Teknik Gempa 2009 Erna
Teknik Gempa 2009 Erna
Keterangan :
Jenus perletakan pada pondasi tergantung dari jenis pondasi yang digunakan
Jenis pondasi yang digunakan =
Mutu Beton f'c = 25 Mpa
Mutu Baja fy = 400 Mpa
Jenis Tanah = Sedang
Lokasi Bangunan Zone = II
L1 = 5.5 m H1 = 5.5 m
L2 = 5.5 m H2 = 5.5 m
L3 = 5.5 m H3 = 5.5 m
L4 = 5.5 m H4 = 5.5 m
H5 = 5.5 m
1. DIMENSI BALOK
Untuk perhitungan, tebal pelindung/selimut beton menurut SNI - 03 - 2847 - 2002 (hal 41)
untuk balok = 40 mm = 4 cm
Dengan melihat denah balok, maka dapat disimpulkan bahwa dalam konstruksi hanya terdapat
dua jenis balok, yaitu balok dengan satu ujung menerus dan balok dengan dua ujung menerus.
Menurut SK SNI - 03 - 2847 - 2002 (hal 63) , perencanaan tinggi balok minimum (h min) dengan mutu
baja 400 Mpa, adalah:
- balok dengan satu ujung menerus
L
h min =
18,5
- balok dengan dua ujung menerus
L
h min =
21
Sedangkan untuk perencanaan tinggi balok (hmin) yang fy-nya selain da 400 Mpa nilainya
harus dikalikan dengan (0,4 + fy/700), SNI - 03 - 2847-2002 (hal 63), Contoh fy =240, maka :
faktor penggandanya = (0,4 + 240/700) = 0,9071.
Untuk perhitungan lebar balok berdasarkan hubungannya dengan dmin yang ekonomis
adalah = hmin - selimut beton, yaitu :
dmin = (1,5 - 2,0) . B
diambil b = dmin/1,5.
Untuk Balok B1
L
hmin =
18.5
Ø 8
dmin hmin
5500
=
18.5 Ø 14
40 d'
= 297.3 mm ≈ 300 mm
dmin 245.000
bmin = = = 163.333 mm ≈ 200 mm
1.5 1.5
Untuk Balok B2
L
hmin =
21.0
Ø 8
dmin hmin
5000
=
21.0 Ø ###
40 d'
= 238.1 mm ≈ 250 mm
dmin = hmin - 1/2 f tul. Utama - f Sengkang - d'
= 250.00 - 0.5 . 14 - 8 - 40
= 195 mm
dmin 195.000
bmin = = = 130.000 mm ≈ 150 mm
1.5 1.5
2. TEBAL PLAT
2. αm > 2
fy
ln 0.8 +
1500
h =
36 + 9β
Menurut SNI 03 - 2847 - 2002 (hal 137), dimana pada konstruksi monolit atau komposit
penuh, suatu balok mencakup bagian dari plat pada tiap sisi balok sebesar proyeksi balok yang
berada diatas atau di bawah plat, diambil yang terbesar, tetapi tidak boleh lebih besar dari 4 t
tebal plat, seperti pada gambar sbb:
bE bE
t t
h h
hw hw
b b
Sebenarnya bagian - bagian kecil dari plat (flans balok) yang telah diperhitungkan dalam balok
tidak bolah diperhitungkan untuk Is, tapi ACI mengizinkan penggunaan lebar total portal Eqivalen
dalam perhitungan Is, sehingga :
Ecb . Ib
α =
Ecs . Is
Lebar efektif balok tengah / dalam (Balok T) harus diambil nilai terkecil dari :
bE = b + 8t
bE = b + 2 (h - t)
Momen Inersia dari penampang balok dengan flans terhadap sumbu pusat ialah :
b . h3
Ib = K .
12
Dimana :
bE t 2
bE t 3
1 4 6 4 1
t t
1
K
bw h h h bw h
bE t
1 1
bw h
t = tebal total plat (cm)
h = tinggi total balok (cm)
bE = lebar efektif flens (cm)
bw = lebar efektif web (cm)
k = Tetapan tanpa dimensi sebagai fungsi dari ( bE / bw -1 ) dan ( t/h )
1
Is = . L . t3
12
Rasio kekakuan lentur balok ( Ecb . Ib ) terhadap kekakuanlentur plat ( Ecs . Is ) dengan lebar
yang dibatasi dalam arah lateral oleh suatu sumbu dari panel yang berbatasan ( bila ada ) pada tiap
sisi balok, yaitu :
α1 α1 α1 α1
II
###
α1 I α2 II α2 α2 I
α1
α2 α2 α2 α2
α2
###
α1 II α2 III α2 III II α1
α2 α2 α2 α2
α2
###
α1 II α2 III α2 III II α1
α2 α2 α2 α2
α2
###
α1 I α2 II α2 II I α1
α1 α1 α1 α1
Y
α2
X X
α1 I α2
α1
Potongan x - x
bE bE
t
h = 500 mm
h = 500 mm α2
α1
ln
b= 300 mm b= 300 mm
5500 mm
Ecb . Ib
α =
Ecs . Is
Syarat
ln = 4 kali tinggi efektif
ln = 4 x 460 = 1840 mm
5200 > 1840 ok!!!
