Anda di halaman 1dari 47

SYOK

Dr. Susi Sembiring, SpAn


Emergency Block ( 17 )

Faculty of Medicine HKBP Nommensen University


Syok
 Syok adalah kumpulan gejala yang diakibatkan
oleh gangguan perfusi jaringan, yaitu aliran darah
ke organ tubuh tidak dapat mencukupi
kebutuhannya. Gangguan perfusi tersebut
mengakibatkan jaringan kekurangan oksigen dan
nutrisi yang dibutuhkan untuk pembentukan energi
sehingga timbul gejala seluler yang mula-mula
reversibel dan apabila keadaan syok berlangsung
lama menjadi ireversibel.
Cardiac output turun
Perfusi tidak memadai,
Jaringan rusak
Guyton

Perfusi organ vital tak


memadai/sel organ vital gagal
memakai oksigen
Mc Lean

SHOCK
Inadequate vital
organ perfusion
Patofisiologi
 Ketidakcukupan perfusi organ dan oksigenasi
DO2 = Oksigen Content X Cardiac Output
( CaO2) X (CO )
CaO2 : Hb x 1,37 x SaO2 + ( PaO2 x 0,003)
SaO2 : tergantung pd airway dan breathing
CO dan Hb adalah faktor sirkulasi
VO2 = CO X(CaO2- CvO2) x 10
CvO2 = Hb X SvO2 + ( PvO2 x 0,003)
Review hemodinamik
 Stroke volume (SV) merupakan jumlah darah
 yang dipompakan setiap kontraksi ventrikel kiri
 Curah jantung(CO) merupakan jumlah darah
 menuju aorta setiap menit CO = SVxHR
 Tekanan arteri rata-rata (MAP) adalah produk
 curah jantung dan resistensi vaskular sistemik (SVR)
MAP =COxSVR.
 Sistem saraf simpatis mempertahankan
 resistensi pembuluh darah melalui vasokontriksi
 dan vasodilatasi. Peningkatan stimulasi SSS
 vasokontriksi, SVR
Shock Classification of Pump Failure and
Peripheral Failure ( anderson 1999)

Pump Cardiogenic
failure PE
Tamponade
T ension Pneumothorak

Inadequate Blood loss


CO Plasma loss
True Saline loss
hipovolemia Dehidration

Peripepheral Sepsis
circ. failure Neurogenic
Apparent
hipovolemia Adrenal insufisiensi
Anaphylaxis
 Shock hipovolemik disebabkan kurangnya
volume darah intravaskular
 Shock kardiogenik disebabkan kegagalan
jantung untuk memompakan darah
 Shock sepsis disebabkan produksi toksin--
infeksi
 Shock neurogenik disebabkan perubahan
perubahan tegangan vaskuler
 Shock anaphylactic disebabkan reaksi
imunologik
Nafas cepat
Kulit dingin, pucat,basah, sianosis
Tanda Capillary refill time > 2dtk
Klinis Nadi cepat
Tekanan darah < 90-100 mmHg
Syok Kesadaran gelisah
Pulse pressure menyempit
JVP menurun
Produksi urin < 0,5 ml/kg/jam

Every patient of cool trauma and takikardi assumed to


experience of proven shok until on the contrary
Tanda
klinis  GANGGUAN PERFUSI PERIFER
Raba telapak tangan
Hangat, Kering, Merah : NORMAL
Dingin, Basah, Pucat : SHOCK
Tekan - lepas ujung kuku / telapak tangan
Merah kembali < 2 detik : NORMAL
> 2 detik : ShOCK
( Bandingkan dengan tangan pemeriksa )

 NADI MENINGKAT : raba nadi radialis


Nadi < 100 : NORMAL
Nadi > 100 : SHOCK

 TEKANAN DARAH MENURUN


Sistolik > 100 : NORMAL
Sistolik < 100 : SHOCK
GANGGUAN PERFUSI ORGAN
selama shock

 GINJAL
 oliguria terjadi pada loss 15-20% EBV
 anuria pada > 30% EBV

 KORONER
 perubahan segmen ST (elevasi atau depresi)

 OTAK
 gangguan kesadaran / coma atau gelisah
pada loss > 30% EBV
PENDERITA TRAUMA

AKRAL DINGIN
TAKIKARDIA

ShOcK
Perlu tranfusi

Venous Ca rdia c
Return Output
Proses Produksi Energi

Glukosa + O2  H2O + CO2 + 38 ATP

Glukosa tanpa O2  Lactic Acid + 2 ATP


(Anerobik)
Faktor Yang Penting Dari Sistem Sirkulasi

Tekanan darah
Karena diperlukan pressure yang cukup
untuk perfusi organ

Cardiac output
Karena diperlukan perfusi yang cukup
untuk oksigenasi organ
CELLULAR / METABOLIC RESPONSE

