1.

PENGENALAN

Pembangunan tidak seimbang dan tidak selaras di antara wilayah, negeri dan daerah memberi kesan dalam usaha Malaysia mencapai matlamat menjadi negara maju menjelang 2020. telah dilakukan Strategi pembangunan wilayah dilihat mampu mengatasi masalahketidakseimbangan antara Bandar dan luar Bandar. Oleh itu langkah agresif leh kerajaan untuk membendung masalah tersebut seawal !ancangan Malaysia "edua #$%&$'$%&().

Strategi pembangunan wilayah bertujuan untuk merapatkan lagi perhubungan antara negeri dengan cara mengurangkan jurang perbe*aan ek n mi dan struktur antara wilayah. Strategi ini dilaksanakan berasaskan keupayaan tiap'tiap wilayah bagi pembangunan pertanian dan perusahaan terutama di negeri yang kurang maju untuk menjamin supaya pembangunan negara secara keseluruhannya adalah tumbuh dengan baik dan seimbang. Melalui peranan +embaga "emajuan ,ilayah usaha pembasmian kemiskinan ditumpukan kepada empat strategi pembangunan wilayah iaitu $) Strategi Pembangunan -anah .an Sumber /sli 2) Strategi Pembangunan In Situ +uar Bandar 0) Strategi Penyebaran 1ndustri 2) Mengurbanisasikan "awasan +uar Bandar .an Pembentukan Pusat Pertumbuhan 3ang Baru. 4mpat strategi yang digariskan tersebut merupakan pendekatan yang dilakukan leh pihak "erajaan yang bertujuan untuk menambahkan daya pengeluaran pertanian negeri kurang maju, memajukan kemudahan infrastruktur, mendirikan pusat pembangunan baru, menggalakkan pembangunan perusahaan yang akan membawa kebaikan untuk semua pihak dan yang paling penting adalah untuk membantu pr ses pertumbuhan wilayah di Malaysia.

2.0

STRATEGI-STRATEGI PEMBANGUNAN WILAYAH YANG DILAKSANAKAN DALAM MEMBANTU PROSES PERTUMBUHAN WILAYAH DI MALAYSIA

2.1

Strategi Pe !a"g#"a" Ta"a$ Da" S# !er A%&i

Strategi ini merupakan strategi yang utama kerana kerajaan pada masa hadapan cuba untuk mengarah dan mengalihkan letakan pertumbuhan dalam sekt r pertanian, perkilangan dan perkhidmatan ke wilayah yang kurang maju. Pembangunan tanah adalah merupakan aspek penting, dalam usaha untuk menambahkan hasil pengeluaran negara amnya dan menambahkan hasil pertanian serta meninggikan taraf hidup penduduk luar bandar khasnya. Oleh yang demikian, adalah mustahak perancangan dan pelaksanaan pembangunan tanah diberikan perhatian yang sewajarnya.

"epentingan satu pembangunan tanah yang dirancang dengan teliti mula disedari leh "erajaan 5egeri dan Persekutuan pada awal tahun $%(( apabila perwakilan Bank /ntarabangsa membuat kajian tentang ek n mi Malaysia. Satu daripada cadangan perwakilan itu ialah perlunya satu kajian gunatanah yang menyeluruh mengenai aspek fi*ikal, ek n mi, s sial, ek l gi dan pentadbiran tanah sebagai mengatasi satu daripada kelemahan perancangan pembangunan tanah. (Ishak bin Khasiman. Penilaian Rancangan Pembangunan Kerajaan Negeri Kajian Kes: Daerah Batu Pahat. http://eprints.ptar.uitm.edu.m !

Pada bulan Og s $%(( satu jawatankuasa untuk menimbang dan merancang kawasan'kawasan baru untuk penempatan telah dibentuk. 6awatankuasa ini 2

menyedari pentingnya satu pembangunan tanah yang dirancang kerana kawasan kediaman rang' rang Melayu yang sedia ada kebanyakannya telah terlalu padat dan kurang kawasan untuk pembangunan di masa hadapan. .alam usaha untuk mengatasi masalah tersebut, satu langkah segera telah diambil di mana jawatankuasa ini menekankan perlunya sumberjaya tanah dinilai, diurus dan dibangunkan mengikut sebagaimana yang telah dirancang. (Ishak bin Khasiman. Penilaian Rancangan Pembangunan Kerajaan Negeri Kajian Kes: Daerah Batu Pahat. http://eprints.ptar.uitm.edu.m !

6awatankuasa ini mencadangkan perlunya kemudahan'kemudahan jalan, sek lah, pusat kesihatan dan lain'lain disediakan di kawasan rancangan baharu. Berikutan dengan itu, +embaga "emajuan -anah Persekutuan #74+./) telah ditubuhkan pada tahun $%(8 di bawah Ordinan "emajuan -anah #+and .e9el pment Ordinance $%(8) yang bertujuan untuk melaksanakan pembangunan tanah pada peringkat persekutuan, dan pada tahun $%(% +embaga Pembangunan -anah 5egara telah ditubuhkan di setiap negeri. (Ishak bin Khasiman. Penilaian Rancangan Pembangunan Kerajaan Negeri Kajian Kes: Daerah Batu Pahat. http://eprints.ptar.uitm.edu.m ! .i Malaysia umumnya, pembukaan dan pembangunan terhadap tanah adalah terletak di bawah perlaksanaan dua perbadanan kerajaan, iaitu /gensi Pembangunan -anah dan /gensi Pembangunan ,ilayah. Badan'badan yang bertanggungjawab di bawah /gensi Pembangunan -anah ialah 74+./, 74+:!/ #+embaga Penyatuan dan Pemulihan -anah Persekutuan) dan !1S./ #!ubber 1ndustry Smallh lders .e9el pment /uth rity). -ugas utama 74+./ adalah membuka dan memajukan tanah bagi tujuan kawasan perladangan dan menempatkan rakyat yang tidak bertanah atau memiliki tanah yang tersangat kecil dengan tujuan meningkatkan taraf hidup s si 'ek n mi pener ka. 74+:!/ pula mempunyai dua tugas utama iaitu, bagi memulihkan dan memajukan tanah sama ada melalui langkahnya sendiri dan dengan persetujuan Pihak Berkuasa 5egeri yang berkenaan atau atas permintaan Pihak Berkuasa 5egeri itu dan keduanya untuk memulih dan memajukan mana'mana tanah lain, atas permintaan tuanpunya tanah, dan mengikut syarat'syarat yang dipersetujui di antara tuan punya tanah dengan 74+:!/. ("atar Belakang. http://###.$elcra.c%m.m !

Manakala !1S./ pula bertanggungjawab melaksanakan pembaharuan pertanian yang dihasilkan daripada penyelidikan, bekerjasama dengan agensi'agensi lain yang bertanggungjawab dalam penyelidikan, pengembangan, pinjaman pertanian, pempr sesan dan pemasaran getah bagi mempercepatkan pr ses perm denan sekt r pekebun kecil, melaksanakan penanaman semula dan penanaman baru dengan kl n'kl n baru yang b leh mengeluarkan hasil yang tinggi melalui amalan agr n mi yang baik, memastikan bahawa sekt r pekebun kecil adalah dim denkan dari segala segi bagi membaiki keadaan ek n mi mereka, mendapatkan dan menyimpan perangkaan'perangkaan yang perlu berhubung dengan pembangunan sekt r pekebun kecil serta mengambil bahagian dalam apa' apa akti9iti yang ditentukan leh Menteri yang beranggungjawab dari semasa ke semasa berhubung dengan pembaikan dan kemajuan sekt r pekebun kecil. (&ungsi RISD'. http://###.risda.g%(.m ! Bagi agensi'agensi Pembangunan ,ilayah pula, ia ditubuhkan bagi memaju, menggalak, membantu dan mengusahakan pembangunan ek n mi, s sial, tempat tinggal, pertanian, perusahaan dan perladangan dalam kawasan wilayah, serta mengawal dan menyelaraskan kegiatan'kegiatan tersebut. -erdapat tujuh agensi Pembangunan ,ilayah yang bertanggungjawab melaksanakan tugas'tugas tersebut iaitu ./!/, "4-45;/<, "46O!/, "4S4./!, "4./, P4!./ dan 645;"/. .i sini f kus akan diberikan kepada peranan 74+./ dalam aspek pembangunan tanah sebagai pemangkin pertumbuhan wilayah. (Kemajuan )anah dan *ila ah. http://###.rurallink.g%(.m ! 74+./ merupakan sebuah agensi kerajaan yang dipertanggungjawabkan leh kerajaan untuk membangunkan kawasan luar bandar bagi memberi kemudahan yang lebih selesa kepada penduduk disamping meningkatkan s si 'ek n mi mereka. Pr gram membasmi kemiskinan dan meningkatkan taraf hidup penduduk luar Bandar dilakukan melalui kegiatan pembukaan tanah baru untuk dijadikan kawasan pertanian dan penempatan pener ka. 74+./ telah mengambil alih pengawalan institusi sepenuhnya sejak $%8( apabila ia telah menukarkan dasarnya daripada sebuah badan penasihat dan pemberi pinjaman kepada sebuah agensi pelaksanaan pembangunan. 74+./ ditubuhkan dengan matlamat untuk membuka tanah untuk tanaman dagangan dan penempatan baru, menempatkan mereka yang tidak memiliki tanah untuk meningkatkan taraf hidup mereka, mewujudkan pembangunan secara bersepadu termasuk menyediakan kemudahan awam seperti bekalan air, elektrik, sek lah, klinik 4

