Ringkasan cerita
Ada tiga cerpen berbahasa Jawa yang penulis buat berjudul “Guru”, “Pak Guru” dan
“Skripsi”. Menceritakan pernak-pernik kehidupan guru dan calon guru demi meraih
cita-citanya. Realitas kehidupan yang kadang tidak sesuai dengan keinginan, namun
karya ini tidak seluruhnya pesimis karena masih ada asa yang tetap dipelihara
terutama dalam cerpen “Skripsi” yang ingin menunjukkan bahwa dia bisa melakukan
sesuatu yang baginya mustahil dilaksanakan.
1
GURU
Sêjatinê aku ora pati srêg dadi guru. Nangíng piyé manèh.
Wóngtuwaku guru, masku dhosèn, mbakyuku bojoné kêpala sêkolah
SMP, kakangmasku síng sijiné guru SMK, banjúr aku síng ragíl ya
kudu dadi guru.
"Gung, ijazahmu luwi rak såkå UNESA. Lha yèn ora gêlêm mulang
trús arêp nyambút gawé åpå? Olèhku ngragati kowé ora sithík. Yèn
ngèlmumu ora kók gunakaké têrús piyé?" ngêndikané Bapak.
Yèn wís ngono kuwi lan kêbênêran kabèh sêdulúr nglumpúk,
kåyå olèh dalan anggóné ngrumpyúng aku. Aku ya múng mênêng,
karo mèsêm. Sidané aku kêpêkså nglamar guru, pas ånå lówóngan
dadi guru kóntrak utåwå guru honorer.
Sênajan abót nyang ati, nangíng barêng tak lakóni kanthi sênêng, jêbúl
dadi guru kuwi nyênêngké. Sabên dina anané múng kumpúl wóng
akèh, kåncå akèh, lan mêsthi waé siswå síng akèh. Pancèn aku durúng
duwé sisihan, wóng jênêngé pacar waé durúng duwé. Olèhé arêp
golèk pacar waé carané piyé? Saiki yèn ora numpak sepedha móntór
sing apík, cah wadón nolèh waé êmóh. Pilíh wóng síng nduwé
sêpédha mótór síng apík. Yèn biså yå mobil. Aku dadi wêdi. Yèn
istilahé sing ngêtrèn jaréné mindhêr.
Sêtahún anggónku dadi guru. Mêsthi waé wis kumpúl kåncå
akèh. Malah adané kåncå-kåncå pårå guru honorer nggawé
paguyuban.
"Sêdulúr sêdulúr, kita iki sênasíb lan sêpêrjuangan. Mulå yèn kita
rukún, kompak mênåwå ånå åpå-åpå, bisa ngurús kanthi cêthå lan
tumåtå. Mula kabèh kudu mlêbu anggota, síng rumångså biså, månggå
dadi kêtua lan pêngurús liyané. Iki kanggo kêpêntingan bêrsama
2
"mêngkono pêmbukané kåncå guru síng nduwé karêp gawé
paguyuban.
Kabèh pådhå sarujúk, anggotané cacahé satús sèkêt guru såkå
sadhêngah tataran. Ya guru SD, guru SMP, guru SMA lan guru SMK.
Kabèh guru kóntrak, suwéné têlúng tahún. Yèn wís rampúng êmbúh
bakalé piyé durúng ngêrti..
Ånå crita síng nggarês nyang ati. Tansah kèlingan nangíng kudu biså
dilalèkaké. Jalaran aku iki guru, sanajan guru honorer.
Kåncå guru mêsthi yå akèh, nangíng síng gêlêm cêdhak utåwå
gêlêm tak ajak ómóng-ómóng bab pêngalaman dadi guru ora akèh.
"Bu, sampun dangu ngastó wóntên mriki? Lajêng dóspundi nggíh dadi
guru síng apík, bênêr lan pas niku?" pitakónku.
"Ah panjênêngan ki kåyå cah anyar waé. Lho pancèn yå anyar níng
wís dadi guru yå kåyå nèk praktèk biyèn nalikå kuliyah kaé lho Pak,"
mêngkono wangsulané.
