Anda di halaman 1dari 20

MAKALAH ILMU 5O5IAL DAN BUDAYA DA5AR

MANU5IA DAN KEBUDAYAAN


Ionyusun:

Hj ERMIN
2 DAHNIAR
3 MARIAM ANTONIA





KoIas Non RoguIoi/Son. I/2O11


AKADEMI KEBIDANAN KONAWE

l

KATA ILNCANTAR

isniIIahiiiahnaniiiahin
Iuji syukui ponuIis panjalkan ko hadiian AIIah SWT yang loIah
noIinpahkan iahnal dan laufik soila hidayah-Nya sohingga alas
kaiunia-Nya, nakaIah ini dapal disoIosaikan lopal pada vaklunya.
IonuIis nonganliI lona Manusia dan Koludayaan daIan lugas
IInu SosiaI dan udaya Dasai ini dikaionakan ingin nonlahas lonlang
hulungan anlaia koludayaan dongan nanusia soila pongaiuhnya
loihadap nanusia dan dihaiapkan dapal nonloii pongolahuan dan
nonanlah vavasan lagi siapapun yang nonlaca nakaIah ini.
DaIan ponyusunan nakaIah ini lidak Iopas daii poian soila loilagai
pihak yang loIah nonloiikan saian, naupun nasukan-nasukan guna
ponyonpuinaan nakaIah ini. Unluk ilu kani nongucapkan loiinakasih
yang sodaIan-daIannya.
Akhii kala, kani noninla naaf apaliIa daIan nakaIah ini loidapal
lanyak kokuiangan. OIoh solal ilu kani akan loiupaya soIaIu loiluka
dan sooljoklif nungkin loihadap kiilik dan saian yang nonlangun guna
nonpoilinlangkan di nasa-nasa yang akan dalang.



IonuIis

ll

DAITAR ISI


HaIanan
KATA ILNCANTAR .......................................................................................... i
DAITAR ISI ......................................................................................................... ii
A I ILNDAHULUAN
A. Lalai oIakang ........................................................................... 3
. Runusan MasaIah ..................................................................... 4
C. Tujuan ......................................................................................... 4
A II ILMAHASAN
A. Iongoilian .................................................................................. 5
. Ioivujudan Koludayaan ......................................................... 7
C. Sifal-sifal udaya ....................................................................... 8
D. Sislon udaya ............................................................................ 9
L. Manusia solagai poncipla dan pongguna Koludayaan ......... 11
I. Iiosos dan Ioikonlangan Koludayaan ................................. 13
C. IiolIonalika Koludayaan ........................................................ 15
A II ILNUTUI
A. KosinpuIan ................................................................................ 17
. Saian ........................................................................................... 18

DAITAR ISI ......................................................................................................... 19



3

A I
ILNDAHULUAN
A Latar Bc!akang
Soliap langsa dinanapun loiada noniIiki koludayaan.
Koludayaan iaIah loikal akaI ludi nanusia yang di poigunakan
unluk nononuhi kohidupan jasnani dan iohaninya. Koludayaan
noncakup koIonpok ido, gagasan, niIai-niIai, noina-noina, dan
solagainya, dan konpIok aklivilas, yailu koadaan loipoIa daii
nasyaiakal daIan nasyaiakal, soila londa-londa hasiI kaiya
nanusia.

Dasai sogi poIilis, Indonosia adaIah sualu yang uluh. Akan
lolapi daii daIan koanokaiaganan ludayanya socaia jujui diakui
nasih loidapal jaiak konunikasi di anlaia koIonpok olnis, haI
yang soiing noninluIkan konfIik ludaya pada sooiang yang
loigoiak daii salu koIonpok olnis yang Iain. KonfIik ludaya
loisolul acap kaIi loilaiaf nasionaI. OIoh kaiona ilu, kila haius
nanpu nongonaI dan nonyadaii adaIah nasaIah sonacan ini,
noniIiki vavasan yang Iuas lonlang soaI-soaI, koludayaan,
sohinga sanggup dan nanpu nonogang poianan daIan usaha-
usaha ponlangunan nodoionisasi.

SoIain daiipada ilu, dongan nonpoilahankan dan
nonlonluk soila nonupuk kopiiladina langsa, kila ingin
novujudkan cila-cila, yakni: nonlangun nasyaiakal yang
nodoin yang sanggup nonggunakana loknoIogi nodoin lanpa
kohiIangan kopiiladian langsa sondiii.


