AMALI 2

TAJUK: TAKSONOMI DAN PENGEKALAN ALIRAN KEPELBAGAIAN BIOLOGI

TUJUAN : Untuk mengkaji pengelasan ai!an "e#$asa#kan %i#i&%i#i sepun'a(
PENGENALAN :
Bi)$i*e#siti a$ala kepel"agaian i$upan $alam pe#sekita#an 'ang te#$i#i $a#ipa$a
tum"u&tum"uaan $an juga ai!an( Tum"uan $an juga ai!an ini $i!akili pel"agai spesies
'ang !uju$ $i muka "umi ini( Bi)$i*e#siti juga te#masuk sejumla "ilangan *a#iasi $a#i a#as&a#as
'ang "e#"e+a $alam $unia semulaja$i 'ang meli"atkan genetik, spesies $an ek)sistem(
Bi)$i*e#siti me#angkumi semua "entuk kei$upan $a#i seke%il kuman ingga ke i$upan lia#
$an tum"u&tum"uan sepe#ti ikan paus se#ta p)k)k&p)k)k 'ang "esa#( Setakat ini ampi# -(.
juta spesies tela $ikenal pasti, namun pa#a saintis mengangga#kan jumla spesies 'ang
te#$apat $i $unia ini a$ala le"i $a#i -// juta( Bi)$i*e#siti "iasan'a $i"aagikan kepa$a tiga
pe#ingkat iaitu $i*e#siti genetik, $i*e#siti spesies $an $i*e#siti ek)sistem(
Spesies menu#ut Mykamus iala jenisn'a , "angsa, ma%am , g)l)ngan "inatang atau
tum"uan mempun'ai %i#i 'ang sama( Spesies $alam k)nsep taks)n)mi 'ang $igunakan
$alam "i)l)gi untuk menunjuk pa$a p)pulasi )#ganisma 'ang sejenis atau se#upa $alam
"e"e#apa al 'ang penting( Biasan'a, )#ganisma&)#ganisma te#se"ut ")le mem"iak "e#sama(
Dalam pengelasan sainti0ik, satu spesies $i"e#ikan tatanama "in)mial $alam "entuk nama
genus $an $iikuti satu nama unik, $an $itulis $alam kea$aan %)n$)ng( 1)nt)n'a iala Homo
sapiens, Panthera tigris $an Hibiscus rosa-sinensis(
Spesies ")le $itak#i0kan $engan menggunakan $ua kae$a iaitu spesies "i)l)gi iaitu
in$i*i$u&in$i*i$u 'ang "e#ja'a mem"iak "e#sama&sama $ianggap spesies 'ang sama(
Manakala spesies m)#0)l)gi a$ala in$i*i$u 'ang keliatan sama se%a#a 0i+ikal $ianggap
se"agai spesies 'ang sama( Kae$a ini $igunakan apa"ila kita ti$ak mempun'ai maklumat
tentang %a#a pem"iakan sesuatu )#ganisma(
Taks)n)mi menu#ut Mykamus a$ala pengelasan )#ganisma se%a#a sainti0ik(
Taks)n)mis pula me#upakan saintis 'ang paka# $alam mengelas $an mengenalpasti $an
mengumpul spesies( Taks)n)mi amat penting "agi pemulia#aan "i)$i*e#siti( Ia a$ala untuk
mem"e+akan anta#a spesies atau kekeli#uan mengenal nama&nama spesies( ia juga se"agai
pemu$a%a#a 'ang mem")lekan menamakan sesuatu pe#ka#a 'ang "e#"e+a $i atas muka
"umi(
1
