PANDUAN PENTAKSIRAN KEMAHIRAN SAINTIFIK (PKS) BIOLOGI

PANDUAN GURU

PERKARA MUKA SURAT

1.0 Pengenalan 2

2.0 Konsep Pentaksiran Kemahiran Saintifik (PKS) 3

3.0 Objektif Buku Panduan Pentaksiran Kemahiran Saintifik (PKS) 6

4.0 Carta Alir Pengurusan Pentaksiran Kemahiran Saintifik 7

5.0 Senarai Aspek Kemahiran Proses Sains yang Dinilai 8

6.0 Panduan Pelaksanaan Pentaksiran Kemahiran Saintifik (PKS) Biologi 13

7.0 Senarai Amali Biologi

7.1 Senarai Amali Tingkatan 4 14
7.2 Senarai Amali Tingkatan 5 17

8.0 Senarai Semak Konstruk Amali Biologi

8.1 Senarai Semak Konstruk Amali Tingkatan 4 18
8.2 Senarai Semak Konstruk Amali Tingkatan 5 22

9.0 Panduan Penskoran

9.1 Jadual Peraturan Penskoran Amali dengan Hipotesis (Kategori A) 24
9.2 Jadual Peraturan Penskoran Amali tanpa Hipotesis (Kategori B) 26

10.0 Format Tugasan

10.1 Penulisan Laporan Amali dengan Hipotesis (Kategori A) 28
10.2 Penulisan Laporan Amali tanpa Hipotesis (Kategori B) 29

11.0 Contoh Format Tugasan

11.1 Tugasan 1 (Kategori A) 30
11.2 Tugasan 2 (Kategori B) 37

12.0 Penskoran
12.1 Contoh Penskoran Tugasan 1 (Kategori A) 42
12.2 Contoh Penskoran Tugasan 2 (Kategori B) 48

13.0 Lampiran 53

i
 DRAF

PANDUAN PENTAKSIRAN KEMAHIRAN SAINTIFIK (PKS)

Panduan PKS merupakan dokumen yang mengandungi beberapa bahagian iaitu:

• Pengenalan PKS
• Konsep PKS
• Kerangka PKS
• Pengoperasian PKS
• Lampiran

Tujuan menggunakan Panduan PKS Biologi

Panduan PKS merupakan dokumen telus yang boleh dibaca dan digunakan oleh sesiapa
sahaja untuk tujuan pentaksiran. Guru seharusnya menjadikan dokumen ini sebagai bahan
yang membantu dalam melaksanakan pentaksiran semasa proses pengajaran dan
pembelajaran dengan lebih berkesan. Murid diberi peluang menguasai kemahiran saintifik iaitu
kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif serta nilai murni mengikut potensi individu.

1
 DRAF

1.0 PENGENALAN

1.1 Latar Belakang

Panduan PKS Biologi ialah pakej dokumen komprehensif yang mengandungi maklumat
berhubung prinsip dan konsep pentaksiran dan prosedur pelaksanaan.

Panduan ini diperkenalkan untuk memberi pengetahuan dan panduan kepada guru dan
pengguna PKS Biologi supaya kaedah pentaksiran ini boleh diselaraskan di semua sekolah.

Panduan PKS Biologi dihasilkan melalui beberapa siri mesyuarat, bengkel dan pemurnian. Ahli
panel yang menghasilkan Panduan PKS Biologi ini terdiri daripada :

 Guru Biologi yang berpengalaman

 Guru Cemerlang Biologi
 Pegawai Lembaga Peperiksaan

Panduan PKS Biologi dibina dengan menggunakan prinsip telus dan mesra pengguna.

2
 DRAF

2.0 KONSEP PENTAKSIRAN KEMAHIRAN SAINTIFIK (PKS)

2.1 Objektif PKS Biologi

PKS Biologi dilaksanakan untuk membolehkan murid:

 Menguasai kemahiran saintifik
 Memperkukuhkan teori dan konsep Biologi
 Memupuk amalan sikap saintifik dan nilai murni
 Mengaplikasi proses pembelajaran berteraskan elemen 4K 1N (Komunikatif, Kolaboratif,
Kritis, Kreatif dan Nilai)

2.2 Ciri-ciri PKS Biologi

Dalam usaha merealisasikan konsep dan memenuhi keperluan pentaksiran, maka proses
pentaksiran adalah berdasarkan ciri-ciri berikut:

2.2.1 Keserasian dengan kehendak kurikulum

Format pentaksiran dan jenis aspek yang ditaksir mengambil kira kemahiran saintifik,
sikap saintifik dan nilai murni yang ingin diperkembangkan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran Biologi tingkatan 4 dan 5.

2.2.2 Berpusatkan murid

Aktiviti amali yang ditaksir dilakukan sepenuhnya oleh murid. Pentaksiran ini memberi
peluang kepada murid yang telah bersedia untuk ditaksir oleh guru selaras dengan
proses pengajaran dan pembelajaran.

2.2.3 Telus dan terbuka

Murid mengetahui apa, bila, di mana dan bagaimana pentaksiran akan dilakukan.

2.2.4 Kebolehlaksanaan dan sistematik

Format pentaksiran ini telah mengambil kira aspek-aspek yang memastikan pentadbiran
pentaksiran boleh dilaksanakan dan mengikut tertib serta prosedur yang
telah ditetapkan.

3
 DRAF

2.2.5 Instrumen
Laporan amali yang disediakan oleh murid dalam buku evidens berdasarkan tugasan
yang diberikan oleh guru. Laporan ini digunakan oleh guru untuk tujuan penskoran.

2.2.6 Formatif dan berterusan

Pentaksiran dilakukan secara berterusan semasa proses pengajaran dan pembelajaran.

2.2.7 Mempunyai skor

Skor yang diberikan adalah sah dan boleh dipercayai berdasarkan panduan dan
penilaian seorang guru Biologi.

2.2.8 Pelaporan
Skor yang dilaporkan akan menunjukkan tahap penguasaan murid yang boleh diperbaiki
dari semasa ke semasa.

2.2.9 Pemantauan berterusan

Pemantauan dalaman oleh pengurusan sekolah dilakukan secara berterusan semasa
proses pengajaran dan pembelajaran untuk memastikan PKS Biologi dilaksanakan
mengikut prosedur yang ditetapkan.

4
 DRAF

2.3 Pengoperasian PKS Biologi

2.3.1 Penataran

Pendedahan kepada pentadbir sekolah, guru kanan mata pelajaran, guru Biologi,
pembantu makmal dan murid tentang pelaksanaan PKS Biologi.

Penataran dilaksanakan oleh pegawai-pegawai yang dilantik dengan tanggungjawab

berikut:

(a) Pegawai Lembaga Peperiksaan (LP) / Jabatan Pendidikan Negeri (JPN)

- Mengedarkan buku panduan PKS Biologi ke sekolah.
- Mengadakan penataran kepada pentadbir sekolah dan guru mata pelajaran
Biologi.
- Memastikan PKS Biologi dilaksanakan.

(b) Pentadbir / Guru Kanan Sains dan Matematik

- Memastikan guru memperoleh buku panduan PKS Biologi.
- Memastikan guru diberi penataran.
- Memastikan semua murid diberi taklimat.

(c) Guru Biologi

- Menyediakan Jadual Kerja PKS Biologi / Rancangan Pengajaran Tahunan.
- Memberikan taklimat PKS Biologi kepada murid.
- Memaklumkan perkara yang hendak ditaksir kepada murid.
- Mentaksir murid
i) tingkatan empat mulai April hingga Oktober 2018.
ii) tingkatan lima mulai Januari hingga Ogos 2019.
- Merekodkan hasil pentaksiran dalam borang penskoran PKS Biologi.
- Menghantar Skor PKS Biologi ke Lembaga Peperiksaan.

5
 DRAF

2.3.2 Pelaksanaan PKS Biologi

(a) Pentadbiran
 Satu proses bagaimana PKS Biologi dapat diuruskan dan dilaksanakan dengan
berkesan dan sistematik.
 Memastikan perjalanan dan pelaksanaan pentaksiran bilik darjah (PBD) berjalan
lancar dan berterusan.
 Pentadbiran PKS dilaksanakan dengan cara berikut:
i. Perancangan
ii. Penataran
iii. Pelaksanaan
iv. Pemantauan
v. Laporan

(b) Pentaksiran
 Proses mengukur tahap penguasan kemahiran proses sains dan kemahiran
manipulatif murid dengan merujuk kepada kriteria yang ditetapkan.
 Mengesan tahap penguasaan kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif
murid untuk penambahbaikan.
 PKS Biologi dirancang, ditadbir, diskor dan dirumuskan di peringkat sekolah.

(c) Penjaminan Kualiti

 Pementoran
 Pemantauan
 Pengesanan
 Penyelarasan

3.0 OBJEKTIF BUKU PANDUAN PKS BIOLOGI

• Bahan rujukan untuk memahami pelaksanaan PKS.

