Anda di halaman 1dari 43

10. D.

BAB 1 n 8  x n 4 x 8 4 x 4
SUKU BANYAK  
3 x5 2 x 2 1 x 4 3 x 2 2 
Latihan Kompetensi Siswa 1
 
2x 2 3x 2 1.x 4
6 x x 7 x
4 4 4

A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan


B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
1. B. 3 Materi.
Koefisien pangkat terendah = 3
yang merupakan konstanta 1. a. Derajat = 4
Koefisien pangkat tertinggi = 1
2. D.
b. 7 x. x 2 x. x 5
3 4 3 6
Koefisien pangkat tertinggi = –2
dengan pangkat tertinggi 5 7 x 3 .x 2 3x.x 2 5
3. B. 7 x 5 2 x 3 5
x 1x 2
2 2 Derajat = 5
Koefisien pangkat tertinggi = 7

 x 2 2 x 1 x 2 4x 4   c. Derajat = 4
Koefisien pangkat tertinggi = sec
x 2 
4x 2 x.x 2 d. Derajat = 7
Koefisien pangkat tertinggi = –6
4 x 2x 6 x
3 3 3
e. Derajat = 0
Koefisien pangkat tertinggi = 5
4. D. f. Derajat = 7
Ada 2 variabel, yaitu a dan b Koefisien pangkat tertinggi = –2
10x 16 x3 20 x 5
5. B. 5 8 x2 10 x 4
2 y y 4 y 2 2
2 y 1  g.  2 x
Derajat = 4
Koefisien pangkat tertinggi = –10
2 y.4 y 2 y 2 .
2 y 
8 y 2 y 6 y 3
3 3
2. a. Variabel = x
Derajat = 7
6. C. Koefisien pangkat terendah = –5
Karena ada fungsi x yang berada dalam b. Variabel = b
fungsi trigonometri Derajat = 5
Pangkat terendah = 2
7. D. 2b2 10b2 7b 2 b 2
Koefisien pangkat terendah = –1
8. C. c. Variabel = r
Derajat = 12
9. E. Pangkat terendah = 6
x x 3x 5
3 2 2 r 6 2r6 5r 6 6r 6
x x 9 2x 6 x
6 2 4 3

6 x x 2 5 Koefisien pangkat terendah = 6

d. y 4 y 1
2
y 3 y  2 2

6 x .x 6 x
3 2 5 y 16 y 1 8 y 2 y 8 y 
4
y 3 y 
3 2 2

Pangkat tertinggi
Pangkat terendah
Variabel = y
Derajat = y .y y
4 2 6

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 1


Koefisien pangkat terendah = 1
e. zz 1z 2z 3 
d. 
t 1
t 1
2t 2 1  2

 
Variabel = z 2
t 1 2t
2 2
1
Derajat = z.z.z.z z
4

Koefisien pangkat terendah = –1.–2.3 = 6 3t 9t 2 2 4


f. t 2 2t 1  3
Koefisien t 0
3

Variabel = t 
e. 3n n 1 n 3n 2
5 2
 2

Derajat = t t2 3 6
3n 9n n 2n 6n 
7 6 5 4 3

Koefisien pangkat terendah = 


11 4n n 3n 2
3 2 2

g. 4t 1
4t 1t 2 t 3   3n 9n 6n 2n 6n 
7 6 5 4 4

6n 3n 3n 2
3 2
Variabel = t
Koefisien n 6
3
Derajat = t .t.t t
3 5

Pangkat terendah = 1. 2.t t


2 2 
f. ax 4 bx 3 c px3 2 x 2 r  
Koefisien pengkat terendah = 1 apx 2ax arx bpx 
7 6 4 6

2bx 5 brx3 cpx 3 2cx 2 cr


3. a. 2 x 
x 32x 6 x apx7  2 a bp 
2 3 2
x 6 2bx 5 
Koefisien x 6 br cp 
2
x 3 2cx 2 cr
b. x 2 
2 x 2 x 2 1 2 x2 4 x 2 x 2 1
Koefisien x 3 br cp
4 x 2 4 x 1
Koefisien x 2 4 5. a. –5
c.   
3k 5k k 1 2 2 b. –5

k k 1 2 k 2k 
c. –11

3k 5 2k
4 2 3 2
d. 3
 k k 2k 1
3k 5 4 2
 
e. 3x 2 x
5


3x 5 3x x 10
2 5
3 x x 2 4 2 3 2

Koefisien k 3 3


d. n2 n 3 n2 5n 3 
  5
3 x x x 2 2 3 5

3x 10 405 x 6 270x 8 45 x 7 x 5


Koefisien n4 1 Koefisien x 7 45


4. a. x 2 x x 4
3

2 6 3 6. a. 4
b. x berderajat 3, y berderajat 4
Koefisien x 
3
4 c. x berderajat 5, y berderajat 2,

b. p 2 p 3 p 1
2 2
 2
z berderajat 5
d. x, y, z berderajat 1
 
2
3 p 1
2
3p e. 0
9 p 9 p 2 1 18 p3 6 p 2 6 p
4 f. 5

9 p 4 18 p 3 3 p 2 6 p 1 7. a. x berderajat 8, y berderajat 8


Koefisien p 18
3 b. a berderajat 9, b berderajat 2,

   
3 2 c berderajat 5
c. t 2 t 2 t 2 t 2 t 2 t 2 c. a berderajat 4, b berderajat 3,
t t 4 2 t 4 t 4t 
4 2
t t 2 3 2 2 c berderajat 5
t 2t 3t 4t 4 
4
t t 2
3 2 2

t 6 t 5 2t 4 2 t 5 2t 5 2t 4 4t 3 


3t 4 3t 3 6t 2 4t 3 4t 2 
8t 4 t 2 4 t 8
Koefisien t3 11

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 2


Latihan Kompetensi Siswa 2 y y 2 2 2b 3
1
b
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 2

1. D. 9. D.
x 2  3.2 .2 6 24
3 9
2,12 1 1
f2,12 13
2. A. f92,1
,f
2,1f 1,2
f 
x 2 x 3 4 x 2 3x 2 1 3 4

2x 2 4 x 3 x 2

2 x 4x 3 x 2 10. D.
P 
x 3x 4 2 x 3 Ax2 Bx 8
3. B. P10  3 2 A B 8 0
x 2  
2 
5
3
2 
2
8 
2 
2 2 A B 7

4. E.
G
x x 3 ax 2 3x 2 B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
Materi.
G
113 a.12 3.1 2 3
a 3 1. a. f 
17 7 7 7
b. f 
44096 128 4 10 4230
5. C.
R
x, y  c. f 
a 1
a 13
a 12
3
yx 2 2 3y x 2 
+ 2 3
yx
R
2, y 4 y 2 3 y 4 8 y 2 a 3a 3a 1 3a 3 2
3 2

a 3a 4
3 2
8 y 2 7 y 6
    
d. f z 2 1  z 2 1 3 z 2 1 7
2

6. E. z 4 2 z2 1 3 z2 3 7
f 
x x 7 99 x6 x5 99 x4 2 x 190
z 5z 3
4 2

f
9999 7 99.99 6 995 99. 994 2.99 190
e. f 
n 
n n  n  1
5 3

997 997 995 995 198 190


8 n5 n 3 n 1

2. a. 22 
2 3
2 34.1 1 3
2 2
7. E.
f 
x ax 3 bx 2 cx 3 b. 16
18
4
1
19 16
3 2

f1 0  a b c 3 0 c. 5.3 2 
3 2 45
2
3 2 1125 1125 0
2

a b c 3 0 d. 0 0 0 20 20
Rx ax bx 2 c 3
3

R1a b c 3 3. a. R
1, t 
1 .t 4 
1
.t 3 t 2
13
2

a b c 3 6 t 4 t 3 t 5


0 6 6 b. V 
3x , t 
3x t 
3 x t 
3x 
t 
2 5 3 4 2

8. B. 
3 x
t t 2 3
f  9 x t 27 x t 3 xt 3xt 
2 5 3 4 2
x x 3 ax 2 bx c
f1 3x t 3
2
y  1 a b c y
f1 c. M 
3 ,4 
3
4 
3
4
3 4 4 3
y  1 a b c y 2
2
 42 
310
2
2 2b y y 2
6 .912 5.184 4 18 10
12.084

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 3


4. a. b. 4 x3 3 yx 2 3 y 3 3 x y 2 x
30 –5 –5
1 30 25
+
y x 1  4 x3 3
x 1
x2 
3
x 13 x 
x 1x
30 25 20 3 2
b.
1 0 0 –1 2 –1 20 4 x 3 3x 3 3 x2 3x 3 9 x2 
–2 –2 4 –8 18 –40 82
1 –2 4 –9 20 –41 102
+ 9 x 3 3x x3 x 2 x 2
c. 5 x 3 8 x2 11x 3
c. x y y x yx 
y 1x
4m³ – 5m² –1 6 m² +2 4 4 3 3 2 2
3 12m³ – 15m² 36m³ – 45m² –3
+
4m³ – 5m² 12m³ – 15m² –1 36m² – 39m² –1 y x  x 4 x 4 x 4 x 4 x 4 
d.
2y² 0 –3y 2 y² 1 –7 
x 2 2 x 1 x 2 
3x 2 x x
2 4 y² 8y² 16y²–6y 36y²–12y 72y²–24y+2 4 3 2
2y² 4 y² 8y²–3y 18y²–6y 36y²–12y+1 16 y²–6 y–5

72 –24 –5 8. p
x 2 x 3 kx 2 mx 3
p
10  2 k m 3 0
1 72 48
+
72 48 43
k m 1..... (1)
5. a.
2 0 –20 0 18 0
p
30   54 9k 3m 3 0
3 6 18 –6 –18 0 9 k 3m 57
+
2 6 –2 –6 0 0 3k m 19 ...(2)
b. Dari (1) dan (2)
4 –8 4 –14
–4 –16 96 –400 4k 20  k 5
+
4 –24 100 –414 k m 1  m 4
c.
5 2 –4 0 1
9. p  
x x 4 a 2 1 x 3 
a 1x a 1x a
0,6 3 3 0,6 0,36 + 2 2 2 2
5 5 –1 0,6 1,36

p
a 

2
a  a 1
2 4
a  2 2 3
6. a. x 3 tx 2 x 2 2
33 t .32 32 2 2 a 1a a 1a a
2 2 2 2 2 2

27 9t 9 2 2 a8 a8 a 6 a6 a4 


9t 22 a 4 a 2 a 2 0
22
t 
9 10. p
x 3x 4 px3 2 x 2 7 x q
b. x t tx t 3x
2
p
266  48 8 p 8 14 q 66

t t 
t.t 2 t 3t t 1 8 q 4 ….. (1)
2t t 1 p
2 54  48 8 p 8 14 q 54
3t 1
8 p q 12 ….. (2)
1
t  Dari (1) dan (2)
2
16 p 16
p 1
7. a. x 3 3 x 2 2 y 2 y 3 y 2 x 2
q 4
y x 2  x3 3x 2 2
x 2
x2 
a. p 2 q2 1 16 17
x 2x 2 x 2
3 2

b. p3 q3 1 64 63


x 3 3x 2 2x 3 4 x 2 
x 6 x 12 x 8 
2 2

x 3 4 x 2 4 x 2
4 x 3 12x 2 16 x 6

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 4


8. D.
Latihan Kompetensi Siswa 3
ax 2 
x b 
2x 1bx 2x 3c
a 2x 2 2b 1x b bx 2 3b 2 x 6 c
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
2b 1 3b 2
1. D. b 1
f  x 4 4 0
x g  a 2 b
a b 2 1
b 6 c  c 6 b 5
2. B.
x 2 .x.x 2 x 5 9. B.
x 3 7 x 6 
x 1
x 2x 3 
3. D. m n  m 1 dan n 2
6 32 
t 
3x 2 16 x 5 a b c
6 6t 3





3
x 7 x 6 x 1 x 2 x
t 1 a
x 2 
x 3 bx 1 x 3 cx 1
x 2 

x 1 x 2 
x 3 
4. D.

a b cx 2 a 2 b 3c x 
6a 3b 2c 
5 x 2 6x 8 ax 2 4a bx 2 2bx cx2 2cx
 ????
4x x 3 x3 4 x Berdasarkan koefisien x pada ruas kiri dan

a b c x 2 2b 2c x 4a kanan, maka 16 a 2b 3c
4x x 3
4a 8  a 2 10. D.
a b c 5 a 5
b c 7 ….. (1) b c 2 7 7b 7c 14
2b 2c 6 7b 7c 3

b c 3 ..... (2) 14c 17
Dari (1) dan (2) 17
b 2 c 
c 5 14
a b c 2 
2 
5 5 11
b 
14
5. B. 88 102
mx m nx n 2x 4 a 8b 6c 5   6
14 14
m n 2
m n 4

2 m 2 B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
Materi.
m 1
n 3
1. a. f 
x g x 2 x 2 4 x 1
6. D. Derajat 2
2x 2 x 2 ax ax 2 b bx cx2 cx 1 b. f 
x g x 6 x 1
 Derajat 1
1 x 3 1 x 3
a b c x 2 b c x a c. f 
x .g x x4 x 3 5 x3 5 x2 x2 x

x 3 x x4 4 x3 4 x 2 x
a 1  a 1 Derajat 4
b c 1 ..... (1)
a b c 6 2. a. f 
t g t 14t 2
b c 5 ….. (2) Derajat 2
Dari (1) dan (2) b. f 
t g t 2t 3 36t 20
b 2
derajat 3
c 3

