Anda di halaman 1dari 31

LAPORAN PRAKTIKUM

INSTRUMENTASI DAN PENGUKURAN


MULTIMETER SEBAGAI VOLT METER DAN AMPERE METER

OLEH :
NAMA : NURUL AZIZAH
FAHRY
NIM : 42221015
KELAS : 1A TRJT

PROGRAM STUDI D4 TEKNOLOGI REKAYASA JARINGAN TELEKOMUNIKASI


JURUSAN TEKNIK ELEKTRO
POLITEKNIK NEGERI UJUNG PANDANG
2021
BAB 2
MULTIMETER
SEBAGAI VOLT METER dan AMPERE METER

TUJUAN PERCOBAAN

Setelah melakukan percobaan ini mahasiswa diharapkan dapat:

1. Dapat menyelidiki pengaruh tahanan dalam volt meter pada pengukuran tegangan searah.
2. Dapat menyelidiki tegangan jatuh pada rangkaian pembagi tegangan searah.
3. Dapat menyelidiki tegangan output antara variable resistor untuk pembagi tegangan
4. Dapat menggunakan multimeter sebagai peukur ampere meter dengan terampil.
5. Dapat menyelidiki pengaruh tahanan dalam ampere meter pada pengukuran arus.

DASAR TEORI

Tegangan adalah suatu beda potensial antara dua titik yang mempunyai perbedaan jumlah
muatan dalam satuan volt. Multimeter juga dapat digunakan sebagai peukur arus (ampere
meter). Cara pemasangannya adalah seri terhadap beban yang akan diukur arusnya.

Peukur Amperemeter juga mempunyai tahanan dalam seperti halnya voltmeter yang
dapat mempengaruhi hasil pengukuran arus suatu rangkaian. Arus listrik timbul karena adanya
gerakan elektron satu arah dari suatu bahan atau zat akibat pengaruh gaya dari luar dalam satuan
ampere. Satuan ampere adalah muatan muatan listrik dari 6,24 x 1018 elektron yang mengalir
melalui suatu titik tertentu selama satu detik.

DAFTAR ALAT DAN BAHAN

✓ Amperemeter : 2 buah
✓ Catu daya DC : 1 buah
✓ Modul resistor : 100 Ω , 4K7 Ω, 470 Ω, 1M Ω, 1K Ω, 1K5 Ω
✓ Variabel resistor : 5K, 10K, 1K.
GAMBAR RANGKAIAN

LANGKAH PERCOBAAN

1. Lakukan pengukuran tegangan seperti

pada gambar 2.1 dengan voltmeter. Catat hasilnya dalam tabel 2.1
2. Lakukan pengukuran tegangan V1 dan V2 seperti gambar 2.2 dengan voltmeter. Catat
hasilnya dalam tabel 2.2
3. Lakukan pengukuran tegangan seperti gambar 2.3 dengan voltmeter. Catat hasilnya
dalam tabel 2.3
4. Ulangi langkah 1, 2 dan 3 dengan menggunakan peukur yang lain.
5. Untuk rangkaian tahanan yang dipasang seri seperti gambar 2.4 ukurlah arus II dengan
menggunakan amperemeter A1. Dan arus I2 dengan menggunakan ampere meter A2.
Catat hasilnya dalam tabel 2.4 untuk beberapa variasi nilai R1 dan R2.
6. Untuk rangkaian yang dipasang paralel seperti gambar 2.5 ukurlah besarnya It pada At
dan arus masing – masing cabang II dan I2. Catat hasilnya dalam tabel 2.5 untuk
beberapa variasi nilai R1 dan R2.
7. Untuk rangkaian tahanan yang dipasang seri paralel seperti gambar 2.6. ukurlah 11, 12
dan 13 untuk Vs = 6 volt. Catat hasilnya dalam tabel 2.6. untuk beberapa variasi nilai R1,
R2 dan R3. Ganti sumber tegangan dengan 8 volt, catat hasilnya dalam tabel 2.6.b.
DATA PERCOBAAN

