DASAR TEORI
Mengukur nilai resistansi suatu resistor, selain bias melakukan dengan menggunakan
metode ohm meter, metode jembatan wheatstone, juga dapat dilakukan dengan
menggunakan metode volt ampere meter. Perhatikan :
Ra = Rd ampere meter
Rv = Rd ampere meter
RL = beban
Sehinggan harga arus beban IL dipanguruhi harga RA dan Rd.
It = Vs/Rt
Rt = ra + [(Rv.RL)/(Rv + RL)] Jadi IL yang terukur adalah:
IL = [Rv / (RV +RL)].It
Kesalahan pengukuran ? error (%)dari hasil pengukuran
Error (%) = [(V-R/I)/R] x 100%
R = harga resistamsi sesuatu nilai-nilainya (dari warna cincinnya)
KESELAMATAN KERJA
Perhatikan pemsangan volt meter dan ampere meter yang benar untuk skala, batas ukur dan
skala pilih tegangan / arus VDC/IDC. Mulai dari batas ukur yang besar, kemudian turunkan
sampai terbaca hasil pengukuran dengan jelas, teliti dan benar.
DATA PERCOBAAN
Tabel 3.1
Rangkaian 47Ω 220Ω 1KΩ 100KΩ 1MΩ
3.1 digita analo digital analo digital analo digital analo digita analo
l g g g g l g
V 8,01 8,01 8,01 8,01 8,01 8,01 7,93 5,03 7,26 1,03
I 168,3 170 36,48 40 8,16 12 0,08 5 0 0
mA mA mA mA mA mA mA mA
Perhitunga 47,59 47,11 219,57 200,2 981,6 667,5 99,12 1,006 Error Error
nR Ω Ω 2Ω 5Ω 1 Ω 5Ω Ω
Ω
Perhitungan R Tabel 3.1 :
RUMUS R = V : I
1. 47Ω = 8,01 : 0,1683 = 47,59 Ω (Digital)
47Ω = 8,01 : 0,17 = 47,11 Ω (Analog)
Tabel 3.2
Rangkaian 47Ω 220Ω 1KΩ 100KΩ 1MΩ
3.2 Digit analo digita analo digita analo digita analog digital analog
al g l g l g l
V 8,01 8 V 8,01V 5V 8,01V 8,02V 7,93V 8,01V 8,01V 8,01 V
V
I 166, 5 36,52 0 0,25 3 0,08 0,07 0,04 0,05
6 mA mA mA mA mA mA mA mA mA mA
Perhitung 48,0 1.600 219,3 Error 32.04 2.673, 99.12 114.42 200.25 160.20
an R 7Ω Ω 3Ω 0Ω 3Ω 5Ω 8, 0Ω 0Ω
57 Ω
PERTANYAAN :
Jawablah Pertanyaan berikut dengan jelas dan benar !
1. Hitunglah Kesalahan atau error (%) hasil pengukuran resistansi dari kedua rangkaian
TABEL 3.1
( DIGITAL )
R1 = 47 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
47,59 Ω
= X 100 %
47 Ω−47,59 Ω
47,59 Ω
= X 100 %
−0,59 Ω
= -80,66 X 100%
= - 8.066 Ω
( ANALOG )
R1 = 47 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
47,11 Ω
= X 100 %
47 Ω−47,11 Ω
47,11Ω
= X 100 %
−0,11Ω
= -428,27 X 100%
= -42827,2 Ω
( DIGITAL )
R2 = 220 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
219,572 Ω
= X 100 %
220Ω−219,572 Ω
219 , 5 72Ω
= X 100 %
0,428 Ω
= 513,01 X 100%
= 51301.8 Ω
( ANALOG )
R2 = 220 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
200,25 Ω
= X 100 %
220Ω−200,25 Ω
200,25Ω
= X 100 %
19,75Ω
= 10,139 X 100%
= 1013,9 Ω
( DIGITAL )
R3 = 1K =1.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
981,61 Ω
= X 100 %
1. 000 Ω−981,61Ω
981,61Ω
= X 100 %
18,39Ω
= 53,37 X 100%
= 5337,73 Ω
( ANALOG )
R3 = 1K = 1.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
667,5 Ω
= X 100 %
1. 000 Ω−667,5Ω
667,5Ω
= X 100 %
332,5Ω
= 2,007 X 100%
= 200,75 Ω
( DIGITAL )
R4 = 100K = 100.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
99,125 Ω
= X 100 %
100. 000 Ω−99,125 Ω
99,125 Ω
= X 100 %
99900,8 Ω
= 0,000992
= 0,09922 Ω
( ANALOG )
R4 = 100K = 100.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
1,006 Ω
= X 100 %
100. 000 Ω−1, 006 Ω
1 ,006 Ω
= X 100 %
99998,9Ω
= 0,00001006 X 100%
= 0,001006 Ω
( DIGITAL )
R5 = 1M = 1.000.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
ERROR
= X 100 %
1. 000 . 000Ω−ERROR
= ERROR
( ANALOG )
R5 = 1M = 1.000.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
ERROR
= X 100 %
1. 000 . 000Ω−ERROR
= ERROR
TABEL 3.2
( DIGITAL )
R1 = 47 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
48,07 Ω
= X 100 %
47 Ω−48,07 Ω
48,07 Ω
= X 100 %
−1,07 Ω
= -44,925 X 100%
= -4492,52 Ω
( ANALOG )
R1 = 47 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
1600Ω
= X 100 %
47 Ω−1.600Ω
1.600Ω
= X 100 %
−1.553Ω
= -1,03 x 100%
= -103,02 Ω
( DIGITAL )
R2 = 220 Ω
V/I
ERROR = x 100%
HAR GA SEBENARNYA −V / I
219,33 Ω
= X 100 %
220Ω−219,33 Ω
219,33Ω
= X 100 %
0,67Ω
= 327,35 X 100%
= 32735,8 Ω
( ANALOG )
R2 = 220 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
ERROR
= X 100 %
220Ω−ERROR
= ERROR
( DIGITAL )
R3 = 1K =1.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
32.040 Ω
= X 100 %
1. 000 Ω−32.040 Ω
32.040Ω
= X 100 %
−31.040Ω
= -1,032 X 100%
= -103,22 Ω
( ANALOG )
R3 = 1K = 1.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
2.673,33 Ω
= X 100 %
1. 000 Ω−2.673,33Ω
2.673,33Ω
= X 100 %
−1673,33Ω
= -1,597 X 100%
= -159,76 Ω
( DIGITAL )
R4 = 100K = 100.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
99.125 Ω
= X 100 %
100. 000 Ω−99.125 Ω
99.125 Ω
= X 100 %
875 Ω
= 113,28 X 100
= 11328,5 Ω
( ANALOG )
R4 = 100K = 100.000 Ω
V/I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNY A−V /I
114.428,571Ω
= X 100 %
100. 000 Ω−114.428,571Ω
114.428,571Ω
= X 100 %
−14428,571Ω
= -7,9306 X 100%
= -793,06 Ω
( DIGITAL )
R5 = 1M = 1.000.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
200.250 Ω
= X 100 %
1. 000 . 000Ω−200.250 Ω
200.250Ω
= X 100 %
799.750Ω
= 0,25 X 100%
= 25,03 Ω
( ANALOG )
R5 = 1M = 1.000.000 Ω
V /I
ERROR = x 100%
HARGA SEBENARNYA−V / I
160.200 Ω
= X 100 %
1. 000 . 000Ω−160.200 Ω
160.200Ω
= X 100 %
839.800Ω
= 0,1907 X 100%
= 19,07 Ω