Integral Tak
Wajar
b
b b
b
c
(iii) f ( x ) dx f ( x ) dx f ( x ) dx
c
c b
lim f ( x ) dx lim f ( x ) dx
a a b c
c
Jika f ( x ) dx dan f ( x ) dx konvergen, maka f ( x ) dx konvergen
c
Contoh
2 0 dx
a. xe x dx b.
dx c.
2 2
4 (2 x 1) ( x 2 x 5)
Soal-soal latihan
Periksa kekonvergenan integral tak wajar berikut
dx 0 dx 1 1
b. e 4 x dx e x dx
a.
2
c. d. 2
0 4 x 1 x
x
x dx dx xdx dx
e. f. g. h.
(1 x 2 2
) ( x 2 16) x2 2 2 x 17
2 e x
Jika kontinu pada [a,b) dan lim f ( x ) maka
x b
b t
f ( x )dx lim f ( x )dx
a t b a
b c b t b
f ( x )dx f ( x)dx f ( x)dx lim f ( x)dx lim f ( x)dx
a a c t c a
sc s
I II
b
Jika I dan II ada dan berhingga maka integral tak wajar f ( x)dx
konvergen. a
Contoh Periksa kekonvergenan Integral Tak Wajar
1
ln x
x dx
0
Jawab :
ln x ln x
Karena fungsi f ( x ) tidak kontinu di x=0 dan lim
x x 0 x
maka
1 1
ln x ln x 1 2 1
0 x dx tlim 0
t
x
dx lim (ln x)
t 0 2
t
s 1 0 t 1 t
lim s ln | 1 s | 0 lim ( 2 0) t ln | 1 t |
s 1 s 1
1 ( ) ( 2) 1 ( )
2
2
x
lim dx lim x ln | 1 x | 2
t
t 1
t
1 x t 1
lim 2 t ln | 1 t | 2 1
s 1
2
x
0 1 x dx 1 1 2
2
x
maka integral tak wajar dx konvergen
0
1 x
Integral takwajar bisa juga muncul dalam bentuk gabungan dari dua jenis diatas,
yaitu batas pengintegralan takhingga dan integran tak hingga pada batas
pengintegralan. Contoh Periksa kekonvergenan integral tak wajar
x
1 x dx
0
Jawab :
Integral diatas merupakan integral tak wajar karena
- batas atas integral tak hingga
- integran tak hingga di x = 1 yang terletak didalam selang pengintegralan
sehingga 1 2
x x x x
1 x dx
0
0
1 x
dx
1
1 x
dx 2
1 x
dx
Soal-soal latihan
1
x dx 1 dx 1 dx
1
dx
a. 2 b. 1 d.
c.
x 1 x 1 x2
1 x
3 0
2 1
0
x dx 3
dx
e. 2 f.
2
x 7 x 10 0
x ln x