TABEL 2.1
R1Ω R2Ω Pengukuran Perhitungan V Ket
Sanwa SP15D Metrawat
Range V V
100 470 10 6,9 V 06,59 V 6,59 V
1K 1K 10 4,1 V 03,99 V 4V
100K 1M 10 5,1 V 07,22 V 7,27 V
1,5K 4,7K 10 2,1 V 1,897 V 6,06 V
4,7K 100 0.25 O,16 V 0,1654 v 0,167 V
1,5K 100K 10 6,3 V 06,94 V 7,8 V
470 1K 10 5,3 V 05,43 V 5,4 V

PERHITUNGAN TEORI
1. R1 = 100 Ω
R2 = 470 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
V2 = 470 ×8
100 + 470
3760
V2 =
570
V2 = 6,59 V

2. R1 = 1000 Ω
R2 = 1000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
1000
V2 = ×8
1000 + 1000
8000
V2 =
2000
V2 = 4 V

3. R1 = 100.000 Ω
R2 = 1.000.000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
1.000.000
V2 = ×8
100.000 + 1.000.000
8.000.000
V2 =
1.100.000
V2 = 7,27 V

4. R1 = 1500 Ω
R2 = 4700 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
4700
V2 = ×8
1500 + 4700
37600
V2 =
6200
V2 = 6,06 V

5. R1 = 4700 Ω
R2 = 100 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
100
V2 = ×8
4700 + 100
800
V2 =
4800
V2 = 0,167 V

6. R1 = 1500 Ω
R2 = 100.000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
100.000
V2 = ×8
1500 + 100.000
800.000
V2 =
101.500
V2 = 7,8 V

7. R1 = 470 Ω
R2 = 1000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
1000
V2 = ×8
470 + 1000
8000
V2 =
1470
V2 = 5,4 V

TABEL 2.2
R1 Ω R2 Ω Pengukuran Perhitungan V Ket
Sanwa SP15D Metrawat
Range V1 Range V2 V1 V2 V1 V2
4,7K 100 10 9,8 0,25 196 9,86 206,6mV 9,79 V 0,2 V
v v
100 470 10 1,8 10 8,2 1,75 8,31 V 1,75 V 8,24 V
v V
1K 1K 10 5 10 5V 5,03 5,03V 5V 5V
V V
1M 100K 10 6,2 10 0,4 9,08 0,905 V 9V 0,9 V
V V
100K 1,5K 10 9,7 0,25 105 9,92 145,3 9,85 V 0,14 V
V V mV
1,5K 4,7K 10 2,2 10 7,5 2,393 7,67 V 2,41 V 7,5 V
V V V
4,7K 1K 10 8,1 10 1,6 8,3 V 1,733 V 8,24 V 1,75 V
V V

1. R1 = 4700 Ω
R2 = 100 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
4700
V1 = × 10
4700 + 100
47.000
V1 =
4800
V1 = 9,79 V

R1 = 4700 Ω
R2 = 100 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
100
V2 = × 10
4700 + 100
1000
V2 =
4800
V2 = 0,2 V
2. R1 = 100 Ω
R2 = 470 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
100
V1 = × 10
100 + 470
1000
V1 =
570
V1 = 1,75 V

R1 = 100 Ω
R2 = 470 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
470
V2 = × 10
100 + 470
4700
V2 =
570
V2 = 8,24 V

3. R1 = 1000 Ω
R2 = 1000 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
1000
V1 = × 10
1000 + 1000
10.000
V1 =
2000
V1 = 5 V

R1 = 1000 Ω
R2 = 1000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
1000
V2 = × 10
1000 + 1000
10.000
V2 =
2000
V2 = 5 V

4. R1 = 1.000.000 Ω
R2 = 100.000 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
1.000.000
V1 = × 10
1.000.000 + 100.000
10.000.000
V1 =
1.100.000
V1 = 9 V

R1 = 1.000.000 Ω
R2 = 100.000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
100.000
V2 = × 10
1.000.000 + 100.000
1.000.000
V2 =
1.100.000
V2 = 0,9 V

5. R1 = 100.000 Ω
R2 = 1500 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
100.000
V1 = × 10
100.000 + 1500
1.000.000
V1 =
101.500
V1 = 9,85 V

