Topik 2:

DOMAIN TEKNOLOGI INSTRUKSIONAL

DAN FUNGSINYA

Oleh
MOHD DARIAH B. IBRAHIM
JABATAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN

1
Objektif
Pada akhir sessi perbincangan, anda
diharap dapat:
 menjelaskan lima domain yang terdapat
dalam teknologi instruksional.
 menjelaskan fungsi tiap-tiap domain
dan aplikasinya dalam pendidikan dan
latihan

2
 DOMAIN TEKNOLOGI PENGAJARAN 1977

AECT (1979)

Teknologi pengajaran merupakan satu proses

yang kompleks dan bersepadu yang melibatkan
manusia, prosedur, idea, peralatan dan organisasi
untuk menganalisis masalah-masalah serta
mereka bentuk, menilai dan menguruskan
penyelesaian kepada masalah-masalah dalam
keadaan di mana proses pembelajaran itu adalah
bermatlamat dan terkawal.

Dipetik daripada Yusup Hashim,1998

3
 TP sebagai satu proses yang kompleks dan bersepadu, melibatkan
manusia, prosedur, idea, peralatan, dan organisasi

Untuk menganalisa masalah serta mereka bentuk, menilai

dan menguruskan

Penyelesaian kepada masalah dalam keadaan

di mana proses pembelajaran itu adalah
bermatlamat dan terkawal.
Diuruskan oleh:
Fungsi Pengurusan
Pengajaran.

Pengurusan Diuruskan oleh : Diuruskan oleh :

Organisasi. Fungsi Perkembangan Sumber Pembelajaran.
Pengajaran.
Pengurusan
Kakitangan. Penyelidikan,-Teori. Maklumat.
Rekabentuk. Manusia.
Penerbitan. Penilaian. Alat.
Pemilihan. Teknik.
Logistik, Penyebaran. Tempat.
Penggunaan.

4
PELAJAR
 DOMAIN TEKNOLOGI PENGAJARAN 1994

 Kata Seels dan Richey (1994)

“Instructional technology is the theory and practice of designing, development,
utilization, management, and evaluation of processes and resources for learning.”

Teknologi pengajaran adalah teori dan

amalan tentang mereka bentuk,
membangun,mengguna, mengurus dan
menilai proses serta sumber untuk
pembelajaran.

5
 DOMAIN TEKNOLOGI
INSTRUKSIONAL (Seels dan Richey, 1994)

2 3
Pengembangan Penggunaan

Teori
4
dan Pengurusan
amalan

1
Rekabentuk

5
Penilaian

6
Teori dan amalan
Teori mengandungi konsep, konstruk, prinsip dan
saranan yang menyumbang kepada pembinaan
kerangka pengetahuan.

Amalan adalah aplikasi pengetahuan untuk

menyelesaikan masalah pengajaran dan pembelajaran

Domain
7
Domain Rekabentuk
Rekabentuk adalah proses menentukan ciri-ciri dan
keperluan pembelajaran.

Di samping menentukan komponen sistem pengajaran,

rekabentuk juga mengambil kira perubahan sistem
dan pengaruh alam sekeliling
(Tessmer, 1990)

Domain
8
...Domain Rekabentuk
Terdapat empat bidang utama:

• rekabentuk sistem pengajaran

• rekabentuk strategi

• rekabentuk mesej

• ciri-ciri pelajar

Domain
9
Rekabentuk sistem pengajaran
(ISD)
Satu tata cara teratur dan terancang untuk…

• menganalisis - tentukan apa yang diajar

• merekabentuk - tentukan spesifikasi

• membina - proses bina dan hasil bahan

• melaksana - guna bahan dan kaedah

• menilai - tentukan kesan & keupayaan

10
Rekabentuk strategi
Merupakan spesifikasi untuk memilih dan menyusun
peristiwa dan aktiviti pembelajaran dalam sesuatu
unit pelajaran
(Seels dan Richey, 1994)

Sebagai penentuan urutan, kandungan, domain

pembelajaran, kaedah dan media yang paling sesuai
untuk mengukuhkan proses pembelajaran
(Leshin, Pollock dan Reigeluth, 1991)

11
...Rekabentuk strategi
…bukan sekadar memilih dan menyusun aktiviti
pengajaran malahan mencakupi komponen umum
suatu set bahan pengajaran serta prosedur yang akan
digunakan untuk menghasilkan pembelajaran yang
berkesan
(Dick and Carey, 1991)

…merupakan perancangan dan pelaksanaan proses

pengajaran dan pembelajaran secara mikro.
(Yusup. 1997)

12
Rekabentuk mesej
Bermaksud cara dan format apa yang paling berkesan
untuk menyampaikan mesej kepada pelajar
(Grabowski, 1991)

Pola-pola simbol yang akan mempengaruhi perilaku

kognitif, efektif dan psikomotor
(Fleming dan Levie, 1993)

13
...Rekabentuk mesej
Rekabentuk mesej memberi tumpuan kepada:

 perkara yang sangat kecil seperti visual, urutan

pelajaran, halaman dan rekabentuk skrin komputer
yang terdapat pada sesuatu unit pelajaran.

 medium - statik, dinamik atau kombinasi

 tugasan pembelajaran - pembentukan konsep, sikap,

pembinaan kemahiran atau penghafalan.

14
Ciri-ciri pelajar
Latar belakang, pengalaman, kemahiran, pengetahuan
dan sikap sedia ada pelajar yang memberi impak
terhadap proses pembelajaran.

