v
II.2.5 Hubungan kerja antara Pemilik Proyek dengan Konsultan
Pengawas........................................................................................................18
II.2.6 Hubungan Kerja antara Konsultan Perencana dengan Kontraktor . 18
II.2.7 Hubungan Kerja antara Kontraktor dengan Konsultan pengawas .. 18
II.3 Struktur Organisasi Kontraktor .............................................................. 20
II.3.1 Direktur ........................................................................................... 20
II.3.2 Site Manager ................................................................................... 21
II.3.3 Pelaksana Lapangan ........................................................................ 21
II.3.4 Surveyor .......................................................................................... 22
II.3.5 Petugas K3 Konstruksi .................................................................... 22
II.3.6 Administrasi .................................................................................... 23
II.3.7 Drafter ............................................................................................. 23
II.4 Pelelangan .............................................................................................. 24
II.4.1 Jenis Pelelangan .............................................................................. 24
II.4.2 Proses Pelelangan ............................................................................ 25
II.4.3 Sistem Kontrak ................................................................................ 25
II.4.4 Sistem Pembayaran ......................................................................... 27
II.4.5 Addendum ....................................................................................... 28
II.4.6 Contract Change Order (CCO) ...................................................... 28
II.4.7 Final Hand Over (FHO).................................................................. 28
II.4.8 Wanprestasi ..................................................................................... 29
II.5 Pengendalian Proyek .............................................................................. 30
II.5.1 Pengendalian Mutu.......................................................................... 30
II.5.2 Pengendalian Waktu........................................................................ 33
II.5.3 Pengendalian Biaya ......................................................................... 35
BAB III METODE PELAKSANAAN KERJA .................................................37
III.1 Bahan Bangunan ..................................................................................... 37
III.1.1 Beton Ready Mix (Batching Plant) ................................................. 37
III.1.2 Agregat Halus (Pasir) ...................................................................... 38
III.1.3 Besi Tulangan.................................................................................. 39
III.1.4 Portland Cement (PC) ..................................................................... 39
vi
III.1.5 Kayu ................................................................................................ 40
III.1.6 Baja IWF ......................................................................................... 41
III.1.7 Beton Buis ....................................................................................... 41
III.2 Peralatan Proyek ..................................................................................... 43
III.2.1 Concrete Mixer Truck ..................................................................... 44
III.2.2 Excavator ........................................................................................ 44
III.2.3 Concrete Vibrator ........................................................................... 45
III.2.4 Bar Cutter ....................................................................................... 46
III.2.5 Jack Hammer .................................................................................. 46
III.2.6 Pick Up Truck ................................................................................. 47
III.2.7 Pompa air ........................................................................................ 47
III.2.8 Genset .............................................................................................. 48
III.3 Pelaksanakan Pekerjaan ......................................................................... 49
III.3.1 Pekerjaan Pondasi ........................................................................... 49
III.3.2 Lantai Kerja ..................................................................................... 51
III.3.3 Penulangan Besi Footing ................................................................ 52
III.3.4 Penulangan Besi Badan Abutmen ................................................... 53
III.3.5 Pembuatan Bekesting ...................................................................... 54
III.3.6 Pengecoran Footing Abutmen......................................................... 56
BAB IV PEMBAHASAN.....................................................................................57
IV.1 Perencanaan dan Pelaksanaan Pekerjaan................................................ 57
IV.1.1 Perencanaan pekerjaan .................................................................... 57
IV.1.2 Pelaksanaan pekerjaan .................................................................... 58
IV.2 Pengendalian Waktu Proyek................................................................... 59
IV.2.1 Bahan Konstruksi ............................................................................ 59
IV.2.2 Tenaga Kerja ................................................................................... 60
IV.2.3 Alat Konstruksi ............................................................................... 60
IV.2.4 Kondisi Cuaca ................................................................................. 67
IV.3 Pengendalian Biaya dalam Proyek ......................................................... 68
BAB V KESIMPULAN DAN SARAN ...............................................................70
V.1 Kesimpulan ............................................................................................. 70
vii
V.2 Saran ....................................................................................................... 71
Penutup
Daftar Pustaka
Lampiran
viii
DAFTAR GAMBAR
ix
Gambar IV. 7. Pompa Air ................................................................................................. 66
Gambar IV. 8. Genset ....................................................................................................... 67