Bo ra ng Portof

Portofoli
olio
o

Nama Peserta: dr. Dedi Irawan

Nama Wahana : RSUD dr. Wahidin Sudiro Husodo Kota Mojokerto

Topik : Diare Akut dengan Dehidrasi Sedang

Tanggal (kasus) : 7 Agustus 20! No. RM: """""

Nama Pasien: An. R 

Tanggal Presentasi :  Se%te$&er 20! Nama Pendamping : dr. Wawan S #urno$o

Tempat Presentasi : Ruang #erte$uan 'antai 2 RSUD dr. Wahidin Sudiro Husodo

Obyektif Presentasi :

Kei($uan Ketera$%i(an #en)egaran *injauan#ustaka

Diagnostik Manaje$en Masa(ah Isti$ewa

 +eonatus ,a)i Anak Re$aja Dewasa 'ansia ,u$i(

eskripsi : Anak- 0 &u(an- Diare Akut dengan Dehidrasi Sedang

Tu!uan: #enegakkan diagnosis dan %enata(aksanaan Diare Akut dengan Dehidrasi Sedang- serta $enegah terjadin)a serangan ke$&a(i- edukasi
ke%ada ke(uarga %asien.

Bahan bahasan" *injauan #ustaka Riset Kasus Audit

#ara membahas" Diskusi #resentasi dan diskusi /$ai( #os

ata pasien"
Nama" An. R Usia: 0 &u(an +o$or Registrasi: """""

Nama klinik"  RSUD dr. Wahidin Sudiro Husodo Kota Mojokerto Terdaftar se!ak"  7 Agustus 20!

ata utama untuk bahan diskusi"

iagnosis $ %ambaran &linis"

Ke(uhan uta$a : Diare

#asien datang ke ID RSUD Wahidin dengan ke(uhan diare sejak 1 hari )g (a(u . Menurut keterangan i&un)a- %asien diare kurang (e&ih 3 setia%
hari dengan konsistensi air- terda%at a$%as &erwarna kuning- tidak disertai (endir- &usa- darah $au%un &au a$is. Saat di ID RSUD Wahidin
#asien ter(ihat (e&ih rewe( dari &iasan)a- na4su $akan $enurun dan (e&ih sering $inta $inu$- ,uang air kei( nor$a( warna kuning- ju$(ahn)a
su(it die5a(uasi karena $e$akai %a$%ers.

Riwa)at #engo&atan: Ke(uarga %asien $e$&awa %asien &ero&at ke ,idan dan di &eri 2o&at. Siru% dan %u)er 
Riwa)at A(ergi : 68

Riwa)at #ersa(inan : 9uku% &u(an- s%ontan %er5agina$- ketu&an jernih. ,erat &adan (ahir 100 gra$- (angsung $enangis- di to(ong ,idan

Riwa)at I$unisasi : Menurut ke(uarga- i$unisasi %asien (engka%

Kondisi (ingkungan sosia( dan 4isik 6ru$ah- (ingkungan8: #asien tingga( &ersa$a kedua orang tua dan (ingkungan &er$ain anak di ru$ah
 &ersih $enur ut i&u %as ien.

Riwa)at %en)akit dahu(u : #asien %ernah diare 2 &u(an )g (a(u na$un tidak se%arah sekarang ini

aftar Pustaka"

Pickering LK and Snyder JD. Gastroenteritis in Nelson Textbook of Pediatric,17dition. !""#. $age1!7!%1!7&

Staf $enga'ar (l)* Kese+atan nak -K (. Gastroenterologi. /agian (l)* Kese+atan nak -ak*ltas Kedokteran
ni0ersitas

Standar Penatalaksanaan (l)* Kese+atan nak. 3S45. !"1"

 +e(son *e3t&ook o4 #ediatri 7th edition 200.

'asil Pembela!aran :

/tio(ogi %atogenesis dan 4aktor resiko Diare Akut dengan Dehidrasi Sedang

Diagnosis dan %eni(aian kasus Diare Akut dengan Dehidrasi Sedang

#enata(aksanaan Diare Akut dengan Dehidrasi Sedang

/dukasi ke%ada %asien dan ke(uarga untuk $e$&antu $enegah terjadin)a Diare

Rangkuman 'asil Pembela!aran Portofolio"

