Kumpulan Soal Matriks SBMPTN Dan SNMPTNN
Kumpulan Soal Matriks SBMPTN Dan SNMPTNN
NIM : 4101415051
MATRIKS
T
1. Misalkan A
T
adalah transpos matriks A.Jika
3 4 ( ) ( ) ( )
a b +2 b 1 = 4 5
a 0 5 4
maka
( ) ( ) (
a b +2 b 1 = 4 5
3 4 a 0
T
5 4 )
( ) ( ) (
a b +2 b a = 4 5
3 4 1 0
T
5 4 )
( )( ) (
a b + 2b 2a = 4 5
3 4 2 0 5 4 )
( )(
a+ 2b b+ 2a = 4 5
5 4 5 4 )
Kita peroleh persamaan :
2 a+b=5
2 (−2 b+ 4 ) +b=5
−4 b+ 8+b=5
b=1
Pers (i) : a=−2 b+ 4=−2.1+ 4=2
Sehingga nilai a2−b2=22−12=3
Jadi,nilai a2−b2=3
1. Jika B=
b 5
[
1 2b ] merupakan matriks yang mempunyai invers, maka hasil kali
semua nilai b yang mungkin sehingga det ( B ) =det ( B−1) adalah ... (SBMPTN
2015)
A. 2
B. 3
C. 6
D. 12
E. 24
Pembahasan
B= b 5
1 2b [ ]
2
det ( B ) =2b −5
2 b2 −5
¿
¿
¿2
¿
( B )= 1¿
−1
det ¿
−1
det ( B ) =det ( B )
2b
2
(¿¿ 2−5) =1
¿
2 2
2 b −5=1 atau 2 b −5=−1
2 2
2 b =6 atau 2 b =4
A. [ ] 1 −5
8 0
B. [ ] 1 5
8 0
C. [ 1 8
−5 0 ]
D. [ 1 3
−8 8 ]
E. [ 1 −3
8 8 ]
Jawaban : D
Pembahasan
[ A 1]
1 []
A x = x 2−5 x +8
[ x 1] [ ][ ]
a b x =x 2−5 x+ 8
c d 1
[ a x+ c bx +d ] [] x =x 2−5 x+ 8
1
( ax +c ) x + ( bx +d ) =x2 −5 x +8
2 2
ax + ( b+c ) x+ d=x −5 x+ 8
ax 2=1 → a=1
( b+ c ) x=−5 x ⟹ b+c=−5
d=8
Sehingga, matriks
c 8[ ]
A= 1 b ,b +c=−5
Jadi, matriks [
A= 1 3
−8 8 ]
3. Matriks [ ]
A= 3 2 mempunyai hubungan dengan matriks B= 1 −4 .
4 1 −2 3 [ ]
Jika matriks C=
5 −3
−3 2 [ ]
dan matriks D mempunyai hubungan serupa dengan
A. [ ]
2 3
3 5
B. [ ]
0 7
7 0
C. [ 0 −7
−7 0 ]
D. [ 7 0
0 7]
E. [ 7 7
0 0]
Jawaban : D
Pembahasan
[ ] [ ]
A= 3 2 dan B= 1 −4 memiliki hubungan maka,
4 1 −2 3
[ ] [
A= a b ⟶ B= d −b
c d −b a ]
karena C dan D memiliki hubungan yang sama dengan A dan B maka ,
[ ]
C= 5 −3 maka D= 2 3
−3 2 3 5 [ ]
−3 2 [ 3 5 ][ ][ ]
C+ D= 5 −3 + 2 3 = 7 0
0 7
c d [ ][
Mx a b = a
−a+c −b+ d
b
]
maka determinan matriks M adalah ... (SBMPTN 2010)
A. 1
B. -1
C. -0
D. -2
Jawaban : A
Pembahasan
|M = |
| | |
a b
−a+ c −b+ d
=
a (−b+d )−(b)(−a+ c) ad−bc
= =1
ad −bc ad−bc
| | a b
c d
[ ]
a −1
5. Jika A= [ −1 1 2
−1 −1 0 ]
, B= b 1 , dan AB=
c 0
4 2
2 0 [ ] maka nilai (-a) adalah ...
