Anda di halaman 1dari 8

Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.

Si
RANCKUMAN MATERI FISIKA SMA
KELAS X
. BESARAN, SAT0AN, BAN PENu0K0RAN aontities, 0nits, onJ Heosarement
. KINENATIKA uERAK L0R0S Kinemotics of Rectilineor Hotion
. uERAK NELINuKAR Circalor Hotion
4. BINANIKA BAN B0K0N NEWT0N Bynomics onJ Newtons low
. S0B0 BAN KAL0R Temperotare onJ Eeot
. uEL0NBANu BAN 0PTIKA Woves onJ 0ptics
. LISTRIK BINANIS FlectroJynomics

KELAS XI
. KINENATIKA BENuAN ANALISIS vEKT0R Kinemotics Witb vector Anonlysis
. B0K0N uRAvITASI NEWT0N Newtons low of 6rovitotion
. uAYA PEuAS Sprinq Iorce
. 0SABA BAN ENERuI Work AnJ Fnerqy
. N0NENT0N BAN INP0LS Homentam AnJ lmpalse
. R0TASI BAN KESEINBANuAN BENBA TEuAR Rototion AnJ Fqailibriam of RiqiJ BoJies
. FL0IBA IlaiJ
8. TE0RI KINETIK uAS BAN TERN0BINANIKA Kinetic Tbeory of 6oses AnJ TbermoJynomics

KELAS XII
. uEL0NBANu Wove
. B0NYI SEBAuAI uEL0NBANu SoanJ os o Wove
. LISTRIK STATIS Flectrostotics
. NEBAN NAuNET BAN INB0KSI ELEKTR0NAuNETIK Hoqnetic IielJ onJ Flectromoqnetic
lnJaction
. B0ALISNE uEL0NBANu PARTIKEL Wove Porticle Baolity
. STR0KT0R AT0N BAN N0LEK0L Stractare of Atom onJ Holecale
. TE0RI RELATIvITAS Tbeory of Relotivity
8. INTI AT0N BAN RABI0AKTIvITAS Atomic Nacleas onJ RoJiooctivity





Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si
8esaran dan Satuan
8esaran adalah sesuaLu yang dapaL dl ukur dan
dlnyaLakan dengan angka
8esaran okok 8esaran dasar yang Lelah dlLeLapkan
bukan hasll penurunan darl besaran laln
No 1 2 3 4 3 6 7
8
e
s
a
r
a
n

M
a
s
s
a

a
n
[
a
n
g

W
a
k
L
u

S
u
h
u

k
u
a
L

A
r
u
s

l
n
L
e
n
s
l
L
a
s

C
a
h
a
y
a

!
u
m
l
a
h

[
a
L

D
|
m
e
n
s
|

M L 1 l ! n
S
a
t
u
a
n

k
g

(
k
l
l
o
g
r
a
m
)

m

(
m
e
L
e
r
)

s

(
s
e
k
o
n
)

k

(
k
e
l
v
l
n
)

A

(
a
m
p
e
r
e
)

C
d

(
c
a
n
d
e
l
a
)

m
o
l

(
m
o
l
)

1able besaran pokok
8esaran 1urunan adalah besaran yang dlLurunkan darl
besaran pokok
ConLoh Luas volume kecepaLan percepaLan gaya
Lekanan energy poLenslal dan daya
engukuran membandlngkan suaLu besaran dengan
saLuannya
ConLoh alaL ukur pan[ang mlsLar [angka sorong
mlkromeLersekrup
ConLoh alaL ukur massa neraca pegas neraca ohauss
dan neraca dacln
Angka pent|ng Semua angka selaln nol adalah angka
penLlng angka nol [adl angka penLlng [lka LerleLak dlanLara
angka bukan nol LerleLak dl belakang sebuah angka
seLelah angka dlbelakang koma
Aturan en[um|ahan dan pengurangan angka pent|ng
Panya 8oleh mengandung saLu angka Lakslran mlsalnya
klLa mengukur pan[ang suaLu benda dengan alaL yang
berbeda yalLu
uengan mlsLar 263 mm angka Lakslran 3
uengan [angka sorong 2384 mm angka Lakslran 4
Pasll pen[umlahan 3234 mm
Maka enullsan yang benar darl hasll pen[umlahan 323
mm dan 3 merupakan angka Lakslran
Aturan erka||an dan embag|an angka pent|ng
8anyaknya angka penLlng yang dlhasllkan sama dengan
angka penLlng yang Lerkecll ConLoh
p 4323 mm 4 angka penLlng
l 230 mm 3 angka penLlng
p x l 1081230 mm
2
Maka penullsan yang benar
adalah 108 mm Lerdlrl darl 3 angka penLlng
8esaran Ska|ar 8esaran yang hanya memlllkl besarnya
sa[a ( massa pan[ang)
8esaran Vektor 8esaran yang memlllkl besar dan arah
(gaya kecepaLan percepaLan)
enu||san vektor