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 5


c. f 
t 
. g t 
t 6 7t 5 184 10t 3 7t 5  b. b c 2 ….. (1)
49t 126t 70t 18t 
4 3 2 4 2a 2b c 9 ….. (2)
126t 324t 180t 10t 
3 2 3 a b 2c 5 ….. (3)
70t 180t 100
2 Dari (2) dan (3) : 4a 5c 19 ….. (4)
t 13t 20t 324t 
6 4 3 2 Dari (1) dan (4) : 9c 27
360t 100 c 3
Derajat 6 Dari (1) : b  1
Dari (2) : a 2
3. a. A
x .B x C 
x Jadi, a 2,b  1, dan c 3

 x 5 3x 4 2 x 3 2x 2 6 x 4   c. a b c 6 ..... (1)
b 3c 7 ….. (2)
x 4 x 5x
3 2
a 2b 2c 1 ….. (3)
x 3x 3x 6 x x 4
5 4 3 2
Dari (1) dan (3) : b 3c 5 ….. (4)
Derajat 5
Dari (2) dan (4) : 6c 12
b. 
B  x
x C A
x c 2

 2 4 x 2 5x x2 3x 2   Dari (2) : b 1
4 x 17 x 21x 4 x 4
4 3 2 Dari (1) : a 3
Derajat 4 Jadi, a 3, b 1, dan c 2
c. 
C  x
x B A x
x C 
 
 2 4 x 2 5x x3 3x 2 2 x 2  6. a. 4 a b ..... (1)
3 a b c ….. (2)
4x 5 17 x 4 21x3 4 x 2 14x 4 1 a c ….. (3)
Derajat 5 Dari (2) dan (3),
d. A
x . B x .C 
x
2 b
x 3x
5 4

2 x 3 2 x 2 6 x 4 x 3 4x 2 5 x  a 6
x 8 7 x 7 19 x 6 13x 5 12 x 4  c 5
10 x 3 14 x 2 20x Jadi, a 6, b 2, dan c 5
Derajat 8 b. 18 a 9 6  a 15
10 b 9  b 19
4. a. n 3 2  n 5 Jadi, a 15 dan b  19
m 1 3  m 4 c. 2 a b ..... (1)
b. m 3 1  m 2 1 a b c …. (2)
n 3 2 a c ….. (3)
c. 3 x  1 x 
mx n Dari (2) dan (3), 2a b 3
2

x 3 7 x 2 
m 15
x 9 n 2a b 3
a b 2
m 15 18  m 3 
9 n 10  n 1 3a 5
5
a
5. a. a b c 1….. (1) 3
2a 4b 2c 2 ….. (2) 1
3a c 5 ….. (3) 2 a b  b 
3
Berdasarkan (1) dan (2)
6a c 2 1
2 a c  c 
3a c 5 3
 5 1 1
3a 3 Jadi, a  , b  , dan c 
a 1  c 8 3 3 3
b 10
Jadi, a 1, b 10, dan c 8

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 6


9. A.
Latihan Kompetensi Siswa 4 1 0 –3 0 –1
3 3 9 18 54
+
1 3 6 18 53
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
Hasil bagi x3 3x 2 6 x 18
1. B.
Px berderajat m 1 10. B.
1 2y –3y² –2y³
Qx berderajat m 4 2y 2y 8y² 10y³
+
H x berderajat 
m 1 m 4 3
1 4y 5y² 8y³

Sisa S 
x berderajat m 5 11. B.
f 
x 2x 3 x 2 ax 7
Sisa f 
12 1 a 7
2. C.
3 2 –5 –8
–2 –6 8 –6
+ 4 a
g 
3 –4 3 –14
x x 3x 2 4 x 1
3

Hasil bagi 3x 2 4 x 3


Sisa g 
11 3 4 1
3. D. 5
1 –100 97 200 –197 Karena sisa sama, maka 4 a 5
99 99 –99 –198 198
+ a 1
1 –1 –2 2 1

4. C. 12. C.
1 1 1 1
3 –9 k –12
–2 –2 2 –6
3 9 0 3k +
+ 1 –1 3 –5
3 0 k 3k–12
3k 12 0  k 4 Q
x x 2 x 3
Jadi, f 
x habis dibagi
13. D.
3x 2 0x k 3x 2 4 f 
x x 2 5 px 2
Sisa f 
11 5 p 2
5. C. 5 p 1
6 x100 5 x 75 4 x52 3 x17 2 : 
x 1  g 
x x 4 p 2 x 2 x p
3

r 6 
1 5 1 4 
1 3 
1 2 Sisa g 
11 4 p 1 p
100 75 52 17

6 5 4 3 2 3 p 2
14
Karena sisa sama, maka
1
6. B. 5 p 1 3 p 2  p 
4 x98 2 x89 3 x48 x 21 5 : 
x 1  2
a 4 1 21 3
1 
1  5
98 89 48 21
14. A.
4 2 3 1 5 x 1  3
1 2 1
4 n 2 2 n 1
2
1
2 n 1
1
13 3 2 2 1 8

7. E.
15. B.
Sisa f 
1
5
1 3
1 k 20
13 10
x 1  2 a b 7 2
5 3 k 20 a b 7 ..... (1)
k 22 x 2  64 16a 4b 7 61
16a 4b 4 ….. (2)
8. A. Dari (1) dan (2)
1 3 4 –5
a 2
–2 –2 –2 –4
1 1 2 –9
+ b 9
Hasil bagi x 2 x 2 dan sisa 9

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 7


B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan x 2 x
Materi. 
4 x 10

1. a. x 2 / x 5 7 x 15 \ x 4 2x 3 4 x 2 8 x 9 4x 4



x 5 2x 4
14

2 x 4 7 x Hasil bagi x4 x 3 x2 x 4
2 x 4 4 x3
Sisa 14
 e. x 5 / x 3 2 x 2 3 x 4 \ x 2 7 x 32
4 x 3 7 x
x 3 5 x 2
4x 3 8x 2


8 x 2 7x 7 x 2 3 x
8x 2 16 x 7x 2 35 x
 
9 x 15 32 x 4
9x 18 32x 160
 
3
164
Hasil bagi x 4 2x 3 4 x 2 8 x 9
Hasil bagi x 2 7 x 32
Sisa 3
Sisa 164
b. x 3 / 3 x 7 x 5x 4 \ 3 x 2 x 1
3 2 2

3 x 2 9 x 2 2. a.

2 x 2 5 x 1 0 0 0 7 15
2 2 4 8 16 46
+
2 x 2 6 x 1 2 4 8 23 61
 Hasil bagi x 2 x 4 x 8x 23
4 3 2
x 4
Sisa 61
x 3
 b.
7 2 13 –11
–3 –6 –21
+
2 7 –33
Hasil bagi 3x 2 2x 1 Hasil bagi 2 x 7
Sisa 7 Sisa 33
c. x 2 / x4 3 x 10 \ x 3 2 x 2 4 x 11 c.
2 0 0 0 3 –4 –2 1
x4 2 x3
 –2 –2 2 –2 2 –5 9 –7
2 x 3 3 x 2 –2 2 –2 5 –9 7 –6
+

2 x3 4 x2 Hasil bagi 2 x6 2 x5 2 x 4 2 x 3 5 x 2 9 x 7

4 x 2 3 x Sisa 6
d.
4 x2 8 x
 1 0 0 0 0 –1
11x 10 –1 –1 1 –1 1 –1
+
1 –1 1 –1 1 –2
11x 22
 Hasil bagi x 4 x 3 x 2 x 1
12
Sisa 2
Hasil bagi x 3 2 x 2 4 x 11 e.
Sisa 12 1 0 0 0 0 1
1 1 1 1 1 1
d. x 1 / x5 3 x 10 \ x 4 x3 x 2 x 4 1 1 1 1 1 2
+
x 5 x4 Hasil bagi x x x x 1 4 3 2

x 4 3 x Sisa 2
x 4 x3 f.
 1 0 0 0 –1
x 3 3x 1 1 1 1 1
+
1 1 1 1 0
x3 x2
 Hasil bagi x x x 1
3 2
x2 3 x
Sisa 0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 8


3. a. 3x 4 x 3 4  
x 5ax 3 bx 2 cx d e  Dari 1 dan 3
4b 12  b 3
ax 
4
b 5a x c 5b
x 3 2
8a 2c 12 ….. 4
5c d x e 5d 
Dari 2 dan 4
a 3
a c 3 2 2a 2c 6
b 5a 1  b 16
8a 2c 12 1 8a 2c 12
c 5b 0  c 80 
5c d 0  d 400 6a 6
e 5d 4  e 1996
a 1
c 2
Hasil bagi 3x 2 16 x 2 80x 400
Sisa 1996 Jadi, f 
x x 3x 2
2

b. x 3 3x 2 4 x 5  
x 2 ax 2 bx c d 
2. f 
x ax 3 bx 2 ax 2 ax b 4
ax  b 2a 
3
x  2
a b a b+4
c 2bx 2c d 1 a a+b 2a + b
+
a 1 a a+b 2a + b 2a + 2b + 4
b 2a 3  b 5 Sisa 2 a b 4 0
c 2b 4  c 14 b a 2 …. 1
2c d 5  d 33 Hasil bagi H 
x ax 2 
a b x 2a b
Hasil bagi x 2 5 x 14
ax 2 2 x a 2
Sisa 33
0
c. x3 11x 10  
x 5ax 2 bx c d  Nilai ekstrim 
4a
ax b 5a x 
 
3 2
2 4a a 2
2


5b cx 5c d a
4a
a 1
b 5a 0  b 5 
4 a 4 8a 4a 2
2

5b c 11  c 14 4 a 4 a 8a 4
2 2

5c d 10  d 60 1
a 
Hasil bagi x2 5 x 14 2
Sisa 60 b a 2
 1 3
4. a. f 
2 0  2 
 2 2
 4 24 k 0  k 28
b. f 
30 1
Jadi, a  dan b 
3
 427 3
9 k 
36k 0 2 2
81 9 k
3. g
1
1 n 1 1 n 1
k 9
f1 1 4 8 2  3
5. a. f 
2 32 24 8 0 Karena sisa sama, yaitu g 
1f 
1
,
b. f 
11 3 4 0 Maka n 1 3  n 4

4. P 
14
C. Evaluasi Kemampuan Analisis  3 3a 1 13 5b 4
3a 5b 21….. 1
1. f 
x ax bx c
2
P 
3 40
f2 0  4a 2b c 0 ….. 1  27 9a 3 13 5b 40
f16  a b c 6 ….. 2 9 a 5b 3 ….. 2
f 
Dari 1 dan 2
2 12  4a 2b c 12 ….. 3 9a 15b 63
9a 5b 3

20b 60

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 9


b 3 4. C.
a 2 x 2 2x 1/ x 3 2 x 2 10 x 6 \ x 4
Jadi, a 2 dan b 3 x3 2 x 2 x

4 x 2 9 x 6
5. a. t 2 3 / t 3 t 2 t 1 \ t 1
4 x 2 8x 4
t 3 3t 
 x 2
t 2 2t 1
Hasil kali x 2
x 4 
t 2 3
 x 6 x 8
2
2t 2
Sisa 
2t 2  2t 1 5. A.
a t 1 x2 3 x 1 / x4 3x 3 2 x 2 ax b \ x 2 1
 a 1 x 4 3 x3 x 2

b. g 20  12 a2 20 a 7 0 x 2 ax b
2 a 1 
6a 70 x 2 3 x 1

1 7 a 3 x b 1
a  atau a 
2 6 a 3x b 1 2 x 3
a 3 2  a 5
b 1 3  b 2
Latihan Kompetensi Siswa 5 a b 5  2 7

6. C.
f 
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
x 6 x3 7 x 2 px 24
1. C. 3  27 9 3
1 0 –2 0 –5
f  0  6 7 p 24 0
2  8 4 2
12 12 1
4
7
8 167
81 63 6 p 96
+
   0
1 12 74 7
5 16
7 4 4 4 4
8
6 p 48
Hasil bagi x 3 12 x 2 74 x 78 p 8

2. A. 7. C.
f 
2 –1 3 –9
1 2 72  64 48 56 16 2a 6 72
2 –1 1 –2
f 
+
2 –2 4 –11 x 2 x 5 3 x 4 7x 3 4 x 2 3x 6
Hasil bagi 2 x 2 x 4 2
2 3 –7 4 –3 6
11 2 4 14 14 36 66
Sisa   2 7 7 18 33 72
+
2 x 2x 7
2
–1 –2 –5 –2 –16
2 5 2 16 17 +

3. D.
8. C.
 2  8  4   2 
 0  3
P  4 a  2 0 Px Q
x .H 
x
 3  27  9  3
8 16 6a 18
    0

2 x3 11px 2 4 x q 2 x2 x 1 
x q  
9 9 9 9 2 x3 
2 q 1
x2 
6a 6
 q 1 x q
9 9
a 1
q 1 4  q 5
2 q 1 11 p  10 1 11p
11 11p  p 1
Jadi, p 1 dan q 5

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 10


9. D. 13. D.
f 
x 2 x 3 x 2 4x 4 x 2 x 2 / 2 x 3 3x 2 8 x 4 \ 2 x 1
g 
x 2 x 3 x 2 2x a 2 x3 2 x 2 4 x

3  27 9 24 24 84 x 2 4x 4
f      
2  4 4 4 4 4 x 2 x 2

3  27 9 12 6 a 48 6 a 3x 2
g      
2  4 4 4 4 4 Selisih hasil bagi dan sisa
84 48 6a  a 6 
2x 1
3x 2x 1

10. C. 14. D.
x x / x x 1 \ x x 2
2 4 2 2
x ax
4 2

b  x 2 ax b x 2 ax 1  
x 4 x3


x 4 b a 2 1 x 2  
x3 x 2 1 ab a x b
x 3 x 2 b a 1 a  b a 2 a 1
2

2 x 2 1 
ab a 0  a a 2 a 1 a 0 
2x 2 x 
a a 2 a 1 1 0 

x 1 
a a 2 a 2 0 
a a 2a 10
11. B. a 0 atau a 2
x 2 3x 2 
x 2
x 1 atau a 1
1 –4 a b a 0 tidak memenuhi
2 2 –4 2a–8
+
a 2  b  2  21 3
2
1 –2 a–4 2a+b–8
1 –1
1 –1 a–5
+  a 8
b

Sisa 
6 3x 
a 5
x 2 2a b 8  a 1  b 12 1 1 1  a b 1

a 5
x 
2 b 
15. B.
3 a 5  a 2
x 4 x / x 7x 3x \ x 4 x 7 x 16
3 7 4 4 2
6 2 b  b 4
x 7 4 x 5