Sabanjuré katón rumakêt. Yèn ånå åpå-åpå aku takón lan nyuwún
pitudúh. Asmané Bu Tutik. Jaréné dadi guru favorit, lan guru têladan.
Isíh kênyå sanajan umuré wís kêpala têlu, nangíng isíh katón kaya
umur kur-kuran.
Sawijiníng dina dhèwèké ngêndikå yèn arêp njagóng, nangíng
ora ånå síng ngêtêrké. Lan kanthi prasaja dhèwèké njalúk marang aku
supaya gêlêm ngêtêraké.
"Pak kêrså nulungi aku tå? Aku ki arêp njagóng, nangíng ora ånå síng
ngêtêraké, tulúng Pak yå?" mêngkono kandhané Bu Tutik.
Sanajan múng njagóng, nangíng kabèh pådhå ngêrti, malah
têrús móyóki aku, jaréné aku pacaran karo Bu Tutik. Sanajan batinku
ora nangíng nyatané mêngkono. Lan uga Bu Tutik yå ora naté nolak
3
ómóngané kåncå-kåncå, nangíng ugå ora ngiyani. Kabèh lumaku têrús
tanpå ånå bab síng mênjilå.
"Pak Agung, jaré kåncå-kåncå guru honorer pådhå arêp dhémonstrasi
nyang kantór? Bênêr?" mêngkono pitakoné Bu Tutik, lan aku malah
rådå kagèt.
"Åpå yå tå Bu, kapan, såpå síng ngêndikå, têrús piyé?" aku malah
gênti takón.
"Lho njênêngan ki piyé tå. Síng dadi anggota ki rak panjênêngan dudu
aku. Aku múng krungu såkå kåncå, lan tênané kêpriyé programé åpå
yå kuduné njênêngan síng nlusúr".
"Wah ngapuntên Bu. Aku kók ya bodho bangêt. Nuwún ya Bu
diparingi ngêrti. Aku tak nggolèki kåncå liyané" wangsulanku cêkak
karo klincutan.
Sidané aku nggolèki kåncå síng pådhå nasibé. "Piyé jaré arêp dhémo,
kapan, nyang ngêndi Kar?" pitakónku nalikó kêtêmu Karnó kåncå
kuliyah biyèn.
"Wah kowé kuwi jan bénto tênan. Mulang yo ora, gawéyanmu múng
pacaran, mulå ora ngêrti kahanan, ora ngêrti pêrkêmbangan. Dhasar
bénto Gung," ngono wangsulané karo mêncêrêng.
"Ah ya sory. Mbók unèkké åpå waé aku gêlêm, nangíng aku ki yå
múng mulang tók. Ora pacaran kaya ómóngané wóng. Malah aku
ngêsír murid waé lupút. Hahaha," wangsulanku karo ngguyu.
"Ra guyón Gung. Yèn ånå sétan liwat, ngómóngmu dadi tênanan,
bakal nêmahi cilåkå. Pókóké ra ngrêmbúg bab ngono kuwi. Sirikané
guru yèn tumindaké
kåyå mêngkono.
Kêjåbå siswå liya
sêkolah sak
4
karêpmu. Pókóké ngéné, súk Sêlåså aku karo kåncå-kåncå arêp
nggrudúg têlúng panggónan. Sêpisan nyang kantór P dan K. Loro
sowan pårå wakíl rakyat, lan têrús nyang balaikota. Ngurús nasíb.
Sêbab awaké dhéwé iki wís mèh mataun-taun dadi guru honorer. Wís
kêbacút dadi guru kók ora jêlas nasibé. Sêbab jronéng rapat pêngurús
kabèh wís pådhå sêtuju. Jalaran iki mau ndulu pêngalamané pårå
tênaga kóntrak síng biyèn.." kandhané Karnó kåyå pêmimpín síng
durúng naté dadi.
"Lha têrús mêngko yèn ditolak, dibubarké lan dikón nggawé
pêrnyataan piyé?"
