Kalau kita telah berhasil memasarkan banyak prodük hiliran daripada hasil

tanaman, tidak mustahil kita mengeluarkanprodük hiliran daripada hasil

tangkapan laut pula. Pengalamankita dalam menghasilkanprodük hiliran
daripada hasil tanaman boleh kita manfaatkan untuk mengusahakan prodük
hiliran dari hasil perikanan pula.
1 Petikan di atas menggunakan teknik penyampaian idea jenis
A dedüksi
B indüksi
C eklektik
D analoğ

• Menggerakkan pembaca untuk bertindak

Merupakan rayuan yang dibuat secara halus
Bertujuan untuk mengubah pendirian pembaca
Memperlihatkan keyakinan diri sendiri kepada pembaca

2 Pernyataan di atas ialah ciri-ciri retorik

A pemerian
B pemujukan
C pendedahan
D penghujahan
3 Yang manakah ciri-ciri retorik pemerian?
I Bersifat deskriptif dan informatif.
II Menyangkal pendapat orang lain
III Menerangkan proses sesuatu.
IV Tiada penilaian, pandangan, atau ulasan peribadi
A ı dan 11 B ı danıv
c 11dan 111 D 111dan IV

CS Scanned Wilh CamScann@r

 Bab 2: Retorik

Disampaikan dengan jelas, berkesan dan meyakinkan.

Teknik penyampaian adalah secara deduksi, induksi dan analogi
• Memerlukan khalayak bersetuju dan yakin akan pendapat yang
dikemukakan

4 Penyataan di atas menepati ciri retorik

A pemerian
B pemujukan
C penceritaan
D penghujahan

P Keadaan pesakit AIDS itu amat menyedihkan.

Q Berat badannya semakin susut, badannya ditumbuhi kayap yang bernanah,

manakala mulut, gusi dan rahangnya ditumbuhi kudis yang serius.
R Dia sungguh menyesal kerana penglibatannya dalam penagihan najis
dadah menyebabkan dia jadi begitu.
S Penawar penyakit AIDS yang dihidapinyamasih belum dijumpai hingga
kini.
T Dia sudah disahkan mengidap penyakit tersebut sejak dua tahun yang lalu
5 Retorik pemerian akan terhasil apabila P diikuti oleh
A Q
B R
c s
D T

CS Scanned with CamScann@r

 Bahasa Melayu Topikal Sepnester3 Tingkatan Enam, Edisi Keempat

Jamali tidak puas hati dengan keputusan ahli jawatankuasa rukun tetangga
yang hendak menghentikan rondaan pada setiap malam. Dengan geram Jamali
menyuarakan bantahannya kepada Pengerusi Rukun Tetangga Kampung
Apong."Tuan, apa salahnya jika programRukun Tetangga di kampung
kita dikekalkan? Sudah lama program ini dijalankan di kampung kita dan
membawa banyak manfaat kepada penduduk kampung. Pada bulan lepas,
kita berjaya mengagalkan kes kecurian di rumah Haji Hassan. Kes ragut pun
makin berkurangan. Remaja yang terlibat dengan najis dadah, hidu gam, dan
sebagainya juga semakin berkurangan.
6 Petikan di atas jelas memperlihatkan ciri retorik
I pemerian
II penceritaan
III pendedahan
IV penghujahan
A 1 dan 111 B Idan1V
C 11dan 111 D 11dan1V
7 Retorik pemerian dan pendedahan sesuai sekali digunakan untuk
I menyampaikan kursus untuk memberikan pertolongan cemas
II mengadakan forum tentang kemahiran keibubapaan
III menggalakkan orang ramai melancongdalam negara
IV memberikan ceramah tentang teknik menulis karangan
A 1 dan 11 B Idan1V
C 11dan 111 D 111dm IV

"Saya amat bersetuju dengan kewujudan elemen Kerja Kursus dalam STPM
Baharu. Hal ini dikatakan demikian kerana generasi muda harus melakukan
penyelidikan dan pembangunan untuk menghasilkan idea yang kreatif dan
inovatif yang boleh diketengahkan sehingga ke peringkat antarabangsa.
Lagipun, apabila masuk ke universiti, mereka juga perlu menyiapkan tugasan
yang konsepnyahampir sama dengan kerja kursus tersebut. Jadi, saya
mohon agar guru-guru dan pelajar-pelajar prauniversiti bersikap terbuka dan
melaksanakan kerja kursus denganjayanya mengikut prosedur yang telah
ditetapkan oleh Majlis Peperiksaan Malaysia," tegas Tuan Haji Zaini.
8 Petikan di atas memperlihatkan penggunaan retorik
A pemerian
B pemujukan
C pendedahan
D penghujahan

