1

TFH2A3 – Matematika Rekayasa I

TRANSFORMASI
LAPLACE

MMS-SWI-BAL
Teknik Fisika (FTE)
 2

• Pergeseran sumbu s
• TL dari Fungsi Tangga
• Fungsi Delta Diract

2
 3

Pergeseran terhadap sumbu s

Misal fungsi f(t) mempunyai transformasi Laplace, F(s) = L
at
( f(t) ), maka transformasi Laplace dari fungsi g(t) = e f(t) adalah
 st  at
 at  
L
e    e
f (t)  
e f (t) 
 dt
  0  
   s  a t
  e f ( t ) dt  F( s  a)
0

Transformasi Invers :
1 at
L  F s  a   e f (t)
 Contoh 4

g(t )  e 2t sin 3 t
Tentukan TL dari
3
f ( t )  sin 3 t  F( s )  2
s  9
2t
 g( t )  e f( t )

3
G( s )  F( s  2 ) 
s  2  2
 9


L e at f (t )   Fs  a
 5

Contoh
Tentukan Invers dari :
s s s  1 1
G( s )    
s
2
 2s  2 s  1 2
 1 s 
 1 2
 1 s 
 1 2
 1

s
F1( s) 
2  f1(t) = cos t
s  1
1
F2 ( s) 
2  f2(t) = - sin t
s  1

G(s) = F1(s+1) + F2(s+1) - t

 g(t) = e ( cos t – sin t )

5 4/23/21 Variabel Kompleks (MA 2113)

 6
Fungsi Tangga Satuan # 1
Fungsi tangga satuan u(t) didefinisikan sbb ( a  0 )
0 , t  a
u( t  a )  
1 , t  a 1

Misal L ( f(t) ) = F(s) dan diberikan fungsi

g(t) = f(t-a) u(t-a), maka TL dari g(t), G(s) ditentukan sebagai
berikut,
-as
G(s) = L [ f(t-a) u(t-a) ] = e F(s)

6 4/23/21 Variabel Kompleks (MA 2113)

 7
Fungsi Tangga Satuan
Transformasi invers : -as
L [ f(t-a) u(t-a) ] = e F(s)
L [ e F(s) ] = f(t-a) u(t-a)
-1 -as

TL dari u(t-a) ? Ambil f(t-a) = 1

 f(t) = 1 dan F(s) = 1/s
 as
e
L u t  a   
s
  as 
 1 e   u t  a 
L
 s 
 

7 4/23/21 Variabel Kompleks (MA 2113)

 8
Contoh # 1

Tentukan TL dari fungsi g( t ) = t u( t -2 )

Misalkan f(t-2) = t ,maka f(t) = t + 2
2 1
dan F( s )  2 
s s

-as Substitusikan y =
L [ f(t-a) u(t-a) ] = e F(s)
t–2

 2s  2s  12
G( s )  e F( s )  e 
 2  

s s

8 4/23/21 Variabel Kompleks (MA 2113)

 9
Contoh # 2
 s
e
Tentukan Invers dari G( s ) 
2
s  4
1  s
F( s )  2  G( s)  e F( s)
s  4
1

f( t )  sin 2 t
2
1
 f  t    sin 2 t   
2

L [ e F(s) ] = f(t-a) u(t-a)

-1 -as

1
g( t )  sin 2  t    u( t  )
2

9 4/23/21 Variabel Kompleks (MA 2113)

 10
TL Fungsi Tangga (1)
Misal diberikan fungsi
6 f(t) = 2 u(t)+(3t – 2)u(t – 1) – 5t u(t –2)
t<0  u(t) = u( t – 1) = u(t – 2) = 0
 f(t) = 0
3

2
0 < t < 1  u(t) = 1,u(t –1) = u(t -2) = 0
 f(t) = 2
1 2 3 1 < t < 2  u(t) = u(t –1) = 1, u(t –2) = 0
 f(t) = 2 + ( 3t – 2 ) = 3t
-4 t>2  u(t) = u(t – 1) = u(t – 2) = 1
 f(t) = 2 + ( 3t -2 ) – 5t = -2t
-6
0 ; t  0
2 ; 0  t  1

f( t )  
3 t ; 1  t  2

 2 t ; t  2
 11
Contoh
Nyatakan g(t) ke dalam suku-suku dari u(t –a ) dan Tentukan TL dari g(t)

0 ;t  0

g ( t )  1 ;0  t  2
t ;t  2


Fungsi g(t) dinyatakan dalam suku-suku dengan faktor u( t ) dan u ( t –2 )

g(t) = -0 u(t) +u(t) - u( t –2 ) + t u(t –2)

= u(t) + u( t –2 ) + ( t –2 ) u( t –2 )
2s 2s
1 e e
G( s )    2
s s s
 12
Contoh
Cari TL dari r(t) dan solusi masalah nilai awal :
y"  4 y'  4 y  r ( t ) ;
0 ;t  0

r ( t )  2t ; 0  t  1 ; y(0) y' (0 )  0
0 ;t  1


Fungsi r(t) dinyatakan dalam u(t) dan u(t-1)

r(t) = 2 t u(t)– 2 t u(t –1 )
= 2t u(t)– 2 ( t -1+1) u(t-1)
= 2t u(t) -2( t –1)u(t –1) -2u(t –1)
2  2  2s  s
L r  t       e
2 2
s  s 
 13
Contoh
Ambil TL pada kedua ruas :
L y" 4 y' 4 y   L r ( t )

L y "  4L y '  4L y   L r ( t )

2 2
L y "  s L( y )  s y(0)  y ' (0)  s L( y )
L y '  sL( y )  sy(0)  s L( y )

Misal L(y) = Y(s), maka

 2  2  2  2s  s

s  4s  4 
 Y( s )    e
  2  2 
s  s 

2  2  2s  s
Y s   2   2 e
s  s  2 2
 s  s  2
 2


 14
Contoh
2 A B C D
F( s)     
s
2
s  2  2 s
s
2 s  2 s  2  2

1 1 1 1
 2  2  2  2
s
s
2 s  2 s  2 2

  1 1  s
 2  2s e  s
G( s)    2  2 e
 2   2  s  2 2 

 s  s  2  2

 s

2 t
 1 t e Solusi : y(t) = f(t) – g(t)
f( t )     1  t
2 2 2

1 1  2  t  1 
g( t )  u t  1  ( t  1)   t  1 e 
2 2 
 15

Fungsi Delta Diract

Fungsi Delta Diract didefinisikan sbb :

 , t  a
( t  a )  
0 , t  a

Fungsi Delta Diract merupakan turunan dari fungsi tangga satuan, sehingga TL
dan Inversnya diberikan berikut :
L   t  a    L u ' ( t  a )
 sL u( t  a )  u( 0 )
 as
 e

L 1
e 
 as
  t  a 
 16

Contoh

Tentukan solusi masalah nilai awal :

y"2 y'2 y   t    ; y( 0 )  y' ( 0 )  0
L y" 2y'2y   L  t    

 2   s

s  2s  2 
 Y( s )  e
 
1
e
 s  s  sin t
Y( s )  e 2
2  s  1
s  2s  2 s  1 2
 1
1 t
 e sin t
s  1  2
 1
 t   
y( t )  e sin  t    u t   