bE t 2
bE t 3
1 4 6 4 1
t t
1
b
w h h h b
w h
K
bE t
1 1
bw h
1 + 0.304 . 2.8079104
K =
1.304
= 1.42147604
bW . h3 300 . 500 3
Ib = K . = 1.42147604 . = 4.442E+09 cm4
12 12
L 5500 3
. t3 . 120
2 2
Is = = = 3.960E+08 cm4
12 12
Untuk balok T :
bE = b + 8t = 300 + 960 = 1260 mm
bE = b + 2 (h - t) = 300 + 760 = 1060 mm
bE t 2
bE t 3
1 4 6 4 1
t t
1
K
bw h h h bw h
bE t
1 1
bw h
1 + 0.608 . 2.8254208
K =
1.608
= 1.69020886
bW . h3 300 . 500 3
Ib = K . = 1.69020886 . = 5.282E+09 cm4
12 12
3
L . t3 5500 . 120
Is = = = 7.920E+08 cm4
12 12
Potongan Y - Y
bE bE
t
h = 500 mm
h = 500 mm α2
α1
ln
b= 300 mm b= 300 mm
5000 mm
Ecb . Ib
α =
Ecs . Is
Ditaksir tebal plat t = 12 cm = 120 mm
ln = 5000 - 150 - 150 = 4700 mm
bE t 2
bE t 3
1 4 6 4 1
t t
1
K
b
w h
h
h b
w h
bE t
1 1
bw h
1 + 0.304 . 2.8079104
K =
1.304
= 1.42147604
bW . h3 300 . 500 3
Ib = K . = 1.42147604 . = 4.442E+09 cm4
12 12
L 5000 3
. t3 . 120
2 2
Is = = = 3.600E+08 cm4
12 12
Untuk balok T :
bE = b + 8t = 300 + 960 = 1260 mm
bE = b + 2 (h - t) = 300 + 760 = 1060 mm
1 + 0.608 . 2.8254208
K =
1.608
= 1.69020886
bW . h3 300 . 500 3
Ib = K . = 1.69020886 . = 5.282E+09 cm4
12 12
3
L . t3 5000 . 120
Is = = = 7.200E+08 cm4
12 12
3. DIMENSI KOLOM
Direncakan dengan perencanaan Kolom kuat Balok Lemah
EI Kolom > EI Balok
EI Kolom dimana, Ek = Eb
> 1.00
EI Balok
1/12 bh3
> 1.00
1/12 bh3
1/12b4 = 1/2bh3
1/12 b4 = 1/12 . 30 . 50 3
b4 = 3750000.00
b = 44.01 cm2
4. Summary
- Ukuran Balok = 30 x 50 cm2
- Tebal Plat = 12 cm
- Ukuran Kolom = 45 x 45 cm2
BAB II
PERHITUNGAN PENULANGAN PLAT DENGAN METODE MARKUS
1. Tinjauan pembebanan
Pembebanan pada plat lantai menurut PBI 1983 hal 11, 12, dan 17 yaitu :
a. Beban mati
- Berat sendiri plat = 0.12 2400 = 288 kg/m2
- Berat Air = 0.12 1000 = 120 kg/m2
- Berat Plafond = 20 = 20 kg/m2
- Finishing Lantai = 42 = 42 kg/m2 +
qd = 470 kg/m2
b. Beban hidup
Hotel ql = 250 kg/m2
c. Beban Total
q= 1.2 qd + 1.6 ql
= 1.2 470 + 1.6 250
= 964 kg/m2
2. Tinjauan Plat
Tabel Markus, PBI 1971. Tabel 13.3.1.
5.5 m
5.5 m
Kontrol terhadap
As Terpasang > As min = 1.4/fy . ( b.d ) = 3.29 cm2
atau
As Terpasang > As perlu
Digunakan beton dengan fc' = 25 MPa dan besi fy = 400 MPa dengan menggunakan
SNI 03-2847-2002, maka tulangan dapat dihitung sebagai berikut :
a. Tinjau Panel 1
Ly
Mlx = 0.001 q Lx2 XMlx = 0.001 964 30.25 28 = 816.508 kg m
Mly = 0.001 q Lx2 XMly = 0.001 964 30.25 28 = 816.508 kg m
Mtx = -0.001 q Lx2 XMtx = -0.001 964 30.25 68 = -1982.948 kg m
Mty = -0.001 q Lx2 Xmty = -0.001 964 30.25 68 = -1982.948 kg m
fy2 Mu
AS2 - fy . d. AS. + = 0
1,7 . fc' .b f
4000 2 81650.8
AS2 - 4000 . 9.4 . AS. + = 0
1.7 250 100 0.8
Kontrol
1.4 1.4
r min = = = 0.0035
fy 400
= 0.02032
As. 3.93
rada = = = 0.004178 (OKE !!!)
b. d 100 . 9.4
fy2 Mu
AS2 - fy . d. AS. + = 0
1,7 . fc' .b f
4000 2 81650.8
AS2 - 4000 . 9.40 . AS. + = 0
1.7 250 100 0.8
Kontrol
1.4 1.4
rmin = = = 0.0035
fy 400
= 0.02032
As. 3.93
rada = = = 0.004178 (OKE !!!)
b. d 100 . 9.40
MOMEN TUMPUAN ARAH X, Mtx = 198294.8 kg cm , dx = 9.40 cm
fy2 Mu
AS2 - fy . d. AS. + = 0
1,7 . fc' .b f
4000 2 198294.8
AS2 - 4000 . 9.40 . AS. + = 0
1.7 250 100 0.8
Kontrol
1.4 1.4
rmin = = = 0.0035
fy 400
= 0.02032
As. 7.85
rada = = = 0.008355 (OKE !!!)
b. d 100 . 9.40
fy2 Mu
AS2 - fy . d. AS. + = 0
1,7 . fc' .b f
4000 2 198294.8
AS2 - 4000 . 9.40 . AS. + = 0
1.7 250 100 0.8
Kontrol
1.4 1.4
rmin = = = 0.0035
fy 400
= 0.02032
As. 7.85
rada = = = 0.008355 (OKE !!!)