dan khidmat s k ngan untuk membaiki taraf ek n mi pener ka, mengadakan kegiatan s sial dan ker hanian bagi menggalakkan pener ka dan keluarga mereka menjadi warganegara yang pandai berdikari, maju, berpengetahuan dan bertanggungjawab serta turut serta dalam semua bidang dan menyediakan kemudahan dalam kegiatan pempr sesan, pemasaran, pengangkutan yang lain yang mampu memberi hasil yang lumayan kepada pener ka. #Penubuhan dan +atlamat. http://###.$elda.net.m !

Secara ringkasnya matlamat perancangan utama seperti yang dilakukan leh 74+./ ialah untuk mengatasi masalah pengangguran dan guna tenaga tidak penuh yang berleluasa di kawasan luar bandar= mengatasi masalah pemilikan dan pemecahan tanah yang tidak ek n mi= meningkatkan pendapatan penduduk luar bandar= memperbaiki taraf hidup masyarakat luar bandar= dan mewujudkan masyarakat luar bandar yang bersikap p sitif terhadap pembangunan, pr gresif, berdisiplin dan maju. Secara khusus, tujuan penubuhan 7elda ialah untuk membangunkan kawasan luar Bandar sebagai kawasan pertanian yang berdaya maju. (Dr. 'san 'li ,%lam -assan. +an$aatkan "adang &elda. .tusan +ala sia. /0 &ebruari /112! Melalui pembukaan tanah baru, g l ngan miskin dipindahkan ke skim pembangunan tanah baru. 74+./ memberi jaminan mana'mana pener ka yang tidak memiliki tanah memper leh tanah melalui skim tanah berkel mp k yang ditawarkan dan kehidupan yang lebih sempurna melalui akti9iti s si 'ek n mi yang dirancang. selia "awasan ini dilengkapi dengan kemudahan infrastruktur dan ditadbir leh +embaga "emajuan ,ilayah. +angkah ini melibatkan ekspl itasi tanah

secara besar'besaran dan satu c nt h terbaik skim ini ialah skim pertanian kelapa sawit dan getah leh 74+./. Melalui 74+./, telah lahir skim pertanian yang m den dan cekap yang berjaya mengubah taraf hidup pener ka. "ejayaan pertanian Melalui cara ini dicapai melalui kemudahan infrastruktur dan kemudahan asas.

g l ngan miskin dapat diperkasakan melalui ek n mi dan pem denan sekt r pertanian akan lebih mudah dilakukan apabila g l ngan miskin diberi sai* tanah yang mencukupi. (N%r 'ini -j. Idris. +%biliti S%sial Di Kalangan ,enerasi Kedua &elda. http://pkukm#eb.ukm.m ! Melalui matlamat yang dirancang, pada tahun 200&, 74+./ telah membuka 0$& tanah rancang di seluruh negara dengan jumlah pener ka seramai $$2,&2(. 5egeri Pahang merupakan negeri yang memiliki tanah rancangan 74+./ yang 5

terbesar berbanding negeri'negeri lain iaitu sebanyak $$( buah tanah rancangan dengan mempunyai 20,$&2 pener ka dengan keluasan tanaman $>2,228.(0 hektar. 1ni diikuti dengan negeri 6 h r dengan &0 buah tanah rancangan yang mempunyai 2&,880 pener ka dengan keluasan $$0,%(>.&$ hektar dan diikuti negeri'negeri lain di seluruh nagara. 5egeri Perlis merupakan negeri yang memiliki tanah rancangan 74+./ yang paling sedikit berbanding negeri'negeri lain iaitu hanya memiliki tiga buah tanah rancangan sahaja. ("%# Si%ng Khim. Sasaran Kerja &elda /113. http://eprints.utm.m ! !ancangan pembangunan tanah yang dilakukan pembasmian kemiskinan di kalangan petani. leh 74+./ sejak $%(8

adalah di antara strategi untuk pembangunan wilayah yang digubal kearah Pr gram pembangunan tanah ini membawa banyak manfaat kepada petani apabila sehingga $%%%, lebih $00,000 keluarga telah berjaya ditempatkan di (0% buah tanah rancangan. Setiap peserta rancangan diberikan tanah seluas 2.$ hektar atau $0 ekar yang ditanam dengan tanaman k m diti, sementara seluas suku ekar disediakan untuk tapak kediaman. "esan langsung daripada strategi pembangunan tanah ialah taraf hidup petani dapat ditingkatkan melalui akti9iti pertanian (N%r 'ini -j. Idris. +%biliti S%sial Di Kalangan ,enerasi Kedua &elda. http://pkukm#eb.ukm.m ! <asil pelaksanaan strategi ini didapati banyak kawasan tanah baru telah dimajukan. Sebagai c nt h sehingga kini 74+:!/ telah membuka lebih 22(,>&8 hektar tanah di seluruh negara membabitkan %0,000 peserta. "egiatan 74+./ dalam pembangunan tanah baru akan juga dis k ng leh +embaga "emajuan ,ilayah, Perbadanan "emajuan Pertanian 5egeri #P"P5) dan Perbadanan "emajuan 4k n mi 5egeri #P"45). (Rancangan +ala sia Kelima Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m ! .alam temp h !M+, +embaga "emajuan ,ilayah akan memajukan tanah seluas 2$,$00 hektar, P"P5 2%,000 hektar, dan P"45 $2,000 hektar. .i Sabah dan Sarawak, kira'kira %,800 hektar akan dimajukan leh +embaga "emajuan -anah 5egeri dan +embaga -abung ;etah Sabah. Seluas $&,(00 hektar lagi akan dimajukan melalui usahasama +embaga "emajuan ,ilayah dan sekt r swasta. (Rancangan +ala sia Kelima Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m ! <ari ini masyarakat pener ka 74+./ di 0$& rancangan tanah berjumlah kira' kira 2.> juta rang dan mewakili $(.8 peratus daripada keseluruhan penduduk negara ini. Mereka bukan sahaja telah membaiki kedudukan s si ek n mi mereka, 6

malah turut merubah landskap ge grafi negara.

(5uha$i6ah 'hmad 5aki.

)rans$%rmasi 7k%n%mi "uar Bandar +enerusi &7"D'. Bernama. 84 9g%s /181! Matlamat utama pelaksanaan strategi pembangunan tanah ialah untuk meningkatkan penghijrahan pendapatan masyarakat g l ngan desa ke pener ka Bandar selain kerana untuk mengurangkan tersebut penghijrahan