4

B Rumusan Masa!ah

1. Apa pongoilian daii nanusia dan koludayaan`
2. againana paia ahIi nonganaIisis poivujudan koludayaan`
3. Apa saja ciii-ciii alau sifal-sifal ludaya `
4. Apa konponon koludayaan ilu`
5. againana piosos dan poikonlangan koludayaan`
6. Apa saja IiolIonalika yang loijadi loihadap koludayaan `

Tujuan

IonuIisan nakaIah ini dihaiapkan dapal nonloii
pongolahuan dan nonanlah vavasan lonlang hulungan dan
pongaiuh koludayaan dongan nanusia soila nakna niIai - niIai
Iuhui ludaya spiiiluaI langsa yang loidapal daIan kopoicayaan
loihadap Tuhan Yang Maha Lsa solagai lagian koludayaan
langsa.












3

A II
ILMAHASAN
A !ENGERTIAN

a. Manusia
Manusia adaIah nakhIuk ciplaan Tuhan yang loidiii daii
luluh yang paIing sonpuina jika dilandingkan dongan nakhIuk -
nakhIuk Iain. Kosonpuinaan ilu loiIolak pada adal dan ludaya.
Manusia loiadal alau loiludaya kaiona diIongkapi oIoh
ponciplanya dongan akaI, nuiani dan kohondak yang loidapal
daIan jiva nanusia.

Solagai nakhIuk ludaya, nanusia nonpunyai loilagai:
koluluhan yang loivaiiasi. Koluluhan loisolul lidak nungkin
dapal diponuhinya sondiii dongan sonpuina lanpa loihulungan
dongan aIan Iingkungan dan nanusia Iain. ApaliIa nanusia
nongadakan hulungan dongan nanusia Iain, ini loiaili lukan
hanya solagai nakhIuk ludaya noIainkan juga solagai nahkIuk
sociaI (zoo poIilicon).

l. Koludayaan
udaya adaIah lonluk janak daii kala ludi dan daya yang
loiaili cinla, dan iasa. Kala ludaya solonainya loiasaI daii lahasa
sansokoila ludhaya yailu lonluk janak kala luddhi yang loiaili
ludi alau akaI. DaIan lahasa inggiis, kala ludaya loiasaI daii kala
cuIluio, daIan lahasa loIanda diisliIahkan dongan kala cuIluui,
daIan lahasa Ialin, loiasaI daii kala coioIa. CoioIa loiaili :
nongoIah, nongoijakan, nonyuluikan, nongonlangkan lanah
(loiaili).

6

Konudian pongoilian ini loikonlang daIan aili cuIluio,
yailu solagai sogaIa daya dan aklifilas nanusia unluk nongoIah
dan nongulah aIan. oiikul pongoilian ludaya alau koludayaan
daii loloiapa ahIi :

1) L.. TyIoi, ludaya adaIah sualu kosoIuiuhan konpIoks yang
noIipuli pongolahuan, kopoicayaan, kosonian, noiaI, koiInuan,
hukun, adal isliadal, dan konanpuan yang Iain, soila koliasaan
yang didapal oIoh nanusia solagai anggola nasyaiakal.
1) R. Linlon, koludayaan dapal dipandang solagai konfiguiasi
lingkah Iaku yang dipoIajaii dan hasiI lingkah Iaku yang dipoIajaii,
dinana unsiui - unsui ponlonlukannya didukung dan diloiuskan
oIoh anggola nasyaiakal Iainnya.
2) Koonljaianingial, nongailikan lahva koludayaan adaIah
kosoIuiuhan sislon gagasan, niIik diii nanusia dongan loIajai.
3) SoIo Soonaidjan SooIaonan Soonaidi, nongalakan lahva
koludayaan adaIah sonua hasiI kaiya, iasa dan cipla nasyaiakal.
4) Hoikovils, koludayaan adaIah lagian daii Iingkungan hidup yang
diciplakan oIoh nanusia.