b. d 100 . 9.40
Perhitungan untuk pelat lainnya dapat ditabelkan sebagai berikut :
Luas
Sketsa Nilai X Nilai M Nilai As Tulangan f
(cm2) Kontrol
A. Beban Gravitasi
Beban total W1 =
W1 = 1.2 DL + 1.6 LL
= 1.2 . 273625 + 1.6 . 100000 = 488350 kg
Jadi :
Tx = Ty = 0.06 . 27.50 3/4
= 0.720528 detik
Am = 2,5 Ao
= 2.5 0.15
= 0.375
T < Tc maka C = Am
T > Tc maka C = 0.66
4. Faktor keutamaan I dan faktor daktalitas struktur m
Berdasarkan desain struktur rangka beton di daerah rawan gempa ( SK. SNI T - 15 1991
pasal 3.14) diperoleh faktor keutamaan I = 1,0 dan faktor daktalitas gedung m= 5.3 sehingga didapatkan
faktor reduksi gempa R = 8.5
a. Arah y
H 27.50 wi . hi
B = 22.00 = 1.2500 < 3 Fiy = S wi . hi . Vy
Dimana : Fix = Gaya horizontal akibat gempa pada lantai ke-i arah x
Fiy = Gaya horizontal akibat gempa pada lantai ke-i arah y
hi = Tinggi lantai ke-i terhadap lantai dasar
Wi = Berat lantai ke-i
Vx = Gaya geser horizontal total akibat gempa arah x
Vy = Gaya geser horizontal total akibat gempa arah y
B = Panjang sisi bangunan dalam arah yang ditinjau
V hi Wi
Tingkat (t) (m) (t) Wi . hi Fix,Fiy 1/3 Fi
atap 175.86 27.50 311.48 8565.67 35.24 11.75
4 175.86 23.50 488.35 11476.23 47.21 15.74
3 175.86 19.50 488.35 9522.83 39.17 13.06
2 175.86 15.50 488.35 7569.43 31.14 10.38
1 175.86 11.50 488.35 5616.03 23.10 7.70
S 42750.17 175.86 58.62
SK SNI 03-xxxx-2002 (hal 59)
kombinasi yang dipakai
1.4D
1.2D + 1.6L
1.2D + 1L + 1E
1.2D + 1L - 1E
SKETSA PEMBEBANAN AKIBAT BEBAN MATI
q = 0.422 t/m
3 4 4' 3'
5.5 m
q = 1.672 t/m
2 5 5' 2'
5.5 m
q = 0.110 t/m
3 4 4' 3'
5.5 m
q = 0.250 t/m
2 5 5' 2'
5.5 m
A B C D
lantai 2
2.360 tm
5.5 m
4.721 tm
5.5 m
4.721 tm
5.5 m
2.360 tm
lantai atap
1.76183 tm
5.5 m
3.52366 tm
5.5 m
3.52366 tm
5.5 m
1.76183 tm
b. Tulangan Lapangan
Tipe As Tulangan SAP Jmlh Tulangan As Tulangan Pakai Kontrol Tul. Sengkang Tul. Sengkang 1/2
58770.61
58621.73
60154.4
60391.08
60468.37
60424.09
60271.78
40187.8
40377.11
40436.83
40402.41
40279.26
52071.34
52266.99
52322.7
52288.24
52165.42
59578.06
59821.22
59894.33
59849.92
59696.69
58507.04
58740.45
V. DIMENSI DAN PENULANGAN PONDASI
V.1 DIMENSI DAN PENULANGAN PONDASI TELAPAK
A B
2 m
d
d'
bc B
hc
1. PONDASI A
Data :
P = 604683.7
Htot = H + h
h = 40 cm = 400 mm (ditaksir)
jadi : H = 1600 mm = 1.6 m
1.1 Perencanaan Dimensi Pondasi
B2 = 5418312.724
B = 2327.73 mm = 2350 mm
L = B = 2327.73 mm
= 2350 mm
1.2 Kontrol Daya Dukung Tanah
qs = st = 0.15 Mpa
= 0.1479 Mpa
Syarat :
qsunetto < qs Ok !!!
Syarat : f Vc > Vu
B
bc + d
bc
hc
hc + d
= 3000 d + 6.67 d2
Syarat : f Vc ³ Vu
0.6 . 3000 d + 6.67 d2 ³ 786799 - 133.105 d - 0.14789 d2
1800 d + 4 ³ 786799 - 133.1051 d - 0.14789 d2
4.14789 d2 + 1933.11 d - 786799 ³ 0
Diambil 4.14789 d2 + 1933.11 d - 786799 = 0
L hc
af = - - d
2 2
Bidang geser
1
= . 2350 - 450 - d
bc
hc 2
= 950 - d
d
af
1
Vc = . fc' . B . d
6
1
= . 25 . 2327.73 . d
6
= 1939.77 d
Vu = B . Af . Qsunetto
= 2350 . ( 950 - d ) . 0.14789
= 330175 - 347.552 d
Syarat : f Vc > Vu
0.6 . ( 1939.77 d ³ 330175 - 347.55221 d
1163.86 d ³ 330175 - 347.55221 d
Diambil : 1163.86 d = 330175 - 347.55221 d
1511.42 d = 330175
d = 218.454 mm = 250 mm
Syarat : f Mn ³ Mu
As. Fy
Mn = As. . fy . d -
1,7 . Fc' . B
As. 400
= As. . 400 . 250 -
1.7 . 25 . 1000
1 dimana : Ly = 1/2 . ( L - hc )
Mu = qsu netto . B . Ly2
2 1
= . 2350 - 450
1 2
= 0.1478946 . 1000 . 950 2
2 = 950 mm
= 66737419.579 Nmm
Syarat : f Mn ³ Mu
0.8 . 100000 As. - 3.76471 As2 ³ 66737419.579
3.76471 As2 - 100000 As. + 83421774.47374 ³ 0
Diambil : 3.76471 As2 - 100000 As. + 83421774.47374 ³ 0
Diperoleh :
As. = 809.545 mm
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
1 dimana : Lx = 1/2 . ( B - bc )
Mu = qsu netto . L . Lx2
2 1
= . 2350 - 450
1 2
= 0.1478946 . 1000 . 950 2
2 = 950 mm
= 66737419.579 Nmm
Syarat : f Mn ³ Mu
0.8 . 94000 As. - 3.76471 As2 ³ 66737419.579
3.76471 As2 - 94000 As. + 83421774.47374 ³ 0
Diambil : 3.76471 As2 - 94000 As. + 83421774.47374 = 0
Diperoleh :
As. = 857.983 mm
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Kontrol :
As min = r min . b .d
1.4
As min Arah B = . 1000 . 235 = 822.5 mm2
400
1.4
As min Arah L = . 1000 . 250 = 875 mm2
400
Dari hasil perhitungan luas tulangan, ternyata As yang diperoleh lebih besar dari Asmin,
sehingga digunakan As untuk mencari tulangan yang digunakan.