12. B. 4x 5 7 x 4 3 x
x 2 1 x 1 x 1 4x 5 16x 3

P 119 1 1 2 151 4 3 7 x 4 16 x3 3x
0 90 90 7 x 4 28x 2

P 119 1 1 2 151 4 3 16x 3 28 x 2 3x
38 16 x3 64 x

Sisa S 
x ax b 28x 67x
2

90 a b
38 a b

128 2a B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
Materi.
a 64
b 2b
1. a. 2 x 1 / 4 x 6x 2 \ 2 x 4
2

S 
x 64x 26
4 x 2 2 x

8x 2
8x 4

6

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 11


Hasil bagi 2 x 4 6x 92
Sisa 6 27

2
b. 2 x 3 / 2 x x x 10 \ x 2 x 72
3 2 2
Hasil bagi x 32
2

2x 3 x
3 2
 Sisa 27
2
4 x 2 x 10
4 x 2 6 x

2. a. x 3 5x 7  
2 x 3ax 2 bx c d 
7 x 10 2ax 3  2b 3a 
x2 
7x 212

2c 3bx 3c d
41
1
2
2a 1  a 
Hasil bagi x 2 x 
2 7
2
2
2b 3a 0
Sisa 41
2
3 3
c. 1 5 x / x4 x 3 7 x 8 \ 15 x3 254 x 2 125
4
x 871 2b   b 
625
2 4
x 4 15 x3 2c 3b 52

45 x3 7 x 29 29
c  c 
45 x 3 25
4 2
x 4 8
 3c d 7
25
4 x 2 7 x 8 x

143
25
4 2
x 125
4
x d 
 8
871
x 8
125 1 3 29
871
x 871 Hasil bagi  x 2  x 
125 625
 2 4 8
4129 143
Sisa 
625

Hasil bagi 15 x3 25


4 2
x 125
4
x 871 8
 
625

Sisa 4129
625
b. 3 x3 2 x 6 
3 x 2 
ax 2 bx c d
d. 3x 2 / 15 x4 10 x3 21x 2 5 x 8 \ 5 x3 7 x 3 3ax 
3
3b 2a x  2

15 x 10 x
4 3

3 c 2b x 2c d
21x2 5 x 8 3 3 a  a 1
21x 2 14x 2
 0 3b 2 a  b 
9 x 8 3
9x 6 10
2
 2 3c 2b  c 
9
Hasil bagi 5 x3 7 x 3 34
6 2 c d  d 
Sisa 2 9
e. 6 x 5 / 6 x4 5 x3 12 x 2 28 x 7 \ x3 2 x 3 2 10
Hasil bagi x2  x 
6 x 4 5 x 3 3 9

12x 2 28x 34
Sisa 
12 x2 10 x 9

18x 7
c. 2 x 7 x 9 
3 2

4 x 1ax2 bx c d 
18 x 15
22
 4 ax  4b a 
3
x  2

Hasil bagi x 3 2 x 3 4c b x c d


Sisa 22 1
2 4 a  a 
f. 4 x 3 / 4x 3 3x 2 6x 18 \ x 2 32 2
15
4 x 3 3x 2 4b a 7  b 
 8
6 x 18 15
4c b 0  c 
32
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 12
303 b.
c d 9  d  1 0 0 0 0 –1
32 3 3 3 12 39
* *
1 2 15 15 2 2 4 8 16
Hasil bagi  x  x  1 1 1 7 13 *
2 8 32 2 * 2 4 8 16
+
303 1 1 7 13 53 23
Sisa  2 4 8 16 16
32
Hasil bagi 12 x 12 x 74 x 138  3 2

12 x 14 x  x 
3 2 7 13
3. a. 8 16
81 0 0 0 –1
1 27 9 3 1 Sisa 53
16 x 16
23

3
81 27 9 3 0
+ c.
3 2 0 3 1
Hasil bagi 81x 27 x 9 x 3
3 2
3
* * 2 –2 4
Sisa 0
2

53 * –5 5 –10 *
b. +
5 –3 0 1 3 –3 6 –9 –5
13 53 14
9
42
27
+
Hasil bagi 13 3 x 2 3 x 6  
5 14
3
14
9
15
27 x 2 x 2
Hasil bagi 5 x 143 x 149
2 Sisa 9 x 5
d.
15 5 2 –3 1 –5 2
Sisa  
27 9 14 * * 12 1
4
1
8
c. 1 * 2 –1 12 *
54 –27 –27 14 +
23 –36 42 –10 2 –1 12 21
4
2 18
54 –63 15 4
+
Hasil bagi 14 2 x 2 x 12  
Hasil bagi 54 x 63x 15 2
12 x 2 14 x 18
Sisa 4
d. Sisa 21
4
x 2 18
3 –2 1 1 e.
1 3 1 3
1 2 –1 3 –2 1
2 2 4 8
+ 13 * * 13 79 5 55
3 12 3
4
11
8
27 27
1
* 1 7 27
5 55 *
Hasil bagi 3x 2 12 x 34 3 3 9 81
+
7
95 55
92 28
Sisa  11 1 3 27 81 27

 
8
e. Hasil bagi 13 x 3 73 x 2 59 x 55
27
5 –4 3 –2 1
 x  x  x 
1 3 7 2 5 55
1 52 13
25 41 3 9 27 81

Sisa 92 x
3 4 8 16 28
+
5 13
2
25
4
41
8
57
16
81 27

Hasil bagi 5 x3 132 x 2 25


4
x 418 5. a. x x 2 x 2
2
x 1
Sisa 57
16
1 0 3 7
–2 –2 4 –14
+
1 –2 7 –7
4. a. 1 1 –1
1 0 0 0 0 0 –1 1 –1 6
1 * * 1 0 1 0 1
Hasil bagi x 1
Sisa 6 x 2
0 * 0 0 0 0 0 *
1 0 1 0 1 0 0
+
7
Hasil bagi x 4 x 2 1 6 x 5
Sisa 0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 13


b. x 2 3x 4 
x 4 
x 1 1
4 –11
2
13
–5
–8
4
8
–2
2 –5 –14 10 –1 –17 2
+
4 8 12 –8 8 28 4 –10 8 –4 6
 
+
2 3 –2 2 7 11
Hasil bagi 12 4 x 10 x 8x 4
3 2
–1 –2 –1 3 –5
2 1 –3 5 2 2 x 3 5x 2 4x 2
Hasil bagi 2 x x 3x 5
3 2

Sisa 2 x 411 8. a. P   


x  x 2 3x 5 H 
x
2 x 3 mx n x 3x 5
 n
x 4 x 3 x 2
2 x   2

c. 
2 x 1 2 x 1
2 x 1  5
2

2 –3 1 –5 2 n 2
x 4 x 3  6 5 x 
4 1 –1 0 52 5 
+
1 n 
2 –2 0 –5 2  10x n
5 
–1 1 12 14
n
1 21
6 5 0
2 –1 2 4 5
Hasil bagi  2x x 12 1
4  2
 n
5
1  n 5
12 x 14 x 18
2
n
10 m
4 
Sisa 21 x 12 
12  5
1 10 m  m 9
214 x 178
b. P 
x 4t t 2 1 H  
x 6 7t
d. x 2 1 
x 1
x 1
1 0 0 0 0 –1
3t 14t mt n 4t t 2 1 
3 2
3t 2
 
–1 –1 1 –1 1 –1 6 7t
+
1 –1 1 –1 1 –2 3t 3 14t 2 
1 1 0 1 0 
8 3 7 t 2 6
1 0 1 0 1
m 8 3 7 18
Hasil bagi x x
3
n 2 6 8
Sisa 1 x 1
2
x 1 9. f 
x x3 2 x 2 nx 3
1  1 1 1
6. f 
x 4 x 2 12x p f     n 3
2  8 2 2
1 
f  0  1 6 p 0 1 27
2   n
2 8
p 5
gx x x x n
3 2

 2 8 4 2
7. a. f 
x 6 x 3 x 2 9 x a g    n
 3  27 9 3
f
32 0     a 0
81 9 54
22
4 4 4 n 
36 27
a  9 1   2  1 27 22
4 f  g  n  n 
6 –1 –9 9 2   3  2 8 27
3 –9 15 –9
1 905
2
+  n
6 –10 6 0 2 216
Hasil bagi 12 6 x 10 x 6 2
 n 
1810

905
3x 2 5x 3 216 108
b. f 
x 4 x 4 12 x 3 13 x 2 8 x a
f 
2 6  4 4 4 4 a 6
1 1 6 13

a 8

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 14


10. a. 
x 6 
x 1x 2 7 x 6 1 1
Hasil bagi  
x 3 x 1
1 3a–b 2–4a 3b 3 3
–6 * * –6 –18a+6b–42
7 * 7 21a–7b+49 *
Sisa 17 x 8
1 3a–b+7 17a–7b+45 –18a+9b–42 c. x 1x 2x 2x 3 x 2 4 x 4
Sisa 180 x 77 3 0 4 0 0 –2 –1
180 x 77  17a 7b 45 x 1 –4
4
*
*
*
*
*
12
–12
12
–12
76
–76
76
–76
*
18a 9b 42 1 * 3 3 19 19 * *
+
17 a 7b 45 180 3 3 19 19 83 –2 –77

17a 7b 135 ….(1) Hasil bagi 3x 3 x 19x 19


3 2

18a 9b 42 72 Sisa 83x 2 2 x 77


18a 9b 30
2 a b 15 .....(2) 2. a. 2 x 3x 2 
a b 
x 2 
a b c 
x 
a c 
2

Dari (1) dan (2) x 1 3


x 1
17a 7b 135 2 a b …..(1)
14 a 7b 105 1 a b c ….(2)
 2 a c …..(3)
3a 30
Dari (1) dan (2)
a 10 3 2 a c …..(4)
b 5 Dari (3) dan (4)
b. 5
3 –7 5a –4b 10 5 3a  a 
–7 * * –21 7 –35a+161 3
2 * 6 –2 10a–4b * 1
3 –1 5a–23 10a–4b–39 –35a+171
+ c 
3
Sisa 3 x 4 1
b
3 x 4 10 a 4 b 39
x 
35a 171 3
35a 171 4  a 5 Jadi, a b c 
5
10 a 4b 39 3  b 2 3

c. x 2 
x 4 x 2 6 x 8 b.
3 x 2 16 x 5
1 –a –(6a+5b) ab 144 x3 7 x 6
aq 3 
b 
p 3
–8 * * –8 48+8 a 40b-224
 
–6 * –6 3b+6a 30b–168 *
+ 
a b c
x 2 
 
x

1 –6–a –5b+28 8a+30b+ ab-120 40b–80
cp q  
Karena habis dibagi, maka sisa 0 
3aq 3bp pq 
40b 80 0  b 2  3
x 
3 p q 
x 2 
3 
p q 
pq
x 3 pq
8a 30b ab 120 0
3 p q 0  p 3 q
8a 60 2a 0
3 pq 
6  pq 2 , sehingga
a 10

3 q 
q 2  q 3 q 2 0
2

q 2 
q 10
q 2 q 1
C. Evaluasi Kemampuan Analisis
p 1 p 2
1. a. a b c 3 ….. 1
1 2 3 –1 2 –7 a 2 b 3c 16 …..(2)
1 * * * 1 1 4 Dari (1) dan (2)
2 * * 2 2 8 *
b 4c 19 …..(4)
–1 * –1 –1 –4 * *
+ Dari (1) dan (3)
1 1 4 –2 11 –3
3b 8 c 23 …..(5)
Hasil bagi x x 4
2
Dari (4) dan (5)
Sisa  2 x 11x 3
2
17
4c 34  c 
b. 2
1 –5 2 –4 5 b 15
–1 * * * –1 3 1
4 * * 4 –12 * a 20
2
2 * 2 –6 * *
+ 1 17
1 –3 0 –17 8 Jadi, a 20 , b 15 , dan c 
2 2

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 15


Latihan Kompetensi Siswa 6 x dibagi 
f  x 2 x 6
x 2 x 6 
x 3
x 2
f3 f  3 f 
2 2 f 
3 
S 
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 2
x  x
3 2 3 2
1. A. 11 1 3 .1 2.11
f2 14  
5 x 5
f 
4 4 2 x 5
14 
4 2. 4 4.14
S 
x  x 6. D.
2 4 2 4
f112
3x 8
f114
2. B f 
3 16
f 
2 5 f 
x dibagi 
x 1
x 1
x 3
f310 S 
x ax bx c
2

5 10  2. 10 3


.5 f112  a b c 12 …..(1)
S 
x  x
2 3 2 3 f14  a b c 4 …..(2)
3x 1
f 
3 16  9a 3b c 16 …..(3)
3. D. Dari 1 dan 2
2b 8  b 4
x 2 2 x x x 2 x 2 3x x x 3
a c 8 …..(4)
P0 2.0 1 1 P 
0 5.0 2 2 Dari 3
P2 2.2 1 5 P  3 5.3 2 17 9a c 4 …..(5)
P  
x dibagi x 2 5 x 6  Dari (4) dan (5)
1
x 2 5x 6  x 2 x 3 8a 4  a 
2
P
2 P  2 P
3 3P 
S 
3 2
x  x 1
2 3 2 3 c 8
2
12 x 19
1 1
Sisa S 
x  x 2 4 x 8
4. D. 2 2
g 
2 6 R
2 g 
2h 2
g 210
7. C.
6.2 12
f 
a f  af 
b bf 
S 
b a
h
2 2 R2g  2
h 2 x  x
a b a b
h22 10.2 20 x b x a
 f 
a  f 
2.20 
2 
b
12 20 a b a b
S 
.12
x  x
2 2 2 
2 x b x a
 f 
a  f 
b
2 x 16 a b b a

