Anda di halaman 1dari 17

VIII BETARA SAMI MEDAL

Rahina : Buda Pahing Krulut


Tanggal : 01 Oktober 2008

Ring suang-suang Pura ngemargiang segeh agung, nedunang Ida Bethara,


katuran penghyas, manut dresta.
Raris Ida Betara keiring lunga ke Pura Desa, jagi katurang Karya lan nyaksiang
karya.
Sesampune rawuh ring ayun Pura Desa, katuran segehan alit, raris kelinggihang
ring genahe sane sampun kesiagayang.

Bethara sane jagi tedun :


A Kahyangan Tiga lan Pura Siyosan
1. Ida Bethara Desa
2. Ida Bethara Puseh
3. Ida Bethara Rambut Sedana
4. Ida Bethara Ring Pura Mertha Sari
5. Ida Bethara Ring Pura Penataran
6. Ida Bethara Ring Pura Taman Limut
7. Ida Bethara Ring Pura Pancer
8. Ida Bethara Pengerajeg Karya

B Bethara Nini sami

Sesampune Ida Betahara sami rawuh tur melinggih raris katuran prenamia.

1 Benten/upakara prenamia :
Dapetan Tumpeng solas utawi Dapetan Tumpeng pitu

2 Benten Surya :
* Peras ajengan santun
* Suci mutus
* Prangkatan
* Rantasan
* Pesucian
Sor Surya :
* Peras ajengan santun

3 Benten Ring Ayun Widhi : (nyiji-nyiji)


* Dapetan Tumpeng solas.

4 Banten ring Pelinggih-pelinggih/Bale-bale sami :


* Pejati
* Ajuman putih kuning

35
5 Banten Pewedan :
* Peras ajengan santun

6 Banten Walen :
* Peras ajengan santun

Pamiteges :
Ida Bethara Nini suang-suang Krama Desa ngerauhin ke Pura Desa,
nyarengin linggih Ida Bethara Nini druwen Desa Adat.

36
IX MELASTI
Rahina : Saniscara Kliwon Krulut
Tanggal : 04 Oktober 2008

A. MELASTI KE SEGARA PURNAMA

1. Banten Surya (ring Segara) :


Piranti : Munggah tegep saha peji, uduh, pisang leger
1. Catur mukti
2. Suci ageng 7. Pesucian
3. Santun gede 8. Dewa - Dewi
4. Peras gede 9. Ghana
5. Perangkatan 10.Panca Saraswati
6. Rantasan 11.Guru

Sor Surya : Pegenen

Ibu Pertiwi :
* Suci asoroh
* Peras ajengan daksina

2. Banten/Upakara Pemelastian :
1. Catur mukti
2. Bangkit bawi asoroh
3. Bangkit bebek asoroh
4. Dapetan Tumpeng solas (2 soroh)
5. Tebasan Tri Gangga

3. Caru :
1. Dasar ayam manca warna
2. Bebek blangkalung

Banten Tutuan Caru :


1. Suci 2
2. Saji
3. Rantasan

4. Banten/Upakara Pedudusan Alit :


1. Catur mukti Ulam banten Pedudusan :
2. Bangkit bawi asoroh 1. Kawisan
3. Ayaban Dapetan Tumpeng solas 2. Karangan
4. Sorohan 3. Gelar sanga
5. Pangkonan manut widik-widik
6. Cau pengrekan

Paingkupan :
1. Bangkit bebek
2. Dapetan Tumpeng solas

37
5. Wusan mesiram, ring Segara katuran ayaban :
1. Dapetan Tumpeng solas.

