STRUKTUR SEDIMEN STRUKTUR SEDIMEN

Struktur sedimen merupakan suatu fitur Struktur sedimen tidak boleh dikitar semula atau dihakis dan dibawa ke
berskala besar atau megaskopik dalam tempat lain seperti mana yang boleh berlaku kepada butiran sedimen.
sedimen atau batu sedimen. Contohnya
Jadi ia sangat penting untuk menentukan proses yang berlaku dan
perlapisan, riak, gumuk pasir, lapisan
sekitaran pengendapan sesuatu sedimen atau batuan sedimen.
silang, rekahan lumpur dan sebagainya.
Struktur sedimen membayangkan proses pemendapan sedimen, dan
Struktur sedimen ini biasanya dikaji di
STAG2003 lapangan, dan bukannya di makmal
pentafsiran tentang asal mula struktur sedimen adalah berdasarkan kajian
taraannya yang moden, ujikaji di makmal dan teori fizik.
seperti kajian tekstur sedimen, litologi
Sedimentologi dan fosil.
Bila dihakis
Jika dilihat pada skala yang lebih besar, dan diendap
beting pasir dalam sungai dan pulau kembali,
sedimen penghalang juga merupakan fitur yang struktur
terbentuk akibat pengendapan dalam sedimen asal
Struktur sedimen sekitaran sedimen. Tetapi fitur yang
terlalu besar ini tidak dianggap sebagai
musnah dan
terbentuk
struktur sedimen. yang baru
Lapisan silang Graded bedding

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

Kegunaan struktur sedimen PERLAPISAN

• Menentukan proses pengendapan yang berlaku Jasad sedimen atau batuan sedimen mempunyai
• Menentukan di sekitaran mana sedimen atau batuan sedimen terendap bahagian dasar dan permukaan atas yang rata atau
• Menentukan arah aliran arus atau punca sedimen planar, dan secara mendatarnya tersebar dengan
• Menentukan kedudukan atas atau bawah sesuatu lapisan batuan meluas (extensive laterally). Jasad sedimen ini dipanggil
sedimen, terutamanya yang tercangga. perlapisan. Jasad sedimen atau perlapisan ini boleh
berbeza dengan perlapisan lain di atas dan di bawahnya.
Lapisan boleh dijelaskan sebagai “unit
pengendapan”, iaitu ditakrifkan sebagai
“ketebalan sedimen yang kelihatan telah
dimendapkan dalam keadaan fizikal
asas yang tetap”. Contohnya lapisan
silang tunggal, atau satu unit diamiktit
aliran lumpur.
Perbezaan lapisan atau unit
pengendapan ini boleh disebabkan
oleh;
•Perbezaan komposisi
•Warna
•Saiz Perbezaan ini berlaku disebabkan oleh
•Bentuk butiran perubahan proses yang memendapkan
•Susunan butiran sedimen, atau punca sedimen berubah.
•Orentasi butiran
Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

PERLAPISAN PERLAPISAN PEMBAHAGIAN STRUKTUR SEDIMEN

Perlapisan boleh dibahagikan kepada unit yang lebih terperinci, tergantung kepada
ketebalan perlapisan. Lapisan yang ketebalannya kurang daripada 1cm dipanggil
laminasi, manakala untuk ketebalan yang melebihi 100cm pula dipanggil lapisan
masif.
Dua atau lebih lapisan boleh dikumpulkan dalam satu kumpulan yang dipanggil
koset (cosets atau bedsets), yang mana boleh terdiri daripada unit yang mudah
(simple) atau komposit (composite).
Lapisan boleh berbentuk selari (parallel) atau tidak selari (non-parallel) antara satu
sama lain, dan boleh ada yang rata atau plana, bergelombang atau wavy atau
melengkung (curved)
Sempadan antara lapisan boleh sangat jelas atau tajam, iaitu perubahan secara
mendadak antara dua lapisan, atau boleh juga suatu lapisan berubah kepada
lapisan lain di atasnya secara berangsur-angsur. Untuk kes perubahan secara
berangsur-angsur, kadang-kadang sukar untuk kita menentukan sempadan lapisan
dengan tepat.
Struktur sedimen boleh dibahagikan kepada beberapa kelas, berdasarkan
morfologi dan masa pembentukannya.
Struktur sedimen biogeni. Struktur sedimen ini dibuat atau terbentuk hasil daripada
aktiviti organisma, sebaik sahaja sedimen terendap. Aktiviti organisma ini boleh berlaku di
atas permuakaan sedimen, atau di dalam lapisan sedimen.
Struktur pra-pengendapan. Struktur ini berkaitan dengan lapisan yang
menindihnya, dan wujud atau ditemui di atas permukaan antara lapisan. Sebahagian besar
struktur ini terdiri daripada ciri hakisan seperti alur, keruk & isi dan lain-lain.