5. D. 8. C.
x 4 x 3  x 3x 1 a 
2

R 
x ax bH 
x R 
f 32 317 11 b 
f 12 117 15 b 
R  R x ax b
H 
x
x 4  x 2x 2  a 
2

f 23 2 5  11
f 2 3.2 5 1

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 16


2. a.
9. B. 2 –3 0 5 –2
x 4  x 2 x 2
2 2 * * 4 –2 6
1 * 2 –1 3 *
P 24. 216 8
+
2 –1 3 6 4
Sisa 6 x 4
P2 4.2 16 24
b.
P 10 3 0 0 0 –4 0 0 0 –5

 
4 * * 12 36 156 612 2.444 9.780 39.116

Px dibagi x 2 4 x 1 3 *

3
9

9
27

39
117

153
459

611
1.833

2.445
7.335

9.779
29.337

39.117
*

39.111 +
Sisa S 
x ax bx c
2
Sisa 39.117 x 39.111
P 28  4a 2b c 8 …..(1) c.
P
100 0 0 0 0 0 –1
2 24  4a 2b c 24 …..(2) 1
* * 25 0 25
0 25

P 10  a b c 0 …..(3)
4 4 16
0 * 0 0 0 0 0 *
+
Dari (1) dan (2) 100 0 25 0 25
4 0 9
16
4b 16  b 4
9
Dari (3), a b 4 …..(4) Sisa 
Dari (1), 4a c 16 …..(5) 16
d.
Dari (4) dan (5)  3a 12  a 4 1 0 0 –7 0 0 3 0
c 0 0 * * * 0 0 0 64 *
Sisa S 
x 4 x 4
2 4
0
*
*
*
0
4
0
0
0
16
0
–28
0
*
*
*
*
+
1 0 4 –7 16 –28 67 0
10. D. Sisa 28 x 2 67x
k1dan k 
2
k1 k  1 .k 
2 2.k 
1 3. x 3 x 2 
x 1
x 2
Sisi S 
2 2
x  x
1 2 1 2 a. T 
13.1 1 2
k 1 k2
x 2 k 1k 
2
b. T 
2 3.2 1 5
x 1
k 2 x 2 k 1

4. f 
14
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan f 
2 5
Materi. 4 5 1.5 2.4
S 
x  x
1 2 1 2
1. a.
1 –5b – 3b ² x 3
b b –4b ²
5. f 
1
+
1 –4b –7b ² 3
Sisa 7b 2
f15
b. 3 5 1.5 13
1 –4b 3b ² –b ³ S 
x  x
2b 2b –4b ² –2b ³ 1 1 1 1
+
1 –2b –b ² –3b³ 4 x 1
Sisa 3b3
6. x 2 1 
x 1
x 1

c. a 2 
3b 3  
a 2b 2 3b 4 : 
a 
b 1 
 
1 –3b+3 2b ²–3b+4 a. k 
13 12 1
b–1 b–1 –2b ²+4b–2 b. k 
13.1 2 5 k
+
1 –2b+2 b+2
Sisa b 2 7. f 
x ax 3 bx 2 cx d
f2 0  8a 4b 2c d 0 ….(1)
f12  a b c d 2 …..(2)
f14  a b c d 4 …..(3)
f 
2 12  8a 4b 2c d 12 …..(4)

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 17


Dari (1) dan (4) 1
8b 2d 12 ….. (4) Dari (4) dan (5) : 8a 4  a 
2
Dari (2) dan (3)
1
2b 2d 6 ….. (5) c 8
Dari (4) dan (5) 2
6b 6  b 1 1 2 1
Jadi, F 
x  x 4x 8
d 2 2 2
Dari (2)  a c  1 dan
Dari (4)  4a c 3 2. x 2 1 
x 1
x 1
2
Sehingga a  dan c 
1 f 13 1 5 2
3 3 f13.1 5 8
Jadi, f 
2 3 1
x  x x 2  x 2 h12
3 3 h12
f
1 2
x 2 x2 2 x x
8. x2 2 x x  x 2  g1  1
T 
2 4 .2 2 6 T 2 32 
4 2 h1 2
f 1 8
x2 4 x 2 
x 2 g1  4
h1 2
6 2  2 22 
S 
6
x  x 1 4 1.4 1.1
2 2  2 2  S 
x  x
2 x 2 1 1 1 1
3 5
 x
9. h 
13 f 
x h 
x .g x 2 2
h2 
1 f1h
1
.g 16
g 
g12 3. g
13 f 
x
x 
h 
x
g23 f  2h  2
.g 23
g 1 2
6 3 1.3 2 6 g
12 f1  1
S 
x  x h 1 2
1 2 1 2 
g 1 3
x 5 h
12 f1  3
h 1 1
10. f 
a 10a h
11
f 2a 20a S 
x 
1 2
x
1.3 1.1
10 a 20a a.20a 2 a.10 a 1 1 1 1
S 
x  x x 2
a 2a a 2 a
10x
4. g
10 f 
x g 
x .h x 1
g 12 f1g  1
.h 1
1 1
C. Evaluasi Kemampuan Analisis h 12 f1g 
1
.h 11 5
1. F 
x ax 2 bx c h 12
F112  a b c 12 ….. (1) x 1  x 1
x 1
2

1 5 1.5 1.1
F 14  a b c 4 ….. (2) S x  x
1 1 1 1
F 
3 16  9 a 3b c 16 ….. (3)
2 x 3
Dari (1) dan (2) : 2b 8  b 4
Dari (3) : 9a c 4 ….. (4) 5. a. P 
x 
x h1 
x h 2 
x h3 
H x ax 2 bx c
Dari (2) : a c 8 …..(5)
S1 P
h1 
 ah12 bh1 c P 
h1 
….. (1)
S 2 P  
h 2  ah22 bh2 c P 
h2 
….. (2)

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 18


S 3 P 
h3 
 ah32 bh3 c P 
h3 
….. (3) 32 24 4a 2b 6 0
Dari (1) dan (2) : 4a 2b 14 ….. (1)
 
a h12 h22 b 
h1 h 2 
P 
h1 P 
h2 
….. (4) P10
Dari (1) dan (3) : 2 3 a b 6 0
 
a h12 h32 b 
h1 h3 
P
h1 
P 
h3 
….. (5) a b 11 ….. (2)
Dari (4) dan (5) Dari (1) dan (2)
h1 
Ph3 
P 
h2 
h2 P 
h1 P
h3 
 4a 2b 14
hP
h2 P h1 
 2a 2b 22
a3 
h1 h2 
h2 h3 
h1 h3  6a 36
a 6  b 5

4. E.
f 
x x3 12 x k
f 
2 0  8 24 k 0
k 16
f 
x x 12 x 16
3

1 0 –12 16
2 * 2 4 –16
+
1 2 –8 0
f  
x  x 2 2 x 8 x 2

x 4 x 2x 2 
5. E.
ft t 3 k 2 t 2 8kt 16
f 
4 0  64 16k 2 32k 16 0
16k 2 32 k 48 0
Latihan Kompetensi Siswa 7
k 2 2k 3 0
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 6. C.
1. A
P 
x habis dibagi 
x a 
P
10  1 3 4b 0 Pax b habis dibagi 
ax b 
a 
4b 0 ax b a ax 1b
b 0
7. D.
2. A. 2 x 2 ax 15  x 32 x 5
P
20  8 4 a 2 2 2 0 
x 5 x 6
2
x 3 x 2 
4a 8
2x 
2
5 6 x 15
a 2  2
x 5 x 6
P
x x 2 x x 2
3 2
a 5 6 1
1 2 –1 –2
–2 * –2 0 2
+ 8. D.
1 0 –1 0
P
x  x 1   
x 2
2 ax 2 bxy cy 2 x 19 y 15


x 1x 1
x 2 

x 2 y 3
c 
ax  y 5 
 2 
c 3c
3. E. ax 2  xy 5 x 2 axy cy 2 10 y 3ax  y 15
x 2 x 2 
x 2 
x 1
2 2

P2 0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 19


c 
xy cy2 
ax 2  2 a  5 3 a 
x  3  27 3
2  d. f   36  4 20
 2 2 2
 3c 
10  y 15  3
 2
2x  bukan faktor f 
x
5 3a 1  3 a  6  2
a 2
3c
10  19 
3c
9 2. a. f 
x x 2 5 x 6
f11 5 6 0
2 2
c 6
c
2 a b  3 4 b
f 
6 36 30 6 0
b. f 
2
b 1
x 2x 4 9 x 3 5 x 2 3x 4
Jadi, a 2 , b 1 , dan c 6 f4512 576 80 12 4 0
c. f 
x x 3  2a 1 x 2  a 2 2a 
x a 2
f11 2a 1 a2 2 a a 2 0
9. C.
P
10  1 a b 0
a b 1 ….. (1) d. f 
x x 4 4 x 3 x 2 16 x 12
P
20   8 2 a b 0 f 
2 16 32 4 32 12 0
2a b 8 f381 108 9 48 12 0
Dari (1) dan (2)
3a 9 3. a. f 
x x5 3x 3 8
a 3 Faktor – faktor yang mungkin :
b 2
x 1 ,x 1,x 2 ,
x 2 ,
Px x3 3x 2
1 0 –3 2
x 4 ,x 4, x 8dan 
x 8
b. f t 2t 5t 4 11
3 2
1 1 1 –2
+
1 1 –2 0
Faktor – faktor yang mungkin :
x 2 x 2 
x 2
x 1 
t 1,
t 1 ,
t 11 ,
t 11 ,
10. B.

2t 1,2t 1 ,
2t 11 , dan 
2t 11

x 3 ax b  x 2 x 1  
x b  c. f 
y y y 16 y
3 2

x  b 1x 2 b 1


Faktor – faktor yang mungkin :
x b
3
y, 
y 1,y 1, y 2 ,y 2 ,
y 4
,
b 1 0  b 1
b 1 a  a 0
y 4,y 8, y 8, t 16,
a b 1 dan y 16 
d. f 
y y 4 6 y 3 12 y 2 10 y 3
Faktor – faktor yang mungkin :
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
Materi.
y 1 ,y 1, y 3, dan 
y 3
e. f 
z 2 z 9 z 5z 3 z 4
4 3 2

1. f 
x 4 x 3 16 x 2 x 4 Faktor – faktor yang mungkin :
a. f 
2 32 64 2 4 30 0 y 1,y 1 ,y 2 ,
y 2 ,
y 4
,
x 2 bukan faktor f 
x y 4 ,2 y 1
, 2 y 1,
2 y 2,
 1 1 1 2 y 4, dan 
2 y 4
b. f   4  4 0
 2 2 2
4. f 
x x 4 2 x 3 
a 1
x 2  2 a 1
x 6
2 x 1faktor f 
x
a. f 
3 0
c. f 3 108 144 3 4 35 0
81 54 9 a 9 6a 3 6 0
x 3bukan faktor f 
x 3 a 15
a 5

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 1 | Page 20


b. f 
2 0 P 2 1
16 16 4 a 4 4 a 2 6 0 P 1
8a 20 f 10  1 1 1 P 2 0
20 5
a  P 2 1
8 2 P 1
Jadi, P 1 atau P 1
5. P
2 0  8 8 2n 6 0 x 2 Px 10  x 5x 2
2n 6 b. 2 
x 5x 6  x 3x 2
n 3
x 2 3x 10
 2
6. P
10  2 k m 3 0 x 5 x 6
k m 1 …..(1)  P 3
P
30  54 9k 3m 3 0
9 k 3m 57 …..(2) 
10. x 4 x 3 x 2 x 1 x 2 ax a x 2 bx 1 
Dari (1) dan (2) x 
a b 
4
x  3

3k 3m 3 x ab x 2 a bx 1


9k 3m 57 a b 1  a 1 b ….. (1)

12k 60 1 ab 1  1 
1 b
b 1
k 5  m 4 1 b b2 1
b1 b 0
7. x 2 x 6 
x 3
x 2  b 0 atau b 1
f 
x x 5x ax 22 x b
4 3 2 b 0  a 1
b 1  a 0
f30
81 135 9a 66 b 0
9a b 12 ….. (1) C. Evaluasi Kemampuan Analisis
f 
2 0
16 40 4a 44 b 0 1. P  
x  x2 x 1 H  
x x 7
P 
x 7 x
4a b 12 ….. (2) H 
x  2
Dari (1) dan (2) x x 1
H 
x 
x 1
H 2 
x 2
a 0
P 
x 7 x
b 12 
x 1
H 2 
x 2
x 2 x 1

8. f 
x x 3 px 2 x 2 P  
x 7 x x 2 x 1 
x 1
H 2 
x 2 x 2 2 x 2

f2 0  8 4 P 2 2 0 P   
x x 2 x 1 
x 1
H 2  
x 2 x 2 3 x 5

4P 8 
x x 1
2
x 1
H 
x 2 x 5 
x 1
2

P 2  x x 1H 


x 1 2
x  2 x 5
2
f 
x x 3 2x 2 x 2
1 2 –1 –2 H 3 
x
–2 –2 0 2 
x 1
H 3 
x
+
1 0 –1 0  terbukti
f 
x 
x 2x 2 1 

x 2
x 1x 1
Jadi, faktor yang lainnya adalah 2. a. f 
x 3x 3 
m 5
x 2 2mx 4
x 1dan x 1 x 2
3x 2  x 2
1 m 
3x x mx 2 x 6 x 2 x 2mx 4
3 2 2 2

9. a. x 2 1 
x 1
x 1 3x 3 
m 5
x 2 2mx 4
f 
x x 3 x 2 x P 2 3x 3 
m 5
x 2 2mx 4
f10  1 1 1 P 2 0 f 
x

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 21


f 
x  
x 23x 2  1 m x 2  Dari (1) dan (2)
Jadi, 
x 2 faktor dari f 
x 3m 63  m 21
b. dari (a) n 18
f 
x  
x 2 3x 2 
1 m x 2  5. faktor persekutuan x 2 bx c
x 2 x 2 
3x 1
x 2  
3 x 7 x 2
2
 x bx c 
2 3m 
x  
 
c
1 m 7
x mx nx 3m
3 2
m 8
 3m   3mb 
c. dari (b) x3  b x 2 x  x 3m
faktor yang lain dari f 
x 3 x 1  c   c 
x 3 mx 2 nx 3m
3. a. f 
x x 3 3 px q
  3n 
x 2 bx c x   
x 3 3 px q 
x k .H   c 
2
x
x 3 
m 2
x 2 nx 3n
  q 

 x 2 2kx k 2 x  2 
 3n 2  3nb 
 k  x3  b  x  c x 3n
q 2  c   c 
x 3  2 2k  x 
k  x 
3
m 2
x nx 3n
2