• Merancang pelaksanaan PKS Biologi.

• Melaksana PKS Biologi semasa proses pengajaran dan pembelajaran.

6
 DRAF

4.0 CARTA ALIR PENGURUSAN PENTAKSIRAN KEMAHIRAN SAINTIFIK (PKS)

Mula

Penataran PKS

Pelaksanaan
Pentaksiran

Pelaporan dalam
Buku Evidens
Untuk
amali
berikutnya
Penyerahan
Buku Evidens

Penskoran
Evidens

Rumusan Penskoran

Pelaporan ke
Lembaga Peperiksaan

Tamat

7
 DRAF

5.0 SENARAI ASPEK KEMAHIRAN PROSES SAINS YANG DINILAI

KOD
ASPEK PENERANGAN ASPEK CONTOH
ASPEK
KB0601 Memerhati Menggunakan deria - Mendakan merah bata
penglihatan, pendengaran, pada ujian Benedict.
sentuhan, rasa dan bau untuk - Perbezaan struktur sel
mencerap maklumat tentang haiwan dan sel
objek dan fenomena. tumbuhan di bawah
mikroskop cahaya.
- Keadaan jalur ubi
kentang yang keras atau
lembik.
KB0602 Mengelas Mengenal pasti, mengasingkan - Mengelas faktor biosis
dan mengumpulkan objek atau dan abiosis.
fenomena kepada kumpulan - Mengelas sampel
masing-masing berdasarkan makanan yang
kriteria tertentu seperti ciri atau mengandungi
sifat sepunya. karbohidrat, protein dan
lipid.
- Mengelas variasi selanjar
dan variasi tidak selanjar.

KB0603 Mengukur dan Mengumpul maklumat secara - Menggunakan nombor

menggunakan kuantitatif dengan i. Bilangan gelembung
nombor menggunakan nombor dan / udara.
atau menggunakan alat berunit ii. Luas kuadrat
piawai - Menggunakan alat
berunit piawai
i. Bacaan jam
randik (10 minit)
ii. Bacaan isipadu
silinder penyukat
(10 ml)
iii. Bacaan neraca
(10 g)

Catatan: Penentuan titik

perpuluhan bergantung
kepada kejituan alat pengukur
(skala terkecil) dan bilangan
ralat semasa mengambil
bacaan.

8

KB0604 Membuat Membuat pernyataan awal
inferens yang munasabah, yang
mungkin benar atau tidak benar
untuk menerangkan sesuatu
peristiwa atau pemerhatian.
KB0605 Meramal Membuat jangkaan tentang
sesuatu peristiwa berdasarkan
pemerhatian dan pengalaman
yang lalu atau data yang boleh
dipercayai.
KB0606 Berkomunikasi Menerima, memilih,
mengorganisasi dan / atau
mengolah data dan
mempersembahkan data /
maklumat dalam pelbagai
bentuk seperti tulisan, jadual,
graf, rajah, model, carta alir,
carta bar dan rajah skema.
KB0607 Menggunakan Memerihalkan perubahan
perhubungan parameter seperti lokasi,
ruang dan masa bentuk, saiz, isipadu, arah,
berat dan jisim sesuatu objek
dengan masa.
9
DRAF
- Kadar tindak balas
enzim adalah maksimum
pada suhu optimum
(370C)
- Kadar transpirasi adalah
tinggi kerana keamatan
cahaya adalah tinggi.
- Kepekatan vitamin C
dalam jus limau adalah
tinggi kerana
mempunyai lebih banyak
asid askorbik.
- Kadar denyutan jantung
bertambah/ berkurang/
kekal.
- Nilai BOD kawasan P
adalah lebih tinggi/ lebih
rendah/ kekal.
- Nilai tenaga dalam
sampel makanan A ialah
1000 Jg-1
- Dapat melukis dan
melabel sel haiwan.
- Dapat merekod data /
pemerhatian dalam
jadual.
- Dapat melukis graf
perubahan jisim jalur ubi
kentang melawan
kepekatan larutan.
- Saiz populasi siput babi
di kebun sayur adalah
lebih besar berbanding
di padang sekolah
selepas satu minggu.
- Semakin banyak isipadu
air yang diminum,
semakin banyak isipadu
air kencing yang
dihasilkan.
- Hubungan paksi X dan
paksi Y pada graf yang
betul.

KB0608 Mentafsir data Memberi penerangan yang
rasional tentang objek,
peristiwa atau pola daripada
data yang telah
diorganisasikan.
KB0609 Mendefinisi Memberi tafsiran tentang
secara operasi sesuatu konsep dengan
menyatakan perkara yang
dilakukan atau diperhatikan.
KB0610 Mengawal Mengenalpasti pemboleh ubah
pemboleh ubah dimanipulasikan, pemboleh
ubah bergerak balas dan
pemboleh ubah yang
dimalarkan.
Memanipulasikan satu
pemboleh ubah dan
memerhatikan perubahan pada
satu pemboleh ubah yang lain
dan memalarkan pemboleh
ubah yang lain.
10
DRAF
- Peratus karbon dioksida
dalam sampel udara
hembusan adalah lebih
tinggi berbanding udara
sedutan kerana udara
hembusan mengandungi
karbon dioksida yang
dihasilkan semasa
respirasi aerob.
- Masa pelunturan warna
larutan metilena biru
dalam sampel air A
adalah paling cepat
kerana nilai BOD adalah
paling tinggi.
- Proses transpirasi
adalah proses
kehilangan wap air
melalui liang stoma daun
Hibiscus sp. Yang
ditunjukkan oleh jarak
yang dilalui oleh
gelembung udara
dalam masa 5 minit dan
dipengaruhi oleh
keamatan cahaya.
- Eksperimen kesan
keamatan cahaya ke
atas kadar transpirasi
i. Pemboleh ubah
dimanipulasikan:
keamatan cahaya
ii. Pemboleh ubah
bergerak balas: jarak
yang dilalui oleh
gelembung udara
dalam masa 5 minit //
kadar transpirasi.
iii. Pemboleh ubah
dimalarkan:
pergerakan udara //
kelembapan udara
 DRAF

KB0611 Membuat Membuat pernyataan umum - Semakin tinggi keamatan

hipotesis tentang hubungan antara cahaya semakin jauh jarak
pemboleh ubah yang dilalui oleh
dimanipulasikan dengan gelembung udara dalam
pemboleh ubah bergerak balas masa 10 minit
bagi suatu penyiasatan dan
pernyataan ini perlu diuji untuk
membuktikan kesahihannya.
KB0612 Mengeksperimen Mengenalpasti masalah, - Rujuk contoh laporan di
membuat hipotesis, merancang muka surat 31-42
untuk menjalankan
penyiasatan, memilih teknik
serta alat dan bahan,
menjalankan aktiviti mengikut
perancangan untuk menguji
hipotesis, mengumpul dan
merekod data, mentafsir data
dan membuat kesimpulan
tentang penyiasatan.
KB0613 Penggunaan dan Mengguna dan mengendalikan Nota :
Pengendalian alat radas serta bahan sains
Radas dan dan spesimen, membersih dan Kemahiran manipulatif yang
Bahan Sains menyimpan alat radas, bahan dinilai oleh guru semasa murid
sains dan spesimen, melupus menjalankan eksperimen /
bahan dan spesimen yang tidak aktiviti
diperlukan lagi

01 Murid dapat mengguna dan

mengendalikan alat radas
serta bahan sains dan
spesimen dengan cara
yang betul

02 Murid dapat membersih dan

menyimpan alat radas dan
spesimen dengan cara
yang betul

03 Murid dapat melupus bahan

dan spesimen yang tidak
diperlukan lagi dengan cara
yang betul

11
 DRAF

NB0101 Sikap Saintifik Murid mengamalkan sikap - Contoh sikap saintifik:

dan Nilai Murni saintifik dan nilai murni membersihkan alat radas
sebelum, semasa dan selepas selepas menjalankan
menjalankan eksperimen. eksperimen.

- Contoh nilai murni:

bekerjasama

12
 DRAF

6.0 PANDUAN PELAKSANAAN PENTAKSIRAN KEMAHIRAN SAINTIFIK (PKS)

BIOLOGI

6.1 Semua amali yang disenaraikan dalam Amali Biologi Tingkatan 4 (Rujuk muka surat
14-16) dan Tingkatan 5 (Rujuk muka surat 17) boleh dilaksanakan bagi tujuan
pentaksiran.

6.2 Setiap amali yang dijalankan perlu merujuk buku amali Biologi Tingkatan Empat
dan buku teks Biologi Tingkatan Lima yang dibekalkan oleh Kementerian Pendidikan
Malaysia.

6.3 Terdapat dua kategori amali:

(a) Kategori A – Amali dengan hipotesis

(b) Kategori B – Amali tanpa hipotesis

6.4 Jumlah pentaksiran yang perlu dijalankan adalah 15 amali / aktiviti.

(a) 10 amali semasa tingkatan 4 bermula April hingga Oktober 2018.