Struktur sin-pengendapan. Ini merupakan struktur yang terdapat di dalam lapisan,

dan terbentuk semasa sedimen terendap, contohnya ialah; lapisan masif, lapisan bergred,
lapisan silang dll.

Struktur post-pengendapan. Struktur ini sebanarnya merupakan struktur canggan

terhadap struktur pra- dan sin-pengendapan. Setelah sedimen terendap dan terbentuknya
struktur pra- dan sin-pengendapan, dan sebelum lapisan ini mengeras, canggaan berlaku
menyebabkan lapisan terganggu dan boleh merosak atau merubah struktur dalaman yang
sedia ada. Contohnyanendatan (slumping)

Struktur “pelbagai”. Selain daripada tiga kumpulan di atas, terdapat satu lagi
kumpulan atau kategori yang dinamakan “pelbagai”, iaitu untuk struktur sedimen yang tidak
dapat dimasukkan ke dalam tiga kumpulan di atas. Antaranya ialah kesan titisan hujan dan
rekahan lumpur
Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM
 STRUKTUR PRA-PENGENDAPAN STRUKTUR PRA-PENGENDAPAN
Struktur ini berkaitan dengan Scour – kaut / keruk Tool marks - Kesan alat Scour – kaut / keruk
lapisan yang menindihnya, dan
ditemui di atas permukaan Kesan flut (flute casts)
antara lapisan , sebelum Flut adalah lohong berbentuk seperti ruang tumit yang dikerut oleh arus dasar lumpur. Setiap
sedimen atau lapisan baru lohong biasanya diisi oleh pasir dan bersambung dengan lapisan pasir lain atau yang baru
terendap. Struktur yang ada ini berendap di atasnya. Lebar flut antara 1 – 5cm dan panjangnya 5 – 20cm.
akan menjadi atau menyediakan Hujung flut yang membulat menunjukkan hulu arus, dan hujung yang melebar adalah
“acuan” untuk lapisan baru di bahagian hilir arus. Flut selalunya berkelompok. Biasanya kesan flut ini dihubungkan dengan
atasnya. tindakan pengerukan (hakisan) setempat oleh arus yang bergerak di atas dasar lumpur tak
konsolidat.
Sebahagian besar struktur ini terdiri daripada ciri hakisan seperti alur, keruk
dan isi, flut, peparit dan kesan alat.
Struktur dalam kumpulan ini ialah alur. Sungai adalah salah satu jenis alur,
dan sedimen iangkut dan boleh juga diendap dalam alur ini. Alur boleh
terbentuk akibat hakisan linear tempatan oleh aliran bendalir yang dibantu
oleh beban dasar yang menghakis.
Struktur alur yang lebih kecil dipanggil “keruk dan kambus” (scour-and-fill).
Hakisan yang dihasilkan oleh aliran bendalir kemudiannya diisi oleh
pengendapan sedimen baru.
Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR PRA-PENGENDAPAN STRUKTUR PRA-PENGENDAPAN STRUKTUR PRA-PENGENDAPAN

