 0.004
Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥
: 0.0025 ≤ 0.004 ≤ 0.024 Memenuhi syarat

6
As = 𝜌 𝑥 𝑏 𝑥 𝑑𝑦
= 0.004 x 1000 x 85
= 340 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅10 – 225 = 349 mm²

Tulangan pembagi
As = 𝜌 𝑚𝑖𝑛 𝑥 𝑏 𝑥 ℎ
= 0.0025 x 1000 x 120
= 300 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅10 – 250 = 314 mm²

2) Tulangan Lapangan
 Arah Sumbu X
Mu = MLx = 6.76 kN.m
Mu = Ø x As x fy x (d – a/2) = z , dimana z = (0.85-0.90)dx
Diambil z = 0.85 x dx
= 0.85 x 95
= 80.75 mm

Mu = Ø . ρ . b . dx . fy . z
𝑀𝑢
𝜌=
Ø . b . dx . fy . z

5.004 𝑥 10⁶
𝜌=
0.8 x 1000 x 95 x 240 x 80.75
𝜌 = 0.0034
Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥
: 0.0025 ≤ 0.0034 ≤ 0.024 Memenuhi syarat
As = 𝜌 𝑥 𝑏 𝑥 𝑑𝑥
= 0.0034 x 1000 x 95
= 323 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅10 – 225 = 349 mm²

7
 Arah Sumbu Y
Mu = MLy = 4.716 kN.m
Mu = Ø x As x fy x (d – a/2) = z , dimana z = (0.85-0.90)dy
Diambil z = 0.85 x dy
= 0.85 x 85
s = 72.25 mm
Mu = Ø . ρ . b . dx . fy . z
𝑀𝑢
𝜌=
Ø . b . dy . fy . z

4.716 𝑥 10⁶
𝜌=
0.8 x 1000 x 85 x 240 x 72.25
𝜌 = 0.004
Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥
: 0.0025 ≤ 0.004 ≤ 0.024 Memenuhi syarat
As = 𝜌 𝑥 𝑏 𝑥 𝑑𝑦
= 0.004 x 1000 x 85
= 340 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅10 – 225 = 349 mm²

3) Tulangan Akibat Momen Jepit Tak Terduga


 Arah Sumbu X
Mu = MTix = 2.502 kN.m
Mu = Ø x As x fy x (d – a/2) = z , dimana z = (0.85-0.90)dx
Diambil z = 0.85 x dx
= 0.85 x 95
= 80.75 mm
Mu = Ø . ρ . b . dx . fy . z
𝑀𝑢
𝜌=
Ø . b . dx . fy . z

2.502 𝑥 10⁶
𝜌=
0.8 x 1000 x 95 x 240 x 80.75
𝜌 = 0.0017
As = 𝜌 𝑥 𝑏 𝑥 𝑑𝑥
= 0.0017 x 1000 x 95

8
= 161.5mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅8 – 250 = 201 mm²
Tulangan pembagi
Tulangan pembagi pun tidak perlu ditentukan
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅8 – 250 = 201 mm²

 Arah Sumbu Y
Mu = MTiy = 2.358 kN.m
Mu = Ø x As x fy x (d – a/2) = z , dimana z = (0.85-0.90)dx
Diambil z = 0.85 x dy
= 0.85 x 85
= 72.25 mm
Mu = Ø . ρ . b . dx . fy . z
𝑀𝑢
𝜌=
Ø . b . dy . fy . z

2.358 𝑥 10⁶
𝜌=
0.8 x 1000 x 85 x 240 x 72.25
𝜌 = 0.002
As = 𝜌 𝑥 𝑏 𝑥 𝑑𝑦
= 0.002 x 1000 x 85
= 170 mm²
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅8 – 250 = 201 mm²
Tulangan Pembagi
Tulangan pembagi pun tidak perlu ditentukan
Jadi, digunakan tulangan dengan ∅8 – 250 = 201 mm²

9
Kesimpulan

1. Tulangan tumpuan arah sumbu x digunakan tulangan ∅10 – 225 dan tulangan
pembagi ∅10 – 250

2. Tulangan tumpuan arah sumbu y digunakan tulangan ∅10 – 225 dan tulangan
pembagi ∅10 – 250

3. Tulangan Lapangan arah sumbu x digunakan tulangan ∅10 – 225

4. Tulangan Lapangan arah sumbu y digunakan tulangan ∅10 – 225

5. Tulangan tumpuan akibat momen jepit tak terduga arah sumbu x digunakan tulangan
∅8 – 250 dan tulangan pembagi ∅8 – 250

6. Tulangan tumpuan akibat momen jepit tak terduga arah sumbu y digunakan
tulangan ∅8 – 250 dan tulangan pembagi ∅8 – 250

10
B. Balok

a. Menentukan Tinggi Balok Berdasarkan Panjang Bentang Dan Kondisi Tumpuan


 Menentukan ukuran Balok

Ukuran dapat Diperkirakan dengan cara :

• Balok A dan B (satu ujung menerus)