(i) 6 amali dengan hipotesis (kategori A)

(ii) 4 amali tanpa hipotesis (kategori B)

(b) 5 amali semasa tingkatan 5 bermula Januari hingga Ogos 2019.

(i) 2 amali dengan hipotesis (kategori A)

(ii) 3 amali tanpa hipotesis (kategori B)

6.5 Pentaksiran kemahiran sikap saintifik dan nilai saintifik boleh dilakukan serentak
dengan mana-mana pentaksiran kemahiran yang lain.

6.6 Amali yang ditaksir perlu dijalankan secara individu atau berkumpulan
(berpasangan/ tidak melebihi empat orang murid). Penskoran dinilai secara individu.

6.7 Laporan amali ditulis secara individu dalam helaian kertas / buku dan perlu dihantar
kepada guru untuk diberi penskoran.

13
 DRAF

7.0 SENARAI AMALI BIOLOGI

7.1 SENARAI AMALI TINGKATAN 4

BIL BAB AMALI / AKTIVITI MAKMAL KATEGORI

1 BAB 2 :
2.1 : Menyediakan dan mengkaji slaid sel
STRUKTUR SEL tumbuhan B
DAN ORGANISASI 2.2 : Menyediakan dan mengkaji slaid sel haiwan B
SEL 2.3 : Mengkaji proses hidup organisma unisel B

2 BAB 3 :
3.1 : Mengkaji pergerakan bahan merentas
PERGERAKAN membran separa telap. A
BAHAN MERENTAS 3.2 : Mengkaji osmosis dengan menggunakan
A
MEMBRAN osmometer.
PLASMA 3.4 : Mengkaji kesan larutan hipotonik, hipertonik A
dan isotonik terhadap sel haiwan.
3.5 : Mengkaji kesan larutan hipotonik, hipertonik A
dan isotonik terhadap sel tumbuhan.
3.6 : Mengkaji dan menentukan kepekatan
A
larutan luar yang isotonik dengan sap sel
tumbuhan.

3 BAB 4 :
4.3 : Mengkaji kesan suhu terhadap aktiviti enzim
KOMPOSISI KIMIA amilase air liur. A
DALAM SEL 4.4 : Mengkaji kesan pH terhadap aktiviti enzim
A
pepsin.
4.5 : Mengkaji kepekatan substrat terhadap A
aktiviti enzim amilase air liur.
4.6 : Amali kesan kepekatan enzim terhadap A
aktiviti enzim amilase air liur.

4 BAB 6 :
6.1 : Menentukan nilai tenaga dalam sampel
NUTRISI makanan. A
6.2 : Menguji kehadiran kanji, gula penurun, gula
bukan penurun dalam sampel-sampel B
makanan.
6.3 : Menentukan kandungan vitamin C dalam A
pelbagai jus buah.
6.4 : Mengkaji tindakan enzim terhadap kanji A

14
 DRAF

6.5 : Mengkaji tindakan enzim terhadap protein. A

6.7 : Mengkaji pergerakan bahan melalui tiub
visking. A
6.8 : Mengkaji kesan kekurangan makronutrien
dalam tumbuhan. A
6.9 : Mengkaji model/slaid keratan rentas daun. B
6.11 : Menyiasat kesan keamatan cahaya
terhadap kadar fotosintesis. A

5 BAB 7 :
7.1 : Mengkaji proses respirasi aerob. A
RESPIRASI 7.2 : Menyiasat proses respirasi anaerob dalam
A
yis
7.4 : Memerhatikan struktur respirasi spesimen B
hidup (ikan dan katak)
7.6 : Menyiasat perbezaan antara udara yang
disedut dengan udara yang dihembus dari
segi kandungan oksigen dan karbon A
dioksida
7.7 : Menyiasat perbezaan kandungan haba
dalam udara sedutan dengan udara A
hembusan
7.8 : Mengkaji kesan aktiviti cergas terhadap
kadar denyutan jantung A

6 BAB 8 :
8.1 : Menyiasat komponen biotik dan abiotik
EKOSISTEM dalam ekosistem A
DINAMIK 8.2 : Menyiasat hubungan pemakanan dan
interaksi antara komponen biosis B
8.3 : Mengkaji persaingan intraspesies dan
interspesies dalam tumbuhan A
8.4 : Mengkaji proses pengkolonian dan sesaran B
8.5 : Menyiasat taburan tumbuhan dengan
menggunakan teknik persampelan kuadrat B
8.6 : Menganggarkan saiz populasi siput babi
dengan menggunakan kaedah tangkap,
tanda, lepas dan tangkap semula (boleh A
menggunakan kaedah analogi)
8.7 : Mengkaji hubungan antara taburan populasi
sesuatu organisma dengan perubahan faktor
abiosis. A
8.9 : Mewujudkan kesedaran biokepelbagaian
suatu ekosistem. B

15
 DRAF

8.11 : Mengkaji kesan suhu, pH, keamatan

cahaya dan nutrien terhadap aktiviti yis. A

7 BAB 9 :
9.1 : Membandingkan bahan cemar pepejal
EKOSISTEM dalam udara daripada persekitaran
TERANCAM berbeza. A
9.2 : Menyiasat paras pencemaran air
di beberapa punca air yang berlainan. A

16
 DRAF

7.2 SENARAI AMALI TINGKATAN 5

BIL BAB AMALI / AKTIVITI MAKMAL KATEGORI

1 BAB 1 : SISTEM

PENGANGKUTAN 1.1 : Mengkaji hubungan antara saiz permukaan

dengan nisbah jumlah luas permukaan per
isipadu (JLP/I). A

1.6 : Amali menunjukkan xilem ialah saluran yang

mengangkut air dalam tumbuhan berbunga. A
1.7 : Amali menunjukkan floem ialah saluran
yang mengangkut hasil fotosintesis atau bahan
organik dalam tumbuhan. A
1.8 : Amali mengkaji kesan pergerakan udara /
suhu / keamatan cahaya / kelembapan relatif
ke atas kadar transpirasi. A

2 BAB 3 :
3.18 : Mengkaji kesan pengambilan kuantiti air yang
KOORDINASI & berbeza ke atas penghasilan air kencing. A
GERAK BALAS

3 BAB 4 :
4.7 : Mengenalpasti bahagian-bahagian pada bunga B
PEMBIAKAN DAN 4.1 : Memerhatikan percambahan debunga dalam
PERTUMBUHAN larutan gula B
4.9 : Memerhati struktur beberapa jenis buah dan
menghubungkaitkan dengan bahagian-
bahagian bunga seperti ovul, integumen dan ovari B
4.10 : Mengenal pasti zon pertumbuhan pada hujung
pucuk dan akar B
4.2 : Mengkaji pola pertumbuhan pokok keembung
atau pokok bawang A
4.13 : Mengenal pasti tisu primer dan tisu sekunder B

4 BAB 5 :
5.2 : Mengkaji kacukan monohibrid secara analogi A
PEWARISAN 5.3 : Menyusun kromosom untuk membina kariotip
manusia. B

5 BAB 6 :
6.2 : Menyiasat variasi selanjar dan tidak selanjar pada
VARIASI manusia A
6.6 : Mengkaji kesan penyamaran ke atas kemandirian
spesies melalui hubungan mangsa dan pemangsa A

17
 DRAF

8.0 SENARAI SEMAK KONSTRUK AMALI BIOLOGI

8.1 SENARAI SEMAK KONSTRUK AMALI TINGKATAN 4

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF

Hubungan ruang

Mengeksperimen
Mengukur guna

Membersih dan

Melupus bahan
Definisi operasi

mengendalikan
Pembolehubah

Mengguna dan

menyimpan
Komunikasi
Memerhati

Tafsir data
Mengelas

dan masa

Hipotesis
Meramal

KKB0606
Inferens
nombor
KB0601

KB0602

KB0603

KB0604

KB0605

KB0607

KB0608

KB0609

KB0610

KB0611

KB0612

radas
TAJUK

01

02

03
TINGKATAN EMPAT
BAB 2 : STRUKTUR SEL DAN ORGANISASI SEL
2.1 : Menyediakan dan mengkaji slaid sel
/ X X / X / X X X X X / / / /
tumbuhan (KUMPULAN)
2.2 : Menyediakan dan mengkaji slaid sel haiwan
/ X X / X / X X X X X / / / /
(KUMPULAN)
2.3 : Mengkaji proses hidup organisma unisel
/ / X / X / X X X X X X / / /
(KUMPULAN)
BAB 3 : PERGERAKAN BAHAN MERENTAS MEMBRAN PLASMA
3.1 : Amali mengkaji pergerakan bahan
/ / X / / / X / X / / / / / /
merentas membran separa telap (INDIVIDU)
3.2 : Amali mengkaji osmosis dengan
/ / / / / / / / X / / / / / /
menggunakan osmometer (KUMPULAN)
3.4 : Mengkaji kesan larutan hipotonik, hipertonik
/ / X / X / X X X / / / / / /
dan isotonik terhadap sel haiwan (KUMPULAN)
3.5 : Mengkaji kesan larutan hipotonik, hipertonik
dan isotonik terhadap sel tumbuhan / / X / X / X / X / / / / / /
(KUMPULAN)
3.6 : Amali mengkaji dan menentukan
kepekatan larutan luar yang isotonik dengan
/ / / / X / / / X / / / / / /
sap sel tumbuhan (KUMPULAN)

