KERANGKA'ACUAN'KERJA'

SOSIALISASI''

UNDANG0UNDANG'N0.'20'TAHUN'2013'TENTANG'PENDIDIKAN'KEDOKTERAN'
'
I. Latar'Belakang'
'
Besarnya( tantangan( pendidikan( kedokteran( di( Indonesia,( baik( dari( sudut( pandang(
pendidikan( maupun( pelayanan( membutuhkan( terobosan( kebijakan( yang( fundamental.(
Tantangan( dari( sudut( pandang( pendidikan( diantaranya( penataan( kerangka( pendidikan,(
peningkatan( akses( dan( pemerataan( untuk( mendapatkan( pendidikan( kedokteran,(
peningkatan( kualitas( penelitian( kedokteran( berbasis( evidence,( sistem( penjaminan( mutu(
dan(konsep(kolaborasi(interprofesi.(Di(sisi(lain,(tantangan(dari(sudut(pandang(pelayanan(
diantaranya( penataan( aset( SDM( (mulai( dari( pemenuhan( jumlah( dan( kualifikasi(
dokter/dokter( gigi( hingga( dosen( pendidikan( kedokteran)( dan( pemerataan( dalam( hal(
distribusi(dokter(dan(dokter(spesialis(di(tiap(wilayah,(disesuaikan(dengan(jenis(dan(variasi(
penyakit(mulai(dari(penyakit(infeksi(hingga(penyakit(genetik.(
(
Mengingat( besarnya( tantangan( pendidikan( kedokteran( yang( harus( segera( diselesaikan(
dengan(strategi(yang(solutif(tersebut,(maka(perlu(disusun(sebuah(undangCundang(tentang(
pendidikan(kedokteran(yang(diharapkan(dapat(:(
menata( pendidikan( kedokteran( sehingga( dapat( menghasilkan( dokter( dan( dokter( gigi(
yang( berbudi( luhur,( bermartabat,( bermutu,( berkompeten,( berbudaya( menolong,(
beretika,( berdedikasi( tinggi,( profesional,( berorientasi( pada( keselamatan( pasien,(
bertanggung( jawab,( bermoral,( humanistis,( sesuai( dengan( kebutuhan( masyarakat,(
mampu(beradaptasi(dengan(lingkungan(sosial,(dan(berjiwa(sosial(tinggi(
memberi(kepastian(hukum(disamping(undangCundang(yang(sudah(ada,(baik(dari(sektor(
kesehatan( diantaranya( UU( No.29( tahun( 2004( tentang( Praktik( Kedokteran,( UU( No.36(
tahun( 2009( tentang( Kesehatan( dan( UU( No.44( tahun( 2009( tentang( Rumah( Sakit( ;(
maupun(dari(sektor(pendidikan(yaitu(UU(No.20(tahun(2003(tentang(Sistem(Pendidikan(
Nasional( dan( UU( No.12( tahun( 2012( tentang( Pendidikan( Tinggi.( Selanjutnya,( dalam(
rangka( aktualisasi( integrasi( sistem( pendidikan( dan( pelayanan,( dibutuhkan( aturan(
perundangan( khusus( yang( dapat( menjembatani( harmonisasi( kebijakan( sektor(
pendidikan(dan(pelayanan.((
menegaskan( peran,( tugas( dan( tanggung( jawab( berbagai( pemangku( kepentingan( yang(
beragam(dalam(pendidikan(kedokteran(secara(komprehensif.((
menjamin( dan( meningkatkan( kualitas' pendidikan( kedokteran( secara(
berkesinambungan.((
(
Berdasarkan(harapan(tersebut(diatas,(maka(perlu(dilaksanakan(amanat(konstitusi(UndangC
Undang( Dasar( Negara( Republik( Indonesia( Tahun( 1945( untuk( membentuk,( merumuskan,(
dan( menetapkan( UndangCUndang( tentang( Pendidikan( Kedokteran( yang( telah( disetujui(
Sidang( Paripurna( DPR( RI( pada( bulan( Agustus( 2013( dan( telah( mendapat( lembar(
pengesahan( negara( dengan( Nomor( 20( tahun( 2013.( Selanjutnya,( semua( kebijakan( yang(
tertera(pada(UndangCUndang(ini(perlu(segera(disosialisasikan(dan(diimplementasikan(oleh(
seluruh(pemangku(kepentingan(pendidikan(Kedokteran(di(Indonesia.(
(