Kesan alat (tool marks) Kesan alat (tool marks) Kesan peparit (groove marks)
Kesan alat adalah ciri hakisan yang menuris atau Kesan peparit cenderung untuk memotong lumpur dan ditimbus oleh pasir. Struktur ini
mengguris dasar lumpur lembut seperti flut dan mempunyai kesan hakisan yang panjang, halus dan lurus. Lebar atau dalamnya jarang
peparit, tetapi bentuknya sangat tidak sekata dari melebihi beberapa mm, tetapi panjangnya boleh berterusan sehingga beberapa meter.
segi pandangan plan atau keratan rentasnya.
Peparit merupakan ciri hakisan yang selari dengan arus, dan kelurusannya menunjukkan
Dalam keadaan yang ideal, alat yang menuris aliran lebih berifat lamina, dan bukannya berkocak. Peparit mungkin boleh diukir oleh objek
kesan ini mungkin boleh ditemui di bahagian yang dibawa oleh arus, tetapi objek ini mestikan bukan diangkur secara loncatan atau
hilirnya, contohnya kelikir, kayu dan serpihan gulingan.
tumbuhan, cengkerang dan tulang. Kesan alat
boleh digunakan untuk menentukan arah
pergerakan arus kuno.
Kesan alat ini boleh diperincikan lagi
mengikut cara atau proses
pembentukannya, antaranya ialah;
•kesan lantunan (Bounce atau skip marks)
•kesan tujahan (Prod marks)
•kesan multiple lantunan (Multiple bounce
marks)
•kesan alur (Groove marks)
•Chevron marks

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR PRA-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN

‘rill-mark’ – water erosion forms
Kesan laluan air, biasa ditemui atas pasir di tepi pantai.
Struktur sin-pengendapan merupakan struktur yang sebenarnya dibentuk
semasa pengendapan sedimen sedang berlaku. Pada asasnya struktur ini
merupakan struktur yang membina, yang terdapat di dalam lapisan
sedimen atau unit pengendapan. Antara struktur yang dikenal pasti ialah;
•lapisan masif
•perlapisan rata
•lapisan bergred
Lapisan masif
Ketiadaan sebarang bentuk struktur dalam lapisan sedimen juga dianggap sebagai struktur
sedimen dan dipanggil lapisan masif. Ketiadaan apa-apa bentuk dan struktur ini diakibatkan
oleh beberapa sebab.
Lapisan menjadi masih boleh disebabkan oleh proses diagenesis, terutamanya ditemui dalam
batu kapur. Struktur endapan yang ada termusnan semasa diagenesis. Lapisan juga boleh
menjadi masif akibat kemusnahan oleh korekan organisma.
Lapisan masif biasanya ditemui dalam dalam batuan berbutir halus yang terendap di sekitaran
bertenaga rendah.

•lapisan silang dan laminasi silang Dalam batu pasir, perlapisan masif jarang berlaku. Walaupun dengan mata kasar kelihatan
batu pasirnya masif, tetapi sebenarnya ada strutkur, samada lapisan silang atau lapisan
•riak serta sekata yang dapat dilihat dengan bantuan sinar-X. Ini disebabkan kebanyakan batu pasir
mempunyai saiz yang sekata.

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM
 STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN
Perlapisan rata atau datar
Sedimen, apabila terendap akan cenderun untuk mempunyai permukaan yang mengufuk,
dan akan menghasilkan perlapisan yang selari dengan permukaan perlapisan major. Pasir
yang diendapkan akan disusun dengan paksi panjang butiran selari dengan arah aliran
STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN
Lapisan bergred
Lapisan bergred ialah lapisan yang di dalamnya terdapat perubahan saiz butiran secara
menegak. Penggredan normal ditandakan oleh suatu pengurangan saiz butiran dar bawah ke
atas, dan terdapat berbagai-bagai jenis penggredan yang lain. Lapisan bergred terbenuk
apabila sedimen terendap secara ampaian, biasanya semasa fasa mereda dalam aliran
turbidit.

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN

Lapisan silang
Perlapisan silang adalah satu struktur yang paling lazim dan paling penting berbanding
dengan struktur sedimen lain. Perlapisan silang terhasil daripada poses pengendapan secara
seretan, baik oleh air atau angin, dan boleh ditemui di berbagai sekitaran pengendapan.
Perlapisan silang terdiri daripada perlapisan yang memiring condong
dibendung oleh permukaan-permukaa sub-mengufuk. Setiap unit
dipanggil set, dan set yang bersentuhan secara menegak dipanggul koset.
Lapisan yang condong dipanggil set hadapan atau “foreset”.
Kecondongan foreset di bahagian atas dan bawah boleh mengurang, dan
masing-masing dikenali sebagai topset dan bottomset atau toeset.