 2 2q 
k   x q 3mb 3m
 k   c n  b m
q c c
0  2 2k  q 2 k
3
3 nb c n 3n
k c
  b m 2
2q m n c
p k 2 
k
6.
2 k3
k 2
k 2 2k 2 k 2 1 –7 a b –16
k 2 2 –10 2a–20 4a+2b–40 +
1 –5 a–10 2a+b–20 4a+2b-56
b. dari (a), q 2k 3 2 2 –6 2a–32

 2k 
+
2 3 3 2 1 –3 a–16 4a+b–52
c. 4 p q 4 k
3 2
4a 2b 56 0
4 k 6 4 k 6 0 4a b 52 0

b 4 0
x 2 2 x m  x 2 x 4
4. a.  b 4
x 2  x n  x 2 x n a 12
x 2 x 8
2
Jadi, a 12 dan b 4

x 2  x n 
7. x 5 x 6 
x 6 
x 1
2
m 8
x 4 x n  n 4 P 
x x 4 4 x 3 2nx 2 11x m
Jadi, m 8 dan n 4 a. P 
6 0
b. x x 2  x 2  x 1
2
1.296 864 72n 66 m 0
f x 6 x 3x mx n m 72n 366 ...(1)
3 2

f 2 0 P 10
48 12 2 m n 0 1 4 2n 11 m 0
2 m n 60 ….. (1) m 2n 16 …..(2)
f 10 Dari (1) dan (2)
70n 350  n 5
6 3 m n 0
m 6
m m 3 ….. (2)

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 22


b. P 
x x 4 4 x 3 10 x 2 11x 6 Latihan Kompetensi Siswa 8
1 –4 –10 –11 –6
6 6 12 12 6
+
1 2 2 1 0 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
–1 –1 –1 –1
+
1 1 1 0 1. D.
Faktor yang lain x x 1
2
1 0 0 b³
b b b² b³
8. x 2 5 x 6 
x 2
x 3
+
1 b b² 2b³

P
x ax 3 7 x 2 bx c 2. C.
P
2 0  8a 28 2b c 0 Berdasarkan rumus 3, maka
8a 2b c 28 …..(1) a b : a b a
3 3 2
ab b 2
P
3 0  27a 63 3b c 0
27 a 3b c 63 …..(2) 3. D.
P
4 22 
786 157 
2

786 157 
2

64a 112 4b c 0 786 2 157 2


64a 4b c 112 …..(3) 786 2.786 .157 157 2 786 2 2 .786. 157 157 2
2

Dari (1) dan (2) 786 2 157 2
19a b 35 …..(4) 

2 786 2 157 2
2

Dari (2) dan (3) 786 2 157 2
37a b 49 …..(5)
Dari (4) dan (5) 4. A.
8853 1153
885 115 
14 7
18a 14  a  
18 9 885 2 115 2 885 115
182 1.000
b
9
Dari (1) 5. D.
7 182 168 
379 184 
2
379 184
2

8. 2. c 28  c  379. 184


9 9 9
379 2 .379 .184 184 2 379 2 2 .379 .184 184 2
2
7 182 168 
Jadi, a  , b  , dan c  379 .184
9 9 9 
4 .379. 184
4
379 .184

9. x3 qx 2 2 x 4  x 2 px 4 
x 1 
6. D.
x 
p 1
x 
3
4 p 
x 4 2
8173 983
2 4 p  p 2 817 98 
q p 1  q 1 817 2 982 817.98
719
10. P
x x a .H 1
x
7. A.
Q
x 
x a .H 2 
x Berdasarkan rumus 1, maka
P
Q Qx  x a 
H1 
x 
x a 
H 2 
x x 28 y 28
x 27 x26 y x 25 y 2 x 24 y 3 x23 y4 ...
 
x a H1  x
x H2  x y

 Terbukti Jadi, suku kelima x 23 y 4

8. B.
Berdasarkan rumus 2, maka suku ke-10 :
1
10 1 14 
a
10 10 
b
1
a b
4 9

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 23


9. A. a 2 c ab ac 2

Berdasarkan rumus 1, maka 2 2
ab ac abc b c
3 3

1
3
1  1
 
5 3 2 3
1
1 3 1 3
ab 2 b 3 b 2 c
2
ac abc c b c
3 2

53 2 3 53 2 3
5 .2 
ac 2 bc 2 c 3
1 2 1 1 1 2 
5 3
2 3 3 3 abc b 2 c bc 2
2 1 2 abc b 2 c bc 2
5 3 10 3 2 3 0

H 
x a 2 b 2 c 2 ab ac bc
10. A.
Berdasarkan rumus 3, maka
   3 3
15. C.
1 1
12 93 33 Berdasarkan rumus 3, maka

1 1
9 3 3 3
1 1
9 3 33 a 3 b3
a2 ab b2
  1
9 3 9 3 .33 33
2 1 2 1 1 2 a b

a b 3ab
2


4 1 1

3 3 27 3 32 3

3 3 3 3 3 9
B. Evaluasi Pemahaman danPenguasaan
Materi.
11. C.
Berdasarkan rumus 1, maka
1. a. x 4 x 3 y x2 y 2 xy 3 y 4
sin 3 15 cos3 15
sin 2 15 sin 15cos15 cos 2 15
sin 15 cos15 b. x 5 x 4 y x 3 y 2 x 2 y 3 xy 4 y 5
1
1 sin 30 c.

3t 4 
2r
4

3t 3 
3t 2 2r 
3t 
2r
2

2r
3
2 3t 2 r
1 5
1   27t 3 18t 2 r 12tr 2 8 r 3
4 4
4
5 a 4 1 
 b 2 3
d.   
2
5a 
3  5a 21 

 b
1  1 
5 a
 b  
 b

12. B.  
1
5a  b  
2    
2 2
Berdasarkan rumus 3, maka 2
25 5 1
sin 3 75 cos3 75 125 a 3  a 2 b  ab 2  b 3
sin 2 75 sin 75 cos75 cos 2 75 2 4 8
sin 75 cos 75
e.  
6 6
mn 1

mn  
mn  
mn 
mn 
mn 
5 4 3 2
1
1 mn 1
1 sin150
2 2 8 x8
1 1 3 f.
1  .  2 x
2 2 4 7 6 5 2 4 3 3 4 2 5 6 7
2 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2x x

13. B.
Berdasarkan rumus 1, maka 2. a. m7 m 6 n m 5 n2 m 4 n3 m3 n 4 m2 n 5 mn6 m7
x 6 1 x 2 1
 2
 3 b. x 9 x 8 y x 7 y 2 x6 y 3 x 5 y 4 

x 2 1 x 1 x 4 y 5 x 3 y 6 x 2 y 7 xy 8 y 9

 c. t t r t r tr r
4 3 2 2 3 4
2
 x 2 x 2 .1 1
d. 8 7 6 2 5 3 4 4 
x x 1
4 2


 x 2 x 1 x 2 x 1 
  3 5 2 6 7 8

14. D. 3. a.

2 x 1
4

a b c / a 3 b 3 c 3 3 abc \ a 2 ab ac b 2 c 2 bc 2 x 1


suku ke-3 
1 
2 x 
1
a 3 a 2b a 2 c 31 4 3 3
1

a 2 b a 2 c 3 abc b 3 c 3
2x
a 2 b ab 2 abc

a 2 c ab 2 2 abc b 3 c 3

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 24



2m 
4
3n 
4
suku ke-3 b 2 dan suku ke-2 ab
b.
2m 3n b2 b

suku ke-3 
1 2m   3n
3
1 4 3 31 ab a

18mn   
2
6. a. x 2 3 x  3 x  3
3 p 2 6 6
f 
x x10 7
 
c.
3 p 2 f  3 35 7

suku ke-3 
1 
3 p  
2
3
1 43 31 f 3 
35 7

12 p S 
x 
35 7 
35 7  3 
x
35 7
 3
35 7
33  3 3

5t 1
5
 
2 3 3 5 7
d. 
5t 1 2 3

suku ke-3 
1 
5t 
1 243 7 236
3
1 5 3 3
1

b. P10 8 P 10 22 4
25t
2

2ab 33
3 
 P 5 2 P 5 2 4  
e. sisa 4
2ab 3
m 4n 4 m3 n 4 3n 4
8

suku ke-3 1  2ab    2 


3
1 3 3 3
1 c.
3
m2 n m n m2 n
9
2 x 1
5
 2
4
m2 n4
 2

3n 4
f. 32 m n m n
x 1
3 sisa 3n 4
5 3
2  31 a 6b6 a 6 b6
suku ke-3 1  x  
1
6
3
1 5b 6
d. 2  
3  a b2 a 2 b2 a 2 b2
4 2 sisa 5b6
 x
9 e. f 
x 3x 5 4x 3 y 2 2x 2 y 3 y 5
f
y 
3 y 5 4
y y 2
3 2
y y y 5
2 3
997 2 4962 1
997 
496997 2 496 2 2
997
496 
4. a. 3 y 5 4 y 5 2 y 5 y 5
997
496
4 2y 5
657 368 f. f 
3 3
a 4 a 3a b 2ab b
4 3 3 4
b. 675 368
657 657.368 3682
2
f
2b64b 4 24b4 4b 4 b 4
1.025
43b
4

592 167
3 3
c. 592 167
592 167 2 592.167  
2
5 5
a10 b 10 a 2 b 2
759 7. a. 2 2  2 2
a b a b
d.
3 5
5 1

5 
5  3 4
5 5 3 3 3 2 3
1      b 
4
a 2 a 2 b 2 a 2
3 2 2 2

5 13

246.109.501 a 
b 
2
b  2 3 2

a8 a 6 b 2 a 4 b 4 a 2 b 6 b 8
5. a 2 ab b 2 / a 4 a 2 b 2 b 4 \ a 2 ab b 2 b.
1 0 0 0 0 0 1
a 4 a 3b a 2 b 2
 1 1 1 1 1 1 1
+
a 3b b 4 1 1 1 1 1 1 2

a 3b a 2b 2 ab3 H  
x a a a a a 1
5 4 3 2


a a a a a a 1
5 4 3 4 2
a 2 b 2 ab 3 b 4
a 2b 2 ab3 b 4

0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 25


c. berdasarkan b, 10. f     
y y y 3 z3 y z 3 y 3 z y 3 y 3 
1a   2 3
a 2 a2 1 S 
2
x y 
y z 
y
y z 
3
0 0 3 3 3

1 a2

H 
x a 4 a2 1
d. berdasarkan b, C. Evaluasi Kemampuan Analisis

1 b3   4

b3 b 3 b3 1 S 
3 2
x 1. a. x 3 dan a 1
1 b 3n 1n habis dibagi 
31
3
, atau
H 
x b9 b6 b3 1 3n 1 habis dibagi 2
e. m
 n 
35 3 5
b. x 8 dan a 1
8 n 1n habis dibagi 
8 1
3 3
m n , atau
 m n 
m 3
4
m 
n 
m 
n n 
3 3 3 32 3 2 3 33 3 4
8 n 1 habis dibagi 7
m 12
m n m n m n n
9 3 6 6 3 9 12
c. 5n 5 5 5n 1 1  
f. p q 
45 45
5 1 5 1 habis dibagi
n 1 n 1 n 1

p 4 q 4
5 1 4 .
p4 p q 
4
 p 
q  
p 
43 q q  4 4 2 4 2 4 43 44
 
Berarti 5 5n 1 1 habis dibagi 5.4
p16 p12 q 4 p8 q 8 p 4 q12 q16
Jadi, 5 5 habis dibagi 20
n

a 5 2b 
5
g.
a 2b a b 
2 9 2 9

a 4 a 3 
2b
a 2 
2b 
2
a 
2b 
3

2b
4 2. a.
a2 b 2
a 2 a b 4 a b 8ab 16b
      
4 3 2 3 4 8 7 6 2
a 2 a 2 b 2 a 2 b 2 
h.
a b a a b 
n 3
b 
n 3
n 2 n n n 2
a b a b a b 
2 5 2 3 2 4 2 4 2 3 2 5
a b n n

a2 n 
ab b 2 n
n a b a b b 
2 2 2 6 2 2 7 2 8

a16 a14b2 a12b4 a10b 6 a8 b8 


8. f 
a b c a b c a b a b a b b
3 3 3 3 6 10 4 12 2 14 16

3a b 3ab 3ac babc 3b c 


2 2 2 2
b.
p  q 
2 12 2 12

3ac 3bc c
2 2 3
p 2 q2
a b  f b  p q p q 
 p2
11 2 10 2 2 9 2 2

b b c bb c 0
p q p q p q 
3 3 3 3
2 8 2 3 2 7 2 4 2 6 2 5


b c 
 f c 
 a c c a c c 0
3 3 3 3 p q p q p q 
2 5 2 6 2 4 2 7 2 3 2 8

a c  f a  p q p 


2 2
q  q 
2 9 2 2 10 2 11

 a b  a  a b a 0 3 3 3 3 p 22 p20 q 2 p18q 4 p16q 6 


Karena  a b ,b c 
, dan 
a c 
faktor p14 q8 p12q10 p10q12 p 8 q14 
dari f, maka sisa 0 p 6 q16 p 4q18 p 2 q 20 q 22
menggunakan pembagian bersusun :
f :a b3ab 3ac 3bc 3c 2 3. a. P
n 64n 9 n
3ab 3ac 3bc 3c 2 : 
b c 3a 3c n 1  P  164 9 55
3a 3c :  a c 3 habis dibagi 55 P 
1benar
Jadi, hasil bagi 3 n k  P164 k 9 k
asumsikan P k benar
9. a. - d. -
b. + e. -
c. + f. +

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 26


n k 1 
Latihan Kompetensi Siswa 9
Pk 1
64 k 1 9 k 1
64.64 k 9.9 k A. Evaluasi Pengetian ataun Ingatan
64.64 k 64.9 k 64.9 k 9.9 k