6. Banten ring suwan :


1. Suci mutus

7. Banten Pekelem :
1. Bangkit bebek selem
2. Dapetan Tumpeng solas
3. Suci 2 soroh
4. Jauman asoroh
5. Salaran bebek selem
6. Salaran ayam selem
7. Kambing selem

8. Banten Penuku Jukung :


1. Suci mutusaken

9. Banten Pewedan :
1. Catur mukti
2. Suci gede
3. Santun gede
4. Peras gede
Piranti :
- pengedangan mekalung jinah medaging toya ning
- Lis jangkep
- Siur cemeng

10. Banten Walen :


1. Peras ajengan santun
2. Suci mutusaken
manut prawali sane wenten :
(1) Gong
(2) Wayang lemah
(3) Tupeng

B. SESAMPUNE RAWUH SAKENG SEGARA

1. Ring Jaba Pura


a. Segehan Agung 2 soroh
b. Caru ayam manca warna (nenten ngangge sanggah cucuk)
c. Tebasan Pemyak Kala
d. Tebasan Pemoga Kala

Pemuput : Pemangku

Sesampune wusan mesegeh agung:


Raris ngejeroang melinggih ring linggih sane sampun kesiagayang.

2. Sesampune melinggih ring Pura : katuran ayaban

38
a. Banten Surya : Pertiwi :
* Suci mutusaken * Suci mutusaken
Sor Surya :
* Suci mutusaken

b. Ring Ayun Widhi :


* Dapetan Tumpeng 11 (nyiji-nyiji)
* Perenjak toya segara

c. Ayaban majeng Ida Bethara :

(1) Bethara Nini :


* Dapetan Tumpeng solas
* Suci mutusaken

(2) Ida Bethara Pengerajeg Karya :


* Dapetan Tumpeng solas
* Suci mutusaken

(3) Bethari Tapini :


* Dapetan Tumpeng solas
* Suci mutusaken

(4) Ida Bethara Pengeraksa Karya :


* Dapetan Tumpeng solas
* Suci mutusaken

(5) Ring Pelinggih-Pelinggih & Bale-Bale :


* Peras ajengan santun
* Sodan putih kuning

Pelinggih-pelinggih Ring Utama Mandala :


1) Padmasana 10) Catu
2) Meru 11) Menjangan Seluwang
3) Gedong 12) Saren
4) Kemimitan 13) taksu
5) Kemimitan 14) Ngerurah Agung Sakti
6) Pengaruman 15) Ngerurah Agung Sakti
7) Gedong sari 16)Pingkupan
8) Pelinggih Minyak Basuki
9) Limas
Bale-bale : Kelod Kangin :
17) Bale Pehyasan 22) Sumur
18) Bale Peselang 23) Suci
19) Bale Penegtegan 24) Bale Penyimpenan Wastra
20) Bale Angklung
21) Bale Patok
Pelinggih-Pelinggih Ring Madya Mandala :
25) Bale Agung 27) Penyimpenan Bethara Rambut Sedana
26) Penyimpenan Sri Sedana/ 28) Bale Kulkul
Ulun Bale Agung 29) Bale Gong

39
Pelinggih-Pelinggih Ring Jaba sisi :
30) Asagan Wong Samar 34) Ulun Bale Banjar
31) Pelinggih Bingin 35) Bale Banjar
32) Melanting 36) Bale Kulkul Banjar.
33) Kantor LPD

6. Banten Pewedan :
* Santun sarad
* Peras gede
* Suci gede
* Rarapan

7. Banten Walen :
* Peras ajengan santun

40
XIII MEPADA AGUNG & MEMBEN
Rahina : Soma Wage Medangsya
Tanggal : 9 Maret 2020
Dauh :
Sane Muput :
Ida Pedanda …………………..
Ida Pedanda …………………….

A. BANTEN/UPAKARA MEPADA AGUNG

1. Banten Sanggar Surya :


* Suci 2 soroh * Santun gede
* Pesucian * Prangkatan
* Rantasan * Saji
* Peras gede
Sor Surya :
* Peras ajengan santun
* Suci mutus
Pertiwi :
* Peras ajengan santun

2. Banten wewalungan :
* Soroan alit * Tebasan Prayascita
* Pengulapan * Tebasan Durmenggala
* Pengambean * Biya Kala

3. Banten ayaban :
* Pemereman
* Ayaban Dapetan Tumpeng Solas
* Sorohan

4. Ayaban Ring Ayun Widhi :


* Pemereman
* Ayaban Dapetan Tumpeng 11 .