, o oo o komponen sebuah
vekLor

yang membenLuk suduL memlllkl komponen x


yalLu

x
dan ke arah sumbu y yalLu

y
Maka

x
l cos
dan

x
l slo
peras| Vektor en[umlahan dan pengurangan vekLor
meLode seglrlga meLode [a[aran gen[ang meLode pollgon
en[um|ahan Vektor
coro seqitiqo






8esar |

| = o
2
+b
2
+ob cos y
Arah
|u|
sIn u
=
|b

|
sIn[
=
|R

|
sIny
8 8esulLan vekLor
8 o + b


coro lojoron 6enjonq







8esar |

| = o
2
+b
2
+ob cos y
Arah
|u|
sIn u
1
=
|b

|
sInu
2
=
|R

|
sInu


engurangan Vektor






8esar |

| = o
2
+b
2
+ob cos (8
o
- o)

Penjum/ohon vektor secoro 4no/itis






= o
x
- b
x

= o cos o -b cos [

= o

+b

= o sin o - b sin o

=
x


8esar |

| =
2
+
2

Arah 0 =
R
Rx


NLMA1A GLkA LUkUS


0


o
b


o
b

2

o
b



o
b

- o
o
b


b
x


o
x

o


x
?
Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si
klnemaLlka Mempela[arl gerak suaLu benda Lanpa
menln[au penyebabnya
Macammacam gerak lurus
a erak Lurus 8eraLuran (L8)
b erak Lurus8erubah 8eraLuran (L88)
c erak arabola
6erok Lurus 8eroturon
Clrlclrl L8 kecepaLan LeLap (v LeLap aLau konsLan)
ercepaLan nol (a 0) dan llnLasan berupa garls lurus
ersamaan L8

ulmana s [arak dalam m cm
v kecepaLan dalam m/s cm/s
L wakLu dalam sekon
6erok Lurus 8eruboh 8eroturon
L88 ada 2 L88 dlpercepaL dan L88 dlperlambaL
GL88 d|percepat
Clrlclrl L88 dlpercepaL kecepaLan seLlap saaL selalu
berLambah beraLuran (v berLambah beraLuran)
ercepaLannya LeLap (a 0) llnLasan berupa garls lurus
ersamaan L88 dlpercepaL





v
0
kecepaLan awal dalam m/s
vL kecepaLan akhlr dalam m/s
a percepaLan dalam m/s
2

L wakLu dalam sekon
s [arak dalam m
8lla benda mulamula dlam maka kecepaLan awal nol
(v0) unLuk L88 dl perlambaL hanya berubah arahnya
men[adl negaLlf

DNAMA GLkA LUkUS
ulnamlka Mempela[arl gerak suaLu benda dengan
menln[au penyebabnya
?ang menyebabkan benda bergerak adalah gaya aya
perLamakall dlselldlkl oleh Slr lsac newLon yang kemudlan
dlkenal dengan hukum newLon
1 ukum Newton (ukum e|embaman)
!lka 8esulLan gaya yang beker[a pada benda sma
dengan nol maka benda yang dlam akan LeLap
dlam aLau benda yang bergerak lurus beraLuran
akan LeLap bergerak lurus beraLuran
l !umlah aya

8lla l 0 maka akan ada 2 kemungklnan yalLu
a 8enda dalam keadaan dlam
b 8enda bergerak lurus beraLuran
ukum Newton (ukum tentang gerak)
ercepaLan suaLu benda berbandlng lurus dengan
gaya yang beker[a pada benda LersebuL dan
berbandlng Lerballk dengan massa benda lLu
l !umlah aya dalam
n uyne
m massa benda dalam kg gram
a percepaLan benda dalam m/s
2
cm/s
2