64 64 k 9k 9 k 64 9   1. B.
x3 x 2 x 1   
x 1x 2 1

 Terbukti
Habis dibagi 55 Habis dibagi 55
x 4 1  x 1  
x 1x 2 1
b. P 
n n 5 n FPB   
x 1x 2 1
n 1  P 1
1 1 0
habis dibagi 5 2. E.
n k  P 
k k 5 k   
x 4 x 2 6  x 2 3 x 2 2
asumsikan P 
k benar   
x 4 4x 2 3  x 2 3 x 2 1
n k 1 
FPB x 2 3
P
k 1
k 1
k 1
5

k 5 5 k 4 10k 3 10 k 2 5 k 1 k 1 3. B.

k 5 k 5 k 4 2 k 3 2k 2 k  4 x 2 25 2 x 5
2x 5
Habis dibagi 5 Habis dibagi 5 8 x 3 125  
2x 58 x2 20x 50 
 Terbukti FPB 2x 5

4. a. 81 16 9 4
n n 2n 2n 4. A.
x 9 dan a 4  
2 x 2 y 2 2
x y x y 
9 n 4 habis dibagi oleh 9 4 , atau
2 2n
3 3

5 x y 5 
x y x 2 xy y 2 
81 16 habis dibagi oleh 13 FPB x y
n n

b. 25 9 25 3
2n n 2n 2n

x 25 dan a 3 5. D.
25 n 3 habis dibagi oleh 25 3 , atau
2 2n 2 x 2 4x 2 x 
x 2
25 9 habis dibagi oleh 28
2n n
3x 4 12x 2 3x 2 
x 2 
x 2
2 x 2 x 4 x 2 x 
5 4 3 3
x 2 
x 1
5. a. x 2 dan a 1
FPB x  x 2
2 2 n 1 12 n 1 habis dibagi oleh 2 1 , atau
2 2 n 1 1habis dibagi oleh 3
 
6. A.
b. 9 n 1 3 32 n 2 3 3 32 n 1 1 P 
x 3
x 2 
2
x 1 2

32 n 1 12 n 1 habis dibagi 3 1 4


Q 
x 1
x 3
x 4
2

Berarti 3 3 
2 n 1

1 habis dibagi 3.4
KPK 
x 3
x 1
2
x 2
x 4
2
n 1
Jadi, 9 3 habis dibagi 12
c. 52 n 2 5 5.52 n 1 5 5 5 2 n 1 1   7. E.
x3 x 2 2 x x x 2
x 1
2 n 1
5 1 5 1 habis
2 n 1 2 n 1

dibagi 5 1 6 x x x 
3 2 2
x 1

Berarti 5 52 n 1 1 habis dibagi 5.6  KPK x 
2
x 1 x 2
Jadi, 52 n 2 5 habis dibagi 30

x x x 2
2 2

x x 2x
4 3 2

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 27


8. C.  
c. x5 x x x 2 1 
x 1
x 1
x y 
x y
x y 
x x 1
2 2
x 5 x 2 x 
x 12 2
P
x ?
x 5 x3 x3 
x 1
x 1

KPK 3x 5 5 x 4 y 2 x 3 y 2 3 x 2 y3 5 xy 4 2 y 5 
FPB x y FPB x 
x 1x 2 x
P
x 
x y 
Qx
KPK x 3 
x 1  
x 1x 2 1 x 2 x 1 
KPK 
x y 
x y 
Q x  x y Q 
x  2 2
 x 
x 1
3
x x 1
4 2

   x2 y2 Q 
x
x y ax bx
2 2 3 2
y cxy 2 dy 3  2. a. 4 x3 3x 2 y 9 xy 2 2 y 3 
x y 
x 2 y
4 x y 
3 x 5 x y 2 x y 3 x y 5 xy 2 y
5 4 3 2 2 3 4 5
x xy 2 y x y 
x 2 y 
2 2

ax bx y 
5
c a 
x y 
4
d b 
x y cxy dy 3 2 2 3 4 5
FPB x y 
a 3, b 5, c 5, d 2
b. x 2 y 2 
x y 
x y 
P
x 
x y 
3 x 5 x y 5 xy 2 y  3 2 2 3
 x 3 y 3 
x y x 2 xy y 2  
3 x 8 x y 10 x y 7 xy 2 y 4
4 3 2 2 3

x 3 x2 y xy 2 y 3 
x y 
x y 
2

9. D. FPB  x y 
P
x .Q x FPB.KPK
x y z P3 P 2 . KPK 3. a. x 2 y 2 
x y 
x y
KPK  x y z 
P x 3 y 3  
x y  
x 2 xy y 2
x y 
5 5
x x y x y xy
x y  4 3 2 2 3
y4 
10. D. KPK 
x yx xy y x y 
2 2 5 5

ax bx c 
2
x 1
ax c   b. x 2 y 2 2 yz z2 x 2 
y z
2

ax  a c 
x c …..(1) 
x y z 
x y z 
2

 bx ax c 
2
x 1
bx c   x y 2 xz z 
2 2
x zy 2 2 2

bx 
2
b c x c …..(2) 
x y z
x y z 
x 2xy y z 
x y z 2
2 2 2 2
Dari (1)
b a c …..(3) 
x y z 
x y z 
Dari (2) dan (3) KPK 
x y z
x y z 
x y z
a a c c
0 2c
 b
c 0 4. a. x 2 ax b 
x a 
x  
 a
 b
B. Evaluasi Pemahan dan Penguasaan x 2 a  x b
 a
Materi
 d
x 2 cx d 
x a 
x  
1. a. x 3 xy 2 y
2 2
 a
4 x 2 16xy 16y 2  d
FPB 0
x 2 x  x d
 a
KPK 4 x 4 
12 32
x 3 y 
16 8 48 
x2 y2
b
48 32xy3 32 y4 a  a  b 0
a
4 x 4 44 x 3 y 72 x 2 y2 80 xy 3 32 y 4
d
b. 6 y 12 y z 2.3 y 
3
y 2 z 2 2 a  c  a 2 d ac 
a
6 y 2 24 z 2 2.3 y 2 z 
y 2 z a 2 ca d 0
4 y 4 yz 24z 2  y 2 z 
y 3 z
2 2 2
c  c 2 4d
a
FPB 2 y 2 z 2
KPK 12 y 2 z y 2 z 
y 3 z

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 28


b. Q 
x x 2 ax 8  x 1 adalah akar dari f 
x 0
Q
4 0  16 4a 8 0 Kemungkinan factor lain
2,3,4,6,12
4a 8
1 0 –5 6 –14 12
a 2 x = 2 2 2 4 –2 8 –12
+
1 2 –1 4 –6 0
5. x 2 1 
x 1
x 1 x = 1 1 1 3 2 6
+
px q
x 1
1 3 2 6 0
px qx q
2 2
x = –3  –3 –3 0 –6
+
p –q –q 1 0 2 0
1 p–q
+ Jadi, akar – akar rasional bulat adalah
p p–q p–2q x 1, x 2, dan x 3
p 2 q 0
p 2q 5. B.
1 1 –3 –3 0
–1 –1 0 3 0
+
1 0 –3 0 0
Latihan Kompetensi Siswa 10 x3 3 0  x 3 3
1
x 3 3
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
6. A.
1. A. x 5  125 25 160 p 0
p 60
2. C.
1 –1 –32 60
x 2  8 2c 4 0 5 5 20 –60 +
c 6 1 4 –12 0

2
1 0
2
–6
4
4
–4
x 2 4x 12 0  x 6x 20
1 2 –2 0
+
x 6 atau x 2
x 2 x 2  D b 4 ac
2 2

4 4.1
212 0 7. D.
1,2,3,4,6,12
(ada 2 akar real)
Banyak akar real 3
8.
3. D. P 
x ax 4 bx 3 cx d 0
f 
x 2 x 4 5x 3 ax 20 x 12 0 x 5  a.5 .b.5 c.5 d 0
4 3

x 2  32 40 4a 40 12 0 x 5  a 5


4

44 4a
a 11 9. B
2 5 –11 –20 12 f 
x 
x 3 
x 2 
x 1
 
2 5 18 14 –12
2 9 7 –6 0
+

x 3x2 x 2
2 –4 –10 6
2 5 –3 0
+ x 2 x 5 x 6
3 2

–3 –6 3 f
x 3 
x 3
3
2 
x 3 
2
5 
x 3 
6
2 –1 0 +
1 1 x3 9 x 2 27 x 27 2 x2 
2
+ 12 x 18 5 x 15 6
2 0
1 x3 11x 2 34x 24
Akar – akar yang lain 2,3, dan 1 –11 34 –24
2 1 1 –10 24 +
1 –10 24 0
4. C. x2 10 x 24 0
f 
x x5 5x 3 6 x 2 14x 12 0 x 6x 4 0
Jumlah koefisien x 6 atau x 4
f 
x 1 5 6 14 12 0 Jadi, akar – akar f 
x 3
adalah 6,1 dan 4

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 29


10. B. 1 –2 –7 20 –12
Memotong sumbu x  f 
2 2 0 –14 12
x 0 1 0 –7 6 0 +
0 x x x 13 2 1 1 1 –6
1 1 –6 0 +
1 1 1 1
y y 6 0
–1 –1 0 –1 2
+
y 3 y 20
1 0 1 0
x 2 1  tidak ada akar real. Hanya ada 1
akar real, yaitu x 1 y 3 atau y 2
Jadi, akar – akar f 
y yang lain adalah
3,1, dan 2
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
5. a. y 2 
y 10
Materi
y 2 dan y 1
1. f 
y y 9 y 20 y 12 0
3 2

b.
y 1  f 
113 9.12 20.1 12 0 1 –2 –33 90
 Terbukti 3 3 3 –90
1 –9 20 –12 1 1 –30 0 +
1 1 –8 12
+ y y 30 0
2

y 6 y 50
1 –8 12 0
y 2 8 y 12 0
y 6 atau y 5
y 4 y 20
Akar – akar : y 3, y 5, dan y 6
y 4 atau y 2
c.
1 –2 –5 6
2. f 
y 6 y 3 19 y 2 y 6 0 3 3 3 –6

y 3  f 
1 1 –2 0 +
3 6.27 19.9 3 6 0
y y 2 0
2
 Terbukti
6 –19 1 6 y 2y 10
3 18 –3 –6
+ y 2 atau y 1
6 –1 –2 0
Akar – akar : y , y 1, dan y 3
6 y 2 y 2 0
2 y 2 
3 y 10
d.
1 –4 1 –6
1 2 2 –4 –6
+
y 1 atau y  1 –2 –3 0
3
y 2 2 y 3
3. f 
y 3 y 3 my 2 4 0 y 3 y 1
y 3 y 1
y 2  f 
2
24 4 m 4 0
Akar – akar : y 1, y 2, dan y 3
4m 28
m 7 e.
1 –1 –32 60
3 7 0 –4 2 2 2 –60
–2 –6 –2 4 +
+ 1 1 –30 0
3 1 –2 0
3 y 2 y 2 0 y 2 y 30 0

3 y 2 y 10 y 6 y 50
y 6 y 5
2
y  atau y 1 Akar – akar : 6,2, dan 5
3
f.
4. f 
2 7 2 –3
y y 4 y 3 7 y 2 my 12 0 –1 –2 –5 3
+
y 2  16 6 28 2m 12 0 2 5 –3 0

2m 14 2 y 2 5 y 3 0
m 20 
2 y 1y 10
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 30
1 c.
y y 1 1 –7 1 –6
2 1 –8 5 6
Akar rasional bulat : y 1 1 5 6 0
+

g. tan 1  45,225


2 6 –9 2
1 2 8 –2 tan 2 2 tan 6 0
2 8 –1 0 + tan3 tan2 0
2 x 8 x 1 0
2
tan 3 tan 2
Akar rasional bulat : y 1 108,43 116,56 
h.
4 7 –3 –2 288,43 296,56
–2 –8 2 2
+   
45 ;108, 43 ;116,56 ; 225
 
;

4 –1 –1 0 HP  
4 x 2 x 1 0  
288,43 ; 296,56



Akar rasional bulat : x  2 d.
i. tidak ada akar rasional bulat 1 0 –3 2
j. 1 1 1 –2
1 1 –2 0 +
8 –7 1 6
–1 –8 15 –16 tan 1  45,225
8 –15 16 0 +
tan 2 tan 2 0
8x 15x 16 0
2

Akar rasional bulat : x 1


tan2 tan 10
k. tidak ada akar rasional bulat tan 2 tan 1
l. tidak ada akar rasional bulat 116,56
296,56
 
6. a.
2 3 –8 3 HP  45;116,56; 225; 296,56 
1 2 5 –3
2 5 –3 0 + e. 2 sin 3 3sin 2 8 sin 3 0
2 3 –8 3
cos 1  0  1 2 5 –3
2 cos2 5 cos3 0 2 5 –3 0 +

2 cos 1cos 30 sin1  



1 2
cos  cos3 (TM) 2 sin 5 sin 3 0
2
2
 5 2 sin 1sin 30
 , 1
3 3 sin  sin 3 (TM)
  5 2
HP  0, ,   5
 3 3   ,
b. 6 6
6 –7 –7 6   5
–1 –6 13 –6 HP  , , 
6 –13 6 0
+ 6 2 6 
sin 1  270
 f.
6 –7 –7 6
6 sin 13 sin 6 0
2
–1 –6 13 –6
3 sin 2 2 sin 30
+
6 –13 6 0
tan 1  135

2 3
sin  sin  (TM) 6 tan 13 tan 6 0
2
3 2
41,8  3 tan 2 2 tan30
2 3
138,2  tan  tan 