Untuk arah B
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Untuk arah L
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
~ Kontrol Panjang Penyaluran
Ld min = 0.06 . db . fy
= 0.06 . 14 . 400
= 336 mm
1
Ld ada = . B - bc - Ts
2
1
= . 2350 - 450 - 87
2
= 906.5 mm
P 604683.7
- fc' tekan pada kaki kolom = = = 2.98609 Mpa
hc . bc 450 . 450
~ Penyebaran tulangan
2 . Asb 2 . 14
Tulangan Arah B = = = 14 Batang
L 2350
+ 1 + 1
B 2350
Sisanya : 14 batang - 14 batang = 0 batang (sebar rata)
900 . 900
= 0.85 . 25 . 450 . 450
450 . 450
= 8606250 N > P Ok !!!
156.3 cm
10 cm
33.7 cm
235 cm
235 cm
235 cm
2. PONDASI B
Data - data :
~ Dimensi kolom, hc = 45.00 cm = 450 mm
~ Dimensi kolom, bc = 45.00 cm = 450 mm
~ Kuat rencana beton, fc' = 25 Mpa
~ Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 Mpa
~ Daya dukung tanah, st = 0.15 Mpa
~ Dalam pondasi, Htot = 2 m = 2000 mm
~ Berat volume tanah urug, gt = 18000 N/m3
P
2 m
d
d'
bc B
hc
Data :
P = 604240.9
Htot = H + h
h = 40 cm = 400 mm (ditaksir)
jadi : H = 1600 mm = 1.6 m
2.1 Perencanaan Dimensi Pondasi
L = 1 s/d 2B diambil L = B
Sehingga :
P 604241
B . L = snetto B . B =
0.1116
B2 = 5414344.9821
B = 2326.87 mm = 2350 mm
L = B = 2326.87 mm
= 2350 mm
2.2 Kontrol Daya Dukung Tanah
qs = st = 0.15 Mpa
= 0.1478 Mpa
Syarat :
qsunetto < qs Ok !!!
Syarat : f Vc > Vu
bc + d
bc
hc
hc + d
= 3000 d + 6.67 d2
Syarat : f Vc ³ Vu
0.6 . 3000 d + 6.67 d2 ³ 786372.49 - 133.033 d - 0.14781 d2
1800 d + 4 ³ 786372 - 133.03294 d - 0.14781 d2
4.14781 d2 + 1933 d - 786372 ³ 0
Diambil 4.14781 d2 + 1933 d - 786372 = 0
L hc
af = - - d
2 2
Bidang geser
1
= . 2350 - 450 - d
bc
hc 2
= 950 - d
d
af
1
Vc = . fc' . B . d
6
1
= . 25 . 2326.87 . d
6
= 1939.06 d
Vu = B . Af . Qsunetto
= 2350 . ( 950 - d ) . 0.14781
= 329996 - 347.364 d
Syarat : f Vc > Vu
0.6 . ( 1939.06 d ³ 329996 - 347.36379 d
1163.44 d ³ 329996 - 347.36379 d
Diambil : 1163.44 d = 329996 - 347.36379 d
1510.8 d = 329996
d = 218.424 mm = 250 mm
Syarat : f Mn ³ Mu
As. Fy
Mn = As. . fy . d -
1,7 . Fc' . B
As. 400
= As. . 400 . 250 -
1.7 . 25 . 1000
1 dimana : Ly = 1/2 . ( L - hc )
Mu = qsu netto . B . Ly2
2 1
= . 2350 - 450
1 2
= 0.1478144 . 1000 . 950 2
2 = 950 mm
= 66701237.868 Nmm
Syarat : f Mn ³ Mu
0.8 . 100000 As. - 3.76471 As2 ³ 66701237.868
3.76471 As2 - 100000 As. + 83376547.33477 ³ 0
Diambil : 3.76471 As2 - 100000 As. + 83376547.33477 ³ 0
Diperoleh :
As. = 809.119 mm
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
~ Tulangan arah pendek B
1 dimana : Lx = 1/2 . ( B - bc )
Mu = qsu netto . L . Lx2
2 1
= . 2350 - 450
1 2
= 0.1478144 . 1000 . 950 2
2 = 950 mm
= 66701237.868 Nmm
Syarat : f Mn ³ Mu
0.8 . 94000 As. - 3.76471 As2 ³ 66701237.868
3.76471 As2 - 94000 As. + 83376547.33477 ³ 0
Diambil : 3.76471 As2 - 94000 As. + 83376547.33477 = 0
Diperoleh :
As. = 857.533 mm
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Kontrol :
As min = rmin . b .d
1.4
As min Arah B = . 1000 . 235 = 822.5 mm2
400
1.4
As min Arah L = . 1000 . 250 = 875 mm2
400
Dari hasil perhitungan luas tulangan, ternyata As yang diperoleh lebih besar dari Asmin,
sehingga digunakan As untuk mencari tulangan yang digunakan.