R1 = 100.000 Ω
R2 = 1500 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
1500
V2 = × 10
100.000 + 1500
15.000
V2 =
101.500
V2 = 0,14 V

6. R1 = 1500 Ω
R2 = 4700 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
1500
V1 = × 10
1500 + 4700
15.000
V1 =
6200
V1 = 2,41 V

R1 = 1500 Ω
R2 = 4700 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
4700
V2 = × 10
1500 + 4700
47.000
V2 =
6200
V2 = 7,5 V

7. R1 = 4700 Ω
R2 = 1000 Ω
R1
V1 = × VS
R1 + R2
4700
V1 = × 10
4700 + 1000
47.000
V1 =
5700
V1 = 8,24 V

R1 = 4700 Ω
R2 = 1000 Ω
R2
V2 = × VS
R1 + R2
1000
V2 = × 10
4700 + 1000
10.000
V2 =
5700
V2 = 1,75 V
TABEL 2.3
Potensiometer = 4,7 𝛺K
Posisi Pengukuran Perhitungan
variabel v Rac Rbc Vac Vbc Vac Vbc
A 0 1 KΩ 0,108 V 5,66 V 0 6V

B 1,269K 0,24K 6V 0 5,045 0,954 V


Ω Ω V
C 1,183 120,1K 5,5 v 0,5 v 0,058 5,941 V
KΩ Ω V
D 1,066 221,0 5v 1v 0,028 V 5,971 V
KΩ KΩ
E 0,955 330,1K 4,5 v 1,25 v 0,017 V 5,982 V
KΩ Ω
F 0,860 0,425K 4v 2v 4,015 V 1,984 V
KΩ Ω
G 0,745k 0,541K 3,5v 2,25 V 3,475 V 2,544 V
Ω Ω
H 0,655k 0,625K 3V 3,1 V 3,07 V 2,929 V
Ω Ω
I 0,560 0,726 K 2,5v 0 2,612 V 3,38 V
KΩ Ω

PERHITUNGAN TEORI
Rac
1. Vac = × VS
Rac+Rbc
0
Vac = ×6
0 + 1000
0
Vac =
1000
Vac = 0 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 1000 ×6
0+ 1000
6000
Vbc =
1000
Vbc = 6 V

Rac
2. Vac = × VS
Rac+Rbc
1,269
Vac = ×6
1,269 + 0,24
7,614
Vac =
1,509
Vac = 5,045V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 0,24 ×6
1,269+ 0,24
1,44
Vbc =
1,509
Vbc = 0,954 V

Rac
3. Vac = × VS
Rac+Rbc
1,183
Vac = ×6
1,183 + 120,1
7,098
Vac =
121,283
Vac = 0,058 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 120,1 ×6
1,183+ 120,1
720,6
Vbc =
121,283
Vbc = 5,941 V

Rac
4. Vac = × VS
Rac+Rbc
1,066
Vac = ×6
1,066+ 221,0
6,396
Vac =
222,066
Vac = 0,028 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 221,0 ×6
1,066+ 221,0
1326
Vbc =
222,066
Vbc = 5,971 V

Rac
5. Vac = × VS
Rac+Rbc
0,955
Vac = ×6
0,955+ 330,1
5,73
Vac =
331,055
Vac = 0,017 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
330,1
Vbc = ×6
0,955 + 330,1
1980,6
Vbc =
331,055
Vbc = 5,982 V

Rac
6. Vac = × VS
Rac+Rbc
0,860
Vac = ×6
0,860 + 0,425
5,16
Vac =
1,285
Vac = 4,015 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 0,425 ×6
0,860 + 0,425
2,55
Vbc =
1,285
Vbc = 1,984 V

Rac
7. Vac = × VS
Rac+Rbc
0,745
Vac = ×6
0,745 + 0,541
4,47
Vac =
1,286
Vac = 3,475 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 0,541 ×6
0,745+ 0,541
3,246
Vbc =
1,286
Vbc = 2,524

Rac × VS
8. Vac =
Rac+Rbc
0,655
Vac = ×6
0,655 + 0,625
3,93
Vac =
1,28
Vac = 3,07 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 0,625 ×6
0,655 + 0,625
3,75
Vbc =
1,28
Vbc = 2,929

