iii

DAFTAR ISI

Halaman Pengesahan......................................................................................... i
Kata Pengantar.................................................................................................. iii
Daftar Isi............................................................................................................ v
Daftar Tabel....................................................................................................... viii
Daftar Gambar................................................................................................... Xi
BAB I PENDAHULUAN................................................................................ 1
1.1. Latar Belakang........................................................................................... 1
1.2. Rumusan Masalah...................................................................................... 6
1.3. Tujuan Penelitian....................................................................................... 7
1.3.1. Tujuan Umum................................................................................... 7
1.3.2. Tujuan Khusus................................................................................. 7
1.4. Manfaat Penelitian..................................................................................... 7
1.5. Keaslian Penelitian..................................................................................... 7
BAB II TINJAUN PUSTAKA....................................................................... 10
2.1. ASI Ekslusif............................................................................................... 10
2.1.1. Pengertian Air Susu Ibu (ASI).......................................................... 10
2.1.2. Fisiologi Pengeluaran ASI................................................................ 11
2.1.3. Inisasi Menyusui Dini....................................................................... 12
2.1.4. Macam – macam ASI....................................................................... 14
2.1.5. Kandungan ASI................................................................................ 16
2.1.6. Manfaat ASI Eksklusif..................................................................... 18
2.1.6.1.Manfaat ASI bagi bayi.......................................................... 18
2.1.6.2.Manfaat menyusui bagi ibu.................................................. 18
2.1.6.3.Manfaat ASI bagi Negara..................................................... 19
2.1.7. Faktor-faktor yang mempengaruhi produksi ASI............................. 19
2.1.8. Faktor – faktor yang mempengaruhi pemberian ASI Eksklusif....... 21
2.1.9. Manfaat dan fungsi dukungan.......................................................... 24
2.1.10. Keterlibatan suami dalam menyusui......................................... 25
2.1.11. Faktor-faktor yang menghambat dukungan suami dalam
26
menyukseskan pemberian ASI secara eksklusif............................
2.1.12. Faktor yang Mempengaruhi Ketidakberhasilan ASI
27
Eksklusif.........................................................................................
2.1.13. Klasifikasi pemberian ASI............................................................. 31
2.1.14. Dampak kegagalan pemberian ASI eksklusif................................ 32
2.2. Pengetahuan............................................................................................... 33
2.2.1. Definisi Pengetahuan........................................................................ 33
2.2.2. Sumber pengetahuan......................................................................... 33
2.2.3. Tingkat Pengetahuan........................................................................ 35
2.2.4. Faktor yang mempengaruhi pengetahuan......................................... 36
2.3. Kerangka Teori........................................................................................... 38
2.4. Kerangka Konsep....................................................................................... 38
2.5. Hipotesis.................................................................................................... 39
BAB III METODOLOGI PENELITIAN..................................................... 40
3.1. Desain Penelitian....................................................................................... 40
 iv