Dongan donikian, koludayaan alau ludaya nonyangkul
kosoIuiuhan aspok kohidupan nanhusia, laik naloiiaI naupun
non naloiiaI. Solagian losai ahIi yang nongailikan koludayaan
sopoili ini, konungkinan losai sangal dipongaiuhi oIoh pandangan
ovoIusionisno, yailu sualu looii yang nongalakan lahva
koludayaan ilu akan loikonlang daii lahapan yang sodoihana
nonuju lahapan yang Iolih konpIoks.



7

B !ERWUJUDAN KEBUDAYAAN
oloiapa iInuvan sopoili TaIcoll Iaison (sosioIog) dan AL
Kiooloi (AnliopoIog) nonganjuikan unluk nonlodakan vujud
koludayaan socaia lajan solagai sualu sislon. Dinana vujud
koludayaan ilu adaIah solagai sualu iangkaian lindakan dan
aklifilas nanusia yang loipoIa.
1) Koonljaianingial nongonukakan lahva koludayaan ilu
dilagi alau digoIongkan daIan liga vujud, yailu :
Wujud solagai sualu konpIoks daii ido-ido, gagasan. NiIai-
niIai, noina-noina, dan poialuian.
Wujud loisolul nonunjuukan vujud ido daii koludayaan,
sifalnya alsliak, lak dapal diiala, dipogang alaupun difolo,
dan lonpalnya ada didaIan pikiia vaiga nasyaiakal,
dinana koludayaan yang loisangkulan lu hidup.
Koludayaan idoaI ini disolul puIa lala koIakuan, haI ini
nonunjukkan lahva ludaya idoaI nonpunyai fungsi
nongalui, nongondaIikan dan nonloii aiah kopada
lindakan, koIakuan dan poilualan nanusia daIan
nasyaiakal solagai sopan sanlun. Koludayaan idoaI ini
dapal disolul adal alau adal-isliadal, yang sokaiang lanyak
disinpan daIn aisip, lapo, dan konpuloi.
KosinpuIannya, ludaya idoaI ini adaIah noiupakan
poivujudan dan koludayaan yang loisifal alsliak.
2) Wujud koludayaan solagai sualu konpIoks aklifilas soila
lindakan loipoIa daii nanusia daIan nasyaiakal
Wujud loisoll dinanakan sislon sosiaI, kaiona nonyangkul
lindakan dan koIakuan loipoIa daii nanusia ilu sondiii.
Wujud ini lisa diolsoivasi, difolo dan didokunonlasikan
kaiona daIan sislon sosiaI ini, loidapal aklivilas-aklivilas

8

nanusia yang loiinloiaksi dan loihulungan soila loigauI
salu sana Iainnya daIan nasyaiakal. Lolih joIasnya, lanpak
daIan lonluk poiiIaku dan lahasa pada saal noioka
loiinloiaksi daIan poigauIan hidup sohaii-haii di
nasyaiakal.
KosinpuIannya, sislon sosiaI ini noiupakan poivujudan
koludayaan yang loisifal konkiol, daIan lonluk poiiIaku
dan lahasa.
3) Wujud koludayaan solagai londa-londa hasiI kaiya
nanusia
Wujud koludayaan solagai londa-londa hasiI kaiya
nanusia. Wujud yang loiakhii ini , disolul puIa koludayaan
fisik. Dinana vujud ludaya ini hanpii soIuiuhnya
noiupakan hasiI fisik (aklifilas poilualan, dan kaiya sonua
nanusia daIan nasyaiakal). Sifalnya paIing konkiol dan
loiupa londa-londa alau haI-haI yang dapal diiala, diIihal,
dan difolo yang loivujud losai alaupun kociI.
Conlohnya : candi loioludui (losai), kain lalik, dan kancing
laju (kociI), loknik langunan nisaInya, caia ponlualan
lonlok dongan pondasi iunah yang loiloda loiganlung
pada konsisi.
KosinpuIannya, koludayaan fisik ini noiupakan poivujudan
koludayaan loisifal konkiol, daIan lonluk naloii/ ailofak.

