PERANAN OTAK

1
 PENGENALAN

Pada akhir sesi, pelajar dapat:

 mengenalpasti konsep pemikiran.

 mengenalpasti kepentingan manusia BERFIKIR.

 membezakan struktur & fungsi otak manusia.

 membuat perbandingan antara OTAK dan

MINDA.

2
 KONSEP PEMIKIRAN
 John Dewey (1933) – “Pemikiran ialah perilaku
menyelesaikan masalah”.
 Edward de Bono – “Thinking is the operating skill
with which intelligence acts upon experience (for a
purpose)”.
 Vincent R. Ruggiero (2004) – Thinking is any mental
activity that helps formulate or solve a problem, make
decisions or fulfill a desire to understand. It is
searching for answers, reaching for meaning.

3
AKTIVITI MENTAL DALAM PROSES
PEMIKIRAN (RUGGIERO, 2004)
 Pemerhatian teliti
 Mengingat
 Imaginasi
 Menanya
 Menterjemah
 Menilai
 Mempertimbangkan dan lain-lain
Kombinasi aktiviti di atas digunakan semasa
menyelesaikan masalah /membuat keputusan.

4
 PEMIKIRAN
(John Arul Phillips, 1997)

Satu proses mental yang

memerlukan pengetahuan

Melibatkan pengolahan
kemahiran-kemahiran mental
tertentu
“PEMIKIRAN” Ditujukan ke arah penyelesaian
masalah

Tingkah laku dihasilkan

Merupakan sikap
5
 KEPENTINGAN PEMIKIRAN
 Untuk menyelesaikan masalah kehidupan
 Membuat keputusan
 Mendapat perspektif mendalam dan baru
tentang sesuatu yang kita percaya
 Mencari pengetahuan, makna dan tujuan
 Menghasilkan sesuatu
 Mengawal tingkahlaku dan sikap

6
 Keunikan Otak
 Otak adalah organ pertama dijadikan apabila
janin terjadi.
 Pembinaan otak bermula dari hari keenam
dalam kandungan ibu.
 Otak dianggap sebagai the unique
competencies of the human – kehebatan
manusia yang unik
 2% daripada berat badan
7
 Enam Kehebatan Otak - NURY
1. Keupayaan meningkat pancaindera.
2. Menggunakan maklumat dan stimulasi.
3. Mempunyai “deria keenam”- sixth sense
4. Mengumpul pengalaman yang lalu.
5. Berupaya membuat penilaian, perancangan
dan cetusan idea.
6. Mampu percaya kepada sesuatu yang ghaib.

8
 Perkembangan Otak
 Perkembangan otak berlaku dengan pesat
mengikut potensi pembesaran normal.
 25% tahap pencapaian pada waktu lahir.
 50% tahap pencapaian pada usia 6 bulan.
 85% tahap pencapaian pada usia 3 tahun
 95% tahap pencapaian pada usia 6 tahun
 Usia 3 – 6 adalah masa penting bagi
perkembangan otak kanak-kanak.

9
 Saraf Tunjang
 Sistem saraf: saraf pusat (otak dan saraf tunjang) dan
saraf periferi.
 Saraf tunjang di akhiri dengan saraf peri-peri.
 Saraf tunjang membawa semua maklumat dan isyarat
ke otak dan dari otak.
 Sebarang kerosakan kepada mana-mana saraf tunjang
menyebabkan sensori atau pengawalan motor tidak
dihantar ke otak.
 Sistem saraf pula mendapat bantuan daripada
bahagian tubuh lain seperti otot, jantung, ginjal dan
lain-lain.
10
 Komposisi Otak
 Otak terdiri daripada gray matter (40%) dan white matter (60%)
yang terkandung dalam tengkorak kepala.

 Sel otak termasuk neurons dan glial cells.

 Otak mempunyai 3 bahagian utama:

 the cerebrum,

 the cerebellum, and

 the brain stem (medulla).

 Otak memerlukan 20% bekalan oksigen dan 20% aliran darah.

Kegagalan memperolehi oksigen selama 3-5 minit, akan
mematikan sel otak.
11
 Sel Otak
 Otak dan saraf tunjang dibentuk oleh banyak sel
termasuk neuron dan glial.

 “Neuron”
 Juga disebut ‘grey matter’ @ sel saraf.
 Berfungsi untuk menghantar dan menerima isyarat
kepada dan daripada otak dan sistem saraf.

 “ Glial”
 ianya 10 kali ganda lebih banyak dari neuron.
 Neuron membawa maklumat dan glia membantu proses
ini.

12
 Badan sel (soma) mempunyai nukleus yang mengawal fungsi sel.
 Axon ialah bahagian sel yang memanjang. Ia berfungsi untuk membawa
impulse dari badan sel.
 Dendrite adalah struktur beranting yang menerima isyarat.
 Synapse adalah gap di antara axon terminal dengan sel penerima.
13
 Glial Cells
 90% sel otak dibentuk oleh Glial Cells.