Blood Loss

Inadequate
Perfusion
Cell injury
Further volume
alteration
Membrane changes

Fluid disturbance
change
Anaerobic
metabolism
Further circulation Organ
changes dysfunction
MEKANISME PENYELAMATAN
PERFUSI OTAK DAN JANTUNG

NORMAL Otak + Jantung

Kulit, otot, ginjal,


viscera

HIPOVOLEMIA Otak + Jantung

Kulit, otot, ginjal,


viscera
SELECTIVE
VASOCONSTRICTION

ISCHEMIA
Metabolisme a naerobik-
Asidosi asam laktat
HEMORRHAGIC

SHOCK
(TRAUMA)
TENSION
PN. THORAX
NON
HEMMORRHAGIC NEUROGENIK

KARDIOGENIK

SEPTIC
Shock Karena Trauma

Perdarahan
Paling sering

Non perdarahan
Kardiogenik
Pneumotorak tension
Neurogenik
Septik

Membedakan :
Riwayat kejadian
Pemeriksaan fisik
Pemeriksaan tambahan
ShOcK NON PERDARAHAN

Kardiogenik
Riwayat kejadian
Trauma torak : tumpul, tajam
Disfungsi miokard
Kontusio, disritmia, emboli udara,
infark, tamponade
EKG monitoring
Ultrasonografi
Pemasangan CVP
Pemeriksaan laboratorium
Perikardiosentesis
…….ShOcK KARDIOGENIK

Tamponade Jantung

Trauma torak : tajam, tumpul


Takikardia
Hipotensi/syok
Vena leher meninggi
Suara jantung menjauh
EKG low voltage
Ultra sonografi
Perikardiosentesis
……………ShOcK NON PERDARAHAN

Pneumotorak tension
Mirip tamponade jantung
Peningkatan tekanan intra pleural
Pergeseran mediastinum
Venous return 
Pre load 
Cardiac output 
Pergeseran trakhea
Paru kolaps, suara napas hilang
Perkusi hipersonor
Dekompresi pleura
Tehnik ?
Jarum
Landmark ?
Chest tube
……. ShOcK NON PERDARAHAN

Septik
Jarang pada awal trauma
Fase awal
Kulit hangat
Tekanan nadi lebar
Bila tak febris, sulit dibedakan
dgn syok hipovolemik
Kontaminasi perforasi usus
(trauma abdomen)
……. ShOcK NON PERDARAHAN

Neurogenik
Perdarahan otak  tak shock !!!
Cedera tulang leher (spinal cord)
Kehilangan tonus simpatis
Hipotensi
Vasodilatasi
Nadi 
Tekanan nadi lebar
Pemberian volume
Monitoring CVP
Vasopressor/Atropin
Classification of
shock
 Hypovolemic
 Distributive
 Cardiogenic
 Obstructive
 Dissociative
…Classification of shock

Hypovolemic
Haemorrhage
Diarrhoea
Burn

Distributive
Septic
Anaphylaxsis
Spinal cord injury
…Classification of shock
Cardiogenik
Arrythmias
Heart failure
Myocardial contusion/infarction

Obstructive
Tension pneumothorax
Cardiac tamponade
Haemopneumothorax

Dissociative
Profound anemia
Co poisoning
Table 1. ESTIMATED FLUID AND BLOOD LOSSES *)
Based on Patient’s Initial Presentation
(For a 70 kg man)
CLASS I CLASS II CLASS III CLASS IV

Blood Loss (mL) Up to 750 750 – 1500 1500 – 2000 > 2000

Blood Loss
Up to 15% 15 – 30 % 30 – 40 % > 40 %
(% Blood Vol)

Pulse Rate < 100 > 100 > 120 > 140

Blood Pressure Normal Normal  

Pulse Pressure Normal or    

Respiratory Rate 14 – 20 20 – 30 30 – 40 > 35

Urinary Output (ml/hr) > 30 20 – 30 5 – 15 Negligible

Anxious, Confiused,
CNS / Mental Status Slightly anxious Mildly anxious
confused lethargic

Fluid Replacement (3:1 Crystalloid and Crystalloid and


Crystalloid Crystalloid
Rule) blood blood
TRAUMA STATUS GIESECKE
untuk mentaksirkan jumlah perdarahan

TANDA TS - I TS - II TS - III

SESAK (-) RINGAN BERAT


NAFAS
TENSI N TURUN TTU

NADI CEPAT SANGAT CEPAT TTB

URINE N OLIGURIA ANURIA

KESADARAN N BINGUNG / COMA


KEHILANGAN S/D 10 % S/D 30% S/D 50%
DARAH
TRAUMA STATUS dari Giesecke (1991)
dan ACS (1993)