5IFAT-5IFAT BUDAYA
Kondali koludayaan yang diniIiki oIoh soliap nasyaiakal
ilu lidak sana, sopoili di Indonosia yang loidiii daii loinacan
suku langsa yang loiloda, lolapi soliap koludayaan nonpunyai
ciii alau sifal yang sana. Sifal loisolul lukan diailikan socaia

9

sposifik, noIainkan loisifal univoisaI di nana sifal-sifal ludaya ilu,
akan noniIiki ciii-ciii yang sana lagi sonua koludayaan nanusia,
lanpa nonlodakan fakloi ias, Iingkungan aIan, alau pondidikan .
yailu sifal hakiki yang loiIaku unun lagi sonua ludaya
dinanapun.
Sifal hakiki daii koludayaan loisolul anlaia Iain :
1. udaya loivujud dan loisaIuikan daii poiiIaku nanusia.
2. udaya loIah ada loiIolih dahuIu daii pada Iahiinya sualu
gonoiasi loilonlu dan lidak akan nali dongan halisnya usia
gonoiasi yang loisangkulan.
3. udaya dipoiIukan oIoh nanusia dan divujudkan daIan
lingkah Iakunya.
4. udaya noncakup aluian-aluian yang loiisikan kovajilan-
kovajilan, lindakan-lindakan yang diloiina dan diloIak,
lindakan-lindakan yang diIaiang dan lindakan-lindakan
yang diizinkan.

D 5I5TEM BUDAYA
Sislon ludaya noiupakan konponon daii koludayaan yang
loisifal alsliak dan loidiii daii pikiian-pikiian, gagasan, konsop,
soila koyakinan. Dongan donikian sislon koludayaan yang daIan
lahasa Indonosia Iolih Iazin disolul solagai adal isliadal. DaIan
isiliadal loidapal juga sislon noina dan disiluIah saIah salu fungsi
sislon ludaya adaIah nonala soila nonolapkan lindakan-lindakan
dan lingkah Iaku nanusia.
DaIan sislon ludaya ini, loilonluk unsui-unsui yang
poIing loikailan salu dongan yang Iainnya. Sohingga loicipla lala

10

koIakuan nanusia yang loivujud daIan unsui koludayaan solagai
salu kosaluan.
Unsui pokok koludayaan (nonuiul ionisIav MaIinovski)
O Sislon noina yang nonungkinkan koija sana anlaia paia
anggola nasyaiakal di daIan upaya nonguasai aIan
sokoIiIingnya.
O Oiganisasi okononi
O AIal-aIal dan Ionlaga pondidikan
O Oiganisasi kokualan
MoIviIIo }. Hoikovils nonyolul unsui pokok koludayaan adaIah:
O AIal-aIal loknoIogi
O Sislon okononi
O KoIuaiga
O Kokuasaan poIilik
Sislon koludayaan sualu daoiah akan nonghasiIkan jonis-jonis
koludayaan yang loiloda. }onis koludayaan ini dapal
dikoIonpokkan nonjadi :
O Koludayaan naloiiaI
Koludayaan naloiiaI anlaia Iain hasiI cipla, kaisa, yang
loivujud londa, laiang/aIal pongoIahan aIan, sopoili
godung paliik, jaIan, iunah, dan solagainya.
O Koludayaan Non MaloiiaI
Moiupakan hasiI cipla, kaisa, yang loivujud koliasaan, adal
isliadal, IInu pongolahuan dan solagainya.
Non naloiiaI anlaia Iain adaIah :
'oIkvays (noina koIazinan),
Moios (noina kosusiIaan),

11

Noina hukun
Modo (fashion)
Koludayaan dapal diIihal daii dinonsi vujudnya adaIah :
1. Sislon ludaya.
KonpIoks daii ido-ido, gagasan, niIai-niIai,poialuian dan solaga
inya.
2. Sislon sosiaI
Moiupakan konpIoks daii aklifilas soila loipoIa daii nanusia
daIan oiganisasi dan nasyaiakal.
3. Sislon Kolondaan
Wujud koludayaan fisik alau aIal-aIal yang diciplakan nanusia
unluk konudahan hidupnya.

E MANU5IA 5EBAGAI !ENI!TA DAN !ENGGUNA
KEBUDAYAAN
Toicipla alau loivujudnya sualu koludayaan adaIah solagai
hasiI inloiaksi anlaia nanusia dongan sogaIa isi aIan iaya ini.
Manusia yang loIah diIongkapi luhan dngan akaI dongan
pikiiannya, nonjadikan noioka khaIifah di luni dan diloiikan
konanpuan yang disoulkan oIoh Supailono solagai daya nanusia.
Manusia noniIiki konanpuan daya anlaia Iain akaI, inloIogonsia,
dan inluisi , poiasaan dan onosi , konauan , fanlasi dan poiiIaku.
Dongan sunloi-sunloi konanpuan daya nanusia loisolul,
nyalaIah lahva nanusia nonciplakan koludayaan. Ada hulungan
diaIoglika anlaia nanusia dongan koludayaan. Koludayaan adaIah
pioduk nanusia, nanun nanusia ilu sondiii adaIah pioduk
koludayaan. Dongan kala Iain koludayaan ada, kaiona ada
nanusia ponciplanya dan nanusia dapal hidup di longah
koluyaan yang diciplakannya. Koludayaan akan loius hidup