18
 DRAF

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF

Hubungan ruang

Mengeksperimen
Mengukur guna

Membersih dan

Melupus bahan
Definisi operasi

mengendalikan
Pembolehubah

Mengguna dan

menyimpan
Komunikasi
Memerhati

Tafsir data
Mengelas

dan masa

Hipotesis
Meramal

KKB0606
Inferens
nombor
KB0601

KB0602

KB0603

KB0604

KB0605

KB0607

KB0608

KB0609

KB0610

KB0611

KB0612

radas
TAJUK

01

02

03
BAB 4 : KOMPOSISI KIMIA DALAM SEL
4.3 : Amali mengkaji kesan suhu terhadap
/ X / / X / / / X / / / / / /
aktiviti enzim amilase air liur (KUMPULAN)
4.4 : Amali mengkaji kesan pH terhadap aktiviti
/ X / / X / / / X / / / / / /
enzim pepsin(KUMPULAN)
4.5 : Amali mengkaji kepekatan substrat
terhadap aktiviti enzim amilase air liur / X / / X / / / X / / / / / /
(KUMPULAN)
4.6 : Amali kesan kepekatan enzim terhadap
/ X / / X / / / X / / / / / /
aktiviti enzim amilase air liur(KUMPULAN)
BAB 6 : NUTRISI
6.1 : Menentukan nilai tenaga dalam sampel
/ / / / X / / / X / / / / / /
Makanan
6.2 : Menguji kehadiran kanji, gula penurun, gula
/ / X / X / X / X X X / / / /
bukan penurun dalam sampel-sampel makanan.
6.3 : Amali menentukan kandungan vitamin C
/ X / / / / / / X / / / / / /
dalam pelbagai jus buah
6.4 : Amali mengkaji enzim terhad kanji / X X / X / X / X / / / / / /
6.5 : Amali mengkaji tindakan enzim terhadap
/ X X / X X / / X / / / / / /
Protein
6.7 : Mengkaji pergerakan bahan melalui tiub Visking / X / / X / X / X / / / / / /
6.8 : Amali mengkaji kesan kekurangan
/ X X / X / X / X / / / / / /
makronutrien dalam tumbuhan
6.9 : Mengkaji model/slaid keratan rentas daun
/ X X X X / X X X X X X / / X

19
 DRAF

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF

Hubungan ruang

Mengeksperimen
Mengukur guna

Membersih dan

Melupus bahan
Definisi operasi

mengendalikan
Pembolehubah

Mengguna dan

menyimpan
Komunikasi
Memerhati

Tafsir data
Mengelas

dan masa

Hipotesis
Meramal

KKB0606
Inferens
nombor
KB0601

KB0602

KB0603

KB0604

KB0605

KB0607

KB0608

KB0609

KB0610

KB0611

KB0612

radas
TAJUK

01

02

03
6.10 : Menyisat penyesuaian tumbuhan untuk
menjalankan fotosintesis berkaitan dengan / / / / X / X / X / / / / / /
taburan stoma dan kloroplas
6.11 : Amali menyiasat kesan keamatan
cahaya terhadap kadar fotosintesis / X / / X / / / X / / / / / /

BAB 7 : RESPIRASI

7.1 : Mengkaji proses respirasi aerob / X / / / / X / X X / / / / /

7.2 : Amali menyiasat proses respirasi anaerob
/ X / / X / X / X / / / / / /
dalam yis
7.4 : Memerhatikan struktur respirasi spesimen
/ / X X X / X X X X X X / / /
hidup (ikan dan katak)
7.6 : Amali menyiasat perbezaan antara udara
yang disedut dengan udara yang dihembus dari / X / / X / X / X / / / / / /
segi kandungan oksigen dan karbon dioksida
7.7 : Amali menyiasat perbezaan kandungan
/ X / / X / X / X / / / / / X
haba dalam udara sedutan dan udara hembusan
7.8 : Amali mengkaji kesan aktiviti cergas
terhadap kadar denyutan jantung / X / / X / / / X / / / / / X

BAB 8 : EKOSISTEM DINAMIK

8.1 : Menyiasat Komponen Biotik dan Abiotik

/ / X / X / X X / / / X / / /
dalam ekosistem
8.2 : Menyiasat interaksi antara komponen biosis / / X / / / X / X X X X / / X

20
 DRAF

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF

Hubungan ruang

Mengeksperimen
Mengukur guna

Membersih dan

Melupus bahan
Definisi operasi

mengendalikan
Pembolehubah

Mengguna dan

menyimpan
Komunikasi
Memerhati

Tafsir data
Mengelas

dan masa

Hipotesis
Meramal

KKB0606
Inferens
nombor
KB0601

KB0602

KB0603

KB0604

KB0605

KB0607

KB0608

KB0609

KB0610

KB0611

KB0612

radas
TAJUK

01

02

03
8.3 : Amali mengkaji persaingan intraspesies
/ X / / X / X / X / / / / / /
dan interspesies dalam tumbuhan
8.4 : Mengkaji proses pengkolonian dan sesaran / / X / X / X / X X X X X X X
8.5 : Menyiasat taburan tumbuhan dengan
/ X / / / / X / X X X X / / X
menggunakan teknik persampelan kuadrat
8.6 : Menganggarkan saiz populasi siput babi
dengan menggunakan kaedah tangkap, tanda, / X / / X / / / X / / X / / X
lepas dan tangkap semula
8.7 : Amali mengkaji hubungan antara taburan
populasi sesuatu organisma dengan perubahan / X / / X / X / X / / / / / X
faktor abiosis
8.9 : Mewujudkan kesedaran biokepelbagaian suatu
/ / X / X / X / X X X X X X X
Ekosistem
8.11 : Amali mengkaji kesan suhu, pH,
keamatan cahaya dan nutrien terhadap / X / / X / / / X / / / / / /
aktiviti Yis
BAB 9 : EKOSISTEM TERANCAM

9.1 : Amali membandingkan bahan cemar

pepejal dalam udara daripada persekitaran / X X / X / X / X / / / / / /
berbeza
9.2 : Amali menyiasat paras pencemaran air
/ X / / X / / / X / / / / / /
di beberapa punca air yang berlainan

21
 DRAF

8.2 SENARAI SEMAK KONSTRUK AMALI TINGKATAN 5

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF

Hubungan ruang
Mengukur guna

Membersih dan

Melupus bahan
Definisi operasi

mengendalikan
Pembolehubah

Mengguna dan

menyimpan
Komunikasi

Mengamali
Memerhati

Tafsir data
Mengelas

dan masa

Hipotesis
Meramal

KKB0606
Inferens
nombor
KB0601

KB0602

KB0603

KB0604

KB0605

KB0607

KB0608

KB0609

KB0610

KB0611

KB0612

radas
TAJUK

01

02

03
TINGKATAN LIMA

BAB 1 : SISTEM PENGANGKUTAN

1.1 : Amali mengkaji hubungan antara saiz

/ X / / / / X / X / / / / / /
permukaan dengan nisbah jumlah luas
permukaan per isipadu (IBSE terbimbing)
1.6 : Amali menunjukkan xilem ialah
saluran yang mengangkut air dalam / X X / X / X X X / / / / / /
tumbuhan berbunga(IBSE terbimbing)
1.7 : Amali menunjukkan floem ialah saluran
yang mengangkut hasil fotosintesis atau bahan / X X / X / X / X / / / / / X
organik dalam tumbuhan. (IBSE terbimbing)
1.8 : Amali mengkaji kesan pergerakan udara
/ suhu / keamatan cahaya / kelembapan
/ X / / X / / / X / / / / / /
relatif ke atas kadar transpirasi. (IBSE
terbimbing)

