Anda di halaman 1dari 4

MATERI KELAS XII GENAP DAN TUGAS 3B & 4B

TURUNAN HASIL FUNGSI


Contoh:
Tentukan turunan dari setiap fungsi di bawah ini:
a) f(x) = 2 x−5−6 x
b) f(x) = ( x ¿¿ 2−3)¿( x 2−2 x+5 ¿
2
x −3 x +2
c) f(x) =
2 x−5
Jawab:
a) f(x) = 2 x−5−6 x
f’(x) = 2(−5) x−5−1−6
f’(x) = −10 x−6−6
b) f(x) = ( x ¿¿ 2−3)¿( x 2−2 x+5 ¿
Misal: U(x) = x 2−3 → U’(x) = 2 x dan
V(x) = x 2−2 x+5 → V’(x) = 2 x−2
F’(x) = U’(x) V(x) + U(x) V’(x)
f’(x) = 2x ( x 2−2 x+5 ) + ¿ )(2 x−2 ¿
f’(x) = 2 x 3−4 x 2+10 x + 2 x3 −2 x 2−6 x +6
f’(x) = 4 x 3−6 x 2 +4 x +6
2
x −3 x +2
c) f(x) =
2 x−5
Misal: U(x) = x 2−3 x+ 2 → U’(x) = 2 x−3 dan
V(x) = 2 x−5 → V’(x) = 2
f’(x) = U ’ (x )V ( x )+ U ( x)V ’( x )
¿¿
f’(x) = ( 2 x−3 )( 2 x−5 )−( x 2−3 x+ 2)2
¿¿
2 2
f’(x) = 4 x −16 x +15−2 x + 6 x−4
¿¿
2
f’(x) = 2 x −10 x +11
¿¿
TURUNAN TINGKAT TINGGI.
Suatu fungsi y = f(x) mempunyai:
dy
Turunan pertama y’ =
dx
d dy d2 y
Turunan kedua y’ = ( )= 2 dan seterusnya.
dx dx dx
Contoh:
Tentukan y’, y” dan y”’ dari y = 3 x 3+ x 2−x +2
Jawab:
dy
Y’ = =¿9 x 2+2x – 1
dx
2
d y
Y” = 2
=¿ 18x + 2
dx
d3 y
Y”’ = = 18
d x3

TUGAS 3B
1) Tentukan turunan dari setiap fungsi berikut ini:
a) f(x) = ( x−3)2
1
b) f(x) = (3 x−4) 4
c) f ( x ) = ( 2x+3 ) ( x 2−3 x+ 2¿
d) f(x) = (x – 2)( √ x + 1)
x +5
e) 2
x −3 x −2
2) Tentukan y’, y” dan y”’ dari:
a) Y = 4 x 5 + -12 x 3+ 6x + 7
b) Y = ( 2 x 3 – 4 )( 3 x 2 +7x ).
TAFSIRAN GEOMETRIS DARI TURUNAN
Contoh Soal:
1) Diketahui sebuah fungsi f(x) = x 2+ 2 x−1, Tentukan persamaan garis singgung, persamaan
garis normal, panjang garis tangen, panjang garis subtangen dan panjang garis
subnormal pada x = 2
Jawab.
Gradien garis singgung, m = f’(x) = 2x + 2
Gradien garis singgung di titik x = 2 adalah m = 2x2 + 2 = 6
Nilai y 1 untuk x 1 = 2 pada f(x) = x 2+ 2 x−1 adalah y 1 = 22 +2(2)−1= 7 → ( 2,7)
Persamaan garis singgungnya adalah:
y - y1 = m ( x - x1 ¿
y - 7 = 6 ( x - 2¿
y - 7 = 6x - 12
y = 6x – 5
Persamaan garis normalnya adalah:
−1
y - y1 = ( x - x1 ¿
m
−1
y-7= ( x - 2¿
6
6y - 42 = −¿ x + 2
6y + x = 44
Titik potong garis singgung dengan sumbu x :
Y = 0 → y = 6x – 5
0 = 6x – 5
5
X=
6
5
Titik potongnya ( ,0¿
6
Titik potong garis normal dengan sumbu x:
Y = 0 → 6y + x = 44 → x = 44
Titik potongnya (44,0)
5
Panjang garis tangen (t) adalah jarak titik (2,7) dan ( , 0 ¿ sehingga
6