(SBMPTN 2013)
A. -4
B. -3
C. 0
D. 3
E. 4
Jawaban : D
Pembahasan
][ ]
a −1
[
AB= −1 1 2 b 1
−1 −1 0
c 0
][ ][
a −1
[ −1 1 2
−1 −1 0
b 1 =
c 0
4 2
2 0 ]
−a+b+2 c=4 . (1)
−a−b=2
b=−a−2 (2)
−a+b+2 c=4
−a−a−2+2 c=4
−2 a+ 2c =6
c−a=3
6. Pada matriks [ ]
A= 1 a
b c
jika bilangan positif 1, a, c memebntuk barisan geometri
A. 17
B. 6
C. -1
D. -6
E. -22
Jawaban : D
Pembahasan
Pada matriks [ ]
A= 1 a
b c
, jika bilangan positif 1, a, c membentuk barisan geometri
- Barisan geometri : 1, a, c
a c
Rasio sama : = ⟶ c=a2 (pers i)
1 a
- Barisan aritmetika : 1, b, c
2 2
c=a =3 =9
Matriks [ ][ ]
A= 1 a = 1 3
b c 5 9
7. Diketahui matriks
[ ]
A= 2 1 dan I = 1 0
0 −1 0 1 [ ]
Bilangan λ yang memenuhi ⌈ A−λI ⌉=0 adalah ... (SNMPTN 2008)
A. -1 atau 0
B. 1 atau 3
C. -1 atau 2
D. 2 atau 3
E. -1 atau 3
Jawaban : C
Pembahasan
- Menentukan matriks ( A− λI )
[
( A− λI ) = 2 1 −λ 1 0
0 −1 0 1 ] [ ]
[
¿ 2 1 −λ 0
0 −1 0 λ ][ ]
0[
¿ 2− λ 1
−1− λ ]
- Menurunkan nilai λ
⌈ A−λI ⌉ =0
[ 2−λ
0
1
−1−λ ] =0
( 2−λ ) (−1− λ ) =0
λ=2∨ λ=−1
A. -5
B. -4
C. 5
D. 6
E. 7
Jawaban : D
Pembahasan
- Mencari matriks AB
[1 0 1 1][ ][
A x B= 1 −3 x 2 0 = 2+ −3 0+ −3 = −1 −3
( )
2+0
( )
0+0 2 0 ][ ]
- Mencari matriks AB – C
AB – C = [ 2 0 2 1][ ][
−1 −3 − 5 3 = −6 −9
0 −1 ]
Determinan ⌈ AB – C ⌉ =(−6 .−1 )−(−9 . 0 )=6−0=6
9. Jika [
2 −1 ] 0 1 [ ]
P= 1 −1 dan I = 1 0 maka− p4 +2 p3 +3 p 2+ 4 I adalah ... (SNMPTN
2008)
A. –P
B. P
C. 2P
D. -2P
E. I
Jawaban : D
Pembahasan
Mencari matriks P2
[
P2= 1 −1 x 1 −1 =
2 −1 2 −1 ][
1+(−2) −1+ 1 −1 0
2+(−2) −2+ 1
= ][
0 −1 ][ ]
- Mencari matriks −P 4
−P 4=−P2 x −P2
[
0 −1 0 −1 ][
¿ −1 0 x −1 0 = 1+0 0+0 = 1 0
0+0 0+1 0 1 ][ ][ ] ,
matriks −P 4=matriks I
- Mencari matriks 2 P3
3 2
P =P x P
[ ][ ][
¿ −1 0 x 1 −1 = −1+0 1+ 0 = −1 1
0 −1 2 −1 0+(−2) 0+1 −2 1 ][ ]
[
2 P3 =2 −1 1 = −2 2
−2 1 −4 2 ][ ]
Matriks 2 P3 =¿ matriks -2P
- Mencari matriks 3 P 2
[
3 P 2=3 −1 0 = −3 0
0 −1 0 −3 ][ ]
Matriks 3 P 2 = Matriks -3I
4 3 2
−p +2 p +3 p + 4 I =I −2 P−3 I + 4 I
¿ I −3 I + 4 I
¿−2 P
T
X memenuhi A =B + X maka invers dari X adalah ... (SNMPTN 2008)
A.