9oqloo Mosso Joo 8o
Mosso sooo boJo (m) mopokoo booyokoyo
mol yooq Jlmlllkl boJo Joo bsooyo op
8o 8oJo(w) Jl boml oJolob qoyo olk qovlosl
yooq Jllokokoo boml poJo boJo Joqoo oob k
poso boml w mq sbloqqo bsooyo lJok op
kooo qooooq Jol q
ukum Newton (ukum Aks|keaks|)
8lla benda A menger[akan gaya pada benda 8
maka benda 8 menger[akan gaya pada benda A
sama besar LeLapl berlawanan arah
lfoslfo posooqooqoyo oksloksl
8sooyo somo opl ooboyo blowoooo
@lok poJo soo qols ko Joo bko poJo Joo
boJo yooq bbJo
contoh posooqoo qoyo oksloksl oJolob @ Joo @#


uoo @ Joo w bokoo qoyo oksl oksl kooo bko poJo
soo boJo







Peneropon nukum Newton podo bendo yonq di qontunq
denqon seutos to/i me/o/ui kotro/
1
1
1
2
1egangan Lall
massa kaLrol dlabalkan mk 0
Mlsalkan W
2
W
1
!adl
1
1
W
1
m
1
a (m
1
bergerak ke
aLas)
1
1
W
1
+ m
1
a
1
2
W
2
m
2
(a) (m
2
bergerak
ke bawah)
1
2
W
2
m
2
a
1
1
1
2
(kaLrol Lldak bermassa)

W
1
+ m
1
a W
2
m
2
a

=

2
-
1

1
+
2





u54n4 u4N Nk6l
1 usoho {kerjo) w
s v t
vt v
0
+ at
s v
0
t + x at


vt

v
0

+ as

I 0
I ma
1 1'
1
1'
W mg
1
1

W
1

1
1

1


=

2
-
1
g

1
+
2

Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si
usaha adalah ker[a yang dllakukan oleh gaya
unLuk memlndahkan benda aLau usaha adalah
perkallan anLara gaya dengan perplndahan








8esarnya usaha dlLullskan


W usaha dalam nm ([oule) merupakan besaran skalar
s perplndahan dalam m
l aya dalam n
- 8lla 0
o
maka usaha makslmum ( cos 0
o
1)
Maka persamaannya W ls
- 8lla 90
o
maka usaha mlnlmum ( cos 90
o
0)
Maka persamaannya W 0

2 nerqi {1enoqo)
nergl adalah kemampuan unLuk melakukan
usaha [uga merupakan besaran scalar dengan
saLuan [oule
8ookbook oql
oql klolk
oql pooslol
oql pooos
oql llslk
oql klmlo
nergl berslfaL kekal LeLapl dapaL berubah benLuk
ke benLuk energl yang laln
oql klolk (ooqo qok)
AJolob oql yooq Jlmlllkl olb boJo kooo
qokoooyo
k oql klolk (ool)
m mosso boJo (kq)
v kcpooo boJo (m/s)
nobooqoo osobo Joqoo oql klolk






w l s mos
vt
2
v
0
2
+ 2 os
=
ut
2
- u

2
2


=
ut
2
- u

2
2


=
u
2
2
-u
1
2
2





k
1
* mv
1
2
enerqi kinetik owo/
k
2
* mv
2
2
enerqi kinetik okhir
oql 9ooslol (ooqo mpo)
AJolob oql yooq Jlmlllkl olb boJo kooo
mpo ( poslsloyo )

m mosso boJo (kq)
b kloqqloo boJo boJop pmokooo ooob(m)
p oql pooslol ( ool)
q pcpooo qovlosl (m/s
2
)
kooo w mq oJl p w x b oJl bso oql
pooslol somo Joqoo osobo yooq Jllokokoo qoyo
bo slomo oob
nobooqoo usobo Joqoo oql 9ooslol
8llo boJo yooq
mossooyo m oob Jol
kloqqloo b
1
moko
osobo yooq Jllokokoo
sompol kloqqloo b
2

oJolob












p
1
mqb
1
oql pooslol owol
p
2
mqb
2
oql pooslol okbl



nukuM kkk4L4N Nk6l Mk4Nlk
8lla Lldak ada gaya luar yang beker[a pada benda maka
[umlah energl poLenslal dan energl klneLlk LeLap


m energl mekanlk dlmana besarnya selalu LeLap
8lla ada gaya luar berupa gaya gesekan maka hukum
kekekalan energl mekanlk Lldak berlaku dan rumusnya
men[adl