2
t = (2− 5 ) +(7−0)2
6

√ √ 7
2
49
t = ( 7 ) +(7)2 = + 49 = √ 37
6 36 4
y 7
panjang garis subtangen = 1 =
m 6
panjang garis sub normal = | y 1 m | = |7(6)| = 42

2) Diketahui fungsi f(x) = x 3−3 x 2−8 x+ 2 , Tentukan persamaan garis singgung kurva yang
mempunyai gradient 1 dan tentukan pula persamaan garis normalnya.
Jawab:
Gradien garis singgung, m = f’(x) = 1
f(x) = x 3−3 x 2−8 x+ 2
' 2
f ( x )=3 x −6 x−8
2
1=3 x −6 x−8
2
0=3 x −6 x−9
( 3x + 3) (x – 3) = 0
3x + 3 = 0 atau x – 3 = 0
3x = -3 x=3
X = -1
Untuk x = -1 → y 1 = x 3−3 x 2−8 x+ 2
= -1 - 3 + 8 + 2 = 6 → ( -1,6)
Untuk x = 3 → y 1 = x 3−3 x 2−8 x+ 2
= 27 - 27 - 24 + 2 = - 22 → ( 3,-22)
Persamaan garis singgung untuk titik ( -1,6 )
y - y1 = m ( x - x1 ¿
y - 6 = 1 ( x + 1¿
y–6=x+1
y=x+7
Persamaan garis normalnya adalah:
−1
y - y1 = ( x - x1 ¿
m
−1
y-6= ( x + 1¿
1
y – 6 = -x - 1
y = -x + 5
Persamaan garis singgung untuk titik ( 3,-22 )
y - y1 = m ( x - x1 ¿
y + 22 = 1 ( x - 3¿
y + 22 = x - 3
y = x - 25
Persamaan garis normalnya adalah:
−1
y - y 1= ( x - x1¿
m
−1
y + 22 = ( x - 3¿
1
y + 22 = -x + 3
y = -x – 19
1 3 2
3) Diketahui fungsi f(x) = x + x −10 x +5. Tentukan persamaan garis singgung yang sejajar
3
garis y – 5x + 2 = 0
Jawab:
y – 5x + 2 = 0 → m = 5
Suatu garis yang sejajar maka gradiennya adalah sama shg. m2 = 5
Gradien garis singgung, m = f’( x)
1
f(x) = x 3+ x2 −10 x +5.
3
F’(x) = x 2+ 2 x−10
5 = x 2+ 2 x−10
2
x + 2 x−15 = 0
( x – 3 )( x + 5) = 0
X – 3 = 0 atau x + 5 = 0
X=3 x = -5
1
Untuk x = 3 → y 1 = x 3+ x2 −10 x +5
3
= 9 + 9 – 30 + 5
= -7 → (3,-7)
1
Untuk x = -5 → y 1 = x 3+ x2 −10 x +5
3
−125
= + 25 + 50 + 5
3
115 115
= → ( -5, )
3 3
Persamaan garis singgung untuk titik ( 3,-7 )
y - y1 = m ( x - x1 ¿
y + 7 = 5 ( x - 3¿
y + 7 = 5x - 15
y = 5x - 22
115
Persamaan garis singgung untuk titik ( -5, )
3
y - y1 = m ( x - x1 ¿
115
y- = 5 ( x + 5¿
3
3y - 115 = 15 (x + 5)
3y – 115 = 15x + 75
3y = 15x + 190
3y – 15x = 190
Jadi persamaan garis singgungnya adalah y = 5x – 22 dan 3y -15x = 190

TUGAS 4B
1) Diketahui sebuah fungsi f(x) = 3 x−x 2, Tentukan persamaan garis singgung, persamaan
garis normal, panjang garis tangen, panjang garis subtangen dan panjang garis
subnormal pada x = 1
3
2 2
2) Diketahui fungsi f(x) = x −x + 3 x +2 , Tentukan persamaan garis singgung kurva yang
3
mempunyai gradient 15 dan tentukan pula persamaan garis normalnya.
3) Diketahui fungsi f(x) = x 3+ 3 x 2 +2 x−15. Tentukan persamaan garis singgung yang sejajar
garis y = 11x + 6 dan tentukan pula persamaan garis normalnya.
3
1 2
4) Diketahui fungsi f(x) = x + 3 x −2 x +10 , Tentukan persamaan garis singgung kurva
3
yang tegak lurus garis 10 y – x + 2 = 0.

Anda mungkin juga menyukai