1
7 [
−3
−4
1
−1 ]
B.
1
4 [1
−4 −1
1
]
C.
1
4 [1
−4 −3
1
]
D.
1
9 [1
−1
2
3 ]
E.
1
2 [
−1
1
−2
−2 ]
Jawaban : A
Pembahasan
[ ]
A= 1 2 ⟶ A T = 1 −2
−2 0 2 0 [ ]
T
A =B + X
T
X =A −B
[
X = 1 −2 − 2 −1
2 0 −2 3][ ]
[
X = −1 −1
4 −3 ]
1
Invers X= . adjoin X
det X
¿
1
. −3 1
(−1 .−3 ) −(−1 . 4 ) −4 −2 [ ]
1
¿ . −3 1
7 −4 −2 [ ]
Jadi invers X adalah
1 −3 1
7 −4 −2 [ ]
11. Jika [
A−1= −1 1 dab B= 1 −5
3 −2 3 3 ] [ ] 1
2
T
maka det (AB ) adalah ... (SPMB
2007)
A. -9
−9
B.
2
C. 1
9
D.
2
E. 9
Jawaban : B
Pembahasan
[
A−1= −1 1 ⟶ A= 1 −1
3 −2 −3 2 ] [ ]
[
AB= 1 −1 x 1 −5 =
−3 2 3 3 −3+6 ][
1+(−3) −5+(−3) −2 −8
15+6
=
3 21 ][ ][ ]
[
AB= −2 −8 ⟶ AB T = −2 3
3 21 −8 21] [ ]
[ ]
3
−1
1
2
1
[
( AB T )= −2 3 =
2 −8 21 ] −4
2
21
2
1 21 3
det (AB T )= −1 .
2 2(− .−4
2 )( )
21 12
¿− +
2 2
9
¿−
2
1 T −9
Jadi det (AB ) adalah
2 2
12. Jika [ ] [
1 x 0 −2 ]
A= 2 0 , B= 1 5 , dan det ( AB )=12 , maka nilai X adalah ...
A. -6
B. -3
C. 0
D. 3
E. 6
Jawaban : B
Pembahasan
[ ]
A= 2 0 ⟶ det ( A ) =( 2. x )−( 0 . 1 )=2 x−0=2 x
1 x
[ ]
B= 1 5 ⟶ det ( B )=( 1 . (−2 ) ) −( 5 . 0 )=−2−0=−2
0 −2
12=2 x .−2
12=−4 x
(( )(∑ ( ) ))
n j
n j i
13. x=−3 Nilai ∑ j i
8 =… (OSN MATEMATIKA SMA 2013)
j=0 i=0
n
Jawaban : 10
Pembahasan
Perhatikan bahwa
0 () () ()
( x+ 1 ) = n x 0 + n x 1+ n x 2+ …+ n x n=∑ x i
n
1 2 n i−0
()
i
(( )(∑ ( ) ))
n j n
∑
j=0
n
j i=0
j i
i
n j
() n
8 =∑ 9 = ( 9+1 ) =10
j=0 j
n
n
jadi , n ilainya adalah 10
A. -1
−1
B.
2
C. 0
1
D.