menyebabkan guna tenaga di kawasan luar Bandar adalah tidak mencukupi dan tidak efisien kerana hanya g l ngan tua sahaja yang menyumbang tenaga untuk kemajuan luar Bandar. .engan adanya strategi pembangunan tanah juga taraf hidup dan s si ek n mi penduduk luar Bandar telah meningkat dan mereka b leh dikatakan hidup mewah kerana hasil daripada ladang yang diusahakan tersebut. "eadaan ini secara tidak langsung menyebabkan berlakunya peningkatan "eluaran .alam 5egara "asar #".5") negeri tersebut yang mana hasil utama adalah pengeluaran pr duk pertanian daripada kemajuan yang dibawa leh 74+./, !1S./, 74+:!/. <al yang demikian menyebabkan kawasan'kawasan dan pekan berhampiran menerima kesan leh agensi'agensi pembangunan tanah tersebut seperti adanya kemudahan infrastruktur dan kemudahan asas yang lengkap #Sek lah, h spital dan lain'lain badan kerajaan mahupun bukan kerajaan) serta aspek'aspek p sitif lain yang mana f kus utama ialah untuk menggalakkan pertumbuhan dan pembangunan wilayah di negeri'negeri yang mundur. /spek kedua yang dapat dilihat dalam k nteks strategi pembangunan tanah dan sumber asli ialah kemajuan sumber galian perl mb ngan dan memulakan kegiatan perindustrian yang mana dari aspek sumber galian, perkembangan yang paling penting ialah adanya sumber minyak dan gas di dasar laut negeri Sabah, Sarawak, Pahang dan -erengganu yang dapat memberi sumbangan yang besar kepada ek n mi negeri tersebut. selain itu sumber galian lain seperti tembaga dan emas juga ditemui di -erengganu dan "elantan. (-asnah 'li. 7k%n%mi *ila ah )e%ri dan 'malan. 8::8! Bagi Sarawak, transf rmasi berlaku kerana adanya gas asli di luar pantai Sarawak iaitu Bintulu. Bandar Bintulu membangun dengan pesat kerana adanya sumber asli tersebut yang mana daripada sebuah kampung nelayan yang dikenali dengan hasil laut, Bintulu kini muncul sebagai Bandar antarabangsa. Sebuah l ji pempr sesan gas asli iaitu +5; Sdn. Bhd milik Petr nas telah dibina di Bintulu dan ia menjadi penggalak kepada pembangunan sekt r'sekt r lain sebagaimana pr jek 7

bandar baharu Samalaju di Bintulu yang mana bandar itu akan dimajukan di bawah beberapa fasa dengan fasa pertama melibatkan (,000 unit rumah. #Kerja Pr%jek Samalaju Bermula )ahun -adapan. .tusan +ala sia. 88 +ei /181! "erajaan negeri menubuhkan -aman Perindustrian Samalaju bagi

pembangunan industri berat yang merangkumi kilang p li silik n, kilang peleburan aluminium dan pembangunan Pelabuhan Samalaju. Selain unit kediaman dan pusat k mersial, perbandaran baharu itu akan dilengkapkan dengan kemudahan' kemudahan awam seperti sek lah, balai p lis, klinik dan prasarana rekreasi sebagai sebahagian daripada pembangunan " rid r -enaga B leh .iperbaharui Sarawak #Sc re). #Kerja Pr%jek Samalaju Bermula )ahun -adapan. .tusan +ala sia. 88 +ei /181! Strategi pembangunan tanah dan sumber asli menjadi pemangkin kepada pertumbuhan wilayah kerana apabila sesuatu industri dan sumber ek n mi wujud maka penempatan baru, peluang pekerjaan, kemudahan infrastruktur dan tarikan pelabur akan menjadi daya tarikan yang kuat untuk pertumbuhan wilayah negeri' negeri yang mundur tersebut.

2.2

Strategi Pe !a"g#"a" In Situ L#ar Ba"'ar

" nsep pembangunan pertanian secara bersepadu berasaskan pembangunan ;in situ; telah diperkenalkan pada tahun $%8( dengan pelaksanaan pr jek +embaga "emajuan Pertanian Muda #M/./ ' Muda /gricultural .e9el pment /uth rity) diikuti penubuhan +embaga "emajuan Pertanian "emubu #"/./ ' "emubu /gricultural .e9el pment /uth rity) pada tahun $%8&. Sejak tahun itu, k nsep pembangunan seumpama ini telah berkembang dengan penubuhan Pr jek Pembangunan Pertanian Bersepadu #1/./) hampir keseluruh negara. (I'D': Ka#asan Pembangunan Pertanian Bersepadu. http://###.m%a.g%(.m ! Pr gram pembangunan in<situ telah dilaksanakan melalui pr gram

pembangunan pertanian bersepadu #1/.P), yang bersifat ?kesepaduan@ iaitu mengabungjalinkan tenaga, sumber p tensi dan agensi seperti Pihak Berkuasa "emajuan Pekebun "ecil Perusahaan ;etah #!1S./), +embaga Pemasaran Pertanian Persekutuan #7/M/), Majuikan Sdn. Bhd. #M/6A1"/5), Maju -ernak 8

4nterprise #M/6A-4!5/"), +embaga Pertubuhan Peladang #+PP), M/!.4:, +embaga "emajuan Pertanian "emubu #"/./), +embaga "emajuan ,ilayah, +embaga "emajuan Pertanian Muda #M/./), 1nstitut Penyelidikan dan "emajuan Pertanian Malaysia #M/!.1) dan banyak lagi agensi yang terlibat dan bekerjasama bagi memajukan sekt r pertanian luar bandar dan seterusnya membasmi kemiskinan melalui penyelarasan, mengintergrasi, sejajar dengan Bersepadu. http://###.m%a.g%(.m ! Secara ringkasnya strategi pembangunan in situ luar Bandar merupakan strategi untuk meningkatkan pr dukti9iti pertanian yang sedia ada yang mana penempatan sedia ada tersebut dibangunkan dengan kemudahan infrasturktur khasnya di wilayah'wilayah yang mundur. Melaluinya, petempatan dim denkan dan perkhidmatan disediakan untuk meningkatkan keluaran serta taraf hidup penduduk desa. Salah satu agensi di bawah 1/.P ialah +embaga "emajuan Pertanian "emubu yang memperkenalkan k nsep +adang Merdeka iaitu satu k nsep pengurusan ladang secara k mersil dan berskala besar yang mana ianya berkepentingan dalam memerdekakan kumpulan sasar, merekabentuk ladang dengan sai* yang sesuai, berdaya maju dan membantu meningkatkan pendapatan peserta melalui hasil padi dan bukan padi, meningkatkan daya pr dukti9iti melalui pengurusan secara estet, penggunaan tenaga buruh yang efisien, penggunaan jentera ladang, penggunaan input pertanian secara berkesan dan menjimatkan. " nsep ini telah dilaksanakan pada $%%$ dengan pengurusan awal ( buah ladang seluas 2$$.&> hektar. Sehingga .isember 200( sebanyak $& buah ladang telah ditubuhkan dengan keluasan &2%.&8 hektar melibatkan 2,80% peserta. ("adang +erdeka. http://intranet.kada.g%(.m ! Mini estet padi atau Perladangan Berkel mp k pula menumpukan kepada pemuafakatan sekumpulan petani mengusahakan sawah di sesuatu kawasan bendang dengan bimbingan insentif daripada "/./ dan kemudahan kredit input pertanian daripada Pertubuhan Peladang "awasan #PP") yang dibayar balik setelah selesai musim penuaian. Sebilangan petani maju akan diberikan bimbingan intensif di bawah Pr jek $0tanBhektar bagi meningkatkan pengeluaran padi untuk dic nt hi leh petani lain. (K%m%diti Padi. http://###.kada.g%(.m ! bjektif pembangunan kawasan pertanian yang sedia ada. (I'D': Ka#asan Pembangunan Pertanian

/ntara pr gram pem denan yang dilakukan

leh "/./ ialah pem denan

sistem pengairan rumah'rumah pam dan peningkatan kecekapan dan keberkesanan bekalan air dan penekanan kepada penggunaan tekn l gi m den dan amalan pertanian baik. Pr gram lain termasuklah pengurusan rumpai, per sak dan penyakit tanaman secara bersepadu. "/./ mensasarkan pada akhir !M"% kadar pengeluaran padi dari seluruh kawasan "/./ akan ditingkatkan daripada 2.2> tanBhektar kepada (.00 tanBhektar bagi memb lehkan sumbangan "/./ kepada pengeluaran padi negara ditingkatkan 22(,000 tan setahun kepada 00&,000 tan setahun. ("adang +erdeka. http://intranet.kada.g%(.m ! Melalui k nsep +adang Merdeka ini juga satu m del ;%n $arm de(el%pment; iaitu mengubah amalan kerja yang tidak sistematik kepada satu budaya kerja yang menitikberatkan pengurusan berestet yang jauh lebih maju dan mempunyai daya pengeluaran yang tinggi diperkenalkan. Pr gram Pembangunan +adang Merdeka Padi merupakan pr gam "/./ yang berterusan yang dapat menyelesaikan banyak masalah. Melalui pr gram seumpamanya dapat menyelesaikan masalah seperti sai* l t tanah yang tidak ek n mik, masalah pengurusan air, pengurusan penyakit, pemasaran, kualiti dan sebagainya. ("adang +erdeka. http://intranet.kada.g%(.m ! Penilaian +adang Merdeka leh Penyelidik dari Ani9ersiti Atara Malaysia