 Ia tidak membawa impulse tetapi menjalankan

beberapa fungsi penting seperti:
 Mencerna bahagian sel yang mati
 Menghasilkan myelin (lapisan lemak yang
meningkatkan kelajuan penghantaran maklumat)
 Menyediakan keperluan neuron

14
 Struktur Otak
 Otak mempunyai 3
bahagian utama
mengikut fungsi:
 Cerebrum
 Cerebellum
 Brain Stem (Medulla
oblongata)

15
 Cerebral Cortex (Cerebrum)
 Bahagian otak ini adalah yang terbesar.
 Bahagian ini mengawal sebahagian besar fungsi-fungsi
otak seperti aktiviti kecerdasan (fungsi kognitif),
pengalaman yang berlaku secara sedar, ingatan,
emosi,mengawal bahasa, ‘artistry’ dan pendengaran.
 Bahagian ini boleh dibahagi kepada 2 hemisfera:
 Hemisfera kanan: mengawal bahagian kiri badan
 Hemisfera kiri: mengawal bahagian kanan badan
 Corpus Callosum - Penyambung komunikasi di antara
hemisfera kanan dan kiri otak.
16
 Cerebellum
 Terletak di bawah cerebrum dan di belakang medulla.

 Ia mengawal keseimbangan, posture, pergerakan dan

koordinasi otot serta keseluruhan aktiviti motor.

 Bahagian inilah yang membolehkan pemain piano

mendendangkan lagu dengan lancar.

 Kerosakan menyebabkan mengganggu pergerakan

yang halus dan perimbangan badan. (Sindrom
mabuk-ditumbuk)
17
 Medulla Oblongata
 Terletak di hujung atas saraf tunjang.
 Di sini gentian motor bersilang kedudukan di
badan dengan di otak.( kiri ke kanan)
 Mengawal fungsi automatik seperti
pernafasan, penghadaman, pergerakan refleks
dan denyut jantung.
 Kegagalan medula berfungsi akan
menyebabkan kelumpuhan.
18
 MINDA
 Entiti yang berbeza daripada OTAK.
 Suatu bentuk tenaga bukan organ.
 Melibatkan keseluruhan daripada fikiran, tanggapan, persepsi,
memori, mimpi dsb (Betchel, 1988) .
 Dianggap sebagai keupayaan kognitif seperti kebolehan
berfikir & menaakul.
 Juga pusat kawalan bagi EMOSI (gembira, bahagia, risau,
sedih, takut dll.)
 Berkait rapat dengan perkembangan kesihatan MENTAL
(secara langsung) & kesihatan FIZIKAL (secara tidak
langsung). 19
 MINDA
 Betts (1971) – gabungan antara perlakuan yang meningkatkan
PENGETAHUAN (ingatan, imaginasi, diskriminasi,
perbandingan & alasan) dengan perlakuan yang melibatkan
PERASAAN (takut, sayang, sedih & seronok) serta
melibatkan perlakuan yang menunjukkan KEHENDAK
(memilih).
 Kesemua proses ini menjadi satu aliran perlakuan yang
dilakukan oleh MINDA dalam menjalankan tugasnya.
 MINDA yang berjaya (dalam tugasnya) adalah apabila
kesemua aktiviti mental itu bekerjasama secara HARMONI.

20
 MINDA
 Menurut pakar sains saraf, minda boleh dibahagikan
kepada:
 MINDA sedar – apabila kita sedang berfikir tentang
sesuatu perkara & ia akan diaktifkan ketika kita sedang
sedar.
 MINDA bawah sedar – aktiviti yang berlaku secara tidak
sedar tanpa kehendak kita iaitu spontan, otomatik &
daripada pengalaman lepas.
 Newton & Einstein (1986) – MINDA manusia yang
dirangsang oleh IMAGINASI dapat menghasilkan
IDEA-IDEA yang KREATIF.
21
 BEZA ANTARA OTAK DAN MINDA
OTAK MINDA/AKAL
Organ yang terletak di dalam Kualiti pemikiran yang dihasilkan oleh
kepala. OTAK.

makanan (berkhasiat) + oksigen Pelajaran (ILMU PENGETAHUAN) +

(yg cukup) OTAK berfungsi Pengalaman + kekerapan kita berfikir
dengan sempurna. secara positif MINDA yang
SIHAT

- OTAK & MINDA mengalami perubahan fizikal sebagai tindak balas kepada
persekitaran.
- OTAK & MINDA saling berkait antara satu sama lain.
- OTAK tidak membina MINDA tetapi MINDA berfungsi melalui OTAK.
- OTAK sebenarnya menyimpan MINDA di tempat yang tidak kita ketahui!
22
 RUMUSAN
 Sebagai manusia, kita patut bersyukur kerana dikurniakan
OTAK & MINDA (AKAL).
 Kita hendaklah memanfaatkan kedua-duanya dengan sebaik-
baiknya.
 Neuron-neuron dalam OTAK boleh terganggu akibat
pengambilan ubat-ubat tertentu, penyakit & faktor
persekitaran, kehidupan yang kurang sempurna (cth:
penglibatan dalam aktiviti-aktiviti yang kurang sihat, kurang
minat & kesediaan untuk belajar).
 Fungsi OTAK boleh dikuatkan & dipulihkan dengan
mengamalkan gaya hidup yang sihat.
 Jika manusia tidak menggunakan OTAKnya, mereka mungkin
kehilangan kebolehan untuk berfikir. 23