DAFTAR ISI

BAB I. PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang 1

1.2 Dasar Hukum Penysunan 3

1.3 Hubungan Antar Dokumen 5

1.4 Maksud dan Tujuan 6

1.5 Sistematika Penulisan 8

BAB II. GAMBARAN UMUM KONDISI DAERAH

2.1 Aspek Geografi dan Demografi 2

2.1.1 Karakteristik Lokasi dan Wilayah 2

2.1.1.1 Luas dan Batas Wilayah Administrasi 3

2.1.1.2 Letak dan Kondisi Geografis 3

2.1.1.3 Topografi 6

2.1.1.4 Geologi 7

2.1.1.5 Hidrologi 9

2.1.1.6 Klimatologi 13

2.1.1.7 Penggunaan Lahan 16

2.1.2 Potensi Pengembangan Wilayah 21

2.1.2.1 Kawasan Hutan Yang Dapat Dikonversi 21

2.1.2.2 Kawasan Peruntukan Pertanian 22

2.1.2.3 Kawasan Peruntukan Perkebunan 24

2.1.2.4 Kawasan Peruntukan Perikanan 25

2.1.2.5 Kawasan Peruntukan Pertambangan 26

2.1.2.6 Kawasan Peruntukan Industri 28

2.1.2.7 Kawasan Peruntukan Pariwisata 28

2.1.2.8 Kawasan Peruntukan Pemukiman 29

2.1.2.9 Kawasan Peruntukan Lainnya 30

2.1.3 Kawasan Peruntukan Pertanian 32

2.1.4 Demografi 34
2.1.4.1 Jumlah Penduduk 34

2.1.4.2 Rasio Ketergantungan 38

2.1.4.3 Laju Pertumbuhan Penduduk 39

2.1.4.4 Struktur Ketenagakerjaan 40

2.1.5 Sumber Daya Alam 52

2.1.5.1 Sumber Daya Tanah 53

2.1.5.2 Sumber Daya Air 55

2.1.5.3 Sumber Daya Udara 57

2.1.5.4 Sumber Daya Energi Baru Terbarukan 58

2.1.5.5 Sumber Daya Mineral 61

2.1.5.6 Sumber Daya Hutan 64

2.1.5.7 Sumber Daya Kelautan Dan Perikanan 68

2.1.6 Kerjasama Antar Daerah 72

2.1.6.1 Kerjasama Teluk Tomini 72

2.1.6.2 Kerjasama Provinsi-Provinsi se-Sulawesi 73

2.1.6.3 Kerjasama Regional 73

2.1.6.4 Kerjasama Provinsi-Provinsi Kepulauan 72

2.2 Aspek Kesejahteraan Masyarakat 74

2.2.1 Fokus Kesejahteraan dan Pemerataan Ekonomi 74

2.2.1.1 Pertumbuhan PDRB 74

2.2.1.2 Laju Inflasi 84

2.2.1.3 Perkembangan Investasi 85

2.2.1.4 Pertumbuhan Ekonomi 89

2.2.1.5 Ketimpangan Kemakmuran dan Pemerataan Pendapatan 91

2.2.1.6 Ketimpangan Regional 98

2.2.1.7 Kemiskinan 98

2.2.2 Fokus Kesejahteraan Sosial 110

2.2.2.1 Indeks Pembangunan Manusia 110

2.2.3 Fokus Seni Budaya Dan Olahraga 112

2.2.3.1 Seni Budaya 112

2.2.3.2 Olah Raga 114

2.3 Aspek Pelayanan Umum 115

2.3.1 Fokus Layanan Urusan Wajib Pelayanan Dasar 115

2.3.1.1 Pendidikan 115

2.3.1.2 Kesehatan 123

2.3.1.3 Pekerjaan Umum dan Penataan Ruang 126

2.3.1.4 Sosial 138

2.3.1.5 Perencanaan Pembangunan 141

2.3.1.6 Perhubungan 142

2.3.1.7 Lingkungan Hidup 151

2.3.1.8 Pemberdayaan Masyarakat dan Pemerintah Desa 222

2.3.1.9 Pemberdayaan Perempuan dan Perlindungan Anak 226

2.3.1.10 Ketenagakerjaan 230

2.3.1.11 Koperasi dan Usaha Mikro Kecil Menengah 234

2.3.1.12 Kebudayaan 245