mendapati keuntungan bersih adalah !M2,(88.$2Btan dan hasil di luar +adang Merdeka hanya >0C berbanding hasil dalam ladang merdeka. " nsep ini dilihat amat ek n mik bagi "/./ dan 5egara dari aspek peningkatan hasil dan nilai tambah kepada petani. ("adang +erdeka. http://intranet.kada.g%(.m ! Selain itu, kawasan Pembangunan Pertanian Bersepadu # 1/./ ) "emasin Semerak yang ditubuhkan pada $%>2 dengan Pembiayaan pinjaman kewangan Bank Pembangunan /sia juga telah dikenalipasti sebagai salah satu jelapang padi, ia diwujudkan bertujuan untuk mempercepatkan pembangunan in<situ luar Bandar secara bersepadu melalui penyediaan infrastukstur kawalan banjir, saliran dan kemudahan pengairan bagi meningkatkan pengeluaran hasil padi B pr dukti9iti ladang. 1/./ "emasin Semerak ini meliputi 8>,0(0 hektar kawasan +embah Sungai "emasin di 6ajahan " ta Bharu dan Bach k serta +embah Sungai Semerak di 6ajahan Pasir Puteh. Sehingga kini, dianggarkan 2,000 Kemasin Semerak. http://###.m%a.g%(.m ! rang petani yang bergiat aktif mengusahakan sawah padi di dalam kawasan 1/./ "emasin Semerak. (I'D'

10

Mulai !ancangan Malaysia "e -ujuh #$%%8'2000) dan dengan matlamat meng ptimumkan penggunaan sumber'sumber yang terhad, sk p pelaksanaan 1/./ telah dif kuskan kepada pembangunan kawasan jelapang padi negara. 1/./' 1/./ bukan jelapang padi, kecuali 1/./ Samarahan dan "alaka Saribas di Sarawak, telah ditutup dan hanya 1/./'1/./ Barat laut selang r, Seberang Perak, "erian Sg. Manik, "emasin Semerak, Pulau Pinang dan "4-/!/ yang melibatkan kawasan jelapang padi diteruskan pelaksanaannya.

Strategi pembangunan in situ juga dilaksanakan melalui pr gram saliran dan tali air serta pemulihan tanah dan penanaman semula. Pr jek saliran dan tali air bertujuan membaiki kawasan yang menghadapi masalah kemasukan air laut, banjir dan sentiasa ditakungi air agar dapat meningkatkan daya pengeluaran di kawasan tersebut. : nt hnya seluas $8%,$00 hektar tanah pertanian akan disediakan dengan kemudahan perparitan iaitu >>,000 hektar dimajukan di kawasan'kawasan 1/.P dan >$,$00 hektar di luar kawasan 1/.P. (Rancangan +ala sia Kelima Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m ! "emudahan perparitan ini akan dapat memulihkan kawasan seluas $$,$00 hektar untuk ditanam dengan kelapa sawit dan getah, 2%,%00 hektar untuk k k dan kelapa, dan >,$00 hektar untuk tanaman campuran. Selaras dengan pengeluaran padi masa hadapan yang akan ditumpukan di kawasan jelapang padi, pr gram pengairan akan ditumpukan di kawasan'kawasan tersebut. (Rancangan +ala sia Kelima Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m ! Selain itu, pr gram pemulihan dan penanaman semula dilaksanakan leh

!1S./ dan lain'lain agensi yang mana !1S./ akan menumpukan usaha'usaha penanaman semula secara mini estet dengan memberi penekanan kepada penanaman kelapa sawit. !1S./ akan menanam semula kira'kira $80,000 hektar kawasan'kawasan getah yang tidak pr duktif dengan kelapa sawit, getah yang berhasil tinggi dan tanaman'tanaman lain. Pr gram ini dijangka memberi faedah kepada kira'kira &0,000 keluarga. (Rancangan +ala sia Kelima. Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m ! Asaha'usaha pemulihan tanah akan terus ditumpukan kepada penyatuan dan pemulihan tanah terutamanya tanah terbiar. 74+:!/ akan memulih kawasan seluas kira'kira $$0,000 hektar tanah terbiar dengan tanaman kelapa sawit, getah dan k k . "ira'kira 82 peratus daripada matlamat keluasan tanah yang akan dipulih adalah di 11

"edah,

"elantan,Perak,

dan

-erengganu.

.alam

melaksanakan

pr gram

penyatuannya, 74+:!/ akan menerapkan k nsep pembandaran luar bandar yang melibatkan penyusunan semula kampung'kampung. .i bawah k nsep ini, sekurang' kurangnya (00 keluarga akan ditempatkan di satu kawasan bagi mengwujudkan pusat'pusat pertumbuhan luar bandar yang baru. (Rancangan +ala sia Kelima. Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m !

"ementerian

Pertanian

akan

meneruskan

usaha'usahanya

untuk

memulihkan kawasan sawah terbiar. .alam temp h !M+, matlamat keluasan sawah terbiar yang akan dipulihkan adalah seluas ($,000 hektar yang merupakan 0$.& peratus daripada $8$,000 hektar tanah sawah yang terbiar. Bantuan yang akan disediakan termasuklah untuk penyediaan tanah, infrastruktur dan input pertanian. Asaha'usaha akan ditumpukan di negeri'negeri "elantan, Perak, dan -erengganu. (Rancangan +ala sia Kelima. Pertanian dan Pembangunan "uar Bandar. http://###4.pm%.g%(.m ! "esan strategi pembangunan in situ luar Bandar yang dilihat dari Pr jek Pembangunan Pertanian Bersepadu #1/./) ialah berlakunya peningkatan hasil padi yang secara tidak langsung meningkatkan nilai hartanah, pembinaan dan pembaikan infrastruktur, pengwujudan peluang pekerjaan kepada penduduk setempat, peningkatan pendapatan peserta, peningkatan taraf hidup penduduk setempat dan juga peningkatan keluasan bertanam dari ladang sekitar. ("adang +erdeka. http://intranet.kada.g%(!

2.(

Strategi Pe")e!ara" I"'#%tri

Strategi penyebaran industri ialah satu pendekatan yang mana sekt r'sekt r swasta did r ng untuk menempatkan semula kilang'kilang tambahan di negeri'negeri yang kurang maju. Oleh kerana semakin sukar untuk mendapatkan tenaga buruh, adalah perlu bagi industri'industri ditempatkan lebih hampir kepada punca'punca tenaga kerja di kawasan'kawasan luar Bandar. (Dasar Pembangunan Baru. Pembangunan *ila ah. http://###.ipislam.edu.m !

12

.alam perindustrian

melaksanakan yang dilengkapi

k nsep dengan

penyebaran kemudahan

industri, fi*ikal

"erajaan dan

akan

menggalakkan pr ses taburan industri dengan menyediakan kawasan'kawasan kemudahan' kemudahan lain dengan secukupnya seperti pendidikan, kesihatan dan perumahan di kawasan tertentu di negeri'negeri kurang maju untuk menjadikan kawasan luar bandar lebih menarik kepada pelabur'pelabur swasta. Pelaburan dalam bidang kemudahan infrastruktur dan perkhidmatan s sial akan dirancang bagi memajukan kawasan'kawasan tersebut untuk menjadikan pusat pertumbuhan baru yang dapat menyumbangkan kepada pembangunan wilayah. (Dasar Pembangunan Baru. Pembangunan *ila ah. http://###.ipislam.edu.m ! Bagi negeri -erengganu sebelum penemuan petr leum dan gas asli, penduduk di k rid r "emaman'.ungun, -erengganu tinggal di petempatan tradisi nal. "ebanyakan mereka menjalankan akti9iti ek n mi seperti bertani, menangkap ikan dan berniaga secara kecil'kecilan. Pada tahun $%>0'an, petempatan di pesisiran pantai itu mengalami perubahan yang pesat berikutan petr leum di luar pantai -erengganu mula dikeluarkan secara k mersil mulai $%>2. Pengeluaran sumber alam baru itu telah menjadi teras pertumbuhan ek n mi kawasan itu dengan diikuti perkembangan bandar dan pembandaran yang berlaku dengan pesat. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Pusat'pusat yang mengalami pertumbuhan penduduk yang pesat adalah tempat'tempat yang baru dimajukan dan kawasan desa di sekitar bandar'bandar kecil itu dengan akti9iti pembuatan. "emasukan penduduk beramai'ramai telah memesatkan pertumbuhan pusat'pusat tersebut. "awasan yang terletak berhampiran laluan +ebuhraya Persekutuan "uantan'"uala -erengganu pula telah menjadi pilihan pemaju hartanah. "awasan di pinggir bandar dengan keadaan fi*ikal yang baik juga telah dibangunkan kilang, rumah dan kedai. Strategi perdana pembangunan kawasan yang mundur pada umumnya adalah berdasarkan te ri kutub pertumbuhan yang dikemukakan 7. Perr uD dan kemudian dikembangkan pertumbuhan. leh !.6. B ude9ille melalui ideanya tentang pusat Menurut te ri kutubBpusat pertumbuhan, setelah pusat'pusat yang

dikenalpasti itu disuntikkan pelaburan m dal sebagai pemangkin bagi pembangunan industri pembuatan yang berdaya saing, kawasan di sekitarnya akan ber leh manfaat melalui pautan ke hadapan dan ke belakang akti9iti pembuatan tadi. 13