2
E. 1
Jawaban : C
Pembahasan
[ ]
A= a 1−a dan A−1= 2 b
0 1 0 1 [ ]
( 1−a ) . 0
¿
( a . 1 )−¿
1 1
A−1= . Adjoin A= ¿
det ( A)
−1
A= A
A−1= A−1
1
det ( A )
. Adjoin A=
2 b
0 1[ ]
( 1−a ) . 0
¿
( a .1 ) −¿
1
¿
1
[
. 1 −1+a = 2 b
a−1 0 a 0 1 ][ ]
[ ][
1 −1+a
a−1
0
a−1 = 2 b
a 0 1 ]
a−1
1
=2
a−1
2 a−1=1
2 a=2
a=1
Disubstirusikan pada elemen a12 pada matriks A dan A-1, sebelumnya disubstitusikan
a = 1 pada elemen a12 pada matriks A-1
−1+a −1+1
= =0
a−1 1−1
maka b=0
[ ]
k
7 −1
15. Jika A= 2 ,A merupakan matriks invers dari A dan A-1 mempunyai
6 5
determinan yang sama dan positif, maka nilai k sama dengan ... (SPMB 2003)
35
A.
3
B. -12
34
C.
3
−34
D.
3
E. 12
Jawaban : A
Pembahasan
[ ]
k k
7
A=
6 5
( )
2 ⟶ det ( A )=( 7 . 5 )− . 6 =35−3 k
2
35=3 k
35
k=
3
35
Jadi nilai k adalah
3
16. Jika [ ]
A= 2 5
1 3
maka transpose dari A-1 adalah ... (UM UNPAD 2009)
A. [ 3
−1
−5
2 ]
B. [ 3
−5
−1
2 ]
C. [ −3
1
5
−2 ]
D. [ −3
5
1
−2 ]
[ −2 1
5 −3 ] Jawaban : B
Pembahasan
A= 2 5
1 3 [ ]
A−1=
1
det ( A )
. adjoin A=
1
[ ] [
. 3 −5 =1. 3 −5 = 3 −5
6−5 −1 2 −1 2 −1 2 ][ ]
Transpose [ ][
3 −5 = 3 −1
−1 2 −5 2 ]
17. Jika [ ]
A= 2 1
4 3
dan B adalah matriks berukuran 2 x 2 serta memenuhi
2
A + B= A , maka B – A = .... (UMB UI 2008)
A. [ ] 4
12
3
7
B. [ ] 4
8
2
6
C. [ ] 6
16
4
10
D. [ ] 12
4
7
3
E. [ ] 16
6
10
4
Jawaban : A
Pembahasan
[ ]
A= 2 1
4 3
, ditanya A + B= A
2
[ ][ ][
A 2= A x A= 2 1 x 2 1 = 4+ 4 2+ 3 = 8 5
4 3 4 3 8+13 4 +9 20 13 ][ ]
[
B= A2 −A= 8 5 − 2 1 = 6 4
20 13 4 3 16 10 ][ ][ ]
16 10[
B− A= 6 4 − 2 1 = 4 3
4 3 12 7 ][ ][ ]
Jadi , B− A= 4 3
12 7 [ ]
18. Diket
3[ r ] [
1 4 2 1 ] [ ]
P= s+ r 2 , Q= 2 −1 , dan R= 7 3 . Jika Q−P=R−1 , maka nilai s 2 r
A. -48
B. -36
C. -12
D. 36
E. -48
Jawaban : C
Pembahasan
1 4 [ 3 r −2][
Q−P= 2 −1 − s +r 2 = 2−s +r −3
4−r ][ ]
R−1=
1
det ( R)
1
[
. adjoin R= . 1 −3 = 1 −3
1 −2 7 −2 7 ][ ]
Q−P=R
−1
[ 2−s +r −3 = 1 −3
−2 4−r −2 7 ][ ] -
4−r =7
r=−3
2−s+r =1
2−s−3=1
−s−1=1
s=−¿ 2
2
A = pA+ qI , maka p−q=¿ ... (SPMB 2003)
A. 16
B. 9
C. 8
D. 1
E. -1
Jawaban : E
Pembahasan
Substitusi matriksnya
2
A = pA+ qI
[ ][ ] [ ] [ ]
1 4 x 1 4 = p 1 4 +q 1 0
2 3 2 3 2 3 0 1
[ ][ ][ ]
9 16 = p 4 p + q 0
8 17 2 p 3 p 0 q
[ ][
9 16 = p+q
8 17
4p
2 p 3 p+ q ]
2 p=8 ⟶ p=4
Sehingga p−q=4−5=−1
Jadi nilai p−q=−1
3
A.