"Ngéné ya cah bagús bénto. Sésúk Minggu kuwi rapat umúm, kabèh
kudu têkå. Banjúr nggawé cårå, nggawé syarat. Ya kuwi usulan,
kêkarêpan lan tuntutan. Ngêrti ta kowé. Mósók sarjana kók ra
mudhêngan ki piyé." Karnó såyå mêncêrêng kåyå biasané.
"Iya ya aku mudhêng. Síng durúng mudhêng arêp usúl piyé têrús
nuntút piyé?" pitakónku manèh.
"Wèh kåyå nêrangké cah èsdé waé kók. Cah bagús Bénto Radèn
Agung, rungókna yå. Awaké dhéwé ki K2, yå kudu têrús. Sabanjuré
pêmêrintah supåyå gêlêm ngangkat awakké dhéwé yå kabèh guru
honorer dadi pêgawé négri. Sébab nyatané kan isíh mbutúhaké tå síng
jênêngé guru. Ora susah tèsting manèh, sêbab biyèn yå wis tèsting.
Kuwi pókók sing kudu dipêrjuangké sampai kapanpun." Kandané
Karnó makantar kantar.
Têkan dinå sing wís disarujúké kabèh guru honorer nglumpúk
ing lapangan. Nganggo sêragamé guru. Kanthi pêrcåyå diri lan
kasepedhaayan síng wís kêplêng, kabèh budhal nyang kantór P dan K.
"Sêdulúr-sêdulúr, aku wís ngêrti åpå síng kók karêpké. Nangíng kabèh
kudu pådhå ngêrti lan kuduné wís ngêrti. Wéktu iki ånå sapérangan
5
nêgårå Indonésia síng lagi nandhang sungkåwå, yaiku kêpada gêmpa
lan banjír sarta tanah lóngsór. Mulå gandhèng kabèh wís pådhå ngêrti,
liyå dinå waé bakal tak sêngkuyúng åpå síng dadi karêpmu,"
mêngkono pidhatoné Képala Dinas P dan K.
Kabèh múng pådhå mênêng lan ndómblóng. Ora ånå síng bisa ómóng.
Aku iki pancèn sarjana, nangíng yèn diunékaké aku jané yå sêrík.
Dupèh sarjana, njúr karêpé dhéwé ora ngêrti kahanané bångså . Liyané
pådhå sêngsårå malah
nyaru wuwús njalúk
wêrnå wêrnå. Ééé kók yå
kêbangêtén.
Sawêtara sêpulúh mênít
ora ånå síng mangsuli.
Kêpala Dinas mlêbu
kantóré manèh, lan kåncå kåncå bubaran tanpå swårå tanpå pamít.
"Ooh guru, iki nasibku." Múng kuwi batinku.
--&/&--
6
PAK GURU
Parjó lunggúh ongkang-ongkang ånå lincak karo ngalamún.
Sêpédha mótór kridhitané diparkir ånå ngarêpé.
"Matúr nuwún! Aku nggåwå, lha iki!" sêmauré Parjó karo ngrógóh
kanthóngan ngêtókaké rókóké.
"Ayo Dhík Nardi, gèk ndang ditêrké. Wís kawanan jé...! Mau tanginé
kêrinan, mêngko ibu-ibu sêlak ngêntèni."
7
"Pak guru ki ora nguman umani, rêjêki kanggo kancané síng ora
duwé gawéan yó... mèlu diarah, lawóng wís digaji gêdhé...préi
dibayar. Lha kók sêmpat-sêmpaté ngojèk. Åpå ora isín nèk kêtêmu
muríd-muríd nèng ndalan?" sindhirané kåncå-kåncå pêngojèk karo
guyónan.
8
Rikålå ngancík taún kapíng pitu idéalismêné mulai luntúr.
Sajaké wís ngancík jaman sak iki kabèh-kabèh kudu nganggo isiné sak
alias dhuwit.