CS Scanned WithCamScann@r
 Bab 2: Retorik

Mengandungitakrifan

Mengandungi contoh
Ciri-ciri Retorik X
Terdapat analisis dan perbandingan

Terdapat tafsiran dan pengelompokan

9 Retorik X ialah
A pendedahan
B penghujahan
C pemujukan
D pemerian
10 Yang manakah pernyataan yang benar tentang perbezaan antara retorik
pemujukan dengan retorik penghujahan?
I Retorik pemujukan bersifat rasional, manakala retorik penghujahan
bersifat emotif.
II Retorik pemujukanbertujuan untuk mempengaruhikhalayak, manakala
retorik penghujahanbertujuan untuk memberikanpentakrifan.
III Retorik pemujukan mempengaruhikhalayak dengan memanipulasikan
emosi,manakala retorik penghujahanmempengaruhikhalayak dengan
bukti dan alasan yang kukuh.
IV Retorik pemujukan mengetepikanpendiriankhalayak dan menghendaki
khalayak bertindak mengikut kemahuannya,manakala retorik
penghujahan menghormati pendirian khalayak dan hanya mengharapkan
persetujuan khalayak.
A 1 dan 11 B Idan1V
c 11 dan 111 D 111dan IV

CS Scanned WithCamScann@r
 Bahasa Melayu Topikal Semester 3 Tingkatan Enam, Edişi
Keempat

Tidak memasukkan unsur emosi

Tidak memasukkan pendapat sendiri

Retorik X
Memerihalkan kewujudan sebenarnya

Bolehdigunakanuntuk menggambarkanlatar cerita

II RetorikX di atas ialah
A pemerİan
B pemujukan
C penceritaan
D penghujahan

Bermula denganpernyataan umum dan diikuti oleh

pernyataan khusus
Teknik Perengganyang terhasil dikenali sebagai perenggan
penyampaian piramid terbalik
idea
Mengandungicontoh untuk memperkukuhkan
pernyataan umum
12 Yang manakah teknik penyampaian idea yang sesuai dengan
pernyataan di ataş?
A indüksi
B Eklektik
C Dedüksi
D Analogi

CS Scanned Wilh CamScanner

 nai) 2: Retorik

Tuan-tuan dan puan-puan yang saya hormati,

"Ketika satu pintu kebahagiaan tertutup, pintu yang lain dibukakan. Akan
tetapi, kita sering kali terpaku terlalu lama pada pintu yang tertutup sehingga
tidak melihat pintu lain yang dibuka untuk kita. Kegagalan itu lumrah dalam
kehidupan. Mengapa harus menangis? Mengapa harus bersedih? Setiap hari
ramai orang gagal di dunia ini. Marilah kita berjuang untuk melakukan
sesuatu yang terbaik untuk masa depan kita. Carilah ilmu. Carilah kekuatan.
Bina keyakinan. Ayuh. bangkitlah! Kadangkala Allah sembunyikan matahari,
lalu didatangkan hujan dan petir. Kita selalu tertanya-tanya, ke manakah
menghilangnya matahari? Rupa-rupanya Allah nak hadiahkan pelangi yang
indah buat kita."

13 Ayat yang bergaris merupakan retorik

A pemujukan
B penceritaan
C pendedahan
D penghujahan

I Setiap orang perlu menerima danmenghayatinasihatyangtersirat dalam

bidalan ini. Janganlah kelak sudah kalah baru berkubu. Sebenarnya,
dalam apa-apa jua keadaan, kita perlu mengambil sikap sediakan payung
sebelum hujan supaya kita tidak basah apabila hujan turun kelak.
II Wanita yang ditemui itu berseluarhitam, memakaikemejaberlengan
pendek, berambut paras bahu, berkulit sawo matang,bertahi lalat di
bawah bibir, memakai kasut berwarna hitam bertumit tinggi, memakai
kaca mata hitam, dan beg tangan berjenama Hermes.
III Cukai Barangan dan Perkhidmatan (GST) diperkenalkan bagi
memperbaikdan menyusun semula sistem percukaian negara pada
masa ini supaya lebih berkesan, saksama, efisien dan telus. GST ialah
cukai penggunaan dan ia berasaskan konsep nilai ditambah. GST dikutip
daripada pelanggan untuk pihak kerajaan oleh organisasi perniagaan
yang berdaftar dengan pihak berkuasa cukai.
14 Pilih padanan yang betul bagi pernyataan di atas dengan jenis-jenis retorik.