Untuk arah B
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Untuk arah L
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Ld min = 0.06 . db . fy
= 0.06 . 14 . 400
= 336 mm
1
Ld ada = . B - bc - Ts
2
1
= . 2350 - 450 - 87
2
= 906.5 mm
P 604240.9
- fc' tekan pada kaki kolom = = = 2.98391 Mpa
hc . bc 450 . 450
Daya dukung beton slab tertekan = 0,85 . fc' . Bc . Hc . (A2 / A1) 0.5
900 . 900
= 0.85 . 25 . 450 . 450
450 . 450
= 8606250 N > P Ok !!!
156.3 cm
10 cm
33.7 cm
235 cm
235 cm
235 cm
3. PONDASI C
Data - data :
~ Dimensi kolom, hc = 45.00 cm = 450 mm
~ Dimensi kolom, bc = 45.00 cm = 450 mm
~ Kuat rencana beton, fc' = 25 Mpa
~ Kuat leleh baja tulangan, fy = 400 Mpa
~ Daya dukung tanah, st = 0.15 Mpa
~ Dalam pondasi, Htot = 2 m = 2000 mm
~ Berat volume tanah urug, gt = 18000 N/m3
P
2 m
d
d'
bc B
hc
Data :
P = 603910.8
Htot = H + h
h = 40 cm = 400 mm (ditaksir)
jadi : H = 1600 mm = 1.6 m
3.1 Perencanaan Dimensi Pondasi
L = 1 s/d 2B diambil L = B
Sehingga :
P 603911
B . L = snetto B . B =
0.1116
B2 = 5411387.0968
B = 2326.24 mm = 2350 mm
L = B = 2326.24 mm
= 2350 mm
3.2 Kontrol Daya Dukung Tanah
qs = st = 0.15 Mpa
= 0.1478 Mpa
Syarat :
qsunetto < qs Ok !!!
Syarat : f Vc > Vu
bc + d
bc
hc
hc + d
= 3000 d + 6.67 d2
Syarat : f Vc ³ Vu
0.6 . 3000 d + 6.67 d2 ³ 786054.49 - 132.979 d - 0.14775 d2
1800 d + 4 ³ 786054 - 132.97914 d - 0.14775 d2
4.14775 d2 + 1933 d - 786054 ³ 0
Diambil 4.14775 d2 + 1933 d - 786054 = 0
L hc
af = - - d
2 2
Bidang geser
1
= . 2350 - 450 - d
bc
hc 2
= 950 - d
d
af
1
Vc = . fc' . B . d
6
1
= . 25 . 2326.24 . d
6
= 1938.53 d
Vu = B . Af . Qsunetto
= 2350 . ( 950 - d ) . 0.14775
= 329862 - 347.223 d
Syarat : f Vc > Vu
0.6 . ( 1938.53 d ³ 329862 - 347.22332 d
1163.12 d ³ 329862 - 347.22332 d
Diambil : 1163.12 d = 329862 - 347.22332 d
1510.34 d = 329862
d = 218.402 mm = 250 mm
Syarat : f Mn ³ Mu
As. Fy
Mn = As. . fy . d -
1,7 . Fc' . B
As. 400
= As. . 400 . 250 -
1.7 . 25 . 1000
1 dimana : Ly = 1/2 . ( L - hc )
Mu = qsu netto . B . Ly2
2 1
= . 2350 - 450
1 2
= 0.1477546 . 1000 . 950 2
2 = 950 mm
= 66674265.007 Nmm
Syarat : f Mn ³ Mu
0.8 . 100000 As. - 3.76471 As2 ³ 66674265.007
3.76471 As2 - 100000 As. + 83342831.25849 ³ 0
Diambil : 3.76471 As2 - 100000 As. + 83342831.25849 ³ 0
Diperoleh :
As. = 808.801 mm
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
1 dimana : Lx = 1/2 . ( B - bc )
Mu = qsu netto . L . Lx2
2 1
= . 2350 - 450
1 2
= 0.1477546 . 1000 . 950 2
2 = 950 mm
= 66674265.007 Nmm
Syarat : f Mn ³ Mu
0.8 . 94000 As. - 3.76471 As2 ³ 66674265.007
3.76471 As2 - 94000 As. + 83342831.25849 ³ 0
Diambil : 3.76471 As2 - 94000 As. + 83342831.25849 = 0
Diperoleh :
As. = 857.198 mm
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Kontrol :
As min = rmin . b .d
1.4
As min Arah B = . 1000 . 235 = 822.5 mm2
400
1.4
As min Arah L = . 1000 . 250 = 875 mm2
400
Dari hasil perhitungan luas tulangan, ternyata As yang diperoleh lebih besar dari Asmin,
sehingga digunakan As untuk mencari tulangan yang digunakan.
Untuk arah B
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
Untuk arah L
Digunakan Tulangan : f 14 - 150 = 1026.25 mm2
~ Kontrol Panjang Penyaluran
Ld min = 0.06 . db . fy
= 0.06 . 14 . 400
= 336 mm
1
Ld ada = . B - bc - Ts
2
1
= . 2350 - 450 - 87
2
= 906.5 mm
P 603910.8
- fc' tekan pada kaki kolom = = = 2.98228 Mpa
hc . bc 450 . 450
~ Penyebaran tulangan
2 . Asb 2 . 14
Tulangan Arah B = = = 14 Batang
L 2350
+ 1 + 1
B 2350
Sisanya : 14 batang - 14 batang = 0 batang (sebar rata)
Daya dukung beton slab tertekan = 0,85 . fc' . Bc . Hc . (A2 / A1) 0.5
900 . 900
= 0.85 . 25 . 450 . 450
450 . 450
= 8606250 N > P Ok !!!
