KOMUNIKASI DALAM KEPERAWATAN

TIM PENGAJAR

PETUNJUK PRAKTIKUM :
- Materi praktikum :
 Komunikasi terapeutik pada anak
- Pelaksanaan praktikum dilaksanakan sesuai jadual kuliah komunikasi dalam keperawatan
- Apabila jadwal praktikum ada yang bertepatan dengan Hari Libur Nasional, maka
perwakilan kelompok diharapkan melapor kepada PJMA dan mencari hari lain praktikum
sesuai dengan kesepakatan dengan fasilitator.
- Mahasiswa dibagi menjadi 8 kelompok
- Setiap mahasiswa wajib mengikuti kegiatan praktikum (100% kehadiran) sesuai dengan
jadwal kelompoknya, apabila berhalangan hadir diharapkan mencari pengganti pada hari
tersebut dengan melapor kepada PJMA.
- Setiap kelompok mengingatkan ke masing-masing fasilitator pelaksanaan praktikum
minimal 2 hari sebelumnya.
- Inisial fasilitator sebagai berikut : HS : Hairuddin Safaat. CH : Christianus
- Persyaratan mengikuti praktikum adalah kelompok telah menyelesaikan lembar kerja
praktikum dengan persetujuan pembimbing MA dan telah melakukan simulasi dalam
kelompok.
- Setiap mahasiswa wajib membawa modul praktikum setiap kali praktikum dilaksanakan
- Setiap mahasiswa wajib mentaati tata tertib praktikum.
- Ketentuan ujian praktikum akan dijelaskan lebih lanjut pada akhir pelaksanaan praktikum
- Materi ujian praktikum sama dengan materi praktikum
TUJUAN INSTRUKSIONAL UMUM
Mahasiswa mampu mendemonstrasikan komunikasi terapeutik dalam melaksanakan tugas
sehari-hari sebagai perawat.
TUJUAN INSTRUKSIONAL KHUSUS
1. Mahasiswa mampu membuat strategi pelaksanaan tindakan keperawatan dalam bentuk
komunikasi terapeutik
2. Mahasiswa mampu melakukan komunikasi verbal dan nonverbal yang terapeutik
3. Mahasiswa mampu melakukan komunikasi terapeutik pada semua tingkatan usia
METODE
1. Kuliah Singkat
2. Kerja Kelompok
3. Curah Pendapat
4. Diskusi Pleno
5. Role play
Prosedur kerja :
1. Mahasiswa mengikuti tutorial singkat dari fasilitator
2. Peran kelompok (pasien, keluarga dan perawat, dokter)
3. Kelompok melakukan diskusi dengan curah pendapat sesuai tugas yang ditetapkan
fasilitator
4. Kelompok menyusun skenario role play dengan susunan sebagai berikut :
a. Sutradara :
b. Player dan peran :
c. Narrator :
d. Alat dan bahan :
 e. Setting tempat /kostum :
f. Kasus :

5. Strategi pelaksanaan tindakan keperawatan/Sistimatika scenario role play:

- Nama klien : ………………… Umur :……………….

- Diagnosa medic : ………………… Pertemuan ke : ……………….

A. Proses Keperawatan
1. Kondisi pasien (tanda dan gejala)
.........................................................................................................................................................
2. Masalah/diagnosis keperawatan
.........................................................................................................................................................
3. Tujuan keperawatan
.........................................................................................................................................................
B. Strategi Komunikasi
1. Orientasi
a. Salam terapeutik
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
b. Evaluasi validasi
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
c. Kontrak
1) Topik
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

2) Waktu
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3) Tempat
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
2. Kerja
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Terminasi
a. Evaluasi subjektif (wawancara/sanjungan)
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
b. Evaluasi objektik (wawancara dan observasi)
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
c. Tindak lanjut
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
1) Topik
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
2) Waktu
.............................................................................................................................................
3) Tempat
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................