1 11 111

A Pendedahan Pemerian Penghujahan

B Penghujahan Penceritaan Pemerian
C Penghujahan Pemerian Pendedahan
D Penghujahan Pemujukan Pendedahan

47
CS Scanned with CamScann@r
 Keempat
Bahasa Melayu Topikal Semester 3 Tingkatan Enam, Edisi

15 Yang mannkah merupakan ciri.ciri retorik penceritaan?

1 Memnparkan urutnn peristiwa
II Menggunnkan bahasa secara kreatif
III Mengemukakan idea secara tersurat
IV Menjelaskan sesuatu dengan terperinci
A 1 dan 11 B Idan1V
C 11dan 111 D 111(Ian IV

Pentaksiran Tingkatan 3 (PT3)tidak sama dengan Penilaian Menengah

Rendah (PMR) kerana PT3 menekankan konsep pentaksiran pusat dan
penerapan elemen Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dalam kertas
peperiksaannya. Selaras Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM)
2013 - 2025, penerapan soalan KBATsebanyak 40 peratus dalam PT3 berjaya
menjana pemikiran murid supaya tidak hanya berorientasikan teori yang
diajar di sekolah. PT3 adalah Pentaksiran Pusat, iaitu satu daripada komponen
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS). Tiga komponen PBS lagi ialah
Pentaksiran Sekolah, Pentaksiran Psikometrik, serta Pentaksiran Aktiviti
Jasmani, Sukan dan Kokurikulum.
16 Yang manakah retorik yang digunakan dalam petikan di atas?
A Pemujukan
B Penceritaan
C Pendedahan
D Penghujahan
17 Yang manakah penyataan yang berkaitan dengan teknik analogi?
A Memberikan batasan makna atau pengertian bagi sesuatu istilah atau konsep
B Memberikan bandingan sesuatu dengan suatu perkara Iain yang mempunyai
perkaitan yang erat
C Mengembangkan sesuatu topik dengan membahagikannya kepada beberapa
bahagian
D Menghuraikanidea utama dalam pernyataan umum dengan ayat-ayat
sokongan yang mengandungi contoh-contohkhusus

18 Yang manakah merupakan Ciriretorik pemujukan?

I Menjelaskan dan merumuskan sesuatu maklumat
II Mendorongkhalayak supaya melakukan sesuatu tindakan
III Memerihalkan sesuatu secara terperinci supaya berkesan
IV Memanfaatkan unsur emosi dan psikologikhalayak
A 1 dan 11 B 1 dan 111
C 11dan1V D 111dan1V

48

CS Scanned wilh CamScanner

 Bal) 2: Relorik

Retorik Ciri-ciri retorik

Pemerian P Memberikantakrifan terhadap sesuatu isu
II Penghujahan Q Matlamat akhir untuk mempengaruhikhalayak
111 Pendedahan R Memaparkan urutan peristiwa secara kreatif
IV Penceritaan S Memperincikan sesuatu secara objektif
19 Pilihan padanan yang betul antara retorik dengan ciri-cirinya.
1 11 111

A S P Q R
S Q

c S
D S P R

20 Yang manakah merupakan retorik pemujukan rasional?

I Kami menawarkan perkhidmatan videografidan fotografiperkahwinan
paling murah untuk pasangan pengantin.
II Anda menghadapi masalah jerawat? Anda berasa malu bersosial dengan
kawan-kawan? Cubalah produk WOW,masalah jerawat boleh hilang
dalam masa 3 hari.
III Berkunjunglah ke Pesta Buku Merdeka. Semua buku yang dijual diberikan
potongan harga sehingga 90 peratus. Jadikan buku sebagai rakan anda!
IV Anda menghidapimasalah obesiti.Jangan risau. CubalahprodukQu
Merah. Ramai yang telah berjaya menurunkan berat badan sehingga 10
kilogram dalam masa 7 hari. Qu Merah, Qu Merah. Nak cantik tak? Nak
langsing tak?. Jom, pilihlah Qu Merah. Muahhhhh!
A 1 dan 11 B 1 dan 111
c 11dan IV D 111dan IV

CS Scanned with Camscann@r

 LATINAN PENGUKUHAN 2
Bahagian B : Struktur

1 Baca petikan di bawah ini, kemudian tentukan jenis retoriknya.

Mangsa banjir di Kelantan masih Iagi tinggal di kawasan penempatan yang

ditetapkan. Banjir masih Iagi belum surut walaupun sudah seminggu berlalu.
Kerugian yang dialami oleh setiap isi rumah dianggarkan mencecah ribuan
ringgit. Walaupun tiada kemalanganjiwa dilaporkan setakat ini, namun
kerosakan harta benda, kekurangan bekalan makanan dan pakaian, serta
rebakan penyakit berjangkit tetap membimbangkan.
Keadaan di pusat
penempatan mangsa banjir memangmenyedihkan.Mangsa tidur berhimpit.
himpit. Makanan terpaksa dicatu. Keadaan amat bising dengan pelbagai
bunyi. Kanak-kanak menangis. Ada yang ketawa berdekah-dekah. Ada yang
sakit. Sumbangan daripada orang ramai amat dialu-alukan bagi meringankan
beban mangsa banjir.