156.3 cm
10 cm
33.7 cm
235 cm
235 cm
235 cm
V.1 DIMENSI DAN PENULANGAN PONDASI TIANG PANCANG
A B
Dari grafik hasil penyondiran diperoleh nilai qc dan f untuk kedalaman 14.2 m dari muka tanah :
qc = 150 kg/cm2
f = 650 kg/cm
Kontrol : Qa > RA ( OK )
Kontrol : Qa > RB ( OK )
Dari hasil perhitungan daya dukung tiang, 1 tiang pancang sudah dapat memikul beban yang ada
Namun karena kondisi lapangan, jika digunakan 1 tiang saja dapat menyebabkan perubahan posisi
tiang dari rencana semula, maka terjadinya beban eksentrisitas tidak dapat dihindari. Oleh karena
itu digunakan 2 tiang pancang.
Perhitungan penulangan
~ Kondisi II
ql2
Mmaks =
8
Dimana :
q = berat sendiri tiang beton (tiang pancang)
= 0.25 . 0.25 . 2400
= 150 kg/m
L = panjang tiang pancang
= 14.2 m
ddmin f 10
hhmin h
min minf 12
min
d'
= 0.03131
600 600
amaks = 0.75 . b1 . .d = 0.75 0.85 184.0
600 + fy 600 + 300
= 78.2
amaks
Mnada = 0.85 . fc' . b . amaks . d -
2
78.2
= 0.85 . 26 . 250 . 78.2 . 184.0 -
2
= 62604769.5 Nmm
Mu 37807500
Mnperlu = = = 47259375 Nmm
f 0.8
fy 300
m = = = 13.5747
0.85 . fc' 0.85 . 26
Mu 37807500
Rn = = = 5.5836
f . b .d 2
0.80 . 250 . 184 2
,
1 2 . m . Rn
r = . 1 - 1 -
m fy
1 2. 13.5747 . 5.5836
r = . 1 - 1 -
13.5747 300
r = 0.02185
Periksa :
r > rmin ( OK )
r < rmaks ( OK )
q= 150 kg/m
14.2 m
Diagram geser
Vud
Vu = 1065 kg
d
7100 - 184.00
Vud = . 1065 = 10374 N
7100
Vc = 1/6 . f'c . b . d
Vc = 1/6 . 26 . 250 . . 184
Vc = 39092.48 N
Vud 10374
Vn = = = 17290 N
f 0.6
Vud > f . Vc
10374.00 N < 23455.49 N ( Digunakan Tulangan Geser Minimum )
Luas tulangan :
b.S 250 . 90 dimana S £ d/2 = 92
Av = = = 25
3 .fy 3 . 300 ambil S = 90 mm
SNI 03 - 2847 - 2002 memberikan syarat agar menggunakan tulangan geser ( sengkang )
f 10 mm sebagai diameter tulangan minimum untuk penulangan geser kolom.
q = 1092.5 kg/m
5 m
DIAGRAM MOMEN
DIAGRAM GESER
2731.25 kg
ddmin f6
hhmin h
min minf 19
min
d'
Hitung :
1.4 1.4
rmin = = = 0.00467
fy 300
= 0.03131
600 600
amaks = 0.75 . b1 . .d = 0.75 0.85 244.5
600 + fy 600 + 300
= 103.913
amaks
Mnada = 0.85 . fc' . b . amaks . d -
2
104
= 0.85 . 26 . 250 . 104 . 244.5 -
2
= 110542555.88 Nmm
Mu 34140625
Mnperlu = = = 42675781.25 Nmm
f 0.8
fy 300
m = = = 13.5747
0.85 . fc' 0.85 . 26
Mu 34140625
Rn = = = 2.8555
f . b . d2 0.80 . 250 . 245 2
,
1 2 . m . Rn
r = . 1 - 1 -
m fy
1 2. 13.5747 . 2.8555
r = . 1 - 1 -
13.5747 300
r = 0.01023
Periksa :
r > rmin ( OK )
r < rmaks ( OK )
2500 - 244.50
Vud = . 2731.25 = 24641 N
2500
~ Kapasitas geser :
Vc = 1/6 . f'c . b . d
Vc = 1/6 . 26 . 250 . . 244.5
Vc = 51946.26 N
Vud 24641.3
Vn = = = 41068.9 N
f 0.6
Kontrol
2/3 . f'c . b . d > ( Vn - Vc)
2/3 . 26 . 250 . . 244.5 > ( 41068.896 - 51946.261 )
207785.05 N > -10877.37 N Penampang cukup !!
Luas tulangan :
Diambil tinggi anak tangga = optride = 16 cm, sehingga lebar anak tangga = antride :
1 antride + 2 (16) = ( 57 - 63 ) cm
200
Jumlah optride = = 12.5
16
162
± 400 cm
200 cm
± 200 cm
B
200 cm
± 0.00 cm
A
298 cm 162 cm
a
10 cm
### p
sin a =
25.9
P = 25.9 sin 31.6932
p
= 13.6 cm
16 cm
Bordes
~ Beban mati ( qD)
Berat plat bordes 0.12 . 1.25 . 2400 = 360 kg/m
Finishing lantai = 48 . 1.25 = 60 kg/m
= 420 kg/m
200 cm
162 cm 298 cm
Momen Primer :
1 1
MCB = - . q l 2 = - . 1104 . 1.62 2 = - 241.445 kgm
12 12
1 1
MBA = - . q l 2 = - . 1250 . 2.98 2 = - 925.019 kgm
12 12
Faktor kekakuan
4 EI 4 EI
KBC = KCB = = = 2.46914
L 1.62
4 EI 4 EI
KAB = KBA = = = 1.34228
L 2.98
688.49 kgm
688.49 kgm
200 cm
1043.28
1.62 m 2.98 m
Gaya Dalam
Bentang AB.