/khirnya, keseluruhan wilayah akan maju justeru suntikan m dal itu. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Salah satu wilayah di Malaysia yang menerap idea dan strategi pusat pertumbuhan itu ialah " rid r "emaman'.ungun. " rid r tersebut adalah pusat pertumbuhan baru bagi pantai timur dengan tumpuan akti9itinya di "emaman. 1ni bukan sahaja kerana kemudahan asasnya yang lebih baik, tetapi juga bekalan sumber alam yang banyak, maju dengan akti9iti pembuatan dan perkhidmatan m den. .aerah "emaman mempunyai kemudahan perhubungan telek munikasi yang m den, bekalan air dan elektrik, pelabuhan air dalam yang baik, iaitu Pelabuhan Petr kimia :air di "erteh dan Pelabuhan "emaman serta kehampirannya dengan lapangan terbang "uantan, selain +apangan -erbang "erteh. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Sepanjang temp h $%%8'2000, sebanyak &% pr jek perindustrian telah diluluskan leh kerajaan -erengganu dengan melibatkan m dal kira'kira !M$0.2 bili n. .aripada jumlah tersebut, lebih 80 peratus bertumpu di k rid r "emaman' .ungun. "ebanyakan m dal adalah Pelaburan +angsung /sing dalam sekt r petr kimia, elektrik dan elektr nik. "esemuanya memberi kesan yang besar ke atas pembangunan kawasan tersebut. <al ini juga dapat dibuktikan melalui pencapaian ".5" daerah "emaman #!M0.%$8 bili n) sebanyak lebih tiga kali ganda ".5" daripada daerah .ungun #!M$.002 bili n). Perkembangan itu menunjukkan kelebihan daya saing daerah "emaman dalam k nteks pembangunan k rid r pantai timur. Perkembangan industri asas sumber yang pesat telah membantu pembangunan daerah tersebut. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Pada permulaannya, akti9iti industri berkembang di :hukai. "ebanyakan industri tersebut adalah industri ringan dan bersai* sederhana, termasuk kilang elektrik dan elektr nik, selain perabut, papan dan (eneer, kabel dan keluli dan telah menarik pelaburan asing, selain pelabur tempatan. .i kawasan perindustrian yang baru, khususnya di -el k "al ng, lebih banyak industri yang besar seperti industri besi keluli, titanium di ksida, serbuk batu kapur, asid sulfrik dan tawas, kejuruteraan, mempr ses amang tembaga, anthdrida dan fabrikasi l gam berkembang dengan pesat. 1ndustri yang berasaskan bahan kimia, petr leum dan gas, seperti l ji 14

penapisan minyak, l ji mempr ses gas, etilena dan p lietilena selain terminal petr leum dan gas bertumpu di sekitar "erteh. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! .alam hal demikian, pembangunan industri yang berasaskan petr leum dan gas di sekitar Paka dan "erteh telah mend r ng pertambahan penduduknya. "awasan desa yang sebelumnya kurang mendapat perhatian telah dimajukan dengan kawasan perumahan dan perniagaan baru yang m den tidak jauh dari pusat pertumbuhan ek n mi. <asilnya, pembandaran desa telah berlaku dengan pesat. Berikutan bandar'bandar baru dibina berhampiran dengan kawasan perindustrian, penduduk tidak lagi bertumpu di kawasan bandar lama, tetapi juga di kawasan perumahan yang baru. .i sekitar "emaman dan "ertih, misalnya, penduduk yang mendiami kawasan tepubina adalah lebih banyak berbanding dengan penduduk di kawasan bandar lama. .engan kata lain, pr ses pembangunan wilayah telah banyak mengubah landskap fi*ikal dan budaya di kawasan yang berkenaan akibat pembinaan kemudahan asas, jalan raya, k munikasi yang m den serta perkhidmatan yang lain. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Pem denan ek n mi di " rid r "emaman'.ungun telah mengubah peranan dan fungsi bandar di situ. Peranan dan fungsi tradisi nal bandar'bandar di k rid r tersebut sebagai pusat pengumpul dan pemasaran hasil pertanian, termasuk ikan, telah mer s t secara perlahan'lahan. "ini, pelbagai fungsi m den telah ditawarkan. Peranan bandar'bandar itu telah berubah menjadi pusat perindustrian dan perniagaan m den. 7ungsi baru itu adalah untuk memenuhi keperluan (Katiman perl mb ngan minyak dan gas, pembuatan m den, perniagaan dan perkhidmatan m den untuk memenuhi keperluan pengguna yang telah terbandar. )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! 7ungsi yang dimaksudkan termasuk pembekal dan ser9is alatBjentera petr kimia, ser9is jentera berat, ejen perkhidmatan kimpalan besi, perunding pembekal pengangkutan, perjalananBtiket, perantaraBhantaran lajuBkhas, R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun=

peralatan makmalBkeselamatan, perunding pengurusan, kejuruteraan lektrik dan 15

awam, perkhidmatan insurans, firma peguam, perunding alam sekitar, ejen perkapalan dan pengurusan sisa. "ebanyakan perkhidmatan m den itu ditujukan kepada syarikat yang terlibat dengan perl mb ngan, penapisan petr leum, gas dan industri pembuatan. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman<Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Selain itu, banyak syarikat asing yang besar telah menubuhkan cawangan di k rid r ini. Perkembangan industri perl mb ngan dan pembuatan juga telah menggalakkan pertumbuhan pelbagai perniagaan barangan dan perkhidmatan pengguna m den. 1ni bukan sahaja telah mencetuskan permintaan tinggi terhadap barangan pengguna m den, tetapi juga telah merancakkan pertumbuhan perniagaan, seperti pasaraya m den, cash and carr , pusat keperluan bayi, m t sikal, basikal dan kereta. Perubahan telah juga berlaku di luar pusat bandar tradisi nal, khususnya di * n tepu bina bandar'bandar baru berhampiran bandar :hukai, Paka dan "erteh. (Katiman R%stam. )rans$%rmasi 7k%n%mi dan Perbandaran Di K%rid%r Kemaman< Dungun= )erengganu: Keterlibatan Isi Rumah +ela u. http://pkukm#eb.ukm.m ! Pada keseluruhannya, bandar'bandar kecil rang Melayu di k rid r itu telah mengalami transf masi fungsi yang ketara. Perubahan di pusat'pusat yang baru ini telah mengubah peranan bandar tradisi nal daripada pertanian dan perikanan kepada perindustrian dan perkhidmatan m den. Perubahan ini penting bagi memb lehkan bandar'bandar kecil di k rid r ini meny k ng perl mb ngan dan pembuatan yang berasaskan petr kimia. Strategi penyebaran industri mampu mewujudkan pembangunan seimbang antara Bandar dan luar Bandar yan mana dengan adanya penyerakkan industri ke kawasan luar Bandar ia akan mengubah c rak ek n mi luar Bandar menjadi lebih maju dan m den. Penyerakan industri ke luar bandar juga bertujuan untuk mengurangkan aliran migrasi daripada luar bandar ke bandar kerana dengan terbinanya kilang'kilang di kawasan luar Bandar atau wilayah yang mundur penduduk di kawasan yang mundur tersebut tidak lagi perlu berhijrah ke Bandar kerana telah mempunyai peluang pekerjaan yang luas di kawasan luar Bandar.