(ii)

(iii)

50

CS Scanned with CamScannér

 Bab 2: Retorik

Dimulaİoleh pernyataan khusus, diakhiri oleh

Teknik pernyataan umum
penyampaian
idea Mengemukakan gaga san den gan
Y membandingkan sesuatu dengan suatu
perkara lain yang mempunyai perkaitan erat
2 (a) Apakah X dan Y? [2]
X iaıah
Y ialah
(b) Bina satu wacana dengan menggunakan teknik penyampaian idea jenis X [3]

CS Scanned Wilh CamScann@r

 Edisi Keempat
Bahasa Melayu Topikal Semester3 Tingkatan Enam,
teknik deduksi. Perenggan
3 Perkembangkan idea di bawah dengan menggunakan
yang terhasil tidak melebihi 40 patah perkataan.

Malaysia merupakan negara tumpuan pelancongasing.

4 Nyatakan tiga ciri retorik bagi petikan di bawah ini. [3]

Pelan Pembangunan PendidikanMalaysia merupakan usaha Kementerian

Pendidikan Malaysia untuk melonjakkansistem pendidikan negara untuk
berada dalam kalangan negara sepertigateratas sistem pendidikan terbaik
di dunia. Untuk julung kalinya pandangandaripada pihak awam diambil
kira dalam penggubalan Pelan Pendidikan melalui 16 Dewan Terbuka di 14
negeri, 20 meja bulat, lebih 200 memorandum dengan 7000 syor diterima,
dan ditimbangkan dalam PPPM. Dapatan kajian daripada 6 IPTA, UNESCO,
World Bank, TIMSS dan PISA juga digunakan dalam pembangunan PPPM.
PPPM menggariskan 5 aspirasi sistem, 6 aspirasi murid untuk dicapai melalui
perubahan yang perlu berlaku melalui 11 Anjakan dan dilaksanakan dalam
Tiga Gelombang.

(ii)

(iii)

52
CS Scanned wilh CamScanner
 Bab 2: Retorik

5 Tukarkan petikan di bawah kepada teknik penyampaian idea secara eklektik. [4]

Punca utama pemanasan global ialah pembakaran terbuka. Pembakaran

terbuka telah dilakukan oleh individü yang tidak bertanggungjawab.Asap
yang terbebas ke angkasa daripada pembakaran terbuka mengandungibanyak
gas karbon dioksida. Keadaan ini menyebabkan imbangan kandungan oksigen
dengan karbon dioksida di udara tidak seimbang. Apabila lebihan karbon
dioksida berlaku, haba akan terperangkap, maka berlakulah pemanasan global

6 Nyatakan tiga ciri retorik penceritaan [3]

(fi)

(iii)

53
CS Scanned Wilh CamScann@r
 Edisi Keempat
Bahasa Alclayu Topikal Scmester 3 Tingkatan Enam,
berikut:
7 Bina satu contohretorik pemerianuntuk dua perkara yang
(a) Memerihalkan suasana

(b) Memerihalkan seseorang

8 Bina satu retorik yang mengandungitiga unsur yang dinyatakan di bawah ini. [4]

Memanipulasikan emosi penerima wacana

• Membuat perbandingan dari segi kebaikan dan keburukan
Bertujuan menarik perhatian khalayak

54

CS Scanned wilh CamScanner

 Bab 2: Retorik

9 Perkembangkan idea di bawah dengan menggunakan teknik analogi. Perenggan

yang terhasil tidak melebihi40 patah perkataan. [4]
Saya percaya, pasukan bola sepak SMK Bitara Wawasan akan berjaya mara ke
pertandingan akhir dan seterusnya merangkul johan pada esok hari.

Sesungguhnya, terdapat berbagai-bagaimaklumat tentang isu semasa dan

pengetahuan tentang kehidupan harian di dalam bükü, majalah, dan surat
khabar. Amalan suka membaca membolehkansesorang meneroka pelbagai
cabang ilmu yang dapat dimanfaatkan unluk mencapaikejayaan. Pembacaan
yang luas bukan sahaja dapat memupuk nilai-nilai murni dalam diri seseorang
malah kematangan dan keyakinan diri juga dapat diperkasakan. Memang tidak
dapat dinafikan bahawa dengan membaca, seseorang akan dapat menaınbahkan
ilmu pengetahuannya.
10 (a) Nyatakan teknik penyampaian idea yang digunakan dalam petikan di ataş. [I]

petikan
(b) Nyatakan dua ciri teknik penyampaian idea yang digunakan dalam
di ataş. [2]

55

CS Scanned Wilh CamScanner