1104 kg/m
C SMB = 0
VC . 1.62 - 1.62 . 1104 . 0.81 + 688.49 = 0
688.49 VC = 469.246 kg
RC
Untuk x = 0 Mx = 0 Dx = 469.246 kg
x = 1,5 Mx = -688.49 kgm Dx = -1319.23 kg
Dx = 0 x = 0.43 m
Mmaks = 99.7247 kgm
Bentang BC
1250 kg/m
B
HC SMA = 0
688.49 kgm VB . ( 2.98 ) + HA ( 2) - ( 688.49
- ( 3724.91 . 1.49 ) + 1043.28
1319
HC = 4563.3185 kg
2
SMB = 0
HA . 2 - 1043.28 - 5550.11 + 688.49
A HA + VA . 2.98 =0
1043.28 kgm
VA = 5044.1 kg
VC
SV = 0
VA + VC = 1250.0 x 2.98 m
3724.9 = 3724.91 Ok !!
Mx = VC . x - HA . y - 1/2 . q . x2 - 1043.28
= 5044.1 x - 4563.32 . 0.671 x - 624.985 x2 - 1043.28
= -624.98 x2 + 1981.5 x - 1043.28
Dx = -1250 x + 1981.5
Dx = 0 x = 1.59 m
Mmaks = 527.312 kgm
Hitung :
1.4 1.4
rmin = = = 0.00467
fy 300
= 0.03131
600 600
amaks = 0.75 . b1 . .d = 0.75 0.85 137.07
600 + fy 600 + 300
= 58.2547
amaks
Mnada = 0.85 . fc' . b . amaks . d -
2
58.3
= 0.85 . 26 . 1200 . 58.3 . 137.07 -
2
= 166761911.57 Nmm
Mu 10432835.412
Mnperlu = = = 13041044.265 Nmm
f 0.8
Mn ada > Mn perlu Tulangan tunggal
fy 300
m = = = 13.5747
0.85 . fc' 0.85 . 26
Mu 10432835.4118287
Rn = = = 0.5784
f . b . d2 0.80 . 1200 . 137.07 2
,
1 2 . m . Rn
r = . 1 - 1 -
m fy
1 2. 13.5747 . 0.5784
r = . 1 - 1 -
13.5747 300
r = 0.00195
Periksa :
r < rmin ( Digunakan Rasio Tulangan Minimum )
r < rmaks ( OK )
As = 639.659 mm2/m
Tulangan bagi
As = r . b . d
untuk tulangan bagi r = 0,002
2980
As = 0.002 . . 126.070 = 883.065 mm2 / 3.5 m
cos a
As = 252.14 mm2/m
~ Tulangan lapangan
= 0.03131
600 600
amaks = 0.75 . b1 . .d = 0.75 0.85 137.07
600 + fy 600 + 300
= 58.2547
amaks
Mnada = 0.85 . fc' . b . amaks . d -
2
58.3
= 0.85 . 26 . 1200 . 58.3 . 137.07 -
2
= 166761911.57 Nmm
Mu 5273119.1674
Mnperlu = = = 6591398.9592 Nmm
f 0.8
fy 300
m = = = 13.5747
0.85 . fc' 0.85 . 26
Mu 5273119.1673548
Rn = = = 0.2924
f . b . d2 0.80 . 1200 . 137.07 2
,
1 2 . m . Rn
r = . 1 - 1 -
m fy
1 2. 13.5747 . 0.2924
r = . 1 - 1 -
13.5747 300
r = 0.00098
Periksa :
r < rmin ( Digunakan Rasio Tulangan Minimum )
r < rmaks ( OK )
Tulangan bagi
As = r . b . d
untuk tulangan bagi r = 0,002
2980
As = 0.002 . . 126.07 = 751.376 mm2 / 2.98 m
cos a
As = 252.14 mm2/m
Penulangan Bordes
~ Tulangan tumpuan
~ M (-) = 688.49 kgm = 6884898.4 Nmm
Hitung :
1.4 1.4
rmin = = = 0.00467
fy 300
600 600
amaks = 0.75 . b1 . .d = 0.75 0.85 89.00
600 + fy 600 + 300
= 37.825
amaks
Mnada = 0.85 . fc' . b . amaks . d -
2
37.8
= 0.85 . 26 . 1250 . 37.8 . 89 -
2
= 73235523.867 Nmm
Mu 6884898.4488
Mnperlu = = = 8606123.061 Nmm
f 0.8
fy 300
m = = = 13.5747
0.85 . fc' 0.85 . 26
Mu 6884898.44881018
Rn = = = 0.8692
f . b . d2 0.80 . 1250 . 89 2
1 2 . m . Rn
r = . 1 - 1 -
m fy
1 2. 13.5747 . 0.8692
r = . 1 - 1 -
13.5747 300
r = 0.00296
Periksa :
r < rmin ( Digunakan Rasio Tulangan Minimum )
r < rmaks ( OK )
Tulangan bagi
d = tebal plat - d' - f - 1/2 fb
= 120.00 - 25 - 12 - 5
= 78.00 mm
As = r . b . d
= 0.0020 . 1620 . 78.00
As = 252.72 mm2 / 1.62 m
As = 156 cm2/m
~ Tulangan lapangan
Hitung :
1.4 1.4
rmin = = = 0.00467
fy 300
= 0.03131
600 600
amaks = 0.75 . b1 . .d = 0.75 0.85 89.00
600 + fy 600 + 300
= 37.825
amaks
Mnada = 0.85 . fc' . b . amaks . d -
2
37.8
= 0.85 . 26 . 1250 . 37.8 . 89 -
2
= 73235523.867 Nmm
Mu 997246.65121
Mnperlu = = = 1246558.314 Nmm
f 0.8
Mn ada > Mn perlu Tulangan tunggal
fy 300
m = = = 13.5747
0.85 . fc' 0.85 . 26
Mu 997246.651211421
Rn = = = 0.1259
f . b . d2 0.80 . 1250 . 89 2
,
1 2 . m . Rn
r = . 1 - 1 -
m fy
1 2. 13.5747 . 0.1259
r = . 1 - 1 -
13.5747 300
r = 0.00042
Periksa :