m
1
energl mekanlk awal m
2
energl mekanlk akhlr
Wf usaha yang dllakukan oleh gaya gesekan

l cos
l
s
W I cos s
nergl Mekanlk
Lk x m v


s
v
1
v
2
l

m

w * mv
2
2
* mv
1
2

w k
2
k
1


W Is
W mg ( h
1
h

)
W mg (Ah)

mg
h
1
h
2
W mgh
1
mgh


W Lp
1
Lp



Usaha merupakan se||s|h energ| potens|a|
Lm Lp + Lk aLau Lp
1
+ Lk
1
Lp

+ Lk


Wf Lm

Lm
1

Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si
DAA ( )
uoyo oJolob osobo yooq Jllokokoo qoyo psoooo woko
ooo uoyo oJolob kcpooo oook mlokokoo osobo





v kcpooo oooo slomo mompob ook s
soooo Joyo Jolom oJolob wo ool/s
soooo lolo Jol Joyo n9 (nos 9ow) 1 n9 746 wo
oooo lolo Jol oql oJolob kwb kllo wo om
1 kwb J6 x 10
6
ool

lMPuL5 u4N MOMN1uM
1 lmpu/s l
mpols oJolob bosll koll qoyo Joqoo slooq
woko
mpols mopokoo bsooo vko



lmpols soooooyo Ns
l qoyo lmpols soooooyo N
2 Momentum P
Momoom oJolob bosll koll mosso boJo Joqoo
kcpooo Momoom mopokoo bsooo
vko


momenLum (kg m/s) aLau ns
m massa benda (kg)
v kecepaLan benda ( m/s )
ubungan mpu|s dengan Momentum




l lAL
l ma AL vL v
0
+ aL
aL vL v
0
v
2
v
1

[adl aAL v
2
v
1

l m (v
2
v
1
)




1
momenLum awal

2
momenLum akhlr
A
2

1
perubahan momenLum
l lmpuls
!adl lmpuls perubahan momenLum


UUM LLALAN MMLN1UM
lko lJok oJo qoyo loo yooq bko poJo soo slsm
moko omlob momoom slsm sbo oJolob koosoo
(op)
8llo l 0 0 mv
2
mv
1
ooo



!umlah momenLum awal [umlah momenLum akhlr
erlsLlwa yang mempunyal gaya luar l 0 adalah
1 1umbukan
2 Senapan peluru
3 erak rokeL
@ombokoo
8llo Joo boJo yooq solloq bqok ooo solob soo Jlom
Joo poJo sooo soo solloq bsloqqooqoo moko kJoo
boJo lo Jlkookoo bombokoo




8erdasarkan hokum kekekalan momenLum
!umlah momenLum sebelum Lumbukan !umlah
momenLum sesudah Lumbukan



v
1

Joo v
2

kcpooo ssoJob ombokoo


kcpooo boJo soo bombokoo




C kecepaLan benda saaL berLumbukan
C kecepaLan akhlr perlode 1
!enls Lumbukan dapaL dlbedakan berdasarkan darl nllal
koeflslen elasLlslLas (koeflslen resLlLusl e)

ulmana


Ien|s[en|s tumbukan
a @ombokoo loloq smpooo
8loko bokom kkkoloo momoom
8loko bokom kkkoloo oql klolk
e 1
kecepaLan seLelah Lumbukan



b @ombokoo loloq sboqloo
8loko bokom kkkoloo momoom
@lJok bloko bokom kkkoloo oql klolk
0 1
kcpooo slob ombokoo
W =

t
=
.
t
= . u
I At
m x v
v
1
v
2
l

m

mv

mv
1


1

A
mv
2
mv
1

m
1
v
1
+ m
2
v
2
m
1
v
1

+ m
2
v
2

m
1
m
2

v
1

v
1
'
v
2
v
2
'
c
V =

1
u
1
+
2
u
2

1
+
2

X =
u
1
i
+ u
2
i
u
1
+ u
2

0 e 1
v
1
'
C v
1
dan v

'
C v

Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si





c @ombokoo lJok loloq somo skoll
8loko bokom kkkoloo momoom
@lJok bloko bokom kkkoloo oql klolk
0
kecepaLan seLelah Lumbukan



(slob ombokoo kcpooo kJoo boJo somo)