Rac
9. Vac = × VS
Rac+Rbc
0,560
Vac = ×6
0,560 + 0,726
3,36
Vac =
1,286
Vac = 2,612 V

Rbc
Vbc = × VS
Rac + Rbc
Vbc = 0,726 ×6
0,560 + 0,726
4,356
Vbc =
1,286
Vbc = 3,38 V
Tabel 2.4
R1 R2 Pengukuran Perhitungan V Ket
Ω Ω Sanwa SP15D Metrawat
Range I1 Range I2 I1 I2 I1 I2
100 470 10 05,96 10 05,94 6,1mA 6,1mA 14 mA 14 mA
mA mA
1K 1K 10 6 10 6 mA 6,1mA 6,1mA 4 mA 4 mA
mA
100 1M 10 6 10 6 mA 6,1mA 6,1mA 0,00072 mA 0,00072 mA
K mA
1,5K 4,7 10 6 10 6 mA 6,1mA 6,1mA 1290 mA 1290 mA
K mA
PERHITUNGAN TEORI
V
1. I1 =
R1+R2
8
I1 =
100 + 470
8
I1 =
570
I1 = 0,014 A = 14mA

V
I2 =
R1+R2
8
I2 =
100 + 470
8
I2 =
570
I2 = 0,014 A = 14mA

V
2. I1 =
R1+R2
8
I1 =
1000 +
1000
I1 = 8
200
0
I1 = 0,004 A = 4 mA

V
I2 =
R1 + R2
8
I2 =
1000 +
1000
8
I2 =
2000
I2 = 0,004 A = 4 mA

V
3. I1 =
R1+R2
8
I1 =
100.000+
1.000.000
I1 = 8
1100
000
I1 = 0,0000072 A = 0,00072 mA

V
I2 =
R1 + R2
8
I2 =
100.000 +
1.000.000
I2 = 8
1100
000
I2 = 0,00000072 A = 0,00072 mA

V
4. I1 =
R1+R2
8
I1 =
1,500 +
4,700
I1 = 8
6,2
I1 = 1,290 A = 1290 mA
V
I2 =
R1+R2
8
I2 =
1,500 +
4,700
I2 = 8
6,2
I2 = 1,290 A = 1290 mA
TABEL 2.5

R1 Ω R2 Ω Pengukuran Perhitungan
Range It Range I1 Range I2
100 100 0,25 118,5 0,25 58 0,25 59,8 It =120 mA
Ma mA mA I1=60 mA
I2= 60 mA
1K 470 0,25 18,97 0,25 62 0,25 12,91 It = 18,76 mA
mA mA mA I1 = 6 mA
I2 = 12,76 mA
1K 1M 0,25 06,11 0,25 61 0,25 6,10 It = 6,006 mA
mA mA mA I1= 6 mA
I2= 0,006 mA
4K7 1K 0,25 07,39 0,25 13 0,25 6,10 It =7,27 mA
mA mA mA I1 = 1,27 mA
I2= 6 mA
100 470 0,25 73,1 0,25 58 0,25 12,86 It = 72,7 mA
mA mA mA I1 = 60 mA
I2= 12,7 mA

PERHITUNGAN TEORI

1. R1 = 100 𝛺

R2 = 100 𝛺
𝑉
(A1) I1 =
𝑅1
6
=
100
= 0,06 × 1000 = 60 𝑚𝐴
𝑉
(A2) I2 =
𝑅2
6
=
100
= 0,06 × 1000 = 60 𝑚𝐴

(At) It = I1 + I2

= 60 + 60

= 120 mA

2. R1 = 1000 𝛺
R2 = 470 𝛺
𝑉
(A1) I1 =
𝑅1
6
=
1000
= 0,006 × 1000 = 6 𝑚𝐴
𝑉
(A2) I2 =
𝑅2
6
=
470
= 0,01276 × 1000 = 12,76 𝑚𝐴