2
B. 3
C. 6
19
D.
2
E. 19
Jawaban : A
Pembahasan
Konsep matriks
Determinan [ ]
A= a b ⟶ det ( A )=|A|=( a . d )−( b . c )
c d
1
Sifat-sifat determinan | A . B|=| A|.|B|dan| A |=
−1
| A|
[ ]
P= 3 1 ⟶|P|=( 3 . 2 )−( 4 . 1 )=6−4=2
4 2
[ ]
Q= 1 0 ⟶|P|=( 1. 3 ) −(−2 . 0 )=3−0=3
2 3
1 1 3
|Q . P−1|=|Q|.|P−1|=|Q|. =3 . =
|P| 2 2
21. Jika [
−1 0 ] [ ]
A= 2 1 , B= 1 1
0 1
dan matriks I matriks identitas, maka
Jawaban : E
Pembahasan
Konsep matriks
Invers [ ]
A= a b ⟶ A−1=
c d
1 d −b
ad−bc −c a [ ]
Menentukan invers dan hasil −1
AB + BA
−1
[ ]
A= 2 1 ⟶ A−1=
−1 0
1 0 −1
0+1 1 2
= 0 −1
1 2 [ ][ ]
[ ]
B= 1 1 ⟶ B−1=
0 1
1 1 −1
1−0 0 1 [
= 1 −1
0 1 ][ ]
[ ][
AB −1 + BA −1= 2 1 . 1 −1 + 1 1 . 0 −1
−1 0 0 1 0 1 1 2 ] [ ][ ]
[
¿ 2 −1 + 1 1
−1 1 1 2 ][ ]
[ ]
¿ 3 0
0 3
[ ]
¿3 1 0
0 1
¿3I
[ ]
1 1 0
22. Jika A= 0 1 0 maka jumlah dari semua elemen pada matriks A
2010
...
0 0 1
(SIMAK UI 2010)
A. 2010
B. 2011
C. 2012
D. 2013
E. 2014
Jawaban : D
Pembahasan
[ ] [ ][ ]
1 1 0 1 1 0 1 2 0
2
A= 0 1 0 x 0 1 0=0 1 0
0 0 1 0 0 1 0 0 1
Hasil dari matriks A2 yang berubah hanya pada elemen a12 yaitu 2, maka bila
dicari matriks A
2010
elemen a12 yaitu 2010, jadi jumlah dari semua matriks A
2010
bila A , yaitu :
2010+1+1+1=2013
23. Jika 3 [ ] [
4 3 − 1 3 c 3 = −3 4 a
2 1 3 −6 21 2b d ][ ] , maka nilai a+b +c +d adalah ...