GAA LGAS
1 ukum ooke (L|ast|s|tas)
8esarnya penambahan pan[ang suaLu zaL elasLls
sebandlng dengan gaya yang beker[a pada zaL
LersebuL
SuaLu bahan dlkaLakan elasLls [lka seLelah gaya
yang mengubah benLuk bahan dlhapuskan bahan
akan kemball seperLl benLuk semula
ConLoh pegas kareL dan lalnlaln
omos momols nokom nook
a SLress keLegangan





srss =
oo or (oo on)
os proon on on


t sLress (n/ m
2
)
l gaya Lekan/Larlk (n)
A luas permukaan (m
2
)

b SLraln 8egangan [enls
erLambahan pan[ang benda per saLuan
pan[ang benda mulamula
sron =
oboon ponon
ponon o - o


A Lambahan pan[ang (m)

pan[ang benda mulamula (m)




c Modulus lasLlslLas Modulus ?oung
Adalah perbandlngan anLara sLress dan sLraln
modulus elasLlslLas
(n/m
2
)
e sLraln (Lanpa saLuan)


enerapan hukum ooke pada pegas








ambar 1 egas dalam keadaan
neLral
ambar 2 egas dlLarlk dengan
aya l sehlngga pegas berLambah
an[ang Ay
8erdasarkan hukum hooke



l w mg gaya Larlk (n)
Ay perLambahan pan[ang pegas
k LeLapan pegas (n/m)

Lnerg| otens|a| pada pegas









I sebandlng dengan Ay





p energl poLenslal pegas [oule
SUSUNAN LGAS
A Serl





ks konsLanLa pegas pengganLl serl








v
1
'
C + e(C v
1
)
v

'
C + e(C v

)
v
1
'
v

'
C

A
l

A
z =

A


X =
A



=
z
X
=

A


Ay
l
1
2
I k Ay

Ay
Ay
l
l
Lp |uas A
Lp x I Ay x k (Ay)

=
1

1
+
1

2


k
1
k
2
Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si
8 aralel



kp konsLanLa pegas
engganLl paralel



GLkA MLLNGAk
1 Gerak me||ngkar beraturan
LlnLasan berbenLuk llngkaran
Arah kecepaLan llnler (v) merupakan garls
slnggung pada llnLasan
8esar kecepaLan (la[u) LeLap LeLapl arahnya
selalu berubah
8esar kecepaLan suduL LeLap
8esar percepaLan senLrlpeLal LeLap
8esaranbesaran pada gerak me||ngkar beraturan
1 erloda (1) wakLu yang dlperlukan unLuk saLu
puLaran penuh




L lama berpuLar (sekon)
n banyak puLaran
1 erlode (sekon)
2 lrekuensl (f) banyak puLaran Llap deLlk
f frekuensl (herLz) Pz


Pubungan f dengan 1



3 kecepaLan suduL ()



1 perlode (sekon)
f frekuensl (Pz)
kecepaLan suduL (radlan/s)
1 puLaran 2x rad 360
o

ro =
360
c
2n
= , 9
o

8esar suduL yang dlLempuh oleh parLlkel selama L sekon
dalam gerak mellngkar beraLuran adalah



4 kecepaLan llnear (v)
!arak yang dlLempuh selama saLu puLaran dlbagl
perlode (wakLu puLar)



v kecepaLan llnear (m/s)
8 [arl[arl llnLasan (m)



3 ercepaLan SenLrlpeLal (a
s
)
8esaran LeLap LeLapl arahnya selalu menu[u
pusaL llngkaran
a
s
percepaLan senLrlpeLal
(m/s
2
)


6 aya SenLrlpeLal
8esarnya LeLap(arah ke pusaL poslLlf)
Arahnya searah dengan percepaLan
senLrlpeLal






8bopo cooob poopoo qok mlloqko boooo
1 Pubungan anLara rodaroda
8oda A dan roda 8 sepusaL
v
A
v
8
(arah puLaran sama)






8oda A dan roda 8 berslnggungan luar





















k
1
k
2
kp k
1
+ k

8


v
v
=
t
N

=
N
t

=
1

tY =
1


=
2a

= 2a
= mt
u =
2aR


u = mR

=
u
2
R
= m
2
R

=
u
2
R
= m
2
R
l
s
mo
s
8
8

8
A

A
8

m
A
= m
B


u
A
R
A
=
u
B
R
B

A
8
v
u
A
= u
B

m
A
R
A
= m
B
R
B

R
A
> R
B

m
A
< m
B

Iisiko- SHAN 4 6AR0T Arie lnsony, S.Si

Anda mungkin juga menyukai