Kemiringan foreset menunjukan sudut rehat yang

maksimum untuk pasir ketika diendapkan. Biasanya
pasir eolian mempunyai sudut rehat yang lebih besar
berbanding pasir sub-akua (terendap dalam air). Dalam
sedimen kuno, sudut rehat yang ditemui biasanya lebih
rendah daripada sedimen moden.
Beberapa sebab yang kemungkinan ini berlaku ialah;
•Permukaan bendungan set bukanlah data
paleohorizontal yang sah.
•Kemiringan ketara yang direkodkan
yangdirekodkan kurang daripada kemiringan
sebenar
•Pengurangan disebabkan pemadatan

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN

Lapisan silang boleh dibahagiakan kepada beberapa jenis berdasarkan Lapisan silang “tulang ikan” Riak dan laminasi silang
(herring bone cross-bedding). Di
hubungan foreset dan permukaan yang membendungnya, iaitu; sekitaarn laut cetek, lapisan silang yang
Riak adalah bentuk lapisan seperti ombak yang wujud
dalam pasir halus yang terdedah kepada arus seretan
berbentuk seperti tulang ikan, yang mana
yang lembut atau lemah. Riak tidak terbentuk dalam
Lapisan silang plana atau menyatah foresetnya menunjukkan dua arah yang
sedimen lempung, dan pasir kasar serta kelikir. Riak
pipih (tabular planar cros-bedding). bertentangan atau bimodal. Foreset
cuma ditemui dalam lodak kasar dan pasir halus /
Lapisan silang planar ini mempunyai bimodal ini dihasilkan oleh pergerakan
sederhana (kurang daripada 0.6mm diameter).
foreset yang selari antara satu sama lain, arus pergi dan balik arus pasang-surut.
dan dibendung oleh satah sub- Riak yang bergerak akan memendapkan sedimen
menggufuk. berlaminasi silang. Set laminasi silang individu jarang
Lapisan silang “hummocky”. melebihi 2-3cm tebal, berbeza dengan lapisan silang yang
Lapisan silang hummocky atau
biasanya melebihi 50cm tebal.
“pengstrataan silang bergon” mengandungi
beberapa set lapisan silang yang
mencembung ke atas, sekitar 10-15cm
Lapisan silang palung (trough tebal. Lapisan silang ini cenderung untuk
cross-bedding). Foresetnya cengkung wujud di dalam susunan seragam kira-kira
ke atas ke arah hulu, dan terpotong ke 0.5m tebal. Dasar setiap unit biasanya
arah hilir oleh palung yang seterusnya. merupakan suatu permukaan hakisan
Foreset yang cekung ke atas terletak menyatah dan mungkin terdapat kelikir
antara kerukan hakisan yang tinggalan di dasar ini. Bahagian atasnya
memanjang selari dengan aliran arus. tajam atau bergred. Lapisan silang
hummucky ini ditafsirkan sebagai endapan
semasa ribut di sekitaran laut, iaitu di
pelantar benua.
Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM
 STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN
Dalam keratan rentas, riak boleh Kedua-dua riak simetri dan riak tidak
simetri boleh wujud bersama-sama
dibahagikan kepada; dengan kekanta lumpur yang terpisah,
dan ini diistilahkan sebagai lapisan
Profil simetri atau juga dipanggil riak flaser.
gelombang atau vorteks. Riak ini
Jika kandungan pasirnya bertambah,
biasanya dihasilkan di air cetek oleh
lapisan flaser akan menjadi lapisan
pergerakan ombak berorbit.
pasir yang berlapisan silang, dan tiada
Profil tidak simetri. Riak ini dihasilkan profil riak, atau riak cuma terdapat di
oleh arus seretan uniarah, contohnya bahagian atas lapisan sahaja.
dalam sungai.
Terdapat istilah-istilah khusus untuk
menerangkan bentuk dan genesis riak
ini, antaranya ialah riak memanjat
(climbing ripples) dan lapisan riak
hanyutan (ripple-drift bedding).