𝐿 5000
h min = = = 204.08 mm fy = 240 Mpa
24.5 24.5
• Balok C,D dan E (Dua Ujung menerus)
𝐿 5000
h min = = = 178.57 mm fy = 240 Mpa
28 28
Jadi Diambil h = 350 mm
d diambil 90% dari h = 0.9 x 350 = 315 mm
Ukuran Balok yang efektif =
d = (1.5-2)b
𝑑 315
b= = = 210 mm
1.5 1.5
jadi diambil b = 250 mm
jadi ukuran balok adalah 250 x 350 mm

b. Menghitung Beban-beban yang bekerja

 Beban Pelat
WD Pelat = ½ x Wu x Lx
= ½ x 6.864 x 5
= 17,16 KN/m
 Beban Segitiga diratakan
= 2/3 x WD Pelat

11
= 2/3 x 17,16
= 11.44 KN/m
 Berat Sendiri Balok (WDBalok)
WD = 1,2 x WD
= 1,2 x (0,25 x 0,35 x 24)
= 2.52 KN/m
 Beban Tembok (WDTembok)
WD = 1 m x 2.5 kN/m2
= 2.5 kN/m
 Beban Total (Wu)
WU = Beban segitiga diratakan + Berat sendiri Balok + Berat Tembok
= 11.44 + 2.52 + 2.5
= 16.46 KN/m
c. Menghitung Beban-beban yang bekerja

1. Momen Tumpuan
1
MTA = MTB = x Wu x l2
24
= 1
x 16.46 x 52
24
= 17.15 KN m

1
MTC = MTE = x Wu x l2
10
= 1
x 16.46 x 52
10
= 41.15 KN m

1
MTD = x Wu x l2
11
= 1
x 16.46 x 52
11
= 37.41 KN m

2. Momen Lapangan

12
1
MLap AC = MLap BE = x Wu x l2
11
= 1
x 16.46 x 52
11
= 37.41 KN m

1
MLap CD = MLap DE = x Wu x l2
16
= 1
x 16.46 x 52
16
= 25.72 KN m

d. Perhitungan Tulangan

-Tinggi Balok h = 350 mm


-Selimut Beton p = 40 mm

-Diperkirakan diameter tulangan utama øD = 12 mm

-Diperkirakan diameter sengkang øD = 8 mm

Data :
1.4 1.4
o
𝜌 𝑚𝑖𝑛 = = = 0.0058
𝑓𝑦 240
𝑓′𝑐 600
o 𝜌b = 0.85 x 𝛽₁ 𝑥 x{ } 𝛽₁ = 0.85 ( f’c ≤ 30 𝑀𝑃𝑎)
𝑓𝑦 600+𝑓𝑦

15 600
= 0.85 x 0.85 x x{ }
240 600+240
= 0.032
o 𝜌 𝑚𝑎𝑥 = 0.75 x 𝜌b
= 0.75 𝑥 0.032
= 0.024
Tinggi efektif d adalah :

d = h – p – øsengkang – ½ øtul.utama

= 350 – 40 – 8 – ½ (12)
= 296 mm
Mmax
o Mn = dimana ∅ = 0,8 ( Lentur )

13
41.15
=
0.8
= 51.44 KN.m

Kontrol Tulangan
600
i. Xb =( ) . 29.6 = 21.14 cm
600+240

ii. Xmaks = 0.75 Xb


= 0.75 ( 21.14)
= 15.86 cm

iii. Cmaks = 0.85 x f’c x b x β1 x Xmaks


= 0.85 x 15000 x 0.25 x 0.85 x 0.1586
= 429.71 KN

Cmaks 429.71
iv. Asmaks = = = 0,0018 m2 = 18 cm2
fy 240000

v. a = β1 x Xmaks

= 0.85 x 15.86

= 13.48 cm

a
vi. Mnmaks= C ( d - )
2

0.135
= 429.71 x ( 0.296 - )
2

= 98.19 KN.m

Mnmaks = Mnc

Mnc = 98.19 > Mn = 51.44 Tulangan tunggal

1) Tulangan tumpuan akibat momen jepit tak terduga : MTA = MTB

14
Mu = 17.15 kNm

𝑀𝑢 17.15
= = 782.96 kN/m²
𝑏𝑑² 0.250 𝑥 0.296²

Mu/ 𝑏𝑑² p

700 0.0038

800 0.0043

(0.0043−0.0038)
P=[ 𝑥 (782.96 − 700)] + 0.0038 = 0.0042
(800−700)

Pmin tidak diperlukan untuk momen jepit tak terduga

Asti = 𝜌 x b x d x 106
= 0.0042 x 0.250 x 0.296 x 106
= 310.8 mm²
Jadi digunakan tulangan 𝟑 ∅ 𝟏𝟒 = 462 mm²

2) Tulangan Tumpuan; MTC = MTE

Mu = 41.15 KNm
𝑀𝑢 41.15
= = 1878.65 kN/m²
𝑏𝑑² 0.250 𝑥 0.296²

Mu/ 𝑏𝑑² P

1800 0.0104

1900 0.0110

(0.0110−0.0104)
P=[ 𝑥 (1878.65 − 1800)] + 0.0104 = 0.0109
(1900−1800)

Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥


0.0058 ≤ 0.0109 ≤ 0.024 (Memenuhi syarat)
Asti = 𝜌 x b x d x 106
= 0.0109 x 0.250 x 0.296 x 106

15
= 806.6 mm²
Jadi digunakan tulangan 𝟔 ∅ 𝟏𝟒 = 924 mm²

3) Tulangan Tumpuan; MTD

Mu = 37.41 KNm
𝑀𝑢 37.41
= = 1707,91 kN/m²
𝑏𝑑² 0.250 𝑥 0.296²

Mu/ 𝑏𝑑² P

1700 0.0097

1800 0.0104

(0.0104−0.0097)
P=[ 𝑥 (1707.91 − 1700)] + 0.0097 = 0.0098
(1800−1700)

Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥


0.0058 ≤ 0.0098 ≤ 0.024 (Memenuhi syarat)
Asti = 𝜌 x b x d x 106
= 0.0098 x 0.250 x 0.296 x 106
= 725.2 mm²
Jadi digunakan tulangan 𝟓 ∅ 𝟏𝟒 = 770 mm²

4) Tulangan Lapangan ; MLap AC = MLap BE

Mu = 37.41 KNm
𝑀𝑢 37.41
= = 1707,91 kN/m²
𝑏𝑑² 0.250 𝑥 0.296²

Mu/ 𝑏𝑑² P

1700 0.0097

1800 0.0104

16
(0.0104−0.0097)
P=[ 𝑥 (1707.91 − 1700)] + 0.0097 = 0.0098
(1800−1700)

Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥


0.0058 ≤ 0.0098 ≤ 0.024 (Memenuhi syarat)
Asti = 𝜌 x b x d x 106
= 0.0098 x 0.250 x 0.296 x 106
= 725.2 mm²
Jadi digunakan tulangan 𝟓 ∅ 𝟏𝟒 = 770 mm²

5) Tulangan Lapangan ; MLap CD = MLap DE

Mu = 25.72 KNm
𝑀𝑢 25.72
= = 1174.21 kN/m²
𝑏𝑑² 0.250 𝑥 0.296²

Mu/ 𝑏𝑑² P

1100 0.0061

1200 0.0067

(0.0067−0.0061)
P=[ 𝑥 (1174.21 − 1100)] + 0.0061 = 0.0065
(1200−1100)

Syarat : 𝜌 𝑚𝑖𝑛 ≤ 𝜌 ≤ 𝜌 𝑚𝑎𝑥


0.0058 ≤ 0.0065 ≤ 0.024 (Memenuhi syarat)
Asti = 𝜌 x b x d x 106
= 0.0065 x 0.250 x 0.296 x 106
= 481 mm²
Jadi digunakan tulangan 𝟒 ∅ 𝟏𝟒 = 616 mm²

17
TULANGAN GESER

1 1
• Vu = 𝑊𝑈. 𝐿 = x 16.46 x 5 = 41.15 KN
2 2
l
(2 − d)
• Vuef = l Vu
2
5
( − 0.296)
2
= 5 x 41.15
2

= 36.28 KN

1
• ØVc = Ø √f′c
6
1
= 0.6 . √15
6
= 0.387 Mpa

Vueft 36.28 x 103


• Vu = = = 0.49 Mpa
b . d 250 . 296

Vu = 0.490 > ØVc = 0.387 Perlu tulangan geser

• ØVs = ( Vu – ØVc ) = (0.490 – 0.387) = 0.103 Mpa


2
• ØVsmax = Ø √f′c
3
2
= 0.6 . √15
3
= 1.549 Mpa

ØVs = 0.103 < ØVsmax = 1.549 Ok

18
 Menghitung lokasi dimana : Vu = ØVc = 0.387 Mpa

0.387 x
 =
0.49 2.204
x = 1.74 m

 y = 2.5 - x
= 3 - 1.74
= 0.76 m

b . y 250 x 760
As sengkang min = = = 263.89 mm2
3 . fy 3 x 240

As sengkang min permeter


263.89
= 347.22 mm2 Pakai tul. Ø8 – 400 = 251 mm2 > 208.59 mm2
0.76

 Bentang 296 mm
( Vu − ØVc ) x b x 296
As sengkang =
Ø fy
( 0.49 − 0.387 ) x 250 x 296
=
0.6 x 240
7622
=
144
= 52.93 mm2

Untuk permeter
52.93
= 178.82 mm2 Pakai tul. Ø8 – 125 = 804 mm2 > 708.34 mm2
0.296

19
 Bentang 1265 mm
(Vu − ØVc ) rata−rata x b x 1265
As sengkang =
Ø fy
1
( 1.13 − 0.45 ) x 250 x 1265
2
=
0.6 x 400
107525
=
240
= 448.02 mm2

Untuk permeter
448.02
= 354.17 mm2 Pakai tul. Ø8 – 250 = 402 mm2 > 354.74 mm2
1.265

20

Anda mungkin juga menyukai