16

Selain itu, penyebaran industri juga menjadi teras pr gram pembangunan dan membantu keseimbangan antara wilayah melalui pembinaan kilang yang turut mewujudkan kawasan bandar'bandar baru. .i Malaysia banyak terdapat kawasan industri bertukar menjadi bandar baru seperti Bandar 5ilai, Bandar !aya Shah /lam, Petaling 6aya yang dilengkapi dengan pelbagai kemudahan asas yang lengkap serta pelbagai impak p sitif daripada strategi penyebaran industri.

2.*

Strategi

Pe&a+%a"aa"

Pr,gra

Ur!a"i%a%i

L#ar

Ba"'ar

'a"

Pe !e"t#+a" P#%at Pert# !#$a" Ya"g !ar# Pihak kerajaan juga telah menyusun strategi pembangunan untuk pelaksanaan pr gram urbanisasi di luar bandar. Menerusi strategi ini, pihak pembangunan wilayah telah menyediakan infrastruktur bertaraf bandar seperti bekalan air, elektrik dan akti9iti ek n mi m den. "emajuan dan pembangunan yang dikecapi hasil dari pr gram urbanisasi luar bandar inilah merupakan platf rm utama pihak pembangunan wilayah untuk membentuk sebuah pertumbuhan yang baru. /ntara matlamat perancangan pusat pertumbuhan adalah untuk mend r ng pembangunan di kawasan yang mundur, mengurangkan kesesakan di kawasan bandar metr p litan dan menyediakan satu saluran penghijrahan ke kawasan bandar #sebagai satu strategi pembandaran). (-asnah 'li. 7k%n%mi *ila ah )e%ri dan 'malan. 8::8! <al ini dapat dilihat seperti Bandaraya "uala +umpur yang dahulunya hanyalah merupakan sebuah bandar kecil yang pesat membangun ek ran daripada perkembangan perl mb ngan bijih timah. .ari sebuah pekan kecil perl mb ngan bijih timah, "uala +umpur, ibu negara Malaysia terus menempa nama dan dikenali di seluruh dunia. Perubahan demi perubahan mewarnai wajah "uala +umpur yang pesat membangun sebagai pusat pentadbiran dan perdagangan negara. "emajuan yang dikecapi "uala +umpur telah meletakkan Malaysia gah di peta dunia dengan pelbagai kejayaan yang dicipta. 6ika dahulunya, persekitaran "uala +umpur dipenuhi dengan rumah'rumah atap nipah, kini ianya lebih diserikan dengan bangunan' bangunan pencakar langit serta perkembangan pesat penempatan penduduk. .unia terus mengenali "uala +umpur melalui mercu tanda hebat seperti Menara 17

Berkembar Petr nas >> tingkat yang pernah mencatat sejarah sebagai bangunan tertinggi di dunia dan Menara "uala +umpur, menara k munikasi kebanggaan negara yang dilengkapi dengan tekn l gi terkini. "uala +umpur mengalami pertumbuhan pembangunan yang sangat pesat sebagai Pusat Perdagangan dan "ewangan /ntarabangsa apabila wujudnya perkembangan sekt r perindustrian dan pembuatan. Sejak tahun $%>2, hanya beberapa kawasan perindustrian baru telah dimajukan. -aman -ekn l gi Malaysia di Bukit 6alil seluas 2>0 hektar telah dibangunkan dalam tiga fasa sebagai sebuah taman industri bertekn l gi tinggi di dalam tiga sekt r utama iaitu kejuruteraan, bi tekn l gi dan tekn l gi k munikasi. -erdapat juga perindustrian yang dibina di 6injang, Bukit 1ndah, 6alan "lang +ama dan :han S w +in. (+%rshidi Sirat > Suriati ,ha6ali. ,l%balisati%n 9$ 7c%n%mic 'cti(it 'nd third *%rld ?ities.8:::! Perindustrian ini hanyalah dijalankan secara kecil'kecilan memandangkan kawasan itu agak terpencil dan tiada kemudahan infrastruktur yang mencukupi seperti kawasan perumahan bagi pekerja di kawasan industri kecuali di :han S w +in dan juga tiada kemudahan rekreasi. "emudahan perbankan seperti perkhidmatan mesin aut masi tidak disediakan di kawasan industri. "emudahan pusat penjaja yang dirancang atau medan selera yang bersih juga tidak terdapat di kawasan perindustrian dan hanya 2.2 peratus premis perindustrian mempunyai kantin di dalamnya. <anya 28 peratus premis perindustrian menyediakan kemudahan tempat letak kereta dan m t sikal. (+%rshidi Sirat > Suriati ,ha6ali. ,l%balisati%n 9$ 7c%n%mic 'cti(it 'nd third *%rld ?ities.8:::! 4k ran daripada permintaan yang tinggi dari keluaran industri ini telah mewujudkan peluang perkerjaan. Senari ini telah menggalakkan pengaliran migrasi penduduk ke kawasan pinggiran bandar "uala +umpur ini yang mengakibatkan perkembangan guna tanah perumahan, perindustrian, perdagangan, perkhidmatan khususnya ruang pejabat, institusi pendidikan dan perniagaan runcit skala besar di kawasan tersebut. Secara tidak langsung hal ini turut memberi impak yang sangat besar terhadap peningkatan ek n mi 5egara dan akhirnya "uala +umpur menjadi sebuah pusat perdagangan maju. !entetan dari itu, "uala +umpur telah membangun secara perlahan'lahan sehingga mencapai taraf yang ada sekarang ini dengan terbentuknya ,ilayah Persekutuan. "epesatan sekt r ek n mi "uala +umpur telah mengundang minat tidak hanya pelabur asing malah rakyat di negara ini.

18

6elas terbukti, penghijrahan penduduk yang menghuni bandar raya ini terus meningkat tahun demi tahun untuk memenuhi tenaga buruh di dalam sekt r perindustrian. Sehingga kini terdapat lebih kurang >0 peratus pertubuhan industri pembuatan sedia ada terletak di Bukit 1ndah, 6injang, Bukit /nggerik, :han S w +in, Sentul, Bandar -un !a*ak dan Seputeh, manakala pertubuhan industri perkhidmatan sedia ada kebanyakannya ber perasi di 6injang, Bukit /nggerik dan Sentul. "ebanyakan guna tanah industri terletak di 6injang, Bukit 1ndah, Maluri dan Bukit 6alil. "awasan perindustrian * n utara yang menumpukan kepada industri perkhidmatan kejuruteraan dan pembuatan terdiri daripada 6injang, Bukit Maluri, ,angsa Maju, Maluri, Sentul dan Setapak. E n ini adalah agak berhampiran dengan kilang kereta kedua Malaysia di Serendah dan cadangan Bandar Pr t n di +embah Bernam. /kti9iti perkhidmatan aut m bil, pembuatan makanan, percetakan, penyimpanan, kraf tangan dan pembungkusan dijangka merupakan industri utama di * n ini. (+%rshidi Sirat > Suriati ,ha6ali. ,l%balisati%n 9$ 7c%n%mic 'cti(it 'nd third *%rld ?ities.8:::!. 1ndustri s k ngan untuk keperluan tempatan dan pengeluaran barangan buatan l gam juga digalakkan. Senari ini telah menyebabkan pertambahan penduduk semakin meningkat. Pihak pembangunan dan perancang wilayah telah mula membina penempatan dan kemudahan infrastruktur untuk memenuhi keperluan penduduk yang semakin ramai di "uala +umpur. Perkembangan lebuh raya'lebuh raya baru di sekitar ibu k ta, kawasan perumahan, pasaraya, institusi pendidikan dan sebagainya lagi telah dibina secara meluas. -idak dapat disangkal lagi, kepadatan penduduk "uala +umpur telah menc rakkan p la penempatan yang lebih tersusun terutama bagi kawasan'kawasan setinggan yang telah digantikan dengan perumahan k s rendah yang lebih selesa seperti di Pantai .alam. (Katiman R%stam. Pembandaran Dan Perkembangan *ila ah +etr%p%litan "anjutan "embah Klang @ "angat= +ala sia http://eprints.ukm.m ! Selain itu, pertambahan penduduk di "uala +umpur telah menyebabkan kesesakan di jalan raya terutamanya pada waktu puncak ek ran daripada penggunaan kenderaan sendiri. Oleh yang demikian, dengan kepesatan ek n mi negara pada ketika itu, telah memberi kesan kepada aspek pengangkutan di "uala +umpur. .ari *aman lanca dan beca hinggalah kepada sistem aliran ringan #+!-), keretapi ekspres #"+1/ 4kpres) dan -er w ng 6alan !aya dan Pengurusan /ir Banjir