HP  41,8 ;138, 2 ; 270
 
 3
33,7 56,3

2

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 31


213,7  236,3 x 8 0  x 8
2 2


HP 33,7; 56,3; 213,7 ; 236,3  x  8 2 2

HP 8,2 2 ,1, 2, 2 2 
7. a. f 
x x3 13x 12
y 0  x 3 13x 12 0 9. f 
x x 3 nx 2 33x 90 0
1 0 –13 –12 x 6  f 
6 216 36n 198 90 0
–1 –1 1 12
1 –1 –12 0 + n 2
x x 12 0
2 f 
x x 2x 33x 90 0
3 2

x 4 x 30 6
1 2
6
–33
48
–90
90
x 4 x 3 1 8 15 0 +
Jadi, titik potong f 
x dengan sumbu x x 8x 15 0
2

adalah  3,0 ,
1,0, dan 
4,0 x 5
x 30
b. g 
x x 3 2 x 2 5x 6 x 5 x 3
y 0  x 3 2x 2 5x 6 0 HP 5,3,6
1 –2 –5 6
1 1 –1 –6 10. f 
x x 3 x 2 32 x p 0
+
x 2  f 
1 –1 –6 0
2 8 4 64 p 0
x x 6 0
2

p 60
x 3 x 20
x 3 x 2 f 
x x x 32 x 60
3 2

Jadi, titik potong g 


1 –1 –32 60
x dengan sumbu x 2 2 2 –60
adalah  2,0 ,
1,0, dan 
3,0  1 1 –30 0 +

x 2 x 30 0
8. a. x 6 x 50
1 –6 7 14 –48 32
1 1 –5 2 16 –32 x 6 x 5
1 –5 2 16 –32 0 + HP  6,2,5
–2 –2 14 –32 32
1 –7 16 –16 0
4 4 –12 16
1 –3 4 0 C. Evaluasi Kemampuan Analisis
x 3 x 4 0  tidak mempunyai
2

1. f 
y y 3 y y n 0  y1 , y 2 , y3
3 2
Himpunan penyelesaian
HP 
2,1,4 Berlawanan : y 2 y1
b. y13 3 y12 y1 n 0 ….. (1)
1 –6 7 –9 –8 15
1 1 –5 2 –7 –15 + y1 
3
3
y1 
2
y1 
n 0
1 –5 2 –7 –15 0
–1 –1 6 –8 15 y13 3 y12 y1 n 0 ….. (2)
1 –6 8 –15 0 Dari (1) dan (2)
5 5 –5 15
1 –1 3 0 2 y13 2 y1 0
x x 3 0  tidak mempunyai
2 2 y1 
y1 1 y1 10
Himpunan penyelesaian y1 0 y1  1 y1 1
HP 
1,1,5 (TM) y 2 1 y 2 1
c.
1 7 –18 –72 80 128 y1 1  f  y1 1 3 1 n 0
–1 –1 –6 24 48 –128
+ n 3
1 6 –24 –48 128 0 1 –3 –1 3
2 2 16 –16 –128 1 1 –2 –3
1 8 –8 –64 0 1 –2 –3 0 +
–8 –8 0 64
1 0 –8 0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 32


4. f 
x x 3 3 x 2 mx n 0  x1 , x2 , x3
y 2 y 3 0
2
x1 x2
y 3
y 10 x3 x1
y 3 y 1
f 
x  x x1 x x2 x x 3 0
HP 1,1,3
 x x1 x x1 
x x1 0
2. f 
x 2 x 3 nx 2 7 x 2 0  x1 , x 2 , x3 x x1 x x1 x x13 0
3 2 2

1 x1 3  x1 3
Berkebalikan : x2 
x1 m x12  m 32 9
2 x13 nx12 7 x1 2 0 ….. (1) n x13  n 33 27
1  1  1  f 
x x 3 3 x 2 9 x 27
2
x3 
n
x 2 
7
x 
2 0
dikalikan
Akar – akar : x1 x2 3
1  1   1  x13
x3 x1 3
2 x13 7 x12 nx1 2 0 ….. (2)
Dari (1) dan (2) : 5. f 
x x 4 px 3 21x 2 4 px 5 p 0
n 7 Memiliki akar – akar x1 , x2 , x3 , dan x4
2 –7 7 –2
1 2 –5 2 x1 x2 (akar kembar)
2 –5 2 0 +
x4 x3 (akar berlawanan)
2 x 5x 2 0
2
x1 x 2 x1 x3 x1 x4 x2 x3 
2 x 1x 2 0 x2 x4 x3 x4 21
1
x  x 2 x1 x1 x1 x 3 x1 
x3 x1 x 3 
2
x1 x 3 x3 x3 21
1 
HP  ,1, 2
x1 x3 21
2 2
2 
x3 x1 21
2 2

3. f 
x x 5x 7 x p 0  x1 , x 2 , x 3
3 2
x1 x2 x3 x 4 p
Akar kembar : x1 x2
x1 x1 x3 
x3 p
x x1 
2
x x 3 0
2 x1 p
x 2x1x x1 x x3 0
2 2
p
x 3 
x3 2x1   
x 2  x12 2x1 x 3 x x12 x3 0 x1 
2
x3 2 x1 5
x1 x 2 x3 5 p
x 3 2 x1 5 …..(1)
x1 x 2 x3 25p
2 2 3 2
x12 2 x1 x3 7
x12 2x1 
2x1 57  
x12 x12 x12 21 25 p 2
 p  p  
2 2 2
x12 4x12 10x1 7  p
   21
    25 p 2
3x12 10 x1 7 0  2  2  2  
3x1 7 
x1 10
p 4 p 2  64
7 
 21
25 p 2 (kalikan 2 )
x1  x1 1 16 4
3  p
(tidak memenuhi) p 4 84 p 2 1.600
Dari (1)
x1 1  x3 2
15 3 p4 84 p 2 1.600 0
1 0 –84 0 –1600
p x12 x3 
1
3 3
2
10 10 100 160 1600
+
f 
x x 3 5x 2 7 x 3 1 10 16 160 0
–10 –10 0 –160
1 0 16 0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 33


7. Luas karton 16dm 28dm 448dm 2
p 16 (tidak memiliki akar)
2
Volume kardus 640dm 2
Jadi, p 10 atau p 10
Volume 640 a t
2
p 10 p 10
640
p p t 2
x1  5 x1  5 a
2 2
x2 x1 5 x2 x1 5 Luas karton = luas kardus
x3 x1 21
2
x3 x1 21
2 
448 2 a 2 at at 
25 21 4 25 21 4 224 a 2 2 at
x3 2 x3 2 1280
224 a 2 
a
x4 2 x4 2
0 a 224a 1280
3
 x1 5, x2 5  x1 5, x2 5 a = 8 1 0 –224 1280
x3 3, x 4 2 x3 3, x4 2 8 8 64 –1280
+
1 8 –160 0
a 8a 160 0  penyelesaian
2
6. a. Misal y x log x bukan bilangan
9 11 bulat
y 11y  2  12 0 (kalikan y 2 )
2
640
y y a 8  t  2 10
y 11y 12 y 11y 9 0
4 3 2 a
Jadi, ukuran kardus 8dm 8dm 10dm
1 –11 12 –11 9
1 1 –10 2 –9
8. 0 3t t 12t 4
+ 2 2
1 –10 2 –9 0
1 xlog x  log 1 log x log x Faktor rasional yang mungkin :
log 1 
log x  1 2 4
2
1,2,4, ,  ,
0 
log x 
2 3 3 3
3 –1 –12 4
x 10 1
 2 6 10 –4
+
3 5 –2 0
Jadi, x 1
3t 2 5t 2 
3t 1t 2
b. 4 x 3.2x 2 3,2x 2 35 0
1
2 12.2 12.2 35 0
2x x x
t  t 2
x 3
2 12.2 35 12.2 0
2x x
(tidak memenuhi)
Misal : y 2x 1
Jadi, t  atau t 2
12 3
y 2 12 y 35  0 (kalikan y 2 )
y
9. r 
t 5
m
y 4 12 y 3 35 y 2 12 y 0
1 –12 35 –12 0 V 1,375
4 4 –32 12 0
 t 5 t 1,375
2
+
 t 10t 2 25t 1,375
1 –8 3 0 0

y 3 8 y 2 3 y y y 2 8 y 3  3

y 0 atau y 4 2 13 t 3 10t 2 25t 1,375 0


1 –10 25 –1,375
y 4 2 x
5,5 5,5 –24,75 1,375
+
x 2 1 –4,5 0,25 0

y 0 2 x (tidak memenuhi) 9 1 1 2
t  t   t 18t 1
2

2 4 4
 
y 4 2 13 2 (tidak memenuhi)
x

18  320
y 4 2 13 2x (tidak memenuhi) t
2
Jadi, x 2
9 4 5

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 34


t 5,5 m  r t 5 2. C.
0,5m x3 5 x 2 4 x 10 0  A, B , C
 
t 9 4 5 m  r t 5 a2 2a a
A2 B 2 C 2  2 2 1 3
4 45
m a3
 
t 9 4 5 m  r t 5

52 2.4.1 17

4 4 5  1
3

(tidak memenuhi)
3. D.
x 2  8 4n 4n 2 n 8 0
10. n 2
x1 x2 x3 
n 8
2 x2 x3 2 
8 6
x 2 x3 3

Volume p l t 4. A.
36 10 2x  7 2 x 
x x3 3 x 2 x n 0  x1 , x2 , x3
36  
10 2 x 7 x 2x 2  x1 x2 x3  x 2 x2 x3
36 70 x 20 x 2 14x 2 4 x 3 x3 3
4 –34 70 –36
2 8 –52 36 x1 x 2 x1 x3 x 2 x3 1
+
4 –26 18 0
x22 3 x2 3 x2 1
4 x 2 26 x 18
x22 1  x2 1
26  676 288
x1,2  x1 x2 1
8
x1 x 2 x3 3
26  388

8 5. A.
Untuk x 2  ukuran kotak : x3 12 x 2 44 x t 0  , , 
p 10 2 x 6 cm

l 7 2 x 3 cm
12
t x 2 cm
212
6
6  6 
Latihan Kompetensi Siswa 11 44
636 66 2 44
2 6 8 0   4 20
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan

1. B. 4 2
t 3 12t 2 28t n 0  , ,  2 4
12 Akar terkecil 2
12 (karena )
6. A.
212
6 x3 ax 2 bx c 0  , , 
6  63 12.6 28.6 n 0 a22 2 a1 a3
   
2 2 2

216 432 168 n 0 a32


n 48 a 2 2b.1
 2
a 2 2b
1

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 35


7. E. 10. C.
2 x 3 nx 2 13x 6 0  , ,  2 7 2 –3
1 1 4 3
2
1
Kebalikan :  2 8 6 0 +
 2 x 2 8x 6 0
1
 ..
63 6
x1 x2  3
 2 2
13

2
3 13 B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan
1  3 Materi
 2
15 3
32  3 0  6 2 156 0 1. a. x1 x2 x3 
2 2
2630 x1 x 2 x1 x3 x2 x3 4
1 3
2  x1 x 2 x3 
2 2
1 19
 2 b. x1 x2 x3 
2 4

n x1 x 2 x1 x3 x2 x3 2
2 15
1 n x1 x 2 x3 
 2 3   n 1 4
2 2 c. x1 x 2 x3 0
8. E. x1 x 2 x1 x3 x2 x3 2
4 x1 x 2 x3 6
x1 x 2 x3 
3 d. x1 x2 x3 4
x1 x 2 x1 x3 x2 x3 0
9. A.
tx3 14 x 2 17 x 6 0  , ,  x1 x 2 x3 25
3  27t 12b 51 6 0  t 3
3 –14 17 –6 2. 2 x 3 3x 2 4 x 2 0  , , 
3 9 –15 6
+ 1 1 1 
3 –5 2 0 a.   
3 x 2 5 x 2 0    
3 x 2x 10 2
 2
2 1
x  x 1 1 1 1 
3 b.   
2    
 1  3
3
3 6   22 

6 
3
2 2
3 1 3 2 a22 2a1 a3
c. 2 2 2 
2 a33
3 2 2
3 9 2.8
1.3. 2 6  
7
5
 8 8
3
d. 


3 4
2 5 10  .
 .3.   2 4
3 3 3 3

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 36


3. x 3 9 x 2 26 x 24 0  , ,  b. 

5 p
2 2

a. 9 2
15  225
b. 