Pengelasan pula a$ala pem"aagian "i)$i*e#siti kepa$a kumpulan 'ang le"i ke%il
$an le"i mu$a $iu#uskan( Pengelasan sainti0ik atau pengelasan "i)l)gi me#upakan kae$a
taks)n)mi sainti0ik 'ang $igunakan untuk pengumpulan $an pengelasan )#ganisma $alam
kateg)#i )#ganisma sepe#ti genus atau spesis( G)l)ngan kumpulan ini $ikenali se"agai ta2a
atau tunggal(
TUGASAN :
Se)#ang saintis men$a#at $i pe#mukaan "ulan $an $alam masa lima minit, "eliau mula
mengumpul se"ilangan M))nM)#ps $i pe#mukaan "ulan( M))nM)#ps itu $i"a!a "alik ke
"umi untuk $i#ek)$kan se"agai "i)$i*e#siti $a#i "ulan 3Bi)$i*e#sit' )0 te M))n4( An$a $i"e#i
tugas mengelaskan m))nm)#ps te#se"ut ke $alam kumpulan spesis 'ang "e#"e+a(
Pe%akan ke $alam . kumpulan( Gunting satu set $a#i M))nM)#ps $an kelaskan mengikut
spesis $engan "e#$asa#kan %i#i&%i#i sepun'a 'ang te#$apat pa$a me#eka( 1atatkan jumla
setiap spesis( An$aikan semuan'a $e!asa $an tia$a pe#"e+aan 'ang keliatan anta#a
jantan $an "etina( An$a tia$a maklumat tentang a"itat atau pe#lakuan me#eka, ja$i an$a
an'a ")le menggunakan %i#i&%i#i m)#0)l)gi saaja se"agai peme#atian(
A$aka an$a mempun'ai 56 7spesis8, atau an$a kelaskan in$i*i$u&in$i*i$u se%a#a "e#sama
ke $alam sesuatu spesis9
2
3
PROSEDUR :
-( Spesies 'ang tela $ikenal pasti $ikelaskan kepa$a . kumpulan utama( Satu
kumpulan ai!an M))nM)#ps $ikelua#kan $an $ikumpulkan $alam satu
spesies(
5( Dian$aikan semua M))nM)#ps a$ala pa$a taap matang $an tia$a
menunjukkan pe#"e+aan jantinan'a(
4
KEPUTUSAN :
Kumpulan
Spesies Ciri-iri Umum M!!nM!rp"s
Kumpulan - Mempun'ai
a"$)men 'ang
"e#%)#ak
Mempun'ai
kepala, mata,
tangan, kuku,
a"$)men ja#i $an
kaki



5, :, ., ;, -5,-<, 55, 5:
Kumpulan 5 Mempun'ai
a"$)men 'ang
"esa#
Mempun'ai
kepala, mata,
tangan $an ek)#

-, -=,->, 5., 5>
5
Kumpulan : Mempun'ai
a"$)men 'ang
panjang
Mempun'ai
kepala, sesungut
$an tangan

-6, 5/, 5=, 56
Kumpulan . Mempun'ai "intik
$i tepi a"$)men
Mempun'ai
kepala, a"$)men,
tangan $an ek)#
=, >, <, 6, -/ ,--, -:, -., -;, 5-, 5;, 5<
6
#AI$AN %ULAN
&MOONMORP#S'
KUMPULAN -
A"$)men
Be#%)#ak
KUMPULAN 5
A"$)men
Besa#
KUMPULAN :
A"$)men Panjang
KUMPULAN .
A"$)men
Be#"intik Tepi
Kaki Be#kuku
Kaki Ti$ak
Be#kuku
Mata
"e#%antum
Mata ti$ak
Be#%antum
Kepala
Be#%antum
Dengan
Ba$an
Kepala ti$ak
"e#%antum
$engan Ba$an
Tajam
Tia$a
Tangan
Katak
A$a
Tangan
Tumpul Itik
7
Kumpulan .