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR SIN-PENGENDAPAN STRUKTUR POST-PENGENDAPAN

Pada pandangan plan, riak menunjukan bentuk yang berbagai. Antaranya ialah; Struktur post-pengendapan terbentuk Dish structure
•Riak berkemuncak lurus
akibat berlakunya gangguan Dish structure terbentuk akibat pergerakan air ke atas.
•Riak sinus atau bergelombang
•Riak bulan sabit terhadap sedimen yang baru
•Riak linguoid terendap, dan masih dalam keadaan
•Riak gangguan lembut.
Gangguan atau canggaan ini berlaku
sebaik sahaja sedimen terendap, dan
proses pengendapan masih
berterusan semasa gangguan atau
selepas gangguan ini terjadi. water-escape structures
Satu kajian mendapati bahawa bentuk riak
yang dinyatakan di atas mempunyai kaitan Tidak berlaku perubahan sekitaran
dengan kedalam air. Perubahan bermula pengendapan akibat gangguan ini.
daripada riak berkemuncak lurus kepada Ini berbeza dengan canggaan
kemuncak sinus dan juga kepada deretan
bulan sabit dan linguoid. Kedalam air
tektonik yang mana tiada
tidak mempengaruhi ketinggian dan jark pengendapan berlaku semasa dan
gelombang. selepas canggaan tektonik.

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR POST-PENGENDAPAN STRUKTUR POST-PENGENDAPAN STRUKTUR POST-PENGENDAPAN

Lapisan konvolut Kas beban (loadcasts) Struktur api (flame structures)
Lapisan konvolut ini merupakan satu siri lipatan plastik di dalam lapisan pasir. Sinklin rata Apabila lapisan pasir menindih lapisan lumpur, beban lapisan Kejadiannya seperti pembentukan kas beban.
yang terbuka memisahkan kemuncak antiklin tajam, dan antiklin tajam ini kadang kala pasir yang berat menyebabkan tercangganya lapisan lumpur
condong ke hilir. di bawahnya, membentuk struktur kas beban, struktur bola
dan bantal (ball and pillow structures).
Ia pergerakan air secara mencancang atau menegak melalui pasir yang longgar. Air ini boleh
berpunca daripada kepala hidrostatik air atau disebabkan keporosan pasir menjadi kurang Struktur ini kadang-kadang kelihatan hampir sama dengan
apabila pasir menjadi pada, dan ini menyebabkan berkalunya lebihan air dan akan keluar kesan hakisan seperti flut, kesan alat dan sebagainya.
menegak daripada lapisan pasir ini.
Dalam kes yang tertentu, pasir yang melengkung ke bawah ini
Pembalikan lapisan konvolut ke arah hilir boleh terpisah daripada induknya, dan membentuk jasad pasir
menunjukkan bukti bahawa arus yang kuat di dalam lapisan lumpur dan ianya dipanggil “pseudonodul”.
memainkan peranan penting dalam
pembentukannya.
Canggaan lapisan pasir berlapisan silang
selalunya dihubungkan dengan lapisan konvolut.
Set hadapan atau foreset menjadi terbalik ke
hilir dalam bentuk lipatan rebah.
Untuk sedimen berbutir halus, contohnya lodak,
struktur yang serupa boleh ditemui, dan
dipanggil laminasi konvolut. Laminasi konvolut
merupakan pasir turbidit.

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM
 STRUKTUR POST-PENGENDAPAN STRUKTUR PELBAGAI STRUKTUR PELBAGAI
Nendatan dan Gelongsoran Kesan atau bekasan hujan (rain prints) Rekahan pengontangan (desiccation crack)
Nendatan juga merupakan canggaan pastik dalam lapisan pasir dan lumpur, yang mana juga Bekasan hujan wujud pada batu lodak dan batu Rekahan pengeringan merupakan rekahan yang menirus ke bawah dalam lumpur yang diisi
meliabatkan pembentukan struktur lipatan. Lipatan nendatan merupakan bukti yang jelas lempung, dan apabola lapisan tersebut ditindih oleh oleh pasir. Pada pandangan plan, struktur ini berbentuk poligon. Lebar rekahan individu
tentang pergerakan mengufuk dalam satu arah yang tetap. Sejumlah jisim atau lapisan batu pasir yang sangat halus. adalah sekitar 1 mm atau lebih sedikit, dan poligon biasanya sekitar 0.5 m diameternya.
sedimen dianjakkan secara mengufuk di sepanjang permukaan gelongsoran. Seperti bekasan hujan, struktur ini juga menunjukkan sekitaran subaerial yang kontang.
Bekasan hujan ini berbentuk bulat atau lonjong juga
Apabila pergerakan gelongsoran terhenti, pemendapan sedimen diteruskan, dan kita akan ada angin bertiup semasa hujan jatuh. Bekasan
dapati lipatan nendatan terletak di atara dua lapisan yang tidak tercangga. Ini adalah bukti hujan ini bersaiz 2 hingga 10mm, dan mempunyai
yang menunjukkan lipatan nendatan merupakan lipatan sin-pengendatan dan bukannya tepian yang tinggi di sekelilingnya. Kas beban tidak
lipatan tektonik. mempunyai tepian yang meninggi.