5. Ayaban Ida Bhatara Katuran :


* Ayaban Dapetan Tumpeng 11 .
* Peras ajengan .
* Suci mutus

6. Banten Ring Pelinggih - pelinggih :


Sami keunggahang banten : * Peras ajengan santun
* Sodan putih kuning

34
7. Banten Pewedan :
* Santun gede = 2 Piranti :
* Peras gede =2 * Pengedangan mekalung jinah
* Suci gede =2 medaging toya hening
* Rarapan =2 * Lis jangkep
* Siwur cemeng
8. Banten Walen :
Gong, Peras ajengan santun

B. PIRANTI MEPADA AGUNG


1. Belakas 13.Katik serapah
2. Talenan 14.Katik pinda
3. Lumpian 15.Limo
4. Pane 16.Pengedangan
5. Luu 17.Paso
6. Lesung 18.Jun
7. Jalikan 19.Caratan
8. Payuk 20.Kuskusan
9. Ilih 21.Penandangan
10.Sinduk 22.Tebu
11.Katik lembat 23.Carang dapdap canggah-3
12.Katik asem

Piranti sami merajah, kesurat antuk Ida Pedanda.

1. Belakas 12.Katik asem

2. Talenan 13.Katik serapah

3. Lumpian 14.Katik pinda

4. Pane 15.Limo

5. Luu 16.Pengedangan

6. Lesung 17.Paso

7. Jalikan 18.Jun

8. Payuk 19.Caratan

9. Ilih 20.Kuskusan

10.Sinduk 21.Penandangan

11.Katik lembat

35
C. MELASPAS BANTEN/MEMBEN
1. Banten/Upakara Memben :
* Bangkit bebek asoroh
* Dapetan Tumpeng solas
* Prayascita

2. Surya :
* Pesucian * Canang payas
* Rantasan lanang-wadu * Lenga wangi burat wangi
* Suci * Sekar gegempolan
* Pejati * Sorohan alit
* Pras pengambean * Lis tegep
* Dewa-Dewi * santun gede
* Peras gede

Pegenen :
* Suci mutusaken
* Peras ajengan santun
Pertiwi :
* Peras ajengan santun

2. Banten Pewedan :
* Santun gede * Rarapan
* Peras gede * Lis, Dandang, Siwur cemeng
* Suci gede

36
XIV PUNCAK KARYA
Rahina : Anggara Kliwon Medangsya
Tanggal : 10 Maret 2020
Dauh :
Sane Muput :
Ida Pedanda ……………..

Ring Paselang :
Ida Pedanda …………..

Majajiwan :
Ida Pedanda ………….

Angampuh-ampuh :
Ida Pedanda ………..
A SANGGAR TAWANG
Piranti :
* Sanggar tawang rong tiga * Pisang leger
* Penjor * Melamak Patola Sutra
* Dahudu * Wastra manut Warna
* Ampeji
Piranti :
Kekercen : 112.000 Rong Kiwa : Rong Tengah : Rong Tengen :
Sesayut : * Ireng * Putih kuning * Abang
1. Sesayut Abra * Tedung * Tedung * Tedung
2. Sayut Giri Kencana * Rantasan * Lelontek * Rantasan
3. S.Sida Sampurna * Lelamak * Rantasan * Lelamak
* Lelamak

1 Banten Sanggar Tawang :


No. Wilahan Rong Kiwa Rong Tengah Rong Tengen
1 Catur Niri 1 1+1 1
2 Suci Tibo Ro 2 4 2
3 Suci Nyupak 1 2 1
4 Saji 2 2 2
5 Santun Ageng 2 2 2
6 Panca Saraswati - 1 -
7 Ghana - 1 -
8 Ghana Pikulan - 1 -
9 Siwa Bahu - 1 -
10 Pucuk Bahu 1 - 1
11 Citra Gotra - 1 -
12 Dewa Dewi 1 1 1
13 Pasucian 1 1 1
14 Rantasan Agung 1 1+1 1
15 Biya Kala Agung - 1 -
16 Perangkat 1 1 1
17 Itik Panggang 10 25 10
18 Guling Itik 2 (selem) 5 (putih) 2 (barak)
19 Tumpeng Guru - 1 -
20 Puweran Penyu - 1 -
21 Puweran Wedus - 1 -
Catatan :