r < rmin ( Digunakan Rasio Tulangan Minimum )
r < rmaks ( OK )
Tulangan bagi
As = r . b . d
= 0.0020 . 1620 . 78.00
As = 252.72 mm2 / 1.62 m
As = 156 mm2/m
688.49
600
300
600
300
600
300
600
300
PERHITUNGAN VOLUME BETON
1 Sloof
Sketsa Penampang Sloof
0.3
Keterangan :
0.2 - Ukuran dalam meter
2 Balok
Lantai 2 -Atap
Sketsa Penampang Balok
0.5
Keterangan :
0.3 - Ukuran dalam meter
Type Dimensi L (m) Jlh/lantai Jlh lt-2-atap Vol. (satuan) Vol. (total)
Beam 300x500 0.3 x 0.5 4.55 40 200 0.683 m3 136.500 m3
Volume Total Balok Lantai 2 - atap (6) 136.500 m3
3 Kolom
Lantai 1 - 4
Sketsa Penampang Kolom
0.45
Keterangan :
0.45 - Ukuran dalam meter
Type Dimensi h (m) Jlh/lantai Jlh lt-2-5 Vol. (satuan) Vol. (total)
Kolom lt.1-4 0.45 x 0.45 5 25 100 1.013 m3 101.250 m3
Kolom lt 5 0.45 x 0.45 5.25 25 25 1.063 m3 26.578 m3
Volume Total Balok Lantai 1-5 127.828 m3
4 Plat
Sketsa Plat
0.12
y=
4.55
Keterangan :
x= 4.55 - Ukuran dalam meter
1.75 1.663
0.237 Keterangan :
- Ukuran dalam meter
1.75 1.75
Type Dimensi tebal (m) Jlh Vol. (satuan) Vol. (total)
Telapak 1.75 x 1.75 0.237 12 0.726 m3 8.710 m3
Tiang 0.45 x 0.45 1.663 12 0.337 m3 4.041 m3
Volume Total Pondasi A 12.751 m3
Sketsa Pondasi B
telapak
1.9 1.613
0.287 Keterangan :
- Ukuran dalam meter
1.9 1.9
Type Dimensi tebal (m) Jlh Vol. (satuan) Vol. (total)
Telapak 1.9 x 1.9 0.287 9 1.036 m3 9.325 m3
Tiang 0.45 x 0.45 1.613 9 0.327 m3 2.940 m3
Volume Total Pondasi B 12.264 m3
Sketsa Pondasi C
telapak
1.75 1.663
0.237 Keterangan :
- Ukuran dalam meter
1.75 1.75
Type Dimensi tebal (m) Jlh Vol. (satuan) Vol. (total)
Telapak 1.75 x 1.75 0.237 4 0.726 m3 2.903 m3
Tiang 0.45 x 0.45 1.663 4 0.337 m3 1.347 m3
Volume Total Pondasi C 4.250 m3
1 Sloof
Sketsa Penulangan Sloof
2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14 2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14 2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14 2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14
Ø 10- 200 Ø 10- 150 Ø 10- 200 Ø 10- 150 Ø 10- 200 Ø 10- 150 Ø 10- 200 Ø 10- 150
3 Ø 14 2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14 3 Ø 14 2 Ø 14
LT. DASAR
DIMENSI
TULANGAN TUMPUAN
200 x 300
2 D 14
200 x 300
3 D 14
Keterangan :
TULANGAN LAPANGAN
SENGKANG
3 D 14
D 13 - 200 D 13 - 150
2 D 14
- Ukuran dalam milimeter
Diameter L Berat
Dimensi Jlh Volume Satuan Total
1 arah menerus Tulangan (m) (kg/m)
0.2 x 0.3
Tul. Utama (menerus) Ø 14 4 14.94 1.209 18.062 kg 72.250 kg
x=y Tul. Utama+Bengkokan Ø 14 1 22.56 1.209 27.275 kg 27.275 kg
L= 20 m Sengkang Ø 13 132 0.84 1.04 0.874 kg 115.315 kg
3.3333
Volume Total 214.840 kg
2 Balok
Sketsa Penulangan Balok Lt.2 - Lt.Atap
4 Ø 14 2 Ø 1 4 4 Ø 14 4 Ø 14 2 Ø 1 4 4 Ø 14 4 Ø 14 2 Ø 1 4 4 Ø 1 4 4 Ø 1 4 2 Ø 14 4 Ø 14
Ø 1 0- 20 0 Ø 10 -2 50 Ø 10 -2 0 0 Ø1 0- 2 50 Ø 10 - 20 0 Ø 10 -2 50 Ø 1 0- 20 0 Ø 10 -2 50
2 Ø 1 4 4 Ø 1 4 2 Ø 1 4 4 Ø 1 4 2 Ø 1 4 4 Ø 1 4 2 Ø 1 4 4 Ø 1 4
LT .2 - ATAP
SE NGKANG D 13 - 20 0 D 13 - 250
Keterangan :
- Ukuran dalam milimeter
POSISI
4 Ø 16 4 Ø 16 4 Ø 16 4 Ø 16 4 Ø 16
Ø10-200 Ø10-20 0 Ø10-200 Ø1 0-200 Ø10-200
Keterangan :
- Ukuran dalam milimeter
Diameter L Berat
Dimensi Jlh Volume Total
Kolom Per lantai Tulangan (m) (kg/m)
0.45 x 0.45
No.K Tulangan Utama Ø 16 300 5 1.58 7.900 kg 2370.000 kg
25 Sengkang Ø 13 500 1.67 1.04 1.737 kg 868.400 kg
h= 5 m Sengk. Setengah Ø 13 1000 0.53 1.04 0.551 kg 551.200 kg
Jumlah Lantai Jumlah Kolom total Diameter tulangan Volume per lantai (kg) Vol. Total (kg) Vol. Total (ton)
Ø 16 2370.000 11850 11.85
5 125
Ø 13 1419.600 7098 7.098