3 Kesimetrisan
9.3.1 Simetris Genap
T T
−
2 2
T/2 T/2
∫ f e (t )dt = 2 ∫ f e (t )dt
−T / 2 0
bn = 0
9.3.2 Simetris Ganjil
T
−
4
Gambar 9.4 Fungsi Ganjil
T
4
T
f(t) = A → untuk harga t =
4 T T
maka : f (− ) = f ( )
T 4 4
f(t) = - A → untuk harga t = −
4
Adapun bentuk umum fungsi ini adalah :
T/2
∫ f o (t)dt = 0
−T / 2
dimana fo(t) hanya berupa simbol dari fungsi ganjil (Odd).
T
f (t − ) = −f ( t ) → (ganjil)
2
1
T/2 T/2
1
T/2 0 T/2
a0 =
1
∫ f ( t ) dt = ∫ f ( t ) dt + ∫ f ( t ) dt
T −T / 2
→ a 0 = −
T ∫ f (x ) dx + ∫ f (t ) dt = 0
T −T / 2 0 0 0
2
0 T/2
a n = ∫ f ( t ) cos nω0 t dt + ∫ f (t ) cos nω0 t dt
T −T / 2 0
4 T/2
[ ]
T/2
an =
2
1 − (−1) n ∫ f ( t ) cos nω 0 t dt =
T 0 ∫ f ( t ) cos nω0 t dt ...........untuk n ganjil
T 0 0.........................................untuk n genap
4 T/2
bn = T ∫
f ( t ) sin nω0 t dt ...........untuk n ganjil
0
0.......... ...............................untuk n genap
Contoh :
Carilah deret Fourir dari f(t) yang tergambar di bawah ini :
Jawab :
Fungsi ini adalah fungsi ganjil sehingga a0 = 0 = an dimana
2π 2π π , maka :
periodenya T = 4 sehingga ω0 = = =
T 4 2
4 π
1 2
T/2 π
∫ f (t ) sin nω0 t dt → b n = ∫ 1sin n t dt + ∫ 0 sin n t dt
4
bn =
T 0
4 0 2 1
2
1 2 ∞ 1 nπ nπ
bn = −
2
cos
nπt
=
2 nπ
1 − cos → f ( t ) = ∑ 1 − cos sin
π n =1 n 2 2
nπ 2 0 nπ 2
maka terlihat bahwa deret merupakan deret Fourir sinus.
Contoh :
Carilah deret Fourir dari fungsi di bawah ini :
Jawab :
Fungsi adalah gelombang ganjil setengah simetris, sehingga a0 = 0 = an
2 π 2π π
dengan periode T = 4 dan ω 0 = = = . Maka :
T 4 2
f(t) = 1 → -1 < t < 1
Maka :
T/2
nπ 4 nπ
∫ f (t ) sin nω0 t dt →
4 8
bn = b n = 2 2 sin − cos
T n π 2 nπ 2
0
karena sin (-x) = - sin x pada fungsi ganjil dan cos (-x) = cos x pada
fungsi genap, maka :
8 ( n −1) / 2
2 2 ( − 1) untuk n = ganjil = 1, 3, 5, ...
bn = n π
4 (−1) ( n + 2) / 2 untuk n = genap = 2, 4, 6, ...
nπ
sehingga :
∞
nπ
f ( t ) = ∑ b n sin t
n =1 2
9.4 Pemakaian Pada Rangkaian Listrik
v1 cos(1ω0 t + θ1 )
v 2 cos( 2ω0 t + θ 2 )
v n cos(nω0 t + θ n )
v1∠θ1
v 2 ∠θ 2 ∞
i( t ) = i 0 + ∑ In cos (nω0 t + Ψn )
n =1
v n ∠θ n
Contoh :
Rangkaian seperti di bawah ini :
1 2 ∞ 1
v s ( t ) = + ∑ sin nπt → n = 2k − 1 (*)
2 π k =1 n
Carilah v0(t).
Jawab :
jω n L j2nπ
V0 = Vs = Vs
R + jω n L 5 + j2nπ
V0 j2nπ 1 1
= → atau : V0 = ( j2nπ)
Vs 5 + j2nπ Vs 5 + j2nπ
1 1 1 1 1 1
= j2nπ → atau : Vs = = = (− j2) = (2∠ − 90°)
Vs j2nπ nπ j2 nπ nπ
j2nπ 2
Vs =
2
nπ
∠ − 90° → V0 = ∠ − 90°
5 + j2nπ nπ
−1 2nπ
4∠ − tan
V0 = 5
25 + 4n 2 π 2
V0( t ) = 0,4981 cos (1πt − 51,49°) + 0,2051 cos (3πt − 75,14°) + 0,1257 cos (5πt − 80,96°)
+ ...Volt
V0
π 2π 3π 4π 5π 6π 7π ω
9.5 Daya Rata-rata dan RMS
Frms =
1 T 2
∫ f ( t ) dt → 1 ∞
2
2 n =1
(
Frms = a 0 + ∑ a n 2 + b n 2 )
T 0
Contoh :
Rangkaian seperti di bawah ini :
1 ∞
P = Vdc I dc + ∑ Vn I n cos (θ n - φ n )
2 n =1
1 1
P = 20(2) + (5)(10) cos [77,14° − ( −10°)] + (1)(6) cos [54,04° − (−35°)]
2 2
P = 40 + 1,247 + 0,05 = 41,297 W
cara lain :
2
Vdc 2 1 ∞ Vn 20 2 1 5 2 1 12
P= + ∑ = + + = 40 + 1,25 + 0,06 = 41,30 W
R 2 n =1 R 10 2 10 2 10
Contoh :
Suatu tegangan diekspresikan dengan :
Jawab :
Dengan menggunakan :
1 ∞
Frms = a 0 + ∑ A n 2
2
2 n =1
maka :
Vrms = 12 +
1
2
[ ]
(−1,414) 2 + (0,8944) 2 + (−0,6345) 2 + (−0,4851) 2 = 1,649 V
9.6 Bentuk Eksponensial Deret Fourier
∞
f (t) = ∑ cne jnω o t → 1 T
c n = ∫ f ( t ) e − jnω o t dt
T 0
n = −∞
n =1
Contoh :
Carilah bentuk eksponensial deret Fourier dari :
cn =
1
2π(1 − jn )
[
e 2π e − j2πn − 1 ]→ e − j2πn = cos 2πn − j sin 2πn = 1 − j0 = 1
cn =
1
2π(1 − jn )
[ ]
e 2π − 1 =
85,51
(1 − jn )
∞
85,51 jnt
sehingga deret Fourier-nya : f (t) = ∑ (1 − jn )e
−∞