Anda di halaman 1dari 70

OSTEOLOGI

Galih Herlambang
G0007075
Keluarga Besar Asisten Laboratorium Anatomi & Embriologi
Fakultas Kedokteran UNS

Muskuloskeletal
Sistem Alat Gerak Tbh Manusia :
1. Ossa (tulang)
: pasif
2. Musculi (otot)
: aktif
Skeleton (rangka tulang) manusia :
1. Skeleton axial
: penegak sumbu
batang tubuh
2. Skeleton apendicular : sbg alat gerak

Pembagian tulang:
1. Menurut morfologi/bentuk:
a.Os longum
: tulang panjang, ex: humerus, radius,
dll
b.Os breve
: tulang pendek, ex: ossa carpalia,
tarsalia
c.Os planum
: tulang pipih, ex: sternum, scapula, dll
d.Os pneumaticum : bentuk lembaran ex: os
ethmoidale, os maxilla
e.Os irreguler : bentuk tidak teratur, ex: os vertebra
2. Menurut lokasi:
a.Skeleton Humanum
Skeleton axiale:
Cranium
Skeleton trunci
Columna vertebralis, costae, sternum

Skeleton appendiculare
Cingulum membri superioris : os clavicula
dan os scapula
Cingulum membri inferioris: os coxae
Pars libera membri superioris:
humerus, radius, ulna, ossa carpalia, ossa
metacarpalia, ossa digitorum mani
Pars libera membri inferioris:
femur, tibia, fibula, patella, ossa tarsalia,
ossa metatarsalia, digitorum pedis
b. Os sessamoidea (tdk berbentuk)
- ossa warmian
- patella

Cranium
1. Neurocranium (pelindung encephalon):
- 4 tulang tunggal (os frontale, os
ethmoidale, os sphenoidale, os
occipitale)
- 2 tulang berpasangan (os temporale, os
parietale)
2. Viscerocranium (pembentuk anterior
cranium)
- 3 tul tunggal trletak di linea mediana (os
mandibulae, os ethmoidale, os vomer)
- 6 pasang tul (os maxilla, os
zygomaticum, os nasale, os lacrimale, os
palatinum, concha nasalis inferior)

Os Mandibula

Os Mandibula

Os Mandibula

Os Mandibula

Os Hyoideum

SKELETON THORACIS
- Penyusunnya:
a.Sternum, dibagi menjadi:
1.Manubrium sterni
2.Corpus sterni
3.Processus xiphoideus
b. Costae
- Os planum sebanyak 12 pasang, digolongkan jadi:
a. Costae verae : costae I VII
b. Costae spuriae : costae VIII - XII

SKELETON TRUCI
A.

Columna vertebralis

B. Costa
C. Sternum

SKELETON TRUNCI:
(a). COLUMNA VERTEBRALIS
Def.: Rangkaian vertebrae, dari vertebrae cervicales s/d vertebrae
coccygeus; vertebrae sbg os irregulare
Lordosis, kyphosis dan scoliosis
1. Vertebra cervicalis (VC1-7);
VC1 = atlas; VC2 = epistropheus; VC7 = vertebrae prominens
- proc.spinosus bifida; (VC7, proc spinosus tidak bifida, menonjol)
- for.transversarium

a.vertebralis

2. Vertebra thoracica (VTh1-12)


- fovea costalis

costa

3. Vertebra lumbalis (VL1-5)

Sacralisasi VL5

- proc.mammillaris; proc.accessorius
Dr. SHD

23

4. Vertebra sacralis (VS1-5 = os sacrum)

Lumbalisasi VS1

a). Facies pelvina: basis dng promontorium, for.sacralia anteriora,


lineae transversae, apex
b). Facies dorsalis: crista sacralis media, intermedia, lateralis,
for.sacralia posteriora, facies auricularis, apex (cornu sacrale);
can.vertebralis

can.sacralis

5. Vertebrae coccygeus
(b). Costae

1-4 ruas

hiatus sacralis
os coccygeus

os planum, 12 pasang

- Costa vera (costa vertebrosternalis), 7 pasang costae pertama


- Costa spuria: (1). Costa vertebrochondralis, 3 pasang costae
berikutnya dan
(2). Costa vertebralis, 2 pasang costae terakhir
(costa fluctuantes)
Dr. SHD