Class Lost EBV Tekanan darah Nadi Tanda lain

I <15 % Masih normal Agak gelisah


( < 10 ml/kg ) Hipotensi postural + < 100 Nafas 14 – 20
Sistolik + tetap

II 15 – 30 % Diastolik naik >100 Agak gelisah


( 10-20 ml/kg ) TekananNadi turun Nafas 20 – 30
Hipotensi postural
Cap.refill lambat
III 30 – 40 % Sistolik turun >120 Oliguria
(20 – 30 ml/kg ) Gelisah/bingung
Nafas 30 – 40

IV > 40 % Sistoliksangat turun > 140 Kulit dingin ke-abu-abuan


( > 30 ml/kg ) Anuria
Bingung/lethargy
Tata-laksana
mengatasi perdarahan hebat

 Airway
 Breathing
 Circulation and hemorrhage
control

 Shock position
 Replace blood loss
 Stop / minimize the bleeding process
Apa yang harus dilakukan ?

Pertahankan jalan nafas tetap


bebas /Bebaskan jalan nafas
Pasien shock
Posisi shock + O2 Mask 8 lpm

Pasang infus cepat Sample darah


RL/NaCl 0,9 % 1000-2000 ml cepat sambil menghitung EBL

Evaluasi, perfusi, nadi, tekanan darah setelah tiap botol habis


Posisi Shock

Angkat
kedua
tungkai

300 – 500 cc
darah dari kaki
pindah keirkulasi
sentral
Teknik hemodilusi
* CEPAT MENGATASI SHOCK
* TIDAK MENUNGGU DARAH TERSEDIA
* * PADA PERDARAHAN < 30 %
MAMPU MENIADAKAN TRANFUSI
* * PADA PERDARAHAN 30 - 50 % ma mpu
MENGURANGI JUMLAH PASIEN ya ng perlu
tra nfusi
* * PADA PERDARAHAN > 50 % ma mpu
MENGURANGI JUMLAH TRANFUSI ya ng
Diberikan untuk pa sien

Tra nfusi diberika n sa mpa i


JUST OVER THE CRITICAL LEVEL
Seberapa rendah Hb yang masih CUKUP

1. Untuk tetap hidup (viable)


2. Untuk kembali sembuh
3. Untuk kembali hidup normal
Hb = 12
SPECIAL CASE
Hb = 10 tua > 60 th,
sepsis, DM,
OPTIMAL
Hb = 8 mungkin tdk
stroke, PJK
TOLERABLE perlu tra nfusi
Mungkin perlu
Hb = 5 tranfusi
CRITICAL
Perlu tranfusi

Venous Ca rdia c
PERDARAHAN
( SHOCK )

KRISTALOID ? TRANSFUSI ?
( RL / PZ )
INGAT ! PADA
MUDAH PERDARAHAN : Hb > 8
MARAH NADI MASIH
AMAN MAMPU BERDENYUT
2XN
LAKUKAN
HEMODILUSI TRANSPORT O2
RL / PZ 2 – 3 X KE JARINGAN
VOL. DARAH YG HILANG CUKUP

HEMODINAMIK KOLOID ?
LABIL ? CHECK Hb SETIAP
MAHAL ? PRA TRANSF !
MEMBANTU STABILISASI
HEMODINAMIK
S/D

SUMBER PERDARAHAN
DIATASI
PASIEN SHOCK, ”dehidrasi”
DEFISIT 5000 ml, BB 50 kg
Langkah 1 :
INFUS SUPER CEPAT
20 ml X 50 kg = 1000 ml RL
dalam 30-60 menit Langkah 2 :
INFUS CEPAT 50% SISA “R”
dalam 8 jam : 2000 ml RL
ditambah
MAINTENANCE 8 jam
8/24 X 2500 = 800 ml
500 ml RD
Langkah 3 : 300 ml D5%
INFUS LAMBAT 50% SISA “R”
dalam 16 jam : 2000 cc RL
ditambah
MAINTENANCE 16 jam
16/24 X 2500 = 1700 ml
500 ml RD Kasus
1200 ml D5%
Perlu puasa
Menentuka n Dera ja t Dehidra si

KRITERIA PIERCE
Geja la Ring a n Sed a ng Bera t
(Def. : 3-5 % BB) (6-8 % BB) (> 10 BB)
Turgor kulit Berkura ng Turun Sa ng a t turun
Lid a h N Kecil-Keriput Kecil-keriput
Luna k Luna k
Ma ta N Cowong Sa nga t c owong
Ub un-ub un N Ce kung Sa ng a t ce kung

Ra sa ha us + + +

Na d i N/ Ta k te ra b a
Lem a h kecil

Te nsi N/ N/turun

Urine Peka t (-)