(At) It = I1 + I2

= 6 + 12,76

= 18,76 mA

3. R1 = 1000 𝛺

R2 = 1.000.000 𝛺
𝑉
(A1) I1 =
𝑅1
6
=
1000
= 0,006 × 1000 = 6 𝑚𝐴
𝑉
(A2) I2 =
𝑅2
6
=
1𝑀
= 0,000006 × 1000 = 0,006 𝑚𝐴

(At) It = I1 + I2

= 6 + 0,006

= 6,006 mA

4. R1 = 4700 𝛺

R2 = 1000 𝛺
𝑉
(A1) I1 =
𝑅1
6
=
4700
= 0,00127 × 1000 = 1,27 𝑚𝐴
𝑉
(A2) I2 =
𝑅2
6
=
1000
= 0,006 × 1000 = 6 𝑚𝐴

(At) It = I1 + I2

= 1,27 + 6

= 7,27 mA

5. R1 = 100 𝛺

R2 = 470 𝛺
𝑉
(A1) I1 =
𝑅1
6
=
100
= 0,06 ×= 60 𝑚𝐴
𝑉
(A2) I2 =
𝑅2
6
=
470
= 0,0127 × 1000 = 12,7 𝑚𝐴

(At) It = I1 + I2

= 60 + 12,7

= 72,7 mA
Tabel 2.6
VS = 6 Volt

R1 𝛺 R2 𝛺 R3 𝛺 Pengukuran Perhitungan
Range I1 Rang I2 Range I3
e
100 100 100 0,25 40,2 mA 0,25 19 - 20,12 I1 = 40 mA
mA I2 = 20 mA
I3 = 20 mA
470 1K 3K3 0,25 4,91 mA 0,25 5 - 1,13 I1 = 4,8 mA
mA I2 = 3,6 mA
I3 = 1,1 mA
100 470 1K 0,25 14,50 0,25 10 - 4,65 I1 = 14 mA
mA mA I2 = 9,5 mA
I3= 4,4 mA
1K 1K 470 0,25 4,63 mA 0,25 2 - 3,14 I1 = 4,5 mA
mA I2 = 1,4 mA
I3 = 3 Ma
47 1K5 100 0,25 41,4 mA 0,25 0 - 41,2 I1 = 42 mA
mA I2 = 2,6 mA
I3= 39 mA
PERHITUNGAN TEORI
(𝑅2.𝑅3)
1. Rt= R1 + (𝑅2+𝑅3)
(100.100)
Rt= 100 + (100+100)
10000
Rt= 100 + 200
Rt= 100 + 50
Rt= 150 𝛺

𝑉𝑠
It = I1 = 𝑅𝑡
6
I1 = 150
I1 = 0,04 A = 40 mA

𝑅3
I2 = . 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
100 . 0,04
I2 =
100+100
4
I2 = 200
I2 = 0,02 A = 20 mA

𝑅2
I3 = . 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
100
I3 = 100+100 . 0,04
4
I3 =
200
I3 = 0,02 A = 20 mA

(𝑅1.𝑅2)
2. Rt= R1 + (𝑅1+𝑅3)
(1000.3300)
Rt= 470 + (1000+3300)
3300000
Rt= 470 + 4300
Rt= 470 + 767,44
Rt= 1237,44 𝛺

𝑉𝑠
It = I1 = 𝑅𝑡
I1 = 6
1237,44
I1 = 0,0048 A = 4,8 mA

𝑅3
I2 = 𝑅2+𝑅3 . 𝐼𝑡
3300
I2 = . 0,0048
1000+3300
15,84
I2 =
4300
I2 = 0,0036 A = 3,6 mA

𝑅2
I3 = 𝑅2+𝑅3 . 𝐼𝑡
1000
I3 = . 0,0048
1000+3300
4,8
I3 =
4300
I3 = 0,0011 A = 1,1 mA

(𝑅2.𝑅3)
3. Rt= R1 + (𝑅2+𝑅3)
(470.1000)
Rt= 100 + (470+1000)
470000
Rt= 100 + 1470
Rt= 100 + 319,72
Rt= 419,72 𝛺