BAB 3 : KOORDINASI DAN GERAKBALAS

3.18 : Mengkaji kesan pengambilan kuantiti air

/ X / / X / / / X / / / / / /
yang berbeza ke atas penghasilan air kencing

22
 DRAF

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF

Hubungan ruang
Mengukur guna

Membersih dan

Melupus bahan
Definisi operasi

mengendalikan
Pembolehubah

Mengguna dan

menyimpan
Komunikasi

Mengamali
Memerhati

Tafsir data
Mengelas

dan masa

Hipotesis
Meramal

KKB0606
Inferens
nombor
KB0601

KB0602

KB0603

KB0604

KB0605

KB0607

KB0608

KB0609

KB0610

KB0611

KB0612

radas
TAJUK

01

02

03
BAB 4 : PEMBIAKAN DAN PERTUMBUHAN

4.7 : Mengenalpasti pelbagai bahagian pada bunga / X X X X / X X X X X X / / /

4.1 : Memerhatikan percambahan debunga dalam

/ X X X X / X X X X X X / / /
larutan gula
4.9 : Memerhati struktur beberapa jenis buah dan
menghubungkaitkan dengan bahagian-bahagian / X X X X / X X X X X X / / /
bunga seperti ovul, integumen dan ovari
4.10 : Mengenal pasti zon pertumbuhan pada hujung
/ X X X X / X X X X X X / / X
pucuk dan akar
4.2 : Mengkaji pola pertumbuhan pokok keembung
/ X / / X / / / / / / / / / /
atau pokok bawang
4.13 : Mengenal pasti tisu primer dan tisu sekunder / / X X X / X X X X X X / / X
BAB 5 : PEWARISAN
5.2 : Mengkaji kacukan monohibrid secara analogi / X / / X / X / X / / / / / X
5.3 : Menyusun kromosom untuk membina kariotip
/ / X X X / X X X X X X / / /
manusia
BAB 6 : VARIASI
6.2 : Menyiasat variasi selanjar dan tidak selanjar
/ / / / X / / / / / / / / / /
pada manusia
6.6 : Mengkaji kesan penyamaran ke atas kemandirian
/ X / / X / X / X / / / / / X
spesies melalui hubungan mangsa dan pemangsa

23
 DRAF

9.0 PANDUAN PENSKORAN

9.1 JADUAL PERATURAN PENSKORAN AMALI DENGAN HIPOTESIS (KATEGORI A)

KONSTRUK YANG
KRITERIA SKOR
DITAKSIR
Menyatakan tujuan amali / penyataan masalah 1

Menyatakan hipotesis iaitu hubungan antara pemboleh ubah 1

dimanipulasi dan pemboleh ubah bergerak balas

Menyatakan :
i. Pemboleh ubah dimanipulasi (PUM) 1
ii. Pemboleh ubah bergerak balas (PUB) 1
iii. Pemboleh ubah dimalarkan 1

Menyenaraikan semua radas dan bahan yang terlibat 1

Merancang amali
Melukis rajah susunan radas yang berlabel dan berfungsi 1

Menyenaraikan prosedur yang lengkap untuk melakukan

amali iaitu :
Kaedah mengawal PUM
1
Kaedah mendapatkan data bagi PUB
1
Ulang langkah amali dengan nilai / bahan PUM yang berbeza
1

Menyatakan langkah berjaga-jaga untuk mendapatkan 1

kejituan bacaan // Menyatakan langkah keselamatan

Mengendalikan radas dengan betul dan tepat serta membuat 1

Menjalankan amali pemerhatian / pengukuran dengan betul *
(Kemahiran
manipulatif sedia ada) Membersih peralatan dan melupuskan sisa selepas amali // 1
Menanggalkan susunan radas dan menyimpan semua radas *

Membina jadual yang memenuhi aspek-aspek berikut :

i. Tajuk dan unit yang betul 1
ii. Merekodkan PUM dan PUB serta data sekunder 1
Mengumpul dan jika ada
merekod data

24
 DRAF

Menganalisis data melalui :

Mentafsir data dan
membuat kesimpulan
(Berkomunikasi)
i. Melukis graf yang memenuhi aspek-aspek berikut :
 Label paksi dengan unit yang betul 1
 Skala seragam dan tidak ganjil
1
 Pindah semua titik dengan betul, saiz graf 50%,
bentuk yang sesuai dan licin 1
 Mendapatkan kecerunan graf // menyatakan
hubungan berdasarkan graf 1
ATAU
ii. Penghitungan dengan menunjukkan :
 Kaedah menghitung / rumus dan gantian nilai
 Jawapan dan unit yang betul 1+1
ATAU 1+1
iii. Pernyataan khusus dari pemerhatian dengan:
 Melukis dan melabel // menulis persamaan
tindak balas yang seimbang // menjawab 1+1
soalan berkaitan pemerhatian
 Membuat ramalan // menjawab soalan aplikasi
1
 Menulis inferens // kesimpulan
1

Sikap saintifik dan nilai Mempamerkan kerjasama dalam kumpulan / sifat ingin tahu / 1
murni cara kerja yang sistematik / lain-lain nilai yang berkaitan *

JUMLAH 20

* Kriteria ini dinilai semasa murid menjalankan amali

25
 DRAF

9.2 JADUAL PERATURAN PENSKORAN AMALI TANPA HIPOTESIS (KATEGORI B)

KONSTRUK YANG
KRITERIA SKOR
DITAKSIR
Menyatakan tujuan amali / penyataan masalah 1

Menyenaraikan semua radas dan bahan yang terlibat 1

Melukis rajah susunan radas yang berlabel dan berfungsi 1

Menyenaraikan prosedur yang lengkap untuk melakukan

Merancang amali amali iaitu :
i. Mengendalikan radas dan bahan
1
ii. Kaedah mendapatkan data / pemerhatian
1

Menyatakan langkah berjaga-jaga untuk mendapatkan 1

kejituan bacaan // keselamatan

Mengendalikan radas dengan betul dan tepat serta membuat 1

Menjalankan amali pemerhatian / pengukuran dengan betul *
(Kemahiran
manipulatif sedia ada) Membersih peralatan dan melupuskan sisa selepas amali // 1
Menanggalkan susunan radas dan menyimpan semua radas *

Membina jadual dengan ciri-ciri berikut :

i. Tajuk dan unit yang betul 1
ii. Merekod data / pemerhatian / data sekunder /
1
inferens
Mengumpul dan
merekod data ATAU
Pemerhatian:
 Melukis dan melabel // pernyataan ciri-ciri 1+1
pemerhatian // Merekod data-data

Menganalisis data melalui :

iv. Melukis graf yang memenuhi aspek-aspek berikut :
 Label paksi dengan unit yang betul 1
Mentafsir data dan  Skala seragam dan tidak ganjil
1
membuat kesimpulan  Pindah semua titik dengan betul, saiz graf 50%,
bentuk yang sesuai dan licin 1
(Berkomunikasi)
 Mendapatkan kecerunan graf // menyatakan
hubungan berdasarkan graf 1
ATAU

26
 DRAF

v. Penghitungan dengan menunjukkan :

 Kaedah menghitung / rumus dan gantian nilai 1+1
 Jawapan dan unit yang betul 1+1
ATAU
vi. Pernyataan khusus dari pemerhatian dengan:
 Menulis persamaan tindak balas yang 1+1
seimbang // menjawab soalan berkaitan
pemerhatian
 Membuat ramalan // menjawab soalan aplikasi 1

 Menulis inferens // kesimpulan 1

Sikap saintifik dan nilai Mempamerkan kerjasama dalam kumpulan/sifat ingin tahu / 1
murni cara kerja yang sistematik / lain-lain nilai yang berkaitan *

JUMLAH 15

* Kriteria ini dinilai semasa murid menjalankan amali

27
 DRAF

10.0 FORMAT TUGASAN

Format 1: Amali yang mempunyai pemboleh ubah dan hipotesis (Kategori A)

Format 2: Amali yang tiada pemboleh ubah dan hipotesis (Kategori B)

10.1 Penulisan Laporan Amali Dengan Hipotesis (Kategori A)

 Tajuk

 Tujuan

 Pernyataan Masalah

 Hipotesis

 Pemboleh ubah

- Dimanipulasikan

- Bergerak balas

- Dimalarkan

 Bahan dan radas

 Prosedur

- Termasuk langkah berjaga-jaga

 Persembahan data

- Jadual //

- Rajah

 Perbincangan

- Hubungan ruang dan masa – graf //

- Inferens //

- Meramal //

- Definisi secara operasi //

- Mengelas

 Kesimpulan

28
 DRAF

10.2 Penulisan Laporan Amali Tanpa Hipotesis (Kategori B)

 Tajuk

 Tujuan / Objektif

 Bahan dan radas

 Prosedur

- Termasuk langkah berjaga-jaga

 Persembahan data

- Jadual //

- Rajah

 Perbincangan

- Inferens //

- Meramal //

- Definisi secara operasi //

- Langkah berjaga-jaga //

- Mengelas

 Kesimpulan

29
 DRAF

11.0 CONTOH FORMAT TUGASAN

11.1 Tugasan 1 (Kategori A)

Task 1 (Category A)

Anda dikehendaki menjalankan amali untuk mengkaji kesan suhu terhadap aktiviti enzim
amilase air liur dan menyediakan laporan amali tersebut.
Laporan anda haruslah mengandungi aspek-aspek berikut:

You are required to do an experiment on the effect of temperature on enzyme amylase activity
and prepare a lab report.
Your lab report should consist of the following aspects.