KASUS
SHOCK –
DEHIDRASI
MISAL – 50 KG DEFISIT 10 % BB = 10 % X 50 kg = 5 LT
SHOCK = 5000 CC

GROJOK RL
1000 CC / 30I

CHECK HD

BAIK BURUK
ULANGI RL
1000 CC / 30I
CHECK HD

GROJOK – STOP !
BAIK BURUK
DIBUAT MAINTENANCE
= ( 5000 – 1000 )
= 4000 CC
ULANG
1000 / 30I
DIBAGI DUA
CHECK HD
DST
2000/ 8 J 2000/ 16 J
Laki-laki 50 th KP Fisik baik Tensi/Nadi baik
Riwayat alergi (-) sesak (-) asthma (-)
disuntik streptomycine - Penicillin
Shock : nadi kecil cepat perfusi dingin pucat basah,
sesak hebat, pasien gelisah

SHOCK ANAFILAKSIS

MENDADAK, TAK DAPAT DIRAMALKAN


KEMATIAN DALAM WAKTU SINGKAT

SHOCK (HIPOVOLEMIK)
GAGAL NAFAS AKUT
REAKSI ANAFILAKTIK
1. Adrenalin (1 ampul = 1 mg ) iv – im – sc - sl - transtracheal - et
Berat : 0.50 - 1 ampul
Sedang : 0.25 – 0.50 ampul
Ringan : tanpa shock - tidak perlu

2. Baringkan penderita, kedua tungkai angkat keatas (Shock Position)


Jaga jalan nafas tetap bebas
O2 masker 10 lpm, bila ada.
Siap Ambu Bag, siap beri nafas buatan , siap RJPO
LIHAT : gerak dada, ada nafas ?
DENGAR : suara nafas, tensi. Ada nafas ? Shock ?
RABA : hawa nafas, perfusi perifer. Ada nafas ? Shock?
Pasang Infus : RL/ PZ grojok 500-1000 cc

3. 5-10 menit kemudian


k/p ulangi Adrenalin
Beri Oradexon iv 1-2 cc
atau Dexamethason 100-200mg im
Avil/ Delladryl 1 cc im, hati-2 tensi turun lagi

4. Bila ada wheezing beri aminofilin iv pelan 5-10 cc ( 1Ampul )


Hati-hati bila tensi < 100 mmHg, K/P pemberian dg titrasi.
SHOCK
(hipovolemik, kardiogenik)
|
asidosis metabolik
|

Rumus (lama) jangan diberi


Terapi Na-bik : 1/3 x BB x BE Na-bikarbonat
tidak berlaku untuk shock

Na-bikarbonat hanya untuk koreksi bila :


- pH < 7.20 (naikkan jadi > 7.20)
- BE > -10 ( naikkan jadi -5 )
MACAM – MACAM
CAIRAN INFUS

MENGANDUNG

ELEKTROLIT
( KRISTALOID )

KALORI

RL PROTEIN
PZ D–5
D – 10
D – 20 LEMAK

RD – 5 TRIPAREN PLASMA
RL – D – 5 TRIOFUSIN AMINOVEL EXPANDER
PZ – D – 5 MARTOS AMINOFUSIN
POTACOL – R TUTOFUSIN INTRALIPID
DLL
EXPAFUSIN
DEXTRAN
HEMACEL
ELEKTR – KALORI
HES
RESUME shock
hipovolemik

perdarahan %EBV dehidrasi %BB


EBV: 70 ml/ kg.BB

blood loss fluid loss


estimation estimation
trauma status Pierce

< 15% 15-30% 30-40% >40%

3-5% BB 5-8% BB 8-10% BB


PASIEN DATANG

tegur sapa
•Disimpulkan
• Dipikirkan
• Disiapkan Alat
AIRWAY • Diterapkan
• Dievaluasi
periksa Disimpulkan

BREATHING
Dipikirkan
Disiapkan
LIHAT Alat
Diterapkan
Dievaluasi
RABA
Disimpulkan
DENGAR CIRCULATE Dipikirkan
Disiapkan
Alat
Diterapkan
Dievaluasi

Disimpulkan

DISABILITY
Dipikirkan
Disiapkan
Alat
Diterapkan
Dievaluasi
C - circulation

ada/ normal tidak normal berhenti


 Kulit dingin, pucat,
berkeringat, sianosis
 Capillary refill time Bebaskan airway
> 2 detik
 Nadi cepat > 100

• Pertahankan airway bebas


• Oksigen masker
shock

• Pertahankan airway bebas


• Oksigen- k/p nafas dibantu
• Shock position Nafas buatan

• Pasang infuse double Pijat jantung


• Sample darah ( RJPO )
AVPU
D - kesadaran GCS
PUPIL

ada/ normal tidak ada koma


menurun berat

awake tidak normal


allert (kesadaran menurun)

ringan sedang

Bebaskan airway

Check nafas
• Pertahankan
airway tetap bebas
• Oksigen masker Check nadi carotis
Terima Kasih

Anda mungkin juga menyukai