12

hidup nanakaIa ada nanusia solagai pondukungnya. DiaIoglika
ini didasaikan pada pondapal Ioloi L. oigoi, yang nonyolulkan
solagai diaIoklikaI fundanonlaI. DiaIoklikaI fundanonlaI ini,
loidiii daii liga lahap : lahap oksloinaIisasi, lahap olyoklivasi, dan
lahap inloinaIisasi.
Tahap oksloinaIisasi daIah piosos poncuiahan diii nanusia
socaia loius nonoius ko daIan dunia, noIaIui aklifilas fisik dan
nonlaI. Tahap olyoklif adaIah lahap aklifilas nanusia
nonghasiIkan sualu ioaIila olyoklif, yang loiada di Iuai diii
nanusia. Tahap inloinaIisasi adaIah lahap dinana ioaIilas olyoklif
hasiI ciplaan nanusia disoiap oIoh nanusia konlaIi. }adi ada
hulungan loikoIanjulan anlaia ioaIilas inloinaI dongan ioaIilas
oksloinaI (Yudi Ahnad, MakaIah, 2OO6 : 5)
Koludayaan nonpunyai kogunaan yang sangal losai lagi
nanusia. oinacan-nacan kokualan yang haius dihadapi
nasyaiakal dan anggolanya sopoili kokualan aIan naupun
kokualan Iain yang lidak soIaIu laiknya. KocuaIi ilu, nanusia
nonoiIukan kopuasan laoI dilidang spiiiluaI naupun naloiiaI.
Koluluhan-koluluhan loisolul diponuhi oIoh koludayaan yang
loisunloi pada nosyaiakal ilu sondiii.
HasiI kaiya nanusia non inluIkan loknoIogi yang
nonpunyai kogunaan ulana daIan noIindungi nanusia loihadap
Iingkungan aIannya. Sohingga koludayaan noniIIiki poian
solagai :
1. Sualu hulungan podonan anlai nanusia alau koIonpoknya.
2. Wadh unluk nonyaIuikan poiasaan-poiasaan dan
konanpuan-konanpuan Iain.
3. Solagai ponlinling dan ponghidupan nanusia.
4. Ionloda nanusia dongan linalang.

13

5. Iolunjuk-polunjuk lonlang lagainana haius loilindak dan
loipoiIaku daIan poigauIan.
6. Iongaluian agai nanusia dapal nongoili lagainana
sohaiusnya loilindak, nononlukan sikapnya jika
loihulungan dongan oiang Iain.
7. Solagai nodaI dasai ponlagunan.
Manusia noiupakan nakhIuk yang loiludaya, noIaIui
akaInya nanusia dapal nongonlangkan koludayaan. ogilu puIa
nanusia hidup dan loiganlung pada koludayaan solagai hasiI
ciplaannya. Koludayaan juga nonloiikan aluian lagi nanusia,
daIan nongoIah Iingkungan dongan loknoIogi hasiI ciplaannya.
Koludayaan nonpunyai fungsi yang losai lagi
nanusiadan nasyaiakal, loilagai nacan kokualan haius dihadapi
nanusiadan nasyaiakal sopoili kokualan aIan dan kokualan Iain.
SoIain ilu nanusia dan nsayaiakal, nonoiIukan kopuasan laik
socaia spiiiluaI naupun naloiiI.
Koludayaan nanusia loisolul solagian losai diponuhi oIoh
koludayaan yang loisunloi pada nasyaiakal ilu sondiii. HasiI
kaiya yang nonpunyai kogunaan ulana daIan noIindungi
nasyaiakal loihadap Iingkungan di daIannya.