A"$)men Be#"intik Tepi
Tia$a Tangan

A$a Tangan
Kepala Bentuk
Segi Empat
Kepala Bentuk ? Tangan Be#%)#ak Lu#us Tangan Be#%)#ak
Be#pintal
Kepala Bentuk
Segi Tiga
8
PER%INCANGAN :
-( Apaka %i#i&%i#i 'ang an$a tekankan apa"ila meletakkan "e"e#apa M))nM)#ps $alam
kumpulan 'ang sama 9 Mengapa an$a memili %i#i&%i#i te#se"ut 9 Kenapa ti$ak pili
'ang lain&lain 9
Sa'a tela mengelaskan ai!an M))nM)#ps ini mengikut %i#i&%i#i 0i+ikaln'a( Ole
ke#ana 0akt)#&0akt)# sepe#ti jantina, usia $an genetik ti$ak $apat $ipe#)lei maka
pengelasan pe#lu $i"uat melalui %i#i&%i#i lua#an 0i+ikal $i"e#i keutamaan untuk
mengelaskna ai!an te#se"ut( Anta#a %i#i&%i#i lua#an 'ang ")le $ikenalpasti untuk
mem"e+akan ai!an M))nM)#ps ini a$ala sepe#ti sai+ a"$)men, panjang a"$)men,
"intik pa$a a"$)men, %)#ak pa$a "aagian a"$)men $an juga jenis tangan 'ang
$ipun'ain'a( Bentuk pa$a a"$)men sama a$a "intik atau %)#ak $an juga sai+ $an
panjang a"$)men a$ala pengelasan 'ang paling "esa# sekali( @al ini $ise"a"kan
"entuk "a$an $an %)#ak pa$a "a$an $apat $iliat $engan keta#a "e#"an$ing %i#i&%i#i
pengelasan 'ang lain sepe#ti jenis ja#i, jenis tangan, "entuk kepala $an kea$aan
matan'a( Semua spesies M))nm)#ps ini sa'a kumpulkan kepa$a . kumpulan utama
iaitu Kumpulan -, Kumpulan 5, Kumpulan :, $an Kumpulan .(
5( A$aka semua in$i*i$u $alam satu spesis mesti se#upa keselu#uann'a9 Be#apa
"an'ak *a#iasi anta#a in$i*i$u 'ang ")le $ite#ima $alam satu spesis9
Ti$ak semestin'a se#upa semua in$i*i$u $alam satu spesies( Kesemua in$i*i$u
M))nM)#ps $alam spesies te#se"ut mempun'ai %i#i %i#i 'ang ampi# se#upa $engan
'ang lain( @an'a pe#"e+aan ke%il saa'a $apat $iliat "agi setiap in$i*i$u M))nM)#ps
ini( Ini menja$ikan a$an'a *a#iasi "agi setiap %i#i 0i+ikal 'ang sama( Bagi Kumpulan -,
M))nM)#ps ini mempun'ai %i#i sepun'an'a iaitu mempun'ai "aagian a"$)men 'ang
"e#%)#ak( Te#$apat $ua *a#iasi "agi spesies ini iaitu su"spesies 'ang mempun'ai kaki
'ang "e#kuku $an ti$ak "e#kuku( Bagi spesies "a$an "e#%)#ak su"spesies kaki "e#kuku
te#$apat $ua *a#iasi iaitu "e#kuku tajam $an "e#kuku tumpul( Manakala "agi spesies
"a$an "e#%)#ak ti$ak "e#kuku ")le $i"aagikan kepa$a $ua *a#iasi lain iaitu kaki
sepe#ti katak $an kaki sepe#ti itik( M))nM)#ps Kumpulan 5 a$ala $a#i spesies 'ang
mempun'ai a"$)men 'ang "esa#( Kesamaan lain "agi spesies ini a$ala jenis
tangann'a 'ang se#upa( Namun te#$apat *a#iasi $a#i segi matan'a iaitu a$a 'ang
memiliki mata "e#%antum $an mata 'ang ti$ak "e#%antum( M))nM)#ps Kumpulan :
pula mempun'ai "aagian a"$)men 'ang le"i panjang $a#i 'ang lain( Aa#iasi spesies
ini ")le $ikateg)#ikan lagi kepa$a 'ang mempun'ai "aagian kepala 'ang "e#%antum
$engan "aagian "a$an $an kepala 'ang ti$ak "e#%antum $engan "aagian "a$an(