Kegiatan( sosialisasi( dilakukan( untuk( menyebarluaskan( informasi( tentang( pengesahan(

undangCundang( dan( mendapatkan( masukan( dari( publik( terkait( penyusunan( aturan(
lanjutan(undangCundang(ini.(Kegiatan(sosialisasi(akan(dilakukan(dengan(berbagai(metode(
yang( efektif( dan( efisien,( diantaranya( menggunakan( telemedia( dan( streaming( dalam(
rangka(optimalisasi(TIK(dan(metode(tatap(muka(dengan(berbagai(pemangku(kepentingan(
yang( berbasis( regionalisasi.( Sosialisasi( undangCundang( perlu( segera( dilaksanakan(
mengingat( masa( transisi( implementasi( kebijakan( adalah( dua( tahun( sejak( diterbitkannya(
undangCundang( ini.( Untuk( itu,( seluruh( tahapan( kegiatan( sosialisasi( ditargetkan( untuk(
selesai(pada(akhir(tahun(2013.(
(
(
II. Tujuan'Kegiatan'
'
Kegiatan(sosialisasi(ditujukan(untuk(:(
Memberikan( pemahaman( terhadap( esensi( kebijakan( yang( diatur( pada( UU(
No.20/2013(
Mendapatkan(masukan(untuk(substansi(aturan(lanjutan(UU(No.20/2013(
(
III. Output'Kegiatan'
'
Output(dari(kegiatan(sosialisasi(ini(adalah(:(
Pemahaman(dari(peserta(sosialisasi(terhadap(esensi(kebijakan(yang(diatur(pada(UU(
No.20/2013(sehingga(dapat(disosialisasikan(lebih(lanjut((
Kumpulan(masukan(untuk(substansi(aturan(lanjutan(UU(No.20/2013(
(
IV. Metode'Sosialisasi''
'
Kegiatan(sosialisasi(ini(dilakukan(melalui(beberapa(metode,(yaitu(sebagai(berikut(:(
Tatap(muka((melalui(kegiatan(yang(berbasis(nasional(maupun(regional)(
Telemedia((video'conference)(
Opinion' channelling( dengan( menggunakan( sistem( Stakeholders' Relationship'
Management( dan( media( sosial( yang( dikelola( manajemen( proyek( HPEQ,( Dit.(
Belmawa(Ditjen(Dikti(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

'

'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'

V. Sasaran'Sosialisasi'
'
Sosialisasi( akan( diberikan( kepada( seluruh( pemangku( kepentingan( yang( terkait(
dengan( pendidikan( kedokteran,( baik( dari( pemerintah( (sektor( pendidikan( dan(
pelayanan)(maupun(masyarakat((profesi(dan(umum).(
(
'
'
'
'

VI.
'

(
'

Narasumber'Sosialisasi'
Narasumber( pada( sosialisasi( adalah( perwakilan( tim( panja( pemerintah( UU(
Pendidikan(Kedokteran,(yang(merupakan(unsur(dari(:(
Ditjen(Dikti(Kemdikbud(
BPPSDM(Kemkes((
Ditjen(BUK(Kemkes(
KKI(:(KK(&(KKG(
AIPKI(&(AFDOKGI(
IDI(&(PDGI(
ARSPI(&(ARGMPI(
Para( narasumber( melakukan( penyamaan( persepsi( terhadap( halChal( yang( akan(
dipaparkan( pada( saat( sosialisasi( dan( menyusun( FAQ( (Frequently' Asked'
Question)(untuk(menanggapi(pertanyaan(dari(setiap(peserta(sosialisasi.(

VII.

Tahapan'Pelaksanaan'Sosialisasi'

'
Sosialisasi( ini( akan( didukung( juga( oleh( organisasi( profesi( dan( asosiasi( institusi(
pendidikan( melalui( regionalnya( masingCmasing( dan( menjadi( agenda( khusus( pada(
berbagai(acara(organisasi(atau(asosiasi(pada(level(nasional(maupun(regional.(