Pengetahuan sedia ada atau peringkat masuk pelajar

(entry level) mempengaruhi pencapaian pelajar.

15
...Ciri-ciri pelajar
Ciri-ciri pelajar menggunakan kajian motivasi
untuk

• mengenalpasti pembolehubah yang boleh

digunakan

• menunjukkan cara pembolehubah itu

digunakan

untuk meningkatkan proses pembelajaran.

16
Domain Pengembangan
Juga dikenali sebagai domain pembinaan

Proses menterjemahkan spesifikasi rekabentuk kepada

bentuk fizikal atau produk.

Domain
17
...Domain Pengembangan

Melibatkan proses rekabentuk, bina, guna dan nilai.

Terdapat empat kategori bahan:

• teknologi cetak

• teknologi bahan pandang dengar

• teknologi berasaskan komputer

• teknologi bersepadu

Domain
18
...Domain Pengembangan
teknologi cetak

• teks (tulisan)
• visual

teknologi bahan pandang dengar

• pita audio
• slaid
• filem jalur
• transparensi
• pita video/filem (visual gerak dan statik)
• CDI, VCD, CD-ROM Domain
19
...Domain Pengembangan

teknologi berasaskan komputer

• berasaskan mikroprosesor
• berbentuk digital

teknologi bersepadu
• bahan multimedia
• hiperteks/hipermedia

Domain
20
Domain Penggunaan
Menggunakan proses (kaedah dan model pengajaran),
sumber (bahan dan perkakasan media) dan alam
sekeliling untuk pembelajaran.

Terdapat empat kategori:

• penggunaan media dan kaedah (cara sistematik)

• penyerapan/penerimaan inovasi

• pelaksanaan (menggunakan bahan)

• institutianalisasi (penerimaan & pengekalan)

Domain
21
...Domain Penggunaan

penggunaan media dan kaedah (cara sistematik)

• proses sistematik menggunakan bahan pengajaran

penyerapan/penerimaan inovasi

• proses penerimaan terhadap sesuatu perubahan

Domain
22
...Domain Penggunaan

pelaksanaan

• proses menggunakan bahan dalam p&p

institutianalisasi

• penerimaan & pengekalan

Domain
23
Domain Pengurusan
Kawalan ke atas teknologi instruksional menerusi
perancangan, penyusunan, penyelarasan dan
penyeliaan.

Terdapat empat kategori:

• pengurusan projek

• pengurusan sumber

• pengurusan sistem penyampaian

• pengurusan maklumat
Domain
24
...Domain Pengurusan
Pengurusan projek melibatkan perancangan,
pemantauan dan pengawalan ke atas

• projek rekabentuk

• pembinaan bahan pengajaran

Pengurusan sumber melibatkan perancangan,

pemantauan dan pengawalan ke atas

• perkhidmatan bantuan sumber

• perkhidmatan lain-lain media Domain

25
...Domain Pengurusan
Pengurusan sistem penyampaian melibatkan
perancangan, pemantauan dan pengawalan ke atas:

• kaedah

• media

Pengurusan maklumat melibatkan perancangan,

pemantauan dan pengawalan ke atas:

• pengumpulan

• pemindahan Domain
• pemprosesan 26
Domain Penilaian
Proses untuk menentukan kesesuaian dan keberkesanan
program pendidikan

Empat kategori:

• penilaian analisis masalah (peperiksaan dll)

• penilaian rujukan kriteria (penguasaan unit pelajaran)

• penilaian formatif (mengesan bagi penambahbaikan)

• penilaian sumatif (buat keputusan penggunaan)

Domain
27
...Domain Penilaian

Contoh aplikasi penilaian:

• penilaian pencapaian pelajar

• penilaian penggunaan media

• penilaian rekabentuk dan pembinaan bahan

• penilaian program atau projek media

Domain
28
Kepentingan domain
Menjadi asas dan struktur kepada bidang
teknologi instruksional.
(Seels and Richey, 1994)

Kurikulum memberi tumpuan kepada apa yang

hendak diajar, instruksional pula memberi
tumpuan kepada bagaimana hendak
mengajar.
(Snelbecker, 1974)

29
...Kepentingan domain
Untuk menghasilkan pengajaran/latihan
dan bahan pengajaran yang sistematik
dan berkesan.

Bahan pengajaran yang direkabentuk dan

dibina perlu dinilai, diguna dan diurus
supaya dapat meningkatkan prestasi
pengajaran dan pembelajaran.
(Yusup, 2002, hal. 260)30
...Kepentingan domain
Dalam bidang latihan industri, dapat
meningkatkan prestasi pekerja dan
produktiviti.

Dalam bidang ketenteraan, dapat

meningkatkan kemahiran anggota
tentera menggunakan teknologi
canggih.
(Yusup, 2002, hal. 260)31
 PERANAN TEKNOLOGI PENGAJARAN

2 PERSOALAN (Abdul Rahim Mohd

Saad, 1996)

1. Kesesuaian isi kandungan program

pendidikan dan latihan masa kini.

2. Kesesuaian kaedah p&p yang sedia ada

berbanding dengan teknologi masa kini.

32
 PERANAN TEKNOLOGI PENGAJARAN

Peranan :

1. Mengubah peringkat membuat

keputusan

2. Mengubah sistem atau pendekatan

pengajaran

3. Mengubah pengalaman pembelajaran

33
TERIMA
KASIH

34