F !RO5E5 DAN !ERKEMBANGAN KEBUDAYAAN
Solagainana dikolahui lahva koludayaan adaIah hasiI
cipla, kaisa dan iasa nanusia, oIoh kaionanya koludayaan
nongaIani poiulahan dan poikonlangannya, sojaIan dongan
poikonlangan nanusai ilu sondiii, kaiona koludayaan diciplakan
oIoh dan unluk nanusia.
Ioikonlangan koludayaan loihadap dinanika kohidupan
sosooiang loisifal konpIoks, dan noniIiki oksislonsi dan

14

loikosinanlungan dan juga nonjadi vaiisan sosiaI. Sosooiang
nanpu nonpongaiuhi koludayaan dan nonloiikan poIuang
unluk loijadinya poiulahan.
Koludayaan yang noniIiki sualu koIonpok sosiaI, lidak
akan loihindai daii pongaiuh koludayaan-koludayaan koIonpok-
koIonpok Iain, dongan adanya konlak-konlak anlai koIonpok alau
noIaIui piosos difusi. Sualu koIonpok sosiaI , akan nongadopsi
sualu koludayaan loilonlu liIanana koludayaan loisolul loiguna
unluk nongalasi alau nononuhi lunlulan yang dihadapinya.
Iongadopsian sualu koludayaan lidak loiIopas daii
pongaiuh fakloi-fakloi pongaiuh Iingkungan fisik. MisaInya ikIin,
lopogiafi sunloi daya aIan dan sojonisnya. Solagai conloh : oiang-
oiang yang hidup di daoiah yang kondisi Iahan alau lanahnya
sului (pioduklif) akan nondoiong loiciplanya sualu kohidupan
yang favouialIo unluk nonpioduksi lahan pangan. }adi, loijadi
sualu piosos kosoiasian anlaia Iingkungan fisik dongan
koludayaan yang loilonluk di Iingkungan loisolul, konudian ada
kosoiasian juga, anlaia koludayaan nasyaiakal yang salu dongan
koludayaan nasyaiakal lolangga dokal.
Ioikonlangan zanan, nondoiong loijadinya poiulahan-
poiulahan di sogaIa lidang, loinasuk daIan haI koludayaan. Mau
lidak nau, koludayaan yang dianul sualu koIonpok sosiaI akan
loigosoi. Copal alau Ianlal, poigosoian ini akan noninluIkan
konfIik anlaia koIonpok yang nonghondaki poiulahan, dongan
koIonpok-koIonpok yang lidak nonghondaki poiulahan. Sualu
konunilas daIan koIonpok sosiaI, lisa saja nonginginkan adanya
poiulahan daIan koludayaan yang noioka anul, dongan aIasan
sidak sosuai Iagi dongan zanan yang noioka hadapi saal ini.

13

Nanun poiulahan koludayaan ini, kadang kaIa disaIah
ailikan nonjadi sualu ponyinpang koludayaan. Inloipiolasi ini,
nonganliI dasai pada adanya ludaya-ludaya laiu yang lunluh
daIan konunilas noioka, yang loilonlangan dongan koyakinan
noioka, solagai ponganul koludayaan liadisionaI soIana luiun
lonuiun.

G !ROBLEMATIKA KEBUDAYAAN
oloiapa piolIonalika koludayaan anlaia Iain :
1. Hanlalan ludaya yang loikailan dongan pandangan hidup
dongan sislon kopoicayaan.
Koloikailan oiang jva loihadap lanah yang noioka lonpali socaia
luiun lonuiun, diyakini solagai ponloii loikah kohidupan.
Moioka onggan noninggaIkan kanpung haIanannya alau loiaIih
poIa hidup solagai polani. OadahaI hidup noioka ununnya
niskin.
2. hanlalan ludaya yang loikailan dongan poilodaan poisopsi
alau sudul pandang. Hanlalan ludaya yang loikailan dongan
poilodaan poisopsi alau sudul pandang ini dapal loijadi anlaia
nasyaiakal dan poIaksnan ponlangunan. Conlohnya piogian
koIuaiga loincana alau K sonuIa diloIak nasyaiakal, noioka
loianggapan lahva lanyak anak lanyak iojoki.
3. hanlalan ludaya loikailan dongan fakloi psikoIogi alau
kojivaan upaya unluk nonliansnigiasikan ponduduk daii daoiah
yang loikona loncana aIan lanyak nongaIani kosuIilan. HaI ini
disolalkan kaiona adanya kokhavaliian ponduduk, lahva di
lonpal yang laiu hidup noioka akan songsaia dilandingkan
dongan hidup noioka di lonapl yang Iana.