Nendatan dan gelonsoran memerlukan Bekasan hujan merupakan petanda pendedahan

pemendapan sedimen berlumpur yang subaerial (atau sekitaran daratan) yang baik.
pantas di atas suatu cerun yang curam
dan yang tidak stabil. Pergerakan moden kuno
mengufuk ini mungkin dimulakan oleh
gempa bumi, ribut atau boleh juga
secara spontan. Struktur ini banyak
ditemui di sekitaran delta atau kipas laut
dalam.

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR PELBAGAI STRUKTUR SEDIMEN BIOGENI STRUKTUR SEDIMEN BIOGENI

Daik pasir (sandstone dyke) Berbagai-bagai jenis struktur dalam batuan sedimen boleh diletakkan sebagai hasil Fosil surihan menjadi petunjuk yang baik untuk menentukan sekitaran
kerja organisma, dan dirujuk sebagai struktur biogeni. Struktur ini juga dikenali pengendapan, dan kurang sesuai untuk penentuan usia. Fosil surihan
Daik pasir ialah gembar pasir mencancang
yang telah merejah ke dalam lumpur dari sebagai fosil surihan, dan di antara struktur biogeni ialah; atau iknofosil dikumpulkan atau dikelaskan mengikut aktiviti yang
lapisan pasir di bawah. Walaupun •Kesan akar tumbuhan (plant rootlets) membinanya, atau mengikut topografinya, iaitu;
susunannya hampir serupa dengan •Kesan tapak (footprints)
rekahan pengontangan, namun rekahan TATANAMA AKTIVITI TATANAMA TOPOLOGI
•Rintisan (trails)
daik pasir ini cenderun untuk pupus ke (Seilacher, 1964) (Martinsson, 1965)
atas, dan oleh fakta bahawa struktur ini •Perlubangan sedimen lembut (soft sediment burrows)
bermula dalam lapisan pasir induk di •Korekan batuan keras (hard rock boring) Repichnia : lubang merangkak Endichnia dan Exichnia
bawah. Struktur daik pasir ini boleh Dimichnia : lubang perumahan
mencapai beberapa meter lebar dan satu Fodichnia : lubang pemakan Epichnia dan Hypichnia
kilometer panjang. Pascichnia: rintisan pemakanan
Cubichnia : rintisan rehat

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM

STRUKTUR SEDIMEN BIOGENI

SEKITARAN PENGENDAPAN
Aspek fosil surihan yang paling berguna ialah hubung kait yang luas antara
Teristrial atau daratan
sekitaran pemendapan dengan himpunan fosil surihan atau dikenali
Antara pasang-surut
sebagai iknofasies.
Sub-pasang surut
Laut dalam
IKNOFASIES
Jejak atau tapak vertebrata
Substatum sedimen biasanya terdedah kepada
pengerukan atau hakisan oleh tindakan arus.
Scolithos. Lubang mencancang.
Di zon ini, tindakan marin (lautan) kurang
merosakkan. Haiwan membina lubang, tetapi
cenderun untuk cetek
Cruziana. Rintisan dwicuping (bilodate trail)
Zoophycus. Berbentuk spira heliks pada pandangan
pelan.
Terbentuk di sekitaran air tenang. Invertebrata hidup
di atas substratum, dan bukan dalam substratum
sedimen.
Nereites. Rintihan berbentuk bermeander, dan tidak
wujud korekan.

Struktur sedimen biogeni boleh mengganggu struktur sedimen bukan biogeni. Jika
korekan terlalu banyak dan padat, ini menyebabkan gangguan progresif pada
lapisan. Struktur sedimen biogeni juga boleh menyebabkan porositi dan ketelapan
batuan bertambah, dan sesuai untuk batuan takungan.

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM
 Sekian…

Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM Kamal roslan mohamed Geologi UKM