19

#SM/!-), pelbagai kemudahan terus disediakan untuk kesenangan rakyat. Perkembangan p sitif ini telah memacu negara untuk menjadi salah satu kuasa ek n mi yang disegani di rantau ini. (Pelan Struktur Kuala "umpur. http://###.dbkl.g%(.m ! /pabila pertambahan penduduk dan kewujudan peluang perkerjaan dalam pelbagai sekt r, menyebabkan berlakunya perubahan terhadap pembangunan perumahan. 6ika "uala +umpur suatu ketika dahulu banyak pembinaan perumahan setinggan terutamanya di ; mbak, Briedfield tetapi hari ini kawasan perumahan yang lebih maju telah banyak dibina untuk menampung jumlah penduduk di "uala +umpur. "edudukan perumahan yang dibina ini di l kasi yang strategik iaitu mempunyai kemudahan pengangkutan awam dan berdekatan dengab pusat perniagaan utama, membeli belah, pusat hiburan, institusi pendidikan dan sebagainya lagi. <al ini adalah sejajar dengan hasrat kerajaan untuk meningkatkan persekitaran kerja, hidup dan niaga di Pusat Bandar !aya, kualiti dan persekitaran perumahan k s rendah di Pusat Bandar !aya. (+%hd Shukri 'bdullah. Strategi Pembangunan Desa Negara Dunia Ketiga. 8:A:! Sekt r pelanc ngan juga telah menjadi medium dalam meningkatkan pertumbuhan "uala +umpur sebagai sebuah pusat perdagangan Malaysia. Sekt r pelanc ngan menyumbang kepada pendapatan, pekerjaan dan memperluaskan peluang'peluang perniagaan. 1ndustri pelanc ngan mencakupi bidang perkhidmatan yang luas dan kemudahan yang diperlukan adalah pelbagai serta mampu menyediakan peluang pekerjaan kepada semua lapisan penduduk. Pelanc ngan memberi manfaat sampingan yang tidak kurang pentingnya kepada penduduk "uala +umpur. .engan menampung asas penduduk yang lebih besar daripada penduduk Bandar !aya sendiri, kemudahan membeli'belah, hiburan, rekreasi dan kebudayaan yang lebih pelbagai dapat ditampung. (+enara Berkembar Petr%nas. http://ms.#ikipedia.%rg! Pelanc ngan juga membantu dalam memberi d r ngan dan justifikasi kewangan terhadap langkah'langkah yang memberi faedah kepada penduduk Bandar !aya seperti pr jek'pr jek pemuliharaan, pengindahan dan siar kaki, serta menjadi tuan rumah kepada acara'acara khas dan perayaan'perayaan yang bertujuan untuk menarik pelanc ng. "uala +umpur mempunyai banyak kelebihan untuk ditawarkan sebagai destinasi pelanc ngan. 1a mempunyai iklim yang nyaman dengan ciri'ciri tr pika yang unik, infrastruktur dan sekt r perkhidmatan yang baik

20

serta pelbagai tarikan pelanc ngan, kemudahan membeli'belah, hiburan, h tel dan persidangan. "uala +umpur juga b leh maju berasaskan masyarakatnya yang berbilang kaum, agama dan kebudayaan bagi mewujudkan identiti dan imej tersendiri. "emegahan "+:: menjadi puncak nama Malaysia di persada dunia. <al ini menjadi lambang kemegahan negara yang bukan sahaja sebagai pusat membeli belah tetapi juga sebagai kawasan pelanc ngan dan pusat perdagangan "uala +umpur. (+enara Berkembar Petr%nas. http://ms.#ikipedia.%rg! Sehingga kini, "uala +umpur telah mencapai kemajuan di dalam semua sekt r dan merupakan pusat pertumbuhan wilayah yang menjadi penghubung perdagangan di antara semua negeri di Malaysia. "uala +umpur juga merupakan antara wilayah yang membangun dan kesibukan k ta yang tiada had kawalannya. Oleh yang demikian, pihak pembangunan wilayah telah merancang untuk mewujudkan k nsep bandar selamat. Pada umumnya, "uala +umpur setanding dengan bandar'bandar utama lain dalam aspek ini dengan menyediakan balai'balai p lis yang dis k ng b mba. Antuk leh p nd k p lis dan p nd k rukun tetangga serta balai keselamatan di Bandar !aya, 3ayasan mempertingkatkan

Pencegahan 6enayah Malaysia telah melancarkan Pr gram Bandar !aya Selamat bagi memb lehkan masyarakat setempat mengambil bahagian dalam memastikan keselamatan kawasan masing'masing. (+%rshidi Sirat > Suriati ,ha6ali. ,l%balisati%n 9$ 7c%n%mic 'cti(it 'nd third *%rld ?ities.8:::! "emudahan kesihatan disediakan leh pihak kerajaan atau institusi swasta menerusi perkhidmatan rawatan umum dan pakar perubatan. < spital utama di Malaysia iaitu < spital "uala +umpur #<"+) terletak di Pusat Bandar !aya dan memberi perkhidmatan kepada penduduk "uala +umpur, wilayah dan seluruh negara. Sebagai tambahan, p liklinik, klinik bersalin serta klinik gigi kerajaan dan swasta turut memberi perkhidmatan kepada penduduk tempatan. (+%rshidi Sirat > Suriati ,ha6ali. ,l%balisati%n 9$ 7c%n%mic 'cti(it 'nd third *%rld ?ities.8:::! Strategi Pelaksanaan Pr gram Arbanisasi +uar Bandar .an Pembentukan Pusat Pertumbuhan 3ang Baru adalah dianggap penting untuk menggalakkan pertumbuhan ek n mi negeri yang mundur. Strategi ini juga meramalkan bahawa pelaburan di sesebuah kawasan yang dipilih menguntungkan bukan sahaja dari segi perbelanjaan awam yang tinggi malahan juga meningkatkan nilai ditambah. .alam

21

jangka masa panjang strategi tersebut akan meninggalkan kesan lelehan yang besar. (-asnah 'li. 7k%n%mi *ila ah )e%ri dan 'malan. 8::8!

(.0

KESAN

STRATEGI-STRATEGI

PEMBANGUNAN

WILAYAH

KEARAH

PEMBANGUNAN WILAYAH YANG SEIMBANG -ujuan utama perancangan wilayah adalah supaya pembangunan yang seimbang antara wilayah dapat dicapai. Strategi'strategi pembangunan wilayah sebagaimana yang dijelaskan di atas iaitu $) Strategi Pembangunan -anah .an Sumber /sli 2) Strategi Pembangunan In Situ +uar Bandar 0) Strategi Penyebaran 1ndustri 2) Strategi Pelaksanaan Pr gram Arbanisasi +uar Bandar dan Pembentukan Pusat Pertumbuhan 3ang Baru adalah bertujuan untuk merapatkan lagi perhubungan antara negeri dengan cara mengurangkan jurang perbe*aan ek n mi dan struktur antara wilayah. Strategi'strategi tersebut memberi kesan kepada pembentukan wilayah yang seimbang yang mana telah diwujudkan wilayah pembangunan ek n mi iaitu ,ilayah 4k n mi " rid r -imur, ,ilayah 4k n mi " rid r Atara, ,ilayah Pembangunan 1skandar, " rid r Sabah dan " rid r Sarawak. Asaha yang dilaksanakan .atuk Seri /bdullah /hmad Badawi dalam membangunkan pembangunan ek n mi secara bersepadu berdasarkan ,ilayah memberi satu sinar baru kepada seluruh rakyat Malaysia terutama dalam usaha membasmi kemiskinan. negeri pun di Malaysia. 1stimewanya setiap negeri mempunyai pr jek dan pr gram untuk 1ni kerana menerusi pr gram ini banyak pr jek dirancang secara menyeluruh tanpa meminggirkan satu

dibangunkan dan usaha ini bukan saja dapat membangunkan seluruh negeri di Malaysia malah mewujudkan lebih banyak peluang pekerjaan. Antuk melaksanakan pr gram ini, kerajaan menubuhkan pihak berkuasa pembangunan k rid r bagi 22