. ub!ektif 

#enegakan diagnosis di$u(ai dengan ana$nesis ter(e&ih dahu(u. diare sejak 1 hari )g (a(u . diare kurang (e&ih 3 setia% hari dengan
konsistensi air- terda%at a$%as &erwarna kuning- tidak disertai (endir- &usa- darah $au%un &au a$is. ter(ihat (e&ih rewe( dari
 &iasan)a- na4su $akan $enurun dan (e&ih sering $inta $inu$- ,uang air kei( nor$a( warna kuning- ju$(ahn)a su(it die5a(uasi
karena $e$akai %a$%ers

*. Ob!ektif 

Status enera(isata :
Keadaan U$u$ : 9uku%
 Kesadaran : 9o$%os Mentis
 +adi : 2; 3<$nt
 +a4as : 1 3<$nt
Suhu : 17-209
,, : ;-2 kg 6,, se&e(u$ sakit ;- kg8

Ku(it : *era&a hangat- tidak %uat- tidak ikterik- tidak sianosis- turgor ke$&a(i (a$&at
Ke%a(a : ,entuk si$etris- ra$&ut hita$ tidak $udah dia&ut

Mata : Konjungti5a tidak ane$is- sk(era ikterik- %u%i( isokhor- dia$eter %u%i( 2 $$- re4(eks aha)a =<=- $ata ekung

Mu(ut : Mukosa $u(ut dan &i&ir kering

A&do$en I : tidak $e$&unit

#a : su%e(- turgor ke$&a(i (a$&at

#e : ti$%ani

A : ,ising Usus 6=8 $eningkat

/kstre$itas : akra( hangat 9R* > 2 detik 

+ab"
+ (lab tgl ,-$,$*,/)
H&: -;
Ht: 11-0
W&: 2-22
#(t: 1!1.000
M9?: 7@-7
M9H: 2-
M9H9: 12-0
')$4osit : !@-;
Monosit : -2

DA: 7@

0. 12ssessement3

Diare da%at dise&a&kan o(eh in4eksi entera( o(eh 5irus- &akteri- atau%un %arasit- $a(a&sor&si kar&ohidrat- (e$ak- dan %rotein-
$akanan &asi- &eraun- atau a(ergi terhada% $akanan tertentu- adan)a i$unode4isiensi- dan %siko(ogis &eru%a rasa takut dan e$as
)ang wa(au%un jarang teta%i da%at $eni$&u(kan diare %ada anak. #ada %asien ini diare ke$ungkinan dise&a&kan o(eh in4eksi entera(
o(eh &akteri.Ha( ini didukung o(eh %o(a de$a$ )ang niak turun dan adan)a %eningkatan (eukosit %ada %e$eriksaaan (a&oratoriu$
darah.
Derajat dehidrasi $enurut WHB:
. Dehidrasi ringan: kehi(angan airan ! &erat &adan atau sekitar 0!0 $(<kg ,,.
2. Dehidrasi sedang: kehi(angan airan @ &erat &adan atau sekitar 0@0 $(<kg ,,.
1. Dehidrasi &erat: kehi(angan airan (e&ih dari 0 &erat &adan atau sekitar 000 $(<kg ,,.
#eni(aian derajat dehidrasi ringansedang %ada %asien ini diteta%kan &erdasarkan keadaan k(inis %asien )aitu $ata ekung-
$ukosa dan &i&ir kering- dan turgor ke$&a(i (a$&at.
 Penilaian dera!at dehidrasi :
#eni(aian A , 9

'ihat(ah keadaan ,aik<sadar e(isah atau (ekas 'esu< (ung(ai< tidak 

u$u$ $arahC sadar 

Mata +or$a( 9ekung Sangat ekung

Air $ata Ada *idak ada Kering

Mu(ut<(idah ,asah Kering Sangat kering

Haus Minu$ &iasa HausC *idak $au $inu$C

#eriksa(ah turgor  Ke$&a(i e%at Ke$&a(i (a$&atC Ke$&a(i sangat

ku(it (a$&at

Kesi$%u(an *idak dehidrasi Dehidrasi

Dehidrasi &erat 6
ringan<sedang 6
tanda C = atau (e&ih
tanda C = atau (e&ih
tanda (ain8
tanda (ain8

*era%i Renana A Renana , Renana 9

#rinsi% %engo&atan diare:

. Menegah dehidrasi
 *era%i renana A ada(ah $e$&erikan airan ru$ah tangga dan ASI se$aun)a- ora(it di&erikan sesuai usia setia% ka(i &uang air 
 &esar atau $untah dengan dosis 0<kg,,<,A, ener- atau jika ,, tidak diketahui :
 kurang dari  tahun : !000 
 ! tahun :00200 
 'e&ih dari ! tahun : se$aun)a
*era%i renana , di&erikan a%a&i(a %asien jatuh %ada keadaan dehidrasi ringansedang- dengan %e$&erian ora(it atau airan
intra5ena se&an)ak 7! <kg ,, da(a$ 1 ja$ %erta$a di(anjutkan %e$&erian airan )ang sedang &er(angsung sesuai u$ur se%erti
diatas setia% ka(i &uang air &esar.
*era%i renana 9 $eru%akan untuk %asien dengan dehidrasi &erat dengan airan R' 00 <kg,,. 9ara %e$&eriann)a:
 U$ur kurang dari  tahun 10 <kg,, da(a$  ja$ %erta$a ke$udian di(anjutkan 70 <kg,, da(a$ ! ja$
 &erikutn)a.
 U$ur (e&ih  tahun 10 <kg,, da(a$ 10 $enit %erta$a ke$udian di(anjutkan 70 <kg,, da(a$ 2<2 ja$
 &erikutn)a.
Minu$ di&erikan jika %asien sudah $au $inu$ ! <kg,, se(a$a %roses rehidrasi.

2. #engo&atan dieteti
Makanan harus terus ditingkatkan se(a$a diare untuk $enghindarkan e4ek &uruk %ada status gii
a. Untuk anak di&awah  tahun dan anak diatas  tahun dengan &erat &adan kurang dari 7 kg- jenis $akanan:
 Susu 6ASI dan atau susu 4or$u(a )ang $engandung (aktosa rendah dan asa$ (e$ak tak jenuh8

 Makanan setengah %adat 6&u&ur susu8 atau $akanan %adat 6nasi ti$8 &i(a anak tidak $au $inu$ susu.

 Susu khusus )aitu susu )ang tidak $engandung (aktosa atau susu dengan asa$ (e$ak &erantai sedang<tak jenuh
sesuai dengan ke(aiann )ang dite$ukan.
  &. Untuk anak di atas  tahun dengan &erat &adan (e&ih dari 7 kg- jenis $akanan: $akanan %adat atau$akanan
air atau susu sesuai dengan ke&iasaan $akan di ru$ah.

1. B&ato&atan
a. #engo&atan si$%to$atik  
 #araseta$o( 6anti %iretik8 dengan 0$g<kg,,<ka(i

 K(or%ro$ain 6anti e$eti8 0-! $g<kg ,,<hr 

b. Anti&iotika- %ada u$u$n)a tidak di%er(ukan untuk $engatasi diare akut keu(ai %en)e&a&n)a
 je(as- se%erti:
 Diare disentri Kotri$oksao( !0$g<kg,,<hari- di&agi da(a$ 2 dosis se(a$a ! hari-
atauK(ora$4eniko(<tia$4eniko( !0$g<kg,,<hari- di&agi 1 dosis
 Ko(era- di&erikan tetrasik(in 2!!0 $g<kg ,,<hari di&erikan da(a$  dosis se(a$a 21 hari

 A$oe&a- iardia- Kri%tos%oridiu$ : Metronidao( 10!0 $g<kg,,<hari- di&agi 1 dosis se(a$a ! hari 60 hari
untuk kasus &erat8
 9a$%)(o&ater- di&erikan eritro$isin 0!0 $g<kg ,,<hari

1Plan iagnosis3" Diare Akut dengan Dehidrasi sedang

Pengobatan :
In4us KA/+ 1, !0 99<1ja$  ;20 99<2ja$

Injeksi Ranitidin 230 $g

 Antrain 3!$g
#.B Eink Kid 23! 
'ato , 23
Do$%eridon s)r 132-!
Diit ,u&ur Ha(us

Pendidikan "
 Me$&erikan edukasi khususn)a ke%ada ke(uarga $engenai 4aktor %en)e&a& diare %ada anak- dan %enata(aksanaan awa( )ang
te%at.
 Me$&erikan edukasi tentang %o(a $akan )ang &ergii sei$&ang untuk $eningkatkan da)a tahan tu&uh serta $e$au tu$&uh
ke$&ang %asien.
 *eruskan %e$&erian ASI sesuai keinginan anak.
 Menje(askan %entingn)a h)giene dan sanitasi da(a$ %enegahan diare.

&onsultasi
Konsu(tasi di(akukan dengan s%esia(is %en)akit anak untuk %enata(aksanaan se(anjutn)a.