37
Lantaran Kambing
2 Banten Ring Madyaning Sanggar Tawang :
No. Wilahan Rong Kiwa Rong Tengah Rong Tengen
1 Suci Tibo Ro - 1 -
2 Suci Nyupak - 1 -
3 Guling Itik - 3 (selem) -

3 Banten Sor Sanggar Tawang :


1) Suci Tibo Ro selem 1
2) Suci Ngupak Selem 1
3) Itik Selem Meguling 3
4) Dapetan Tumpeng solas 1
5) Pesucian 1
6) Rantasan 1
7) Suci 1
8) Gelar Sanga 1
9) Tapakan Kebo Anggrek Wulan Winangun Urip 88
10) Sinang dening Panca Sato olah kadi nguni
11) Bangkit bawi asoroh
12) Cukukan bawi plan (selem, muani)
13) Bebek putih jambul (muani)
14) Ayam sudamala putih
15) Tebasan 7 soroh :
(1) Tebasan Panca Lingga (5) Tebasan Panca Siwa
(2) Tebasan Ider Bhuana (6) Tebasan Arda Nare Suari
(3) Tebasan Tri Lingga (7) Tebasan Giri Kencana Muka
(4) Tebasan Catur Lingga

4 Yama Raja
1) Lis Pering tegep 1 16) Rawuhing Balung lan Kalung
2) Dangsil Tumpang-11 : 9 17) Pupusan
3) Suci Tibo Ro 1 18) Winadahan nyiru
4) Santun Ageng sarwa - 8 19) Rinajah Padma Asta Dala
5) Peras Penganggihang 20) Pemogpog Beras Atimbang
6) Penyeneng 21) Bebek 10
7) Sotohan alit 22) Ayam Hurip pada 10
8) Sesayut Pagoyan 23) Taluh 10
9) Nawa graha 24) Jinah 56.000
10) Trikona 25) Tepung Putih
11) Kakuduk lebeng-matah 26) Kasa salirang
12) Cau dandan 9 27) Sadak pering gading
13) Tampak 9 28) Pane anyar
14) Nasi sokan urab bang pinge 29) Kampuh
15) Sarwa jejatah 108 tegep 30) Udeng Bang

Ring Pengerancab :
1) Tulung Urip maka tetadahan nira 3) Bawi
2) Ngadegang Bale Dadakan saka 4, 4) Sadat
Meraab ambengan gadang, 5) Blakas sudamala
saha genah bebantenannyane. 6) Talenan mepayas
Ring sor meiter klakat pering. 7) Paso mepayas

5 Katur Ring Bhatara Luhuring Akasa :


1) Bebangkit putih agung mekaras 5) Suci gede 2
2) Bale gading 6) Suci Tibo ro putih, muwah

38
3) Itik putih meguling saruntutanniya
4) Dapetan Tumpeng solas 7) Catur Mukti
Ring Pertiwi :
1) Bebangkit ireng mekaras
2) Ayaban Dapetan Tumpeng-solas
3) Bawi terus gunung

6 Sanggar S.H.Druwa Resi


1) Suci Tibo ro : 2 7) Rantasan
2) Santun Ageng : 1 8) Canang raos
3) Perangkatan 9) Canang Yasa
4) Ghana 10) Payuk Anyar saha we
5) Dewa-Dewi 11) Kalung jinah 250
6) Pesucian 12) Sesari 78.000

7 Padmasana
1) Catur Mukti
2) Bangkit bebek asoroh
3) Dapetan Tumpeng soals

8 Sapta Petala :
1) Bangkit bebek asoroh
2) Dapetan Tumpeng solas

9 Penegtegan
1) Pemereman asoroh
2) Dapetan Tumpeng solas

10 Ring Ayun Widhi


1) Catur Niri
2) Bebangkit mancawarna mekaras
3) Ayaban Dapetan Tumpeng solas (nyiji)
4) Tumpeng manca warna
5) Dangsil Tumpang-11
6) Dangsil Tumpang -9
7) Bagia
8) Sarad
9) Pula Gembal
10)Panyejeg Bumi
11)Sesayut Nawa Dewata
(1) Sesayut Puja Kerti (6) Sesayut Candi Kusuma
(2) Sesayut Candra Geni (7) Tebasan Ratu Agung
(3) Sesayut Sidha Karya (8) Sesayut Tilik Jati
(4) Sesayut Sidha Malungguh (9) Sesayut Dharma Wiku
(5) Sesayut Tirtha Amerta Sari