 Tajuk / Title

 Tujuan / Purpose

 Pernyataan Masalah / Problem of statement

 Hipotesis / Hypothesis

 Pemboleh ubah / Variables

 Bahan dan radas / Apparatus and materials

 Prosedur / Procedure

 Persembahan data / Data presentation

 Perbincangan / Discussion

- Plotkan graf kadar tindak balas enzim melawan suhu.

Plot a graph of the rate of amylase enzyme reaction against temperature

- Terangkan apakah yang berlaku kepada kadar tindak balas enzim

amilase air liur pada suhu 60 0C.
Explain about what will happen to the rate of enzyme amylase reaction at
60 0C.

 Kesimpulan / Conclusion

30
 DRAF

Contoh Laporan Tugasan 1 (Kategori A)

Sample Report of Task 1 (Category A)

Tajuk : Kesan suhu ke atas kadar tindak balas enzim amilase air liur
Title : Effects of temperature on the rate of reaction of enzyme amylase activtity

Objektif / Objective :
Mengkaji kesan suhu terhadap kadar tindak balas enzim amilase air liur.
To investigate the effect of temperature on the rate of reaction of enzyme amylase

Pernyataan masalah / Problem statement:

Apakah kesan suhu ke atas kadar tindak balas enzim amilase air liur?
What is the effect of temperature on the rate of reaction of enzyme amylase?

Hipotesis / hypothesis :
Semakin bertambah suhu, semakin bertambah kadar tindak balas enzim amilase air liur
sehingga suhu optimum / 370C.
The higher the temperature, the higher the rate of enzyme reaction until optimum
temperature / 370C.

Pembolehubah / variables :
Dimanipulasikan / manipulative : Suhu / temperature

Bergerakbalas / responding :
Kadar tindak balas enzim amilase air liur // masa untuk warna larutan iodin kekal kuning
Rate of enzyme reaction // time taken for iodine solution to remain yellow

Dimalarkan / constant :
Isipadu enzim amilase air liur // kepekatan enzim amilase air liur // isipadu/ kepekatan ampaian
kanji // pH
Volume of salivary enzyme amylase // concentration of enzyme amylase // volume /
concentration of starch suspension // pH

31
 DRAF

Radas / Apparatus :
Bikar, tabung uji, termometer, picagari, penitis, rod kaca, jubin putih berlekuk, kukus air dan jam
randik.
Beaker, test tube, thermometer, syringe, dropper, glass rod, white tile with grooves, water bath
and stopwatch.

Bahan / Materials :
Ampaian kanji 1%, air liur, larutan iodin, kiub ais dan air suling.
1% of starch suspension, saliva, iodine solution, ice cubes and distilled water.

Tabung uji Termometer

Test tube Thermometer

A1 A2 B1 B2 C1 C2

1 2
Ais Air
Ice suling
Bikar Distilled
Beaker water

Ampaian kanji Amilase Ampaian kanji Amilase Ampaian kanji Amilase

Starch air liur Starch air liur Starch air liur
Suspension Saliva Suspension Saliva Suspension Saliva
0OC 37OC 60OC

Rajah 1
Diagram 1

Prosedur / Procedure :

1. Mulut dibilas dengan menggunakan air suam dan air liur dikumpulkan di dalam bikar.
Mouth is rinsed with warm water and the saliva is collected in a beaker.

2. Air suling ditambah ke dalam bikar berisi air liur dengan isipadu yang sama.
Distilled water is poured into the beaker containing saliva with the same volume.

32
 DRAF

3. Tiga tabung uji dilabel A1, B1 dan C1.

Three test tubes is labelled A1, B1, C1.

4. 5 ml ampaian kanji 1% dimasukkan ke dalam setiap tabung uji menggunakan picagari.

5 ml of starch suspension 1% is poured in each test tube using syringe.

5. Tiga tabung uji yang lain dilabel A2, B2 dan C2.

Three other test tubes will be labelled A2, B2, C2.

6. 2 ml larutan air liur ditambah ke dalam tabung uji tersebut menggunakan picagari
yang lain.
2 ml salivary solution is poured in the test tube using other syringe.

7. Tabung uji A1 dan A2, B1 dan B2, C1 dan C2 direndam ke dalam 3 kukus air
berasingan yang mempunyai suhu 00C, 370C dan 600C seperti dalam Rajah 1.
Test tube A1 and A2, B1 and B2, C1 and C2 will be soaked in a 3 different water bath at
00C, 370C dan 600C as in Diagram 1.

8. Suhu kukusan air dalam bikar yang mengandungi tabung uji A1, A2, B1, B2, C1, C2
hendaklah dikawal dan dikekalkan sepanjang masa eksperimen dijalankan.
Nota : langkah berjaga-jaga

9. Kesemua tabung uji dibiarkan selama 5 minit.

All the test tube is left for 5 minutes.

10. Sementara itu, jubin putih berlekuk yang kering disediakan.

While waiting, the dried white tiles with grooves is prepared.

11. 2 titis larutan iodin dititiskan ke dalam setiap lekuk jubin putih.
2 drops of iodine will be added in every white tile with grooves.

12. Selepas 5 minit, ampaian kanji dalam tabung uji A1 dituang ke dalam larutan air liur
dalam tabung uji A2.
After 5 minutes, starch solution in the A1 test tube will be poured into saliva solution in
test tube A2.

33
 DRAF

13. Campuran dikacau dengan menggunakan rod kaca. Jam randik dimulakan serta-merta.
The mixture is stirred using glass rod. The stopwatch is started immediately.

14. Tabung uji dibiarkan di dalam kukus air masing-masing sepanjang amali.
All the test tube is kept in water bath during the experiment.

15. Selepas 1 minit, setitis campuran larutan dikeluarkan daripada tabung uji A2
menggunakan penitis dan diletakkan ke dalam larutan iodin dalam lekuk pertama
jubin putih.
After 1 minute, one drop of the mixture from A2 test tube will be taken using the dropper
and drop it in iodine solution in the first groove of white tile.

16. Ujian iodin diulang pada setiap sela masa 1 minit. Penitis dibilas setiap kali
selepas digunakan.
Iodine test is repeated for every 1 minute. Dropper is rinsed after used.

17. Jam randik dihentikan serta-merta apabila warna kuning larutan iodin kekal tidak
berubah, kemudian masa diambil dan direkodkan.
The stopwatch is stopped immediately when the yellowish colour of the iodine remains
unchanged, then the time is recorded.

18. Langkah 11 hingga 16 diulang untuk tabung uji B1 dan C1.

Step 11 – 16 is repeated for B1 and C1 test tubes.

19. Semua keputusan direkodkan dalam jadual dan graf kadar tindak balas enzim amilase
melawan suhu diplot.
All the data will be recorded using the chart and graph of rate of enzyme amylase
reaction against temperature will be plotted.

34
 DRAF

Persembahan data / Data presentation :

Masa untuk warna larutan

Kadar tindak balas enzim
Suhu / iodin kekal kuning (min)
Tabung uji / amylase (min-1)
Temperature Time taken for iodine
Test tube Rate of enzyme amylase
( ºC) solution to remain yellow
reaction (min-1)
(min)
A2 0
B2 37
C2 60

Perbincangan / Discussion :
Kadar tindak balas enzim amilase air liur melawan suhu.
Rate of enzyme Amylase reaction against temperature

Kadar tindak balas enzim

amylase / Rate of enzyme
amylase reaction
(min-1)

0 10 20 30 40 50 60
Suhu (0C)
Temperature (0C)
35
 DRAF

1. Terangkan apakah yang berlaku kepada kadar tindak balas enzim pada 600C?
Explain what will happen to the rate of enzyme reaction at 600C?
Pada suhu tinggi 600C, tiada kadar tindak balas enzim amilase kerana enzim
amilase telah ternyahasli pada suhu tinggi // tapak aktif enzim amilase berubah
menyebabkan substrat tidak boleh terikat, maka tiada produk dihasilkan.
At 600C, no enzyme amylase reaction because the enzyme has denatured at high
temperature // the active site of the enzyme changed which caused the substrate
not to bind, thus no product is released.

Kesimpulan / Conclusion :
Semakin bertambah suhu, semakin bertambah kadar tindak balas enzim amilase air liur
sehingga suhu optimum 370C / Hipotesis diterima.
The higher the temperature, the higher the rate of enzyme amylase reaction until the optimum
temperature of 370C / Hypothesis is accepted.

36
 DRAF

11.2 Tugasan 2 (Kategori B)

Task 2 (Category B)

Anda dikehendaki untuk menyediakan dan memerhati slaid sel haiwan di bawah mikroskop
cahaya. Anda perlu menulis laporan amali tersebut.
Laporan anda haruslah mengandungi aspek-aspek berikut:
You are required to prepare and examine the slide of animal cells using a light microscope. You
need to write a lab report.
Your report should contain all these aspects:

 Tajuk / Title
 Tujuan / Objektif / Purpose / Objective
 Bahan dan radas / Materials and Apparatus
 Prosedur / Procedure
 Persembahan data / Data Presentation
 Perbincangan / Discussion

Salin semula dan jawab soalan berikut dalam laporan amali anda.
Rewrite the aspects and answer the questions in your report.
1. Adakah sel pipi manusia mempunyai bentuk yang tetap?
Do the human cheek cells have a regular cell shape?