3.2. Waktu dan Lokasi Penelitian..................................................................... 40

3.2.1. Waktu Penelitian............................................................................... 40
3.2.2. Lokasi Penelitian.............................................................................. 40
3.3. Populasi dan Sampel.................................................................................. 40
3.3.1. Populasi........................................................................................... 40
3.3.2. Sampel............................................................................................. 40
3.3.3. Teknik Pengambilan Sampel............................................................ 41
3.4. Variabel dan Defenisi Operasional............................................................ 41
3.4.1. Defenisi Operasional........................................................................ 41
3.4.2. Aspek Pengukuran............................................................................ 41
3.5. Teknik Pengumpulan Data........................................................................ 43
3.5.1. Jenis Data.......................................................................................... 43
3.5.2. Tahap Pengumpulan Data................................................................. 43
3.5.3. Instrumen penelitian......................................................................... 45
3.6. Teknik Pengolahan dan Analisis Data....................................................... 45
3.6.1. Pengolahan Data.............................................................................. 45
3.6.2. Analisis Data.................................................................................... 46
BAB IV HASIL DAN PEMBAHASAN......................................................... 47
4.1. Gambaran Umum Puskesmas.................................................................... 47
4.1.1. Keadaan geografis............................................................................ 47
4.1.2. Profil puskesmas............................................................................... 48
4.2. Hasil Penelitian.......................................................................................... 49
4.2.1. Data Distribusi Frekuensi Pendidikan.............................................. 49
4.2.2. Data Distribusi Frekuensi Pekerjaan................................................ 50
4.2.3. Data Distribusi Frekuensi ASI Eksklusif.......................................... 50
4.2.4. Data Distribusi Frekuensi Pengetahuan............................................ 51
4.2.5. Data Distribusi Frekuensi Dukungan Tenaga Kesehatan................. 51
4.2.6. Data Distribusi Frekuensi Dukungan Suami.................................... 52
4.2.7. Hubungan Faktor Pengetahuan Ibu dengan Pemberian
52
ASI Eksklusif.................................................................................
4.2.8. Hubungan Faktor Pendidikan Ibu dengan Pemberian
53
ASI Eksklusif....................................................................................
4.2.9. Hubungan Faktor Pekerjaan Ibu dengan Pemberian
54
ASI Eksklusif....................................................................................
4.2.10. Hubungan Faktor Dukungan Tenaga Kesehatan dengan
54
Pemberian ASI Eksklusif..................................................................
4.2.11. Hubungan Faktor Dukungan Suami dengan Pemberian
55
ASI Eksklusif....................................................................................
4.3.Pembahasan................................................................................................. 56
BAB V KESIMPULAN DAN SARAN.......................................................... 57
5.1. Kesimpulan................................................................................................ 57
5.2. Saran.......................................................................................................... 57
Daftar Pustaka................................................................................................... 58
Lampiran........................................................................................................... 60
 v

DAFTAR TABEL

Tabel 1.1 Persamaan dan Perbedaan dengan Penelitian Sebelumnya........... 8

Tabel 2.1 Kandungan kolostrum, ASI transisi, ASI matur1......................... 18
Tabel 3.1 Aspek Pengukuran yang Digunakan............................................. 41
Tabel 4.1 Daerah Wilayah Kerja Puskesmas Bandar Masilam Tahun 2018. 47
Penduduk di wilayah Kerja Puskesmas Bandar Masilam Tahun 2018 48
Tabel Ketenagaan Puskesmas Bandar masilam Tahun 2018 49
Tabel 4.2 Hasil Data Distribusi Frekuensi Pendidikan................................. 49
Tabel 4.3 Hasil Data Distribusi Frekuensi Pekerjaan.................................... 50
Tabel 4.4 Hasil Data Distribusi ASI Eksklusif.............................................. 50
Tabel 4.5 Hasil Data Distribusi Tingkat Pengetahuan.................................. 51
Tabel 4.6 Hasil Data Distribusi Dukungan Tenaga Kesehatan..................... 51
Tabel 4.7 Hasil Data Distribusi Dukungan Suami........................................ 52
Tabel 4.8 Hubungan Faktor Pengetahuan Ibu dengan Pemberian ASI 52
Eksklusif di Puskesmas Bandar Masilam...................................
Tabel 4.9 Hubungan Faktor Pendidikan Ibu dengan Pemberian ASI 53
Eksklusif di Puskesmas Bandar Masilam...................................
Tabel 4.10 Hubungan Faktor Pekerjaan Ibu dengan Pemberian ASI 54
Eksklusif di Puskesmas Bandar Masilam..................................
Tabel 4.11 Hubungan Faktor Dukungan Tenaga Kesehatan Ibu dengan 55
Pemberian ASI Eksklusif di Puskesmas Bandar
Masilam.................................................................................
Tabel 4.12 Hubungan Faktor Dukungan Suami dengan Pemberian ASI 56
Eksklusif di Puskesmas Bandar Masilam...................................
 vi

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1. Kerangka Teori.............................................................................. 38

Gambar 2.2. Kerangka Konsep.......................................................................... 38
 vii

DAFTAR LAMPIRAN

Lampiran I. Lembar Permohonan Menjadi Responden

Lampiran II. Lembar Persetujuan Menjadi Responden
Lampiran III. Kuesioner Penelitian
Lampiran IV. Master Tabel Penelitian
Lampiran V. Hasil Data Distribusi SPSS
Lampiran VI Surat Izin Survei Awal
Lampiran VII Surat Izin Penelitian
Lampiran VIII Surat Balasan Penelitian
Lampiran IX. Dokumentasi Penelitian