𝑉𝑠
It = I1 = 𝑅𝑡
I1 = 6
419,72
I1 = 0,014 A = 14 mA
𝑅3
I2 = 𝑅2+𝑅3 . 𝐼𝑡
1000 . 0,014
I2 =
470+1000
14
I2 =
1470
I2 = 0,0095 A = 9,5 mA

𝑅2
I3 = 𝑅2+𝑅3 . 𝐼𝑡
470 . 0,014
I3 =
470+1000
6,58
I3 = 1470
I3 = 0,0044 A = 4,4 mA

(𝑅2.𝑅3)
4. Rt= R1 + (𝑅2+𝑅3)
(1000.470)
Rt= 1000 + (1000+470)
470000
Rt= 100 + 1470
Rt= 100 + 319,72
Rt= 1319,72 𝛺

𝑉𝑠
It = I1 = 𝑅𝑡
I1 = 6
1319,72
I1 = 0,0045 A = 4,5 mA

𝑅3
I2 = . 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
470 . 0,0045
I2 =
1000+470
2,115
I2 = 1470
I2 = 0,0014 A = 1,4 mA

𝑅2
I3 = . 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
1000 . 0,0045
I3 =
1000+470
4,5
I3 =
1470
I3 = 0,0030 A = 3 mA

(𝑅2.𝑅3)
5. Rt= R1 + (𝑅2+𝑅3)
(1500.100)
Rt= 47 + (1500+100)
150000
Rt= 47 + 1600
Rt= 47 + 93,75
Rt= 140,75 𝛺

𝑉𝑠
It = I1 =
𝑅𝑡
I1 = 6
140,75
I1 = 0,042 A = 42 mA

𝑅3
I2 = . 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
100 . 0,042
I2 =
1500+100
4,2
I2 = 1600
I2 = 0,0026 A = 2,6 mA

𝑅2
I3 = . 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
1500 . 0,042
I3 =
1500+100
63
I3 =
1600
I3 = 0,039 A = 39 mA
Tabel 2.6
VS = 8 Volt

R1 𝛺 R2 𝛺 R3 𝛺 Pengukuran Perhitungan
Range I1 Range I2 Ra I3
ng
e
100 100 100 0,25 53,7 0,25 27,08 - 26,88 I1 = 53,33
mA mA mA I3 = 26,66
I2= 26,66
470 1K 3K3 0,25 6,56 0,25 5,06 - 1,51 I1 = 6,4
mA mA mA I3 = 1,48
I2 = 4,91
100 470 1K 0,25 19,35 0,25 13,15 - 6,23 I1 = 19,06
mA mA mA I3 = 6,09
I2 = 12,96
1K 1K 470 0,25 6,14 0,25 1,97 - 4,17 I1 = 6,06
mA mA mA I3 = 4,12
I2 = 1,9
47 1K5 100 0,25 55,2 0,25 0,36 - 55 I1 = 56,83
mA mA mA I3 = 53,28
I2 = 3,55

PERHITUNGAN TEORI

(𝑅2.𝑅3)
1. Rt= R1 +
(𝑅2+𝑅3)

(100.100)
Rt= 100 + (100+100)
Rt= 100 + 10000
200
Rt= 100 + 50
Rt= 150 𝛺

It = I1 = 𝑉𝑠
𝑅𝑡
I1 = 8
150
I1 = 0,053 A = 53,33 mA

I3 = 𝑅2
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
100
I3 = . 53,33
100+100
5333
I3 =
200
I3 = 26,66 mA

I2 = 𝑅3
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
100
I2 = . 53,33
100+100
5333
I2 =
200
I2 = 26,66 mA

(𝑅2.𝑅3)
2. Rt= R1 +
(𝑅2+𝑅3)

(1000.3300)
Rt= 470 + (1000+3300)
3300000
Rt= 470 +
4300
Rt= 1237,44 𝛺

It = I1 = 𝑉𝑠
𝑅𝑡
I1 = 8
1237,44
I1 = 6,4 mA

I3 = 𝑅2
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
1000
I3 =
1000+3300
. 6,4
6400
I3 =
4300
I3 = 1,48 mA

I2 = 𝑅3
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
3300
I2 =
1000+3300
. 6,4
21120
I2 =
4300
I2 = 4,91 mA
(𝑅2.𝑅3)
3. Rt= R1 +
(𝑅2+𝑅3)