2.3.1.13 Kepemudaan dan Olah Raga 244

2.3.1.14 Kesatuan Bangsa dan Politik Dalam Negeri 245

2.3.1.15 Ketahanan Pangan 245

2.3.1.16 Komunikasi dan Informatika 248

2.3.1.17 Perpustakaan 249

2.3.2 Fokus Layanan Urusan Pilihan 250

2.3.2.1 Jumlah Investor Berskala Nasional (PMDN/PMA) 250

2.3.2.2 Jumlah Nilai Investasi Berskala Nasional (PMDN/PMA) 288

2.3.2.3 Pengembangan Kawasan Strategis 309

2.3.2.4 Pengembangan Kawasan Ekonomi Khusus 309

2.3.2.5 Pertanian 310

2.3.2.6 Perikanan 314

2.3.2.7 Energi Dan Sumberdaya Mineral 317

2.3.2.8 Kehutanan 319

2.3.2.9 Pariwisata 321

2.4 Aspek Daya Saing Daerah 325

2.4.1 Fokus Kemampuan Ekonomi Daerah 325

2.4.2 Fokus Fasilitas Wilayah/Infrastruktur 331

2.4.2.1 Ketaatan Terhadap Rencana Tata Ruang Wilayah (RTRW) 331

2.4.2.2 Pembangunan dan Pemberdayaan Gender 333

2.4.3 Fokus Iklim berinfestasi 346

2.4.3.1 Angka Kriminalitas 346

2.4.4 Fokus Sumber Daya Manusia 349

2.4.4.1 Indeks Pembangunan manusia 349

2.4.4.2 Pembangungan dan Pemberdayaan Gender 358

BAB III. GAMBARAN PENGELOLAAN KEUANGAN DAERAH DAN
KERANGKA PENDANAAN

3.1 Kinerja Keuangan Masa Lalu 1

3.1.1 Kinerja Pelaksanaan APBD 1

3.1.1.1 Perkembangan Pendapatan Daerah 1

3.1.1.2 Perkembangan Belanja Pemerintah Daerah 14

3.1.2 Neraca Daerah 32

3.2 Kebijakan Pengelolaan Keuangan Masa Lalu 39

3.2.1 Proporsi Penggunaan Anggaran 39

3.2.2 Analisis Pembiayaan

3.3 Kerangka Pendanaan 41

3.3.1 Analisis Pengeluaran Periodik Wajib dan Mengikat serta 42

Prioritas Utama

3.3.2 Proyeksi Data 43

3.3.3 Penghitungan Kerangka Pendanaan 55

BAB IV. ANALISIS ISU-ISU STRATEGIS

4.1 Permasalahan Pembangunan 1

4.1.1 Permasalahan Pembangunan Yang Menjadi Urusan Wajib 1

Yang Berkaitan Dengan Pelayanan Dasar

4.1.2 Urusan Wajib Yang Tidak Berkaitan Dengan Pelayanan Dasar 16

4.1.3 Urusan Pilihan 24

4.2 Isu Strategis 38

4.2.1 Penanggulangan Kemiskinan Dan Pengangguran 42

4.2.2 Peningkatan Kualitas Sumberdaya Manusia Yang Berdaya 44

Saing Melalui Pembangunan Pendidikan Dan Kesehatan

4.2.3 Infrastruktur 48

4.2.4 Pembangunan Kawasan Perbatasan Dan Kepulauan 49

4.2.5 Pengelolaan Sumberdaya Alam Dan Lingkungan Hidup 50

4.2.6 Tata Kelola: Birokrasi Efektif Dan Efisien 65

4.2.7 Keamanan Dan Ketertiban Masyarakat 66

4.2.8 Pengelolaan Bencana Dan Mitigasi Iklim 67

BAB V. VISI, MISI, TUJUAN DAN SASARAN

5.1 Visi 17

5.2 Misi 20

5.3 Tujuan dan Sasaran 25

BAB VI. STRATEGI, ARAH KEBIJAKAN DAN PROGRAM PEMBANGUNAN
DAERAH

6.1 Kebijakan Umum Dan Program Pembangunan Daerah 14

Sulawesi Utara
BAB IX. PENUTUP

9.1 Program Transisi 1

9.2 Kaidah Pelaksanaan 1