2. Apakah struktur sel yang boleh diperhatikan menerusi mikroskop cahaya?

Using a light microscope, what is the cell structure that can be observed?

3. Apakah struktur sel yang hadir dalam sel bawang tetapi tidak hadir dalam sel pipi?
What is the cell structure present in an onion cell but not present in cheek cell?

 Kesimpulan / Conclusion

37
 DRAF

Contoh Laporan Tugasan 2 (Kategori B)

Sample Task 2 Report (Category B)

Tajuk / Title : Menyedia dan memerhati slaid sel haiwan

Preparing and observing animal cells on a slide

Tujuan / Purpose : Menyedia dan memerhati slaid sel haiwan di bawah mikroskop
cahaya
Prepare and oserve animal cells on a slide using a light
microscope

Bahan / Materials : Kertas turas, air suling, pencungkil gigi, sel pipi murid, larutan
metilena biru.
Filter paper, distilled water, toothpick, student cheek cells,
methylene blue solution

: Slaid kaca, kaca penutup, mikroskop cahaya, penitis, jarum

Radas / Apparatus
tenggek
Glass slide, cover slip, light microscope, dropper, needle

Prosedur / Procedure :

1. Setitis air suling dititiskan di atas slaid kaca.

A drop of distilled water is placed on the glass slide.

2. Bahagian dalam pipi murid digores dengan lembut menggunakan hujung lebar
pencungkil gigi untuk mendapatkan spesimen sel pipi seperti yang ditunjukkan dalam
Rajah 2(a).
The inner side of the cheek is scrape gently using a toothpick to collect some cheek
cells as shown in Diagram 2(a).

Langkah berjaga-jaga :Pastikan pencungkil gigi yang digunakan tidak terlalu tajam
kerana boleh menyebabkan kecederaaan

3. Spesimen sel pipi dikacau dalam setitis air suling di atas slaid kaca seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 2(b).
The cheek cells is mixed in a drop of distilled water on the glass slide as shown in
Diagram 2(b).

38
 DRAF

4. Dengan bantuan jarum tenggek, spesimen sel pipi murid ditutup dengan penutup kaca
yang diletak pada sudut 45º kepada slaid dan diturunkan secara perlahan-lahan
seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2(c).
Using a needle, the cheek cells specimen is covered with a cover slip placed at an
angle of 45º slowly as shown in Diagram 2(c).

5. Setitis pewarna metilena biru dititis di hujung sisip kaca.

One drop of methylene blue is dropped on the edge of the cover slip.

6. Pewarna metilena biru disebarkan ke seluruh bahagian spesimen sel

pipi menggunakan kepingan kecil kertas turas / tisu seperti yang ditunjukkan dalam
Rajah 2(d).
Methylene blue is spread to the cheek cells specimen using strips of filter paper /
tissue as shown in Diagram 2(d).

7. Slaid diperhatikan di bawah mikroskop cahaya dengan menggunakan kanta objektif

kuasa rendah dan kemudian diikuti dengan kanta objektif kuasa tinggi.
The glass slide is observed under the light microscope using low power objective lens
followed by high power objective lens.

8. Struktur sel pipi dilukis dan dilabelkan. Kuasa pembesaran mikroskop yang diguna
dicatatkan.
The structure of the cheek cell is drawn and labelled. The microscope magnification
used is recorded.

39
 DRAF

Rajah 2(a) / Diagram 2 (a)

Rajah 2(b) / Diagram 2 (b)

Rajah 2(b) / Diagram 2(b)

Rajah 2(c) / Diagram 2(c)

Rajah 2(d) / Diagram 2(d)

40
 DRAF

Keputusan
Result :
Sitoplasma / Cytoplasm

Nukleus / Nucleus

Membran plasma /
Plasma membrane

Pembesaran mikroskop: 10 X 4 /
Sel pipi / Cheek cell
Microscope magnification: 10 x 4

Perbincangan :
Discussion 1. Adakah sel pipi manusia mempunyai bentuk yang tetap?
Tidak
Does the human cheek cell have a regular cell shape?
No

2. Apakah struktur sel yang boleh diperhatikan menerusi mikroskop

cahaya?
Membran plasma, sitoplasma dan nukleus
What is the cell structure that can be observed through a light
microscope?
Plasma membrane, cytoplasm and nucleus.

3. Apakah struktur sel yang hadir dalam sel bawang tetapi tidak hadir
dalam sel pipi?
Dinding sel dan vakuol
What is the cell structure present in an onion cell but not present in a
cheek cell?
Cell wall and vacuole.

Kesimpulan : Sel haiwan / pipi mempunyai nukleus, sitoplasma dan membran plasma.
Conclusion Animal cell / cheek cell has nucleus, cytoplasm and plasma membrane

41
 DRAF

12.0 PENSKORAN

12.1 Contoh Penskoran Tugasan 1 (Kategori A)

Tajuk : Kesan suhu ke atas kadar tindak balas enzim amilase air liur
Title : Effects of temperature on the rate of reaction of enzyme amylase activtity

Objektif /Objective :
Mengkaji kesan suhu terhadap kadar tindak balas enzim amilase air liur.
To investigate the effect of temperature on the rate of reaction of enzyme amylase 
Pernyataan masalah / Problem statement:
or

Apakah kesan suhu ke atas kadar tindak balas enzim amilase air liur?
What is the effect of temperature on the rate of reaction of enzyme amylase?

Hipotesis / hypothesis :
Semakin bertambah suhu, semakin bertambah kadar tindak balas enzim amilase air liur
sehingga suhu optimum / 370C.
The higher the temperature, the higher the rate of enzyme reaction until optimum
temperature / 370C.

Pembolehubah / variables :
Dimanipulasikan / manipulative responding : Suhu / temperature

Bergerakbalas / responding :
Kadar tindak balas enzim amilase air liur // masa untuk warna larutan iodin kekal kuning
Rate of enzyme reaction // time taken for iodine solution to remain yellow


Dimalarkan / constant :
Isipadu enzim amilase air liur // kepekatan enzim amilase air liur // isipadu / kepekatan ampaian
kanji // pH
Volume of salivary enzyme amylase // concentration of enzyme amylase // volume /
concentration of starch suspension // pH

42
 DRAF

Radas / Apparatus :
Bikar, tabung uji, termometer, picagari, penitis, rod kaca, jubin putih berlekuk, kukus air dan jam
randik.
Beaker, test tube, thermometer, syringe, dropper, glass rod, white tile with grooves, water bath
and stopwatch.

Bahan / Materials :

Ampaian kanji 1%, air liur, larutan iodin, kiub ais dan air suling.
1% of starch suspension, saliva, iodine solution, ice cubes and distilled water.

Tabung uji Termometer

Test tube Thermometer

A1 A2 B1 B2 C1 C2

1 2
Ais Air
Ice suling
Bikar Distilled
Beaker water

Ampaian kanji Amilase Ampaian kanji Amilase Ampaian kanji Amilase

Starch air liur Starch air liur Starch air liur
Suspension Saliva Suspension Saliva Suspension Saliva

Rajah 1
Diagram 1

Prosedur / Procedure :

1. Mulut dibilas dengan menggunakan air suam dan air liur dikumpulkan di dalam bikar.
Mouth is rinsed with warm water and saliva is collected in a beaker.

2. Air suling ditambah ke dalam bikar berisi air liur dengan isipadu yang sama.
Distilled water is poured into the beaker containing saliva with the same volume.

3. Tiga tabung uji dilabel A1, B1 dan C1.

Three test tubes is labelled A1, B1, C1.

43
 DRAF

4. 5 ml ampaian kanji 1% dimasukkan ke dalam setiap tabung uji menggunakan picagari.

5 ml of starch suspension 1% is poured in every test tube using syringe.

5. Tiga tabung uji yang lain dilabel A2, B2 dan C2.

Three other test tubes will be labelled A2, B2, C2.

6. 2 ml larutan air liur ditambah ke dalam tabung uji tersebut menggunakan picagari
yang lain.
2 ml salivary solution is poured in the test tube using other syringe.

7. Tabung uji A1 dan A2, B1 dan B2, C1 dan C2 direndam ke dalam 3 kukus air
berasingan yang mempunyai suhu 00C, 370C dan 600C seperti dalam Rajah 1.
Test tube A1 and A2, B1 and B2, C1 and C2 will be soaked in a 3 different water bath at
00C, 370C dan 600C as in Diagram 1. 
8. Suhu kukusan air dalam bikar yang mengandungi tabung uji A1, A2, B1, B2, C1, C2
hendaklah dikawal dan dikekalkan sepanjang masa eksperimen dijalankan.
Nota : langkah berjaga-jaga

9. Kesemua tabung uji dibiarkan selama 5 minit.
All the test tube is left for 5 minutes.

10. Sementara itu, jubin putih berlekuk yang kering disediakan.

While waiting, the dried white tiles with grooves is prepared.