(470.1000)
Rt= 100 + (470+1000)
Rt= 100 + 470000
1470
Rt= 419,72 𝛺
It = I1 = 𝑉𝑠
𝑅𝑡
I1 = 8
419,72
I1 = 19,06 mA

I3 = 𝑅2
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
470
I3 = . 19,06
470+1000
8958,2
I3 =
1470
I3 = 6,09 mA

I2 = 𝑅3
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
1000
I2 = . 19,06
470+1000
19060
I2 =
1470
I2 = 12,96 mA

(𝑅2.𝑅3)
4. Rt= R1 +
(𝑅2+𝑅3)

(1000.470)
Rt= 1000 +
(1000+470)
Rt= 1000 + 470000
1470
Rt= 1319,72 𝛺

It = I1 = 𝑉𝑠
𝑅𝑡
I1 = 8
1319,72
I1 = 6,06 mA

I3 = 𝑅2
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
1000
I3 = . 6,06
1000+470
6060
I3 =
1470
I3 = 4,12 mA

I2 = 𝑅3
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
470
I2 = . 6,06
1000+470
2848,2
I2 =
1470
I2 = 1,9 mA
(𝑅2.𝑅3)
5. Rt= R1 +
(𝑅2+𝑅3)

(1500.100)
Rt= 47 + (1500+100)
150000
Rt= 47 +
1600
Rt= 140,75 𝛺

It = I1 = 𝑉𝑠
𝑅𝑡
I1 = 8
140,75
I1 = 56,83 mA

I3 = 𝑅2
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
1500
I3 = . 56,83
1500+100
85257,54
I3 =
1600
I3 = 53,28 mA

I2 = 𝑅3
. 𝐼𝑡
𝑅2+𝑅3
100
I2 = . 56,83
1500+100
5683
I2 =
1600
I2 = 3,55 mA
PERTANYAAN
Jawablah pertanyaan berikut ini :
1. Apa pengaruh tahanan dalam volt meter terhadap hasil pengukuran rangkaian 2.1 ?
2. Berapa besarnya tegangan pada R1 dan R2 pada rangkaian gambar 2.2
3. Berapa tegangan output potensioner sebagai pembagi tegangan ?
4. Buatlah data kertas grafik : It = f (Rt) dari hasil perhitungan dan pengukuran pada rangkaian
gambar 2.1 dan 2.2 (pilih untuk satu macam variasi R1 dan R2) !
5. Buatlah pada kertas grafik : It = f (Rt) dari hasil perhitungan pada rangkaian gambar 2.6 untuk
satu macam variasi R1, R2, dan R3 dengan satu sumber tegangan !
6. Apa kesimpulan dari percobaan tersebut !

1. Pengaruh tahanan terhadap rangkaian gambar 2.1 adalah mempengaruhi nilai tegangan saat
melewati tahanan. Sehingga pada saat pengukuran nilai tegangan yang melewati resistor
berbeda dengan nilai tegangan sumber. Dengan analisa saya, nilai tegangan yang telah
melewati resistor (tahanan) nilainya kecil dari nilai tegangan sumber.
2. Pada tabel 2.2 besarnya tegangan pada R1 dan R2 berbeda, karena dipengaruhi oleh besarnya
tahanan yang diberikan.
3. Tegangan output potensiometer sebagai pembagi tegangan hampir sama dengan tegangan
sumber. Jika tegangan sumber diberikan 6 V maka tegangan output adalah 5,99 V seperti pada
tabel 2.3 nilai Vac + Vbc = 0,539 V + 5,46 V.
4.
5.
6. Kesimpulan
- Hasil pengukuran dengan perhitungan secara teori sedikit berbeda karena adanya nilai toleransi
pada resistor
- Tegangan sumber yang diberikan suatu resistor atau tahanan mempengaruhi tegangan nilai
output.
- Seperti pada data tabel 2.6 bisa saya mengambil kesimpulan, Semakin besar tahanan yang
diberikan dalam suatu rangkaian maka arus yang mengalir juga akan semakin kecil.

Anda mungkin juga menyukai