meneraju, menyelaras dan memantau pelaksanaan pr gram dan pr jek yang dikenal pasti dalam setiap pelan induk k rid r pertumbuhan. <al ini dapat dilihat menerusi kewujudan ,ilayah 4k n mi " rid r Atara. ,ilayah 4k n mi " rid r Atara #5 rthern : rrid r 4c n mic !egi n) atau 5:4! Malaysia merupakan kawasan pembangunan ek n mi dan s sial yang membabitkan negeri Perlis, "edah, Pulau Pinang dan utara Perak. Matlamat ,ilayah 4k n mi " rid r Atara adalah untuk mencapai wawasan sebagai sebuah wilayah ek n mi bertaraf dunia menjelang tahun 202(. 1anya akan menjadi k rid r ek n mi yang mengamalkan gaya hidup seimbang, pendekatan perniagan secara menyeluruh, serta prihatin terhadap k muniti. !asi nal penubuhan ,ilayah 4k n mi " rid r Atara ialah untuk memperkembangkan tahap daya saing negara dan kemakmurannya dapat diagih secara lebih seimbang. Pihak Berkuasa Pelaksanaan " rid r Atara telah melaksanakan satu bentuk transf rmasi dan pengembangan terhadap sekt r pertanian, pembuatan, pendidikan dan m dal insan, pelanc ngan dan pembangunan s sial di wilayah utara Semenanjung Malaysia yang akan dimajukan dalam temp h lebih 20 tahun. (*ila ah 7k%n%mi K%rid%r .tara. http://###.ncer.c%m.m ! Sebagai c nt h ,ilayah 4k n mi " rid r Atara b leh dibahagikan kepada ( * n pembangunan iaitu k rid r pulau, k rid r pesisir pantai, k rid r tengah, k rid r pedalaman dan k rid r Butterw rth'"ulim'Baling'Pengkalan <ulu';rik dan bagi setiap * n tersebut akan ada pelan pembangunan masing'masing. Menerusi sekt r pertanian ini, sebahagian daripada tanah F" rid r AtaraG dikendalikan secara persendirian, syarikat swasta yang berniat untuk melakukan pertanian berskala k mersil perlu bekerjasama dengan pemilik tanah sedia ada dan melaksanakan m del perniagaan untuk diurus leh satu badan yang b leh mengurus dengan lebih pr duktif. (*ila ah 7k%n%mi K%rid%r .tara. http://###.ncer.c%m.m ! Bagi meningkatkan lagi ek n mi di dalam sekt r pertanian ini, pihak Pelaksanaan " rid r Atata telah menubuhkan Pusat !H. Benih yang dapat menguruskan dan berkerjasama dengan pusat penyelidikan pertanian. Pihak ini juga menyediakan pembiayaan untuk memperbaiki skala akti9iti pertanian di k rid r utara. Penggunaan tekn l gi yang canggih di dalam sekt r pertanian dapat meningkatkan hasil pengeluaran pertanian. .i samping itu, pihak berkuasa juga turut menyediakan pr gram'pr gram untuk para pengusaha pertanian bagi membantu mereka mengendalikan sekt r pertanian dengan baik sebagai * n makanan m den

23

disebabkan negara Malaysia berhadapan dengan masalah imp rt makanan yang besar sedangkan negara kita mampu dan berp tensi untuk menjadi pengeluar makanan dunia selain dengan negara'negara lain. ,ilayah 4k n mi " rid r Atara hanya menumpukan kepada pelabur tempatan dengan memberi tumpuan lebih kepada pertanian dan prasarana. (*ila ah 7k%n%mi K%rid%r .tara. http://###.ncer.c%m.m ! Selain itu kewujudan " rid r Pembangunan Sabah bukan sahaja bakal merubah wajah Sabah dengan menyediakan landskap baru ek n mi tetapi juga memastikan kemiskinan dapat dikurangkan secara k nsisten di seluruh pel s k negeri ini. 6angkaan bagi temp h pelaksanaan " rid r Pembangunan Sabah ialah dari 200>'202( yang meliputi seluruh kawasan dan penduduk Sabah. -urut dijangka sebanyak %00,000 peluang pekerjaan akan diwujudkan jika " rid r Pembangunan Sabah berjalan dengan lancar seperti yang telah dirancangkan leh kerajaan. .ibawah pelan pembangunan " rid r Pembangunan Sabah telah dilaksanakan beberapa pr jek infrastruktur seperti pembangunan dan pr m si pasaran M1:4, pembinaan stesen pusat kereta api, penubuhan kemudahan pukal dalam kel mp k perindustrian minyak sawit di +ahad .atu dan pembangunan tebingan " ta "inabalu serta penubuhan kemudahan pendaratan ikan m den di -awau, +ahad .atu dan Sandakan. (K%rid%r Pembangunan Sabah. http://sdc.g%(.m ! Selain itu, pr jek pelanc ngan juga tidak terkecuali daripada pr gram ek n mi yang diserapkan dalam " rid r Pembangunan Sabah. /ntara cadangan yang dimuatkan dalam pr jek pelanc ngan tersebut adalah seperti pembangunan ek pelanc ngan dan perubatan, pembangunan pusat'pusat pelanc ngan dan pembinaan k nd minium mewah dan h tel lima bintang dan enam bintang. Sekt r pembuatan dan sekt r pertanian juga turut memainkan peranan dalam sawit pembangunan k rid r ini. Melalui sekt r pembuatan dalam pr jek kel mp k perindustrian minyak sawit #Sawit PO1:) khususnya dapat memastikan "inabalu akan lebih ek n mikal sekiranya dapat bergabung dengan Sime .arby Plantati n Sdn Bhd dalam melaksanakan pr jek Sawit PO1:. (K%rid%r Pembangunan Sabah. http://sdc.g%(.m ! Selain itu, +embaga Pembangunan -anah Sabah #S+.B), 5ih n Bi tech 1nch dari 6epun, "elana Stabil Sdn Bhd dan -"M !es urces Sdn Bhd juga akan mengeluarkan minyak jarak bagi bahan bakar diesel yang akan dieksp rt ke 6epun, /S dan " rea Selatan. Manakala bagi sekt r pertanian akan diwujudkan beberapa 24

pr jek agr pelanc ngan, pembangunan akuakultur di -eluk .ar9ell, +ahad .atu dan penyelidikan serta pembangunan p k k jarak. Melalui strategi pembangunan yang seimbang inilah akan memastikan keberkesanan dalam pr gram ek n mi yang dirancangkan leh pihak kerajaan kepada negeri Sabah khususnya. (K%rid%r Pembangunan Sabah. http://sdc.g%(.m !

*.0

PENUTUP Sebagai kesimpulannya, strategi pembangunan wilayah yang dilaksanakan menjadi satu medium utama yang dihamparkan umpama pemandangan yang sangat indah. Pembangunan wilayah yang dicapai hari ini digarapkan demi kesejahteraan rakyat dan kemajuan negara seiring dengan era gl baliasasi yang tiada had sempadannya lagi. Pertumbuhan wilayah yang pesat membangun menerusi empat strategi pembangunan wilayah iaitu Strategi Pembangunan -anah .an Sumber /sli, Strategi Pembangunan In Situ +uar Bandar, Strategi Penyebaran 1ndustri, Strategi Pelaksanaan Pr ram Arbanisasi "awasan +uar Bandar .an Pembentukan Pusat Pertumbuhan 3ang Baru secara tidak langsung telah memberikan impak yang sangat besar terhadap perubahan taraf ek n mi dan pembangunan s sial di Malaysia. <al ini dapat dilihat apabila perkembangan sesebuah wilayah telah membuka peluang pekerjaan kepada penduduk setempat yang berhijrah ke bandar'bandar besar seterusnya membawa kepada sebuah penempatan yang maju seperti di "uala +umpur. "epesatan sesebuah wilayah yang dibangunkan itu telah melahirkan pelbagai sekt r ek n mi untuk menjana pendapatan negara dan menyumbang kepada "eluaran "asar .alam 5egara #".5"). Selain itu, strategi pembangunan wilayah ini juga menjadi teras dalam perkembangan penggunaan tek l gi dalam semua bidang sejajar dengan hasrat kerajaan dalam melahirkan masyarakat yang peka terhadap kemajuan negara.

25

Oleh yang demikian, strategi pembangunan wilayah menjadi jentera utama di dalam pertumbuhan wilayah yang seimbang di Malaysia. Senari ini menjadi tiket perkembangan fi*ikal dan kemudahan infrastruktur demi memenuhi keperluan dan kehendak rakyat di sesebuah kawasan. <al ini dapat membantu negara menghapuskan jurang perbe*aan di antara wilayah yang ada di Malaysia sebagai menyahut seruan kerajaan ?rakyat didahulukan, pencapaian diutamakan@.

26