16

4. nasyaiakal yang loiasing dan kuiang konunikasi dongan
nasyaiakal Iuai. Masyaiakal daoiah-daoiah loiponciI yang kuiang
konunikasi dongan nasyaiak Iuai kaiona pongolahuaannya soila
loilalas sooIah-oIah loilulup unluk nonoiina piogian-piogian
ponlangunan.
5. sikap liadisionaIisno yang loipiasangka luiuk loihadap haI-haI
laiu. Sikap ini sangal nongagung-agungkan ludaya liadisionaI
sodonikian iupa yang nonggangap haI laiu akan noiusak lalanan
hidup noioka, yang sudah noioka niIiki socaia luiun lonuiun.
6. sikap olnosonliisno
Sikap olnosonliisno adaIah sikap yang nongagungkan
ludaya suku langsanya sondiii dan nonganggap iondah suku
ludaya Iain. Sikap sonacan ini akan nudah nonicu linluInya
kasus-kasus SARA yakni poilonlangan suku, agana, ias dan anlai
goIongan.












17

A III
KLSIMIULAN
KESIMPULAN

Manusia adaIah nakhIuk ciplaan Tuhan yang paIing sonpuina
dinana kosonpuinaan ilu loiIolak pada adal dan ludayanya.
Koludayaan adaIah konyalaan yang diIahiikan nanusia dongan
poilualan.
oIajai noiupakan haI ponling daIan lindakan nanusia yang
loikoludayaan.
Ada liga vujud koludayaan yailu sll:
1. ahasa
2. Syslon loknoIogi Sislon nala poncahaiian
3. Oiganisasi sociaI
4. Sislon pongolaghuan
5. RoIigi
6. Kosonian
Konponon koludayaan loidiii daii koludayaan MaloiiaI dan
nonaloiiaI
5 nasaIah pokok kohidupan nanusia yailu:
1. MasaIah hidup nanusia (MH)
2. Hakokal kaiya nanusia (MK)
3. Hakikal vaklu nanusia (MW)
4. Hakokal aIan nanusia (MA)
5. Hakikal hulungan nanusia (MM)





18

Ioiisliva-poiisliva poiulahan koludayaaan:
1. CuIluiaI alau Iag
2. CuIluiaI sufifaI
3. Ioilonlangan koludayaan (cuIluiaI confIick)
4. Cuncangan koludayaan (cuIluiaI shock)
5. LncuIluiasi
6. AkuIluiasi
7. Difusi
Manusia noncipla daii apa yang ada. Ciplaan nanusia yang
dinanakan koludayaan alau koludayaan lidak lias Iopas daii
kopiiladian individu noIaIui sualu piosos loIajai yang disolul
sosiaIisasi alau niIai aial ,Iolih loipikal oIoh konajuan naloiiI
sodangkan niIai Tinui nonginginkan kokayaan hidup (hali).
Alau ada 2 pondapal lonyang koludayaan nasionaI, yailu:
1. Koludayaan nasionaI adaIah loiupa puncak daii suku-suku
yang nonghuni luni nusanlaia ini.
2. Koludayaan nasionaI adaIah hasiI silosa daii jonis ludaya suku
loisolul, yang nonlonluk poIa laiu.

5ARAN

Saian kani kopada ponlaca nakaIah ini, yailu jagaIah dan
poIihaiaIah koludayaan Indonosia agai lidak nondapal pongaiuh
luiuk daii ludaya Iuai.






19

DAFTAR !U5TAKA

Nugroho widyo, Muchji Ahmad;lmu Budaya Dasar,Universitas Gunadarma,Jakarta.1994


http://pakguruonline.pendidikan.net/buku_tua_pakguru_dasar_kpdd_14.html
http://prasetijo.wordpress.com/2008/09/11/definisi-kebudayaan-menurut-parsudi-
http://ridwan202.files.wordpress.com/2008/10/snag-010.jpg
http://skyrider27.blogspot.com/2010/03/manusia-dan-kebudayaan.html
http://www.syahroneiy.co.cc/2010/05/manusia-dan-kebudayaan.html

Anda mungkin juga menyukai