31

SKELETON EXTREMITAS SUPERIOR


a). Cingulum membri superioris
- Ossa claviculae

artco sternoclavicularis

- Ossa scapulae

artico acromioclavicularis

b). Pars liberae membri superioris


- os humerus
- Os radius

os longum

artico cubiti

- Os ulna
- Ossa carpalia (8)

artico radiocarpea
artico carpometacarpea

- Ossa metacarpalia (5)


artico metacarpophalangea
- Ossa phalanges (14)
Dr. SHD

artic interphalangea prox./distalis


o

35

Ossa membri superioris

Clavicula

Scapula

Scapula

Brachium os humerus

Os Ulna

Os Radius

Articulatio Cubiti

Ossa Manus

SKELETON EXTREMITAS INFERIOR


a).Cingulum membri inferioris
- os coxae (2)

os irregulare

SIAS, SIAI, SIPI, SIPS, Acetabulum, Pecten ossis pubis,

Linea arcuata, Facies auricularis, Crista iliaca


(Caldwell & Moloy)

Os sacrum

PELVIS: - artico sacroiliaca

. Gynaecoid

- symphysis osseum pubis . Android


- junctura sacrococcygeum . Anthropoid
c.pelvis major

- conjugata vera . Platypelloid


- distantia transversa

PELVIS

Aditus pelvis

- distantia obliqua
- conjugata diagonalis

Exitus pelvis

c.pelvis minor

Dr. SHD

- conjugata obstetrica

46

distantia intertuberosum & distantia anteroposterior

Ossa Membri Inferioris

Pelvis

b). Extremitas inferior liberae


- Os femur

- Os patella

os sesamoidea (os breve)

artic o genus

- Os tibia

- Os fibula

- Ossa tarsalia (7)

artico talocruralis

os breve
artico tarsometatarsea

- Ossa metatarsalia (5)


artico metatarsophalangea
- Ossa phalanges (14)

Dr. SHD

56

artic interphalangea prox. /dist.


o

Os Femur

Os Tibia

Os Fibula

Os Patella

Articulatio genu

Ossa Pedis

Ossa Pedis

Arthrologi : Ilmu yg mempelajari


sendi
Klasifikasi Struktural Sendi :
Artic. fibrosa : (-) mempunyai ruang sendi
dan dihubungkan oleh jaringan pengikat
fibrosa
Artic. cartilaginosa : (-) mempunyai ruang
sendi dan dihubungkan oleh kartilago
Artic. synovialis : mempunyai ruang
/rongga berisi cairan (rongga sendi) dan
dihubungkan o/ capsula articularis dan
ligamen

Klasifikasi fungsional sendi :


1. Synarthrosis : diperantarai o/ jar pengikat fibrosa,
tidak memungkinkan gerakan
a. Sutura : sendi yang dihubungkan oleh jaringan
pengikat padat. Co.: sutura yang terdapat pada
tulang kepala
b. Syndesmosis : tulang yg berdekatan
dihubungkan o/ jar pengikat kolagen. Co.:
syndesmosis tibiofibularis, syndesmosis
radioulnaris
c. Gomphosis : hubungan antara tulang yg
berbentuk pasak/kerucut dg kantong tulang. Co. :
gigi dengan alveolus gigi pada mandibula dan
maxilla.

2. Amphiarthrosis : sendi dg pergerakan


minimal yg memungkinklan gerak
terbatas.
a. Symphisis : sendi antara dua tulang yg
dihubungkan dg fibrokartilago. Co.:
symphisis osseum pubis
b. Syncondrosis : sendi antara dua tulang
yg dihubungkan dg kartilago hyaline. Co.
: discus intervertebralis pada vertebrae

3. Diarhtrosis : persendian yg
memungkinkan gerak bebas,
disebut juga sinovial joint.
Ciri-ciri diarthrois :
adanya cartilago articularis
mempunyai cavum articularis
yang berisi cairan sinovial
mempunyai capsula articularis

Diarthrosis
Klasifikasi diarthrosis
menurut morfologi :
a. Artic. ginglymus (sendi
engsel), ex :artic. Genu
dan artic. cubiti
b. Artic. trochoidea(sendi
silinder), ex : artic.
radioulnaris proximalis
c. Artic. trochlearis (spt
katrol), ex : artic.
humeroulnaris,
talocruralis

d. Artic. sellaris (sendi


pelana), ex : artic.
carpometacarpea I
e. Artic. ellipsoidea
(sendi elips), ex : artic.
atlantooccipitalis
f. Artic. globoidea (sendi
bola), ex : artic.
humeri, coxae
g. Artic. plana (sendi
datar), ex : artic.
intercarpea,
intertarsea

Selamat Belajar..Mari luruskan niat..

Anda mungkin juga menyukai