24.9 216   
2  4
a22 2a1a3 81 2.26
c.  29 5 p2 2
9 p
1
c.    
2 2 2
a33 1 13
225 117
4. x 4 8 x3 ax 2 bx c 0  x1 , x 2 , x 3 , x 4  27 
4 4
x2 2 x1
x3 2 x 2 4 x1 6. x3 3 x 2 x a 0  , , 
x4 2 x3 6 x1 a. berlawanan : 
x1 x 2 x3 x 4 12 4 x1 8 3
3  3
x1 1
1
x2 1, x3 2, x 4 5
2 331
x1 x2 x1 x3 x1 x 4 x2 x3 x 2 x 4 x3 x4 a
2 1  1 1
1  3  5 3 5 15 a
1 1
a 14
Hasil kali 3.113
x1 x 2 x 3 x1 x 2 x4 x1 x3 x4 x 2 x 3 x4 b
1 1 1 1 1 1 1
1 1.3  1 1.5 1 3.5 1.3.5 b b.      
   1 1 3 3
b 8
c. 2 2 2 12  132 11
2
x1 x2 x3 x 4 c
1 1 
3 
5 c  c 15
7. x3 6x 2 ax 6 0  x1 , x2 , x3

5. x 3 5 px 2 9 px 5 0  , ,  a. x1 x2 x3 6
1 2 x2 x 2 6  x2 2
Kebalikan : 
 x 2 2  2 3 6.22 a.2 6 0
a. 5 22 2a
1 a 11
..5  5 62.1.11
2
 b. x12 x22 x32  14
5 p  13
1 c. x1 x2 x1 x3 x 2 x3 a 11
5 5 p dikalikan 5

8. x ax 6x 8 0  , , 
3 2
1
.5 .5 25 25 p …..(1) 2 

9 p .2 8
1 3 8  2
1  .5 .5 9 p …..(2)
 2 
Dari (1) dan (2) 2 
3
a 
26
2
2 
8 0
24 25 p 9 p 4 a 12
24 3
24 16 p  p   a 3
16 2 a. a 3

b. 2 2 2 
32 2.1
6
21
3
1

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 37


1 1 1  a b 6
c.   
    c. a 14
6 3 d. 2 2 2 16 4 1 21
 
8 4

9. x 3 7 x 2 2ax b 0  l , p, q C. Evaluasi Kemampuan Analisis

a. p 2 q
1. a. 2 x x 5 x 3 0  , , 
3 2

l p q 7  p p 6 0
2
2  53 0
2 2

p 3 p 20 23 2 5 3 0


p 3 p 2
23 2 53 0
q 9 q 4
Akar–akar 1, 3,9 atau 1,2,4
 +
2 3 3 3 2 2 2   
Akar–akar 1,24
59 0
23 3 3 
  
2
x1 x 2 x1 x3 x 2 x 3 2a
2 4 8 2a 2 5
 9 0
a 7
 
2
 1
2     
3 3 3
x1 x 2 x3 b  2
8 b  b 8  5  1
a b 1 2 5 9 0
 2  2
Akar–akar 1, 3,9
x1 x 2 x1 x3 x 2 x 3 2a  1
2 3 3 3  5  9 0
5

4 2
3 9 27 2a
212a 
2    
3 3 3 67
4

21
a  67
2 3 3 3 
8
x1 x 2 x3 b
b. 2x 13

x 1
2
5
x 1
3 0
27 b  b 27
1
 3 2
 2
2 x 3 x 3 x 1 x 2 x 1 5 x 5 3 0
a b 16 2 x3 5x 2 x 7 0
2
b. p q 2 4 6 atau 3 9 6
2. x 4 2 x 3 3 x 2 5x 1 0
c. p.q 2.4 8 atau 3.9 27


2
2 2 2 2 
d. p 2 q 2 22 42 20 atau 2
 
32 92 90
 
2
 2 3 
      2 
2 2 2 2
 
1 1 
10. x 7x ax b 0  , , 
3 2
4 2 2 2 2 6
4n, 2n, n 2 2 2 2 2 6
7
4n 2n n 7  7 n 7 x
3. a. y   x xy 2 y
n 1 x 2
4, 2,1 x
1 y 2 y
a. 1 x
2y
b. a 1 y
x x 2x 2 0
3 2
8 4 2 a  a 14
b

8 y2
1 y 
3


4 y2

4y
1 y  1 y
2
2 0 ; x
1 y 
3
 
8 b  b 8

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 38


8 y 54 y 
1y 
4 y 
1 y  2
1 y  0
2 2 2 3
Uji Kompetensi Akhir BAB 1
4 y 2 y 
1 y 
2 y
1 y  
1 y  0
2 2 2 3

b. dari (a) A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan


4 y 2 2 y 2 2 y 3 2 y 4 y 2 2 y 3 1 
1. E
3 y 3 y 2 y 3 0
x 2 3 x 8

a b c 
x 2 
a 2b c 
x 2c
y 3 2 5 y 1 0  y1 , y 2 , y 3 x 3 x2 2 x x 3 x 2 2 x
   c
2 8
y1  , y2  , y3 
2 2 3 c 4
a b c 1
y1 y2 y3 
2 2 2
y1 y2 y 3  2
a 2b c 3

2 y1 y2 y1 y 3 y 2 y3  3 b 2c 4
2 3b 12
1  5  b 4
 2 9
1  1  a b c 1
a 4 4 1

4. y 4 18 y 3 ay 2 200 y 1984 0 a 1

1984
y1 y2 y3 y4  2. B.
1 x 4x 3. x 6x 7. x 2x 51
32 y3 y4 1 .984 x 7 
x 5x 3 x 2x 6  x 4
y3 y4 62
y1 y2 y3 y4 18 3. C.
y1 y 2 y3 y1 y2 y4 y1 y3 y4 y2 y 3 y 4 200
x 3  2 x 1  2 x 6
x 3x 2  2x 1
x 3 x 3
x 2
1 1 2
5. a. x px q 0  0
3   
x 1 x 3 x 2
p

x 3x 22x 3
q x 2x 3
q q 2 x 1 2 x 6
 2
y   x  x x 6
x y
5
 2
y py q 0  y1 y2 y3 p
3 2
x x 6

p
4. C.
y1 y2 y3 q
4T 2 1 2T 2 T 4
..
 x y  
2 2 2


1 T  2 2

1 T 2
2

qq
2

1 2T T 2 4

y1 y2 y1 y3 y 2 y3 0  1
1 2T 2 T 4
2 2 2
  5. B.
1 2a 1 a 1 2a 1
q.0 0  
a 1 a 1a 1 a 1a 1
 Terbukti
3a
b. 22 22 2 2  2
a 1



 
1 x
2 2 2
3 2 x

  2
 
1 x2
1

2 x 
2 .
2

..
 p 
 2
0 p 2
 1 

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 39


3
1 x 
2 x  Dari (1) dan (2)

1 2 x x 
2
4 4x x  2 3a 12
31 x 2 x  a 4

32x 1 b 5
x 1x 2 a b 9

2x 1
11. B.
6. B. f
12 2 p 1 2 0
0,0347 0,96533.0,0347.0,9653
2
0,0347 0,9653 p 3
0,0347 0,9653
2 2.0,0347.0,9653 0,0347.0,9653 2 –2 –3 –1 –2
1 3.0,0347 .0,9653 –1 –2 4 –1 2
 1 +
1 3.0,0347 .0,9653 2 –4 1 –2 0
2 4 0 2
2 0 1 0
7. A.
2,33 0,33 12. A.
2,32 2,3.0,3 0,32 x 2 3x x x 3
2,3 0,3
3
3.2,3.0,3
,3 0,3 R 3 2.3 1 7

2,3 0,32.2,3.0,3 2,3.0,3 x 3x x x 3
2 2

8 6.0,69 12,14 R 33  36


  2
6,76 0,69 6,07 Sisa ax b
3a b 7
8. D. 3a b 6

6a 1
4 2
 1   1   1  1 1 
f
 4   
 
2 
 

 2  2  2   2  1 13
a  dan b 
1 1 1 1 6 2
1    
2 2 2 2 2 2 x 13
sisa  
6 2
9. C.
x 2 1 x 1
x 1 13. D.
p 16 1
3 3 8x 25 x 19 x 2 0
3 2

2 a 3 5 b 1 8 –17 2
+
8 –17 2 0
3 a b …..(1) 2 16 –2
P 16.1 3 9 8 –1 0
+

2 a 3 5 b 8x 1
5 a b …..(2) Akar bulat 1 dan 2
Dari (1) dan (2)
2 2a 14. E.
a 1 f10  habis dibagi x 1
b 4 f 
2 0  habis dibagi  x 2 
ab 4 f 
x habis dibagi x 1
x 2atau
10. E. f 
x habis dibagi x 3x 2
2

f10  a b 2 0
15. C.
a b 1…..(1)
f 
x 3x 4 7 x 3 8x 2 2 x 3
f2 36 
8 4a 2b 2 36 f13 7 8 2 3 3
4a 2b 26
2 a b 13 …..(2)

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 40


16. C. 26. B.
x 3 6x 2 12 x 8 3 x 2 12 x 12 3x 6 1 x 3 14 x 2 px q 0  , , 
x 3 3 x 2 3 x 1 
x 1 : : 1 : 2 : 4
3

n, 2n, 4n


17. D. 7 n 14
18. E. n 2


 
 2, 4, 8
5  
4  5 4 p
    3 8 16 32 p
3 3 3 3
p 56
19. C. q  64 q
x1 x2 x3 3 q 64
p q 120
20. D.
27. A.
21. E.
1 1 1  Rt at 7 bt 3 ct 5
  
    R 
7 a.7 7 b.7 3 c.7 5 10
b a.7 b.7 c.7 10 5
7 3
b
  15
c c
R7a.7 b.7 c.7 5
7 3

22. C. 15 5 20

23. C. 28. D.
f 
x x 3k kx 12 0  x1 , x2 , x3
3 2 x 4 x3 x2 2 x 1  x 3 x 1 
x 1   
x1 x2  x1 x2 8 x 1
x1 x2 x3 3 8 x 8
x2 x2 x3 3  x3 3 29. D.
x1 x2 x3 
12  x 3 x 2 x 1 0
x22 . 3 12  x2 2 1 –1 –1 1 Akar – akar :
1 1 0 –1 1,1, 1
x1 2 1 0 –1 0
x1 x2 x1 x3 x 2 x3 k 1 1 1 1
4 6 6 k  k 4
1 1 0 1
–1 –1
1 0
24. D. x x x 1 0
3 2

f 
x 3x 2 n 3 4 x 2 n 2 x 2 n 1 8 1 1 –1 –1 Akar – akar :
f
1
3
1 2 n 3
4
1 2 n2

12 n1
8
1 1 2 1 1,1,1
1 2 1 0
3 4 1 8 0 –1 –1 –1 , ,
1 1 0
25. D. –1 –1

f 
1 0
x 3 x 4 4 x 3 x 1 0
+ + + – 1 akar real positif 30. E.
f
x 3x 4 x x 1
4 3 4 4 –7 –6
32 –6 3 6
+ – – – 1 akar real positif
+
4 –2 –4 0

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 41


S 1 T 2 
H 
1
x  4x 2 x 4
2
  4 6.1 6
2 P 2  1
2 x x 2 12 6 1.6 
2
2
12
sisa  x
1 2 1 
2 
31. D.
2 x 10
2 x 2 x 2 / 6x 3 x 2 3 \ 3x 2
6 x 3 3 x 2 6x 36. A.

4 x 2 6 x 3 12
1 
  
9 3 3 3
1 3 1 3

4 x 2 2 x 4 1
9 3 3 3
1 1
9 3 33

8 x 1
  
1 2
9 3 9 3 .3 3 3 3
1 2 1 1 2


4 1 1
32. C. 3 3 27 3 32 3

x 2 x 3 / 2 x3 ax 2 bx 6 \ 2 x a 2
3 3 3 3 3 9
2 x 2 x 6 x
3 2

a 2 x2 
b 6 
x 6 37. B.
a 2 x  a 2 
x 3a 6
2 x 1  1 a b 3a 0
 2 a b 1 …..(1)
b a 4 
a 12.3 a
x 3  27 9 a 3b 3a 0
S 
x 0  12 3 a 0
6a 3b 27
a 4
2 a b 9 …..(2)
b a 4 0
Dari (1) dan (2)
b 8
4 a 8
b 8
 2 a 2
a 4
x1 x2 x3 a
33. C. 1 3 x3 3
x3 2
3 2
 3 45 0
3 32 45 0
3 32 45 0 38. C.
   3   4 15 0
3 3 3 2 2 2
sin 3 15 cos 3 15
   3 2
3 3 3 2 sin 15 cos15
sin 2 15 sin 15 cos15 cos2 15

4

15 0 1
1  cos30
   33 2.44.3 15 0
3 3 3 2 2

   3 12 15 0


3 3 3 1  
1 5
4 4
3 3 3 24
39. E.
34. E.
t 1  1 a 2 0

x 4 9x 2 16  x 2 x 4 x 2 x 4  
a 1 40. E.
x 3 3 x 2 x 3 x 1x 1
x 3
1 1 0 –2
1 1 2 2
+
x 3 4 x 2 x 6  x 1
x 2x 3
1 2 2 0
t 2t 2 0
2

FPB  x 1 x 3


D 2 2 4.1.2 0
x 2 x 3
2
Akar – akar = tidak ada

35. B.
P
13 T 
x P 
xS x
P26 T13.4 12

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 42


B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan 
b. x 4 2 x 2 9x 18 : x2 x 1  
Materi 1 0 2 –9 –18
1 * * 1 1 4
1. x2 x x 
x 1 1 * 1 1 4 *
+
1 1 4 –4 –14
f 
x x ax bx 2 a b
9 6 3
Hasil bagi x 2 x 4
f 
0 0  2 a b 0 …..(1)
f10  1 a b 2a b 0
3a 2b 1 …..(2) 4.
x 2 x 13x 10
3 2

x 1 x 5x 2
Dari (1) dan (2) x 4 5x 2 4 x 2 x 2x 1 x 1
a 1 dan b 2 x 5

f 
x x9 x6 2x3
x 2 x 1
x3 x x x2 x  
x x 1
x 1 5. f  5 4 3 2
x 3x 25x mx nx 53x 15 0

 
x9 x 6 2 x 3  x3 x x6 x 4 x 3 x 2 x 1   x 1 
f
1
3 25 m n 53 15 0
x x  2
m n 60 …..(1)
sisa x x2 x 5 
f
5 
9375 15625 125 m 25n 265 15 0
2. a. 3x 2 x 5
2 125m 25n 6500

ax 2 ab 1 c  
5 m n 260 …..(2)
x b c 2 a 2c
Dari (1) dan (2)
a 3 4 m 200
3b 1 c 2 m 50
3b c 1 …..(1) n 10
b c 6b 2c 5 x 1x 5 x 2 6 x 5
7b 3c 5 …..(2) 3 25 50 –10 –53 –15
Dari (1) dan (2) –5 * * –15 –35 35 15
–6 * –18 –42 42 18 *
16b 8 3 7 –7 –3 0 0
+
1 1 * 3 10 3
b 3 10 3 0
2
3 x2 10x 3 0
1
c  
3 x 1x 30
2
  
1
3x 2 5x 8 a x 2 2 x 15 b x 2 x 6 4c x  x 3
b.  3
x 2 5 x6 x 2 5x 6
Akar – akar yang lain 3, 1 ,1
   
3x 2 5 x 8  a b x 2 2a b x 15a 6b 4c 3
a b 3
2a b 5

a 2
a 2
b 1
15a 6b 4c 8
30 6 4c 8
4c 28
c 7


3. a. x 4 2 x3 3x 2 8x 4 : x 2 2 x 1  
1 2 –3 –8 –4
–1 * * –1 0 4
–2 * –2 0 8 *
+
1 0 –4 0 0
Hasil bagi x 4
2

Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jilid 2B - Sukino Bab 2 | Page 43

Anda mungkin juga menyukai