9
Kesemua spesies ini memiliki tangan sepe#ti "e#sa'ap $an mempun'ai sesungut $i
kepalan'a( Manakala spesies M))nM)#ps $a#i Kumpulan . mempun'ai "intik&"intik $i
"aagian tepi a"$)men ( Namun spesies ini ")le $ikateg)#ikan kepa$a su"spesies
'ang mempun'ai tangan $an ti$ak mempun'ai tangan( Su"spesies 'ang ti$ak
mempun'ai tangan ini memiliki ek)# "e#"entuk "ulat $an kepala 'ang pel"agai "entuk
sama a$a "entuk U, "entuk segi tiga $an "entuk segi empat( Bagi su"spesies 'ang
mempun'ai tangan, tangann'a mempun'ai %)#ak $an ek)# "e#"entuk A(
:( Apaka akan te#ja$i kepa$a spesis 'ang an$a pili jika an$a mene#ima taap *a#iasi
in$i*i$u 'ang tinggi9 Apa pula 'ang akan te#ja$i jika an$a mene#ima taap *a#iasi 'ang
te#lalu #en$a(
Seki#an'a spesies 'ang mempun'ai %i#i 0i+ikal 'ang sama tetapi mempun'ai *a#iasi
'ang tinggi $an mempun'ai "ilangan 'ang se$ikit, ini mungkin $ise"a"ka"kan spesies
ini melalui pem"iakan $engan spesies 'ang lain( Taap *a#iasin'a a$ala ke%il $an ia
$a#i "aka 'ang ku#ang $imiliki $an mempun'ai genetik 'ang "e#"e+a( Manakala jika
$alam spesies te#se"ut mene#ima taap *a#iasi 'ang te#lalu #en$a ini menunjukkan
i$upan ini menga!an $an mem"iak spesiesn'a sen$i#i( Tia$a *a#iasi $itunjukkan
ke#ana $a#i genetik atau ketu#unan 'ang sama saaja( Ke"iasaan'a "ilangan 'ang lai#
$a#i spesies $engan *a#iasi 'ang sama a$a "an'ak "ilangann'a(
.( Te#angkan "agaimana pa#a taks)n)mis mungkin meme%akan satu spesies kepa$a $ua
atau le"i spesies B"a#u8(
Taks)n)mis a$ala me#upakan saintis 'ang paling paka# $alam mengenal pasti $an
mengumpul spesies( Taks)n)mi amat penting "agi pemulia#aan "i)$i*e#siti untuk
mem"e+akan anta#a spesies atau kekeli#uan mengenai nama&nama spesies(
taks)n)mis $apat mem"aagikan sesuatu spesies kepa$a $ua atau le"i spesies 'ang
"a#u "e#$asa#kan si0at "i)l)gikal sepe#ti genetik ai!an $an DNA 'ang $imiliki )le
ai!an te#se"ut( Taks)n)mis akan mengelaskan spesies 'ang mempun'ai *a#iasi
$engan su"spesies 'ang "e#"e+a atau kaum 'ang "e#"e+a tetapi me#eka ")le
mem"iak sesama me#eka( 1)nt)n'a sepe#ti ku%ing a$ala satu spesies tetapi
su"spesies anjing a$ala sepe#ti ku%ing Pa#si, Ku%ing Siam, Maine 1))n, Bu#mese, $an
Sa*anna( Begitu juga spesies gaja $an su"spesies gaja a$ala gaja A0#ika $an
gaja In$ia(
10
;( Apaka 0akt)#&0akt)# 'ang men'e"a"kan *a#iasi $alam in$i*i$u $a#i sesuatu spesis
te#ja$i9
Aa#iasi pa$a sesuatu in$i*i$u itu mem")lekan saintis mem"e+akan in$i*i$u $alam
spesies 'ang sama( Ia juga "e#ke")lean meningkatkan sesuatu spesies untuk
"e#man$i#i $alam pe#sekita#an 'ang sentiasa "e#u"a( Cika te#$apat kepe#luan $an
peluang 'ang !uju$, *a#iasi mem")lekan sesetenga in$i*i$u mengk)me#sialkan