11 Ring Pedudusan :
1) Catur Mukti
2) Bebangkit agung mekaras
3) Dapetan Tumpeng solas

12 Bhatara Rambut Sedana

39
1) Pemereman

13 Ida Bhatara Pengerajeg Karya


1) Pemereman

14 Ida Bhatara Katuran


1) Bangkit bebek utawi Pemereman
2) Ayaban Dapetan Tumpeng solas

15 Ida Bhatara Tirta/Pekuluh


1) Pemereman
2) Ayaban Dapetan Tumpeng solas (nyiji)

16 Banten Ring Pingkupan


1) Catur Mukti : 3
2) Bangkit Arda Nare Suari mekaras, saha runtutaniya
3) Ayaban Dapetan Tumpeng solas
4) Mewadah Nyiru Anyar : (7) Gula 2 bungkul
(1) Beras acatu (8) Bija ratus genep
(2) Biyu 2 baha (9) Suci sibakan 1
(3) Kelapa (10)Suruhnya 108
(4) Taluh (11) Basan Ubad 2 tanding
(5) Tingkih (12) Sampyan naga sari
(6) Pangi (13) Perabot dena genep
(14) Jerimpen Punggul 11 (mesokan)
- Maweweh Guling kucit muani mekuncir, mewadah nyiru
- Tebasan 5 (limang) soroh :
(1) Tebasan Ider Bhuana (4) Tebasan Purwa Bumi
(2) Tebasan Prabu Wibuh (5) Tebasan Prayascita Kawi
(3) Tebasan Arda Nare Suari

17 Banten Ring Panggungan :


1) Catur Mukti
2) Bangkti Arda Nare Suari mekaras saha runtutanniya
3) maweweh Ayaban Dapetan Tumpeng solas : 2 soroh
4) Tebasan/Sesayut 7 (pitung) soroh :
(1) Sesayut Kesuma Dewa (5) Sesayut Sidha Purna
(2) Sesayut Kesuma Jati (6) Sesayut Sidhayu
(3) Sesayut Prayascita (7) Sesayut Bagia Setata
(4) Sesayut Durmengala

18 Banten Ring Ida Bhatara Pengerajeg Karya :


1) Bangkit bebek
2) Ayaban dapetan Tumpeng solas

19 Banten Ring Ida Bhatara Pengeraksa Karya :


1) Suci mutus
2) Ayaban dapetan Tumpeng solas

20 Banten Ring Ida Bhatara Guru dadi :


1) Suci mutus
2) Ayaban dapetan Tumpeng solas

40
21 Banten Ring Ida Bhatari Tapini :
1) Suci mutus
2) Ayaban dapetan Tumpeng solas

22 Banten Ring Pelinggih-Pelinggih :


1) Suci mutus 3) Rantasan
2) Dapetan Tumpeng pitu 4) Pesucian

41
B PENGENTEG LINGGIH (MEGENAH RING AYUN)
Gebeh Ageng Meserembeng :
- Mewastra
- Dagingniya Sesantun tegep soroh 8
- Arta 4.000
- Jerimpen punggul : 2
Ring Samping Gebeh :
- Tumpeng Balean Kuning a bale - Bangkit bawi agung
- Iwak guling kucit muani - Sesayut Pengenteg Linggih
- Jinah 240 - Sesayut Sidha Malungguh
- Tumpeng putih a bale - Prayascita Kawi
- Iwak itik putih ginuling - Tebasan Munggah Tapa
- Ketipat 66 - Tebasan Langgeng Amukti Kawi
- Iwak ketengan itik : 33 - Tebasan Panca Lingga
- Iwak ketengan bawi : 33
- Pangkonan kuning a bale - Iwak karangan bawi : 4
- Pangkonan putih a bale - Iwak karangan itik : 4
- Pangkonan putih a pangkon - Iwak perangkat itik : 1
- Pangkonan kuning a pangkon - Iwak perangkat bawi : 1
- Sami mewadah don Tlunjungan
- Mepenjor buluh gading : 2
- Saha sampiyan