11. 2 titis larutan iodin dititiskan ke dalam setiap lekuk jubin putih.
2 drops of iodine will be added in every white tile with grooves.

12. Selepas 5 minit, ampaian kanji dalam tabung uji A1 dituang ke dalam larutan air liur
dalam tabung uji A2.
After 5 minutes, starch solution in the A1 test tube will be poured into saliva solution in
test tube A2.

13. Campuran dikacau dengan menggunakan rod kaca. Jam randik dimulakan serta merta.
The mixture is stirred using glass rod. The stopwatch is started immediately.

44
 DRAF

14. Tabung uji dibiarkan di dalam kukus air masing-masing sepanjang amali.
All the test tube is kept in water bath during the experiment.

15. Selepas 1 minit, setitis campuran larutan dikeluarkan daripada tabung uji A2
menggunakan penitis dan diletakkan ke dalam larutan iodin dalam lekuk pertama
jubin putih.
After 1 minute, drop of the mixture from A2 test tube will be taken using the dropper and
drop it in iodine solution in the first groove of white tile.

16. Ujian iodin diulang pada setiap sela masa 1 minit. Penitis dibilas setiap kali
selepas digunakan.
Iodine test is repeated for every 1 minute. Dropper is rinsed after used.

17. Jam randik dihentikan sertamerta apabila warna kuning larutan iodin kekal tidak
berubah, kemudian masa diambil dan direkodkan.
The stopwatch is stopped immediately when the yellowish colour of the iodine remains
unchanged, then the time is recorded.

18. Langkah 11 - 16 diulang untuk tabung uji B1 dan C1.
Step 11 – 16 is repeated for B1 and C1 test tubes.

19. Semua keputusan direkodkan dalam jadual dan graf kadar tindak balas enzim amilase
melawan suhu diplot.
All the data will be recorded using the chart and graph of rate of enzyme amylase
reaction against temperature will be plotted.

45
 DRAF

Persembahan data / data presentation :

Masa untuk warna larutan

Kadar tindak balas enzim
Suhu / iodin kekal kuning (min)
Tabung uji /
Test tube
Temperature Time taken for iodine
amylase (min-1)
Rate of enzyme amylase

( ºC) solution to remain yellow
reaction (min-1)
(min)
A2 0
B2 37
C2 60 

Perbincangan / Discussion :

Kadar tindak balas enzim amilase air liur melawan suhu.

Rate of enzyme Amylase reaction against temperature
Kadar tindak balas enzim
amylase / Rate of enzyme
amylase reaction
(min-1)

 


0 10 20 30 40 50 60
Suhu (0C)
Temperature (0C)
46
 DRAF

1. Terangkan apakah yang berlaku kepada kadar tindak balas enzim pada 600C?
Explain what will happen to the rate of enzyme reaction at 600C?
Pada suhu tinggi 600C, tiada kadar tindak balas enzim amilase kerana enzim
amilase telah ternyahasli pada suhu tinggi // tapak aktif enzim amilase berubah
menyebabkan substrat tidak boleh terikat, maka tiada produk dihasilkan.
At 600C, no enzyme amylase reaction because the enzyme has denatured at high
temperature // the active site of the enzyme changed which caused the substrate


not to bind, thus no product is released.

Kesimpulan / Conclusion :
Semakin bertambah suhu, semakin bertambah kadar tindak balas enzim amilase air liur
sehingga suhu optimum / 370C. Hipotesis diterima.
The higher the temperature, the higher the rate of enzyme amylase reaction until the optimum
temperature / 370C. Hypothesis is accepted.

Rumusan Penskoran
Markah KPS 17
Kemahiran Manipulatif 2
Nilai Murni 1
Markah diperolehi 20 / 20

47
 DRAF

12.2 Contoh Penskoran Tugasan 2 (Kategori B)

: Menyedia dan memerhati slaid sel haiwan

Tajuk / Title
Preparing and observing animal cells on a slide

Tujuan / Purpose
Bahan / Materials
: Menyedia dan memerhati slaid sel haiwan di bawah mikroskop
cahaya
Prepare and observe animal cells on a slide using a light
microscope

: Kertas turas, air suling, pencungkil gigi, sel pipi murid, larutan
metilena biru.
Filter paper, distilled water, toothpick, student cheek cells,
methylene blue solution

: Slaid kaca, kaca penutup, mikroskop cahaya, penitis, jarum

Radas / Apparatus
tenggek
Glass slide, cover slip, light microscope, dropper, needle 
Prosedur / Procedure :

1. Setitis air suling dititiskan di atas slaid kaca.

A drop of distilled water is placed on the glass slide.

2. Bahagian dalam pipi murid digores dengan lembut menggunakan hujung lebar
pencungkil gigi untuk mendapatkan spesimen sel pipi seperti yang ditunjukkan dalam
Rajah 2(a).

The inner side of the cheek is scrape gently scrape using a toothpick to collect some
cheek cells as shown in Diagram 2(a).

Langkah berjaga-jaga :Pastikan pencungkil gigi yang digunakan tidak terlalu tajam
kerana boleh menyebabkan kecederaaan

3. Spesimen sel pipi dikacau dalam setitis air suling di atas slaid kaca seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 2(b).
The cheek cells is mixed in a drop of distilled water on the glass slide as shown in
Diagram 2(b).

4. Dengan bantuan jarum tenggek, spesimen sel pipi murid ditutup dengan penutup kaca

48
 DRAF

yang diletak pada sudut 45º kepada slaid dan diturunkan secara perlahan-lahan seperti
yang ditunjukkan dalam Rajah 2(c).
Using a needle, the cheek cells specimen is covered with a cover slip placed at an angle
of 45º slowly as shown in Diagram 2(c).

5. Setitis pewarna metilena biru dititis di hujung sisip kaca.

A drop of methylene blue is dropped on the edge of the cover slip.

6. Pewarna metilena biru disebarkan ke seluruh bahagian spesimen sel pipi menggunakan
kepingan kecil kertas turas/ tisu seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2(d).
Methylene blue is spread to the cheek cells specimen using strips of filter paper / tissue
as shown in Diagram 2(d).

7. Slaid diperhatikan di bawah mikroskop cahaya dengan menggunakan kanta objektif

kuasa rendah dan kemudian diikuti dengan kanta objektif kuasa tinggi.
The glass slide is observed under the light microscope using low power objective lens
followed by high power objective lens. 
8. Struktur sel pipi dilukis dan dilabelkan. Kuasa pembesaran mikroskop yang diguna
dicatatkan.
The structure of the cheek cell is drawn and labelled. The microscope magnification
used is recorded.

49
 DRAF

Rajah 2 (a) / Diagram 2 (a)

Rajah 2 (b) / Diagram 2 (b)

Rajah 2 (c) / Diagram 2(c)

Rajah 2 (d) / Diagram 2(d)

50
 DRAF

Keputusan :
Result
Sitoplasma / Cytoplasm

Nukleus / Nucleus

Membran plasma / Plasma

 membrane

Pembesaran mikroskop: 10 X 4 / Microscope
magnification: 10 x 4

Sel pipi
Cheek cell

Perbincangan :
Discussion 1. Adakah sel pipi manusia mempunyai bentuk yang tetap?
Tidak
Does the human cheek cell have a regular cell shape?
No 
2. Apakah struktur sel yang boleh diperhatikan menerusi mikroskop
cahaya?
Membran plasma, sitoplasma dan nukleus
What is the cell structure that can be observed through a light
microscope?
Plasma membrane, cytoplasm and nucleus.

3. Apakah struktur sel yang hadir dalam sel bawang tetapi tidak hadir
dalam sel pipi?
Dinding sel dan vakuol
What is the cell structure present in an onion cell but not present in a
cheek cell?
Cell wall and vacuole. 
51
 DRAF

Kesimpulan : Sel haiwan / pipi mempunyai nukleus, sitoplasma dan membran plasma.
Conclusion Animal cell / cheek cell has nucleus, cytoplasm and plasma membrane


Rumusan Penskoran

Markah PKS 12
Kemahiran Manipulatif 2
Nilai Murni 1
Markah diperolehi 15/15

52
 DRAF

13.1 Borang Rumusan Skor Individu PKS

NAMA :……………………………………………………………………………………………

TINGKATAN : …………………………………. MATA PELAJARAN : ……………………

SKOR SKOR
BIL TARIKH TAJUK PERATUS
DIPEROLEH PENUH
(%)

PURATA (%)

Tanda tangan murid Tanda tangan guru pentaksir Tanda tangan Pengetua

………………..………… ……………………………. …………………………

( ) ( ) ( )

Tarikh: ……………….. Tarikh: ……………….. Tarikh: ………………..

53