sum"e# 'ang a$a $i a"itat 'ang "a#u( Ia me#angkumi pel"agai aspek sepe#ti m)#0)l)gi,
0isi)l)gi, genetik $an mental( Aa#iasi juga "e#laku $ise"a"kan )le 0akt)# genetik $an
pe#sekita#ann'a( Aa#iasi $a#i 0akt)# genetik ")el $i!a#isi $a#i satu gene#asi ke satu
gene#asi 'ang lain tetapi *a#iasi $a#i 0akt)# pe#sekita#an pula ti$ak ")le $ika!al(
Genetik 'ang "e#"e+a selalun'a memiliki set gen 'ang "e#"e+a( Pe#"e+aan 'ang
n'ata sepe#ti !a#na kulit, !a#na mata, atau !a#na #am"ut a$ala %i#i&%i#i genetik
manusia 'ang "e#"e+a&"e+a( Be#gitu juga $engan se#angga sepe#ti le"a mempun'ai
set gen 'ang "e#"e+a men'e"a"kan !uju$n'a *a#iasi sepe#ti sai+ sa'ap, "ilangan jalu#
pa$a a"$)men $an sai+ "a$ann'a 'ang "e#"e+a(
Pe#sekita#an 'ang "e#"e+a juga me!uju$kan *a#iasi $i $alam sesuatu spesies
sepe#ti "unga ma!a# 'ang $i tanam pe#sekita#an $i 1ame#)n @iglan$s 'ang sejuk
menja$ikann'a i$up su"u# $an mengasilkan "unga "e#sai+ "esa# $an "e#kualiti le"i
"aik( Manakala "unga ma!a# $itanam $i tana "iasa 'ang "ukan "e#suu #en$a
mengasilkan "unga 'ang "e#sai+ ke%il $an kualiti #en$a( Selain itu mutasi juga
mempenga#ui spesies te#tentu( Pe#u"aan a$alam satu st#uktu# genetik pa$a DNA
men'e"a"kan *a#isasi $i $alam spesies juga "e#u"a(
=( Bagaimana spesis 7M))nM)#ps8 ini $ipanggil 7m)#p)spe%ies89
Sesuatu spesies "e#"e+a $a#ipa$a 'ang lain melalui m)#0)l)gi 'ang me#ujuk kepa$a
"entuk, st#uktu#, !a#na, %)#ak se#ta st#uktu# $alaman "aagian&"aagian sepe#ti tulang
$an juga )#gan&)#gan lain( Spesies M))nM)#ps $ikenali se"agai m)#0)spesies
$ise"a"kan spesies te#se"ut $ikelaskan "e#$asa#kan %i##i&%i#i pe#samaan 'ang ")le
$ipe#atikan $alam sesuatu spesies( M)#0)spesies me#upakan kae$a t#a$isi "agi
mengelaskan sesuatu spesies( Kae$a ini te#"atas ke#ana maklumat 'ang $igunakan
untuk mengelas a$ala se$ikit $an pe#lu kepa$a pe#"e+aan 'ang jelas $an n'ata
$a#ipa$a spesies lain( Selain itu, *a#iasi ge)g#a0i selalun'a ti$ak $igunakan $alam
kae$a pengelasan ini(
11
>( @u#aikan "agaimana spesis 'ang an$a pili ti$ak $a#i kalangan spesis "i)l)gi(
Spesies M))nM)#ps a$ala spesies m)#0)spesies ke#ana ia $iketeg)#ikan kepa$a
spesies mengikut %i#i&%i#i 0i+akal 'ang sama( Rupa "entuk 'ang ampi# sama $iletakkan
$i "a!a satu spesies( Ia "ukan spesies #ep#)$ukti0 atau "i)l)gikal ke#ana ia tia$a
maklumat tentang pem"iakan speseies te#se"ut( Seki#an'a maklumat tentang
pem"iakan ti$ak $iketaui maka ia ti$ak ")le $ikateg)#ikan kepa$a spesies( Ini a$ala
$ise"a"kan spesies "i)l)gi $ikateg)#ikan se"agai spesies apa"ila sesuatu i$upan itu
"e#ja'a mem"iak se%a#a semulaja$i sesama me#eka( Apa"ila me#eka "e#ja'a mem"iak
$an mengasilkan in$i*i$u "a#u maka i$upan ini $iki#a se"agai satu spesies(
12