(SIMAK UI 2010)
A. 47
B. 37
C. 27
D. 17
E. 7
Jawaban : D
Pembahasan
[ ] [
1
3 4 3 − 3 c 3 = −3 4 a
2 1 3 −6 21 2b d ][ ]
[ ][12 9 − c 1 = −3 4 a
6 3 −2 7 2b d ][ ]
[ 12−c 8 = −3
8 −4 2b ][ 4a
d ]
Oleh karena itu
12−c=−3
c=15
8=2b
b=4
8=4 a
a=2
d = -4
Jawaban : B
Pembahasan
Karena [ ][
x
2
x = −2 −2
x 2 −2 ] , maka elemen a11 ⟶ x=−2
[ ][ ][
cos a −sin a cos b −sin b cos c −sin c
sin a cos a sin b cos b sin c cos c ]
Sama dengan ... (SIMAK UI 2010)
A. [ ]
1 0
0 1
B. [ ]
−1 0
0 −1
C. [ ]
0 1
1 0
D. [ ]
0 −1
1 0
E. [ ]
0 1
−1 0
Jawaban : A
Pembahasan
[ ][ ][
cos a −sin a cos b −sin b cos c −sin c
sin a cos a sin b cos b sin c cos c ]
¿
[
cos a cos b−sin a sin b −cos a sin b−sin a cos b cos c −sin c
sin a cos b+cos a sin b −sin a sin b+¿ cos a cos b sin c cos c ]
¿¿
cos( a+b)
b
a+¿
¿
¿
[
¿ sin( a+b) −sin ¿ cos c −sin c
sin c cos c ]
¿¿
¿[ −cos c −sin
][
c cos c −sin c
sin c −cos c sin c cos c ]
−1
Karena [
sin c cos c ] [
cos c −sin c = −cos c sin c
−sin c −cos c ] , maka
[ ][
−cos c −sin c cos c −sin c = 1 0
sin c −cos c sin c cos c 0 1 ][ ]
( )
1 −1
√3
26. Jika M = A3 dan A= 2
1 1
2
√3
maka
1 ()
M 2 =… (UMPTN 90)
2 2
a. (−1
−2)
b. (−12)
c. (−12 )
d. (−21)
e. (−21 )
Jawab: B
1 () ()
M 2 = A3 2
1
( )( )
1 −1
√3
2 2 2
¿
1 1 1
√3
2 2
¿ −1
2( )
27. Jika A=
6
( )
2 1
0 4
dan B=
−3
−6 ( ) maka 6
A B=… (Simak UI 11-Kode 315)
a. 2 B
b. 212 B
6
c. 4
d. 4 7 B
14
e. 2
Jawab : B
Dari sifat matriks
A 6 . B=A 5 ( AB )
( )( )
¿ A 5 2 1 −3
0 4 −6
( )
¿ A 5 −12 = A 5 4 B
4
−24
¿ A ( AB ) 4
¿ A 3 ( AB ) 4 2
⋮
6 12
¿ 4 B=2 B
[ ][ ]
A 2= 4 3 × 4 3
2 4 2 5
[ ]
A 2= 22 27
18 31
[ ]
xA= 4 x 3 x
2x 5 x
[ ]
yI= y 0
0 y
Substitusikan pe persamaan
[ ]
A 2−xA + yI= 0 0
0 0
[ ][ ] [ ][ ]
22 27 − 4 x 3 x
18 31 2x 5 x
+
y 0=0 0
0 y 0 0
Dari operasi matriks dan kesamaan matriks diatas,kita dapat beberapa
persamaan,diantaranya:
18−2 x +0=0
18=2 x
9=x
31−5 x+ y=0
31−45+ y=0
−14 + y=0
y=14
Hasil akhir dari x+ y=23
( ) ( ) (
A= 1 2 , B= a 3 ,C= −2 −3
3 4 −2 b −2 −3 )
Dan A . B=C . Nilai dari a+b=…
a. -6
b. – 5
c. – 1
d. 1
e. 5
Jawab: C
A.B =C
( )(
1 2 a 3 = −2 −3
3 4 −2 b )(
−2 −3 )
( 3 a+4 (−2) 3.3+ 4 b
=
)(
1. a+2(−2) 1.3+2. b −2 −3
−2 −3 )
(3a−4
a−8 )(
3+2 b = −2 −3
9+4 b −2 −3 )
Artinya
a – 4 = 3a – 8 = -2 → a=2
3+2 b=9+4 b=−3 → b=−3
Jadi, a + b =-1
a.
(80 −5−2 ) d.
(60 −20 )
b.
(0 −1 )
8 −9
e.
(2 −2 )
1 1
c.
(20 −20 )
Pembahasan : A
( 2 −3
−1 0 ) (+
−4 2
1 2 ) ( −1 0
1 −1 ) ( 2 −3
= −1 0
) ( 6 −2
+ 1 −2
) (8 −5
= 0 −2
)