Penyejeg :
- Bangkit bawi mekaras (agung) asoroh
- Ayaban Dapetan Tumpeng solas
Pengingkup Karya :
- Catur Mukti
- Bangkit bawi mekaras
- Ayaban Dapetan Tumpeng solas

C MAPESELANG
1 Sanggar Surya 12) Pesucian
1) Catur Mukti 13) Rantasan
2) Wedya 14) Canang pengraos
3) Ghana 15) Canang yasa
4) Suci tibo ro 16) Kembang payas
5) Suci ngupak 1 17) Lan sapenunggalanniya
6) Saji 1 18) Tegep ilening Surya
7) Santun ageng 1 1) Lamak
8) Guru 20) Wastra putih kuning
9) Siwa bahu 21) Tedung putih kuning
10) Perangkatan 22) Peras gede
11) Dewa-Dewi 23) Panca Saraswati
Sor Surya : Pegenen : Pertiwi :
1) Suci mutus 1) Peras ajengan santun
2) Peras ajengan santun 2) Bngkit bawi selem mekraras
3) Gelar sanga 3) Caru ayam manca warna
Delamakan Kambing winangun urip, dadi 40 sengkuwi

43
2 Bale Peselang :
1) Catur Mukti 14) Sarwa mule
2) Sorohan bangkit 2 15) Basan ubad
(Arda Nare Suari Mekaras) 16) Laluwes
3) Bangkit bebek pinge : 1 17) Basa-basa
4) Pering 2 pasang 18) Eteh-eteh Peselang
5) Tegep saha ibu sugih 19) Saha Pedamaran
6) Lumbung antuk jinah 20) Dangsil Tumpang-7
7) Pari 21) Dangsil Tumpang-5
8) Ketan 22) Tebasan Sri Werdi
9) Injin 23) Tebasan Sari Rawuh Sai
10) Beras barak 24) Tebasan Amerta Uttama
11) Beras putih 25) Tebasan Laba Teka Sai
12) Beras ireng 26) Tebasan Adnyawati
13) Beras kuning

3 Pedudusan :
1) Catur Mukti
2) Bangkit bawi asoroh
3) Ayaban Dapetan Tumpeng solas

Eteh-eteh ring Pedudusan :


1) Suci tibo ro
2) Daksina
3) Punia saha runtutanniya
4) a. Cucukan bebek putih jambul (muani)
b. Ayam putih sudamala

4 Banten Mejejiwan (2 soroh)


1) Suci
2) Santun ageng
3) Canang Pengraos
4) Canang Yasa 2
5) Punia

Pamiteges :
Ring pacang niwakang wangsuh pada, tirtha sami kecampuh ring Peselang,
mekadi Akasa-Pertiwi- Nawa Ratna muah selanturnyane).

D IDA BHATARA MEMASAR KE JABA

Ida Bhatara tinuntun iniringen uparengga, lan tetabuhan, tinuntun Rejang Dewa,
Baris Gede, mider ring Panggungan ping 3, murwa daksina (pra daksina),
sinawi nyamburang wewijian beras, ketan, injin, kacang-kacangan 7 soroh.
Wusing amuja, irika sange mamedek atatukuan, wus punika mewali ke jeroan.

Banten ring anda Panggungan :


1. Bangkit bawi asoroh
2. Eteh-eteh pemasaran

44
E WEWALEN
1. Wayang Gedog 5. Gambuh
2. Baris Tumbak 6. Wayang Wong
3. Rejang Pendet 7. Gong
4. Topeng 8. Gegitan

Banten wewalen :
1. Suci mutus
2. Peras ajengan santun

F UPAKARA PEWEDAN
Piranti :[nyiji manut akeh Ida Pedanda sane muput (7)]
1. Lis jangkep
2. Dangdang mekalung jinah 225, medaging toya anyar
3. Siwur pepek
Banten : [nyiji manut akeh Ida Pedanda sane muput (7)]
1. Catur
2. Santun sarad
3. Tebasan Dharma Wiku
4. Punia
5. Sesari

45

Anda mungkin juga menyukai