"Ééé.... Blaik tênan, arêp dadi pêgawé kók angèlé ora jamak,"
Parjó grundêlan nèng ngarêpé Drs Parimín kåncå kuliahé rikålå
mampir nèng omahé.
Blaik.... Trèmbèlané, lha kók kåyå wóng bakulan, kåyå blantík! Kuwi
yå dhuwít kabèh?!" Parjo sêmaúr karo njêgègès.
"Têrús carané piyé? Jaminané piyé? Upåmå ora kêtåmpå piyé? Åpå
dhuwité iså bali? Êngko gèk ngapusi?" pitakoné Parjó kåyå udan.
"Ora mungkín, piyayiné nèk dibayar sak iki ora gêlêm kuwi jênêngé
nyókól! Lha wóng aku kaé mbayaré pênuh nèk wís kêtåmpå, nèk
kowé gêlêm ayo njalúk tulúng rånå! Iki dudu KKN lho, lha wóng
njalúk tulúng. Umpåmå nganggo dhuwít mbayaré kuwi nèk wis
kêtampå... pinångkå ucapan têrima kasih alias matúr nuwún!"
9
manèh sawisé olèh Kartu Pêndaftaran têrús dipotokopi, dititipaké
marang tanggané Parimín.
Nêm tahún lawasé Parjó wís rêsmi dadi Pégawai Nêgêri Sipil
(PNS), nèk mangkat nganggo PSH nècis. Nangíng nganti saiki, nganti
anaké wis loro durúng ngrasakké blanjané, amarga SK pêgawéné
dititipaké ånå bank. Jangkané sêpulúh tahún kanggo nutúp utangan
rikålå mlêbu dadi pêgawé lan krédhit pit móntóré.
"Dhúh Gústi tibaké dadi pêgawé nganggo cårå ngéné iki malah
susah, pénak gèk dadi tani biyèn kaé, éntúk sithík dipangan sithík ora
dioyak-oyak utang." Parjó ngunjal ambêgan. Atiné tambah gêtêm-
gêtêm rikålå ånå wartå ing surat kabar, sing nêrangaké manåwå ånå
oknum PNS nåmpå sógókan ditangkêp polisi amargå apús-apús.
Barêng ditêlusur tibaké óknum mau síng nåmpå dhuwit sêwidak yutå
såkå dhèwèké.
10
"Pak Guru tangi! Ayo aku têrké mulíh.... Ngalamún waé!" Sartónó
pagawé pabrík tèkstil ing kutha nggugah lamunané Parjó.
"Éh.... iyå... iyå..., lho kók yah méné wís mulíh, Sar?" Parjó gêragapan
karo nggolèki srandhalé.
"Anu Pak guru.... Mau ora dha mlêbu nyang pabrík. Níng dha nyang
kabupatèn. Dhémo nuntút kênaikan gaji," suarané Sartónó katón
sêmangat têrús mlumpat nyang sadhêl.
"Mêngko nèk síng dhémo malah dipêcat anakmu tók pakani åpå?"
--&/&--
11
SKRIPSI
Jênêngé Sartó. Pakaryané magang dadi tukang kêbón sawijiníng
SMP. Nadyan mangkono pikirané mlêtík tinimbang kanca-kancané
síng sababag tunggal profèsi.
Tékad kåyå mangkono kuwi bêcík lan pantês ditiru, íng atasê
magangan tukang kêbón waé duwé krêntêg kuliyah, kathík guruné
sók-sók isíh pådhå ngêndhé-êndhé wêktu, alêsanê ragaté durúng ånå.
Jaman saiki jênêng síng ora ånå èmbèl-èmbèlé kuwi jaré kurang
nduwèni bóbót.
12
Mêsthi jênêngé bakal luwíh mêntèrèng, lan bakal disåpå arúh
déníng liyan, mula tékad kuliyah wís kêncêng nadyan pêndhak dinå
dipådå déníng kåncå-kancané nyambút gawé.
Pangkatmu waé múng tukang kêbón isíh magang kók ndadak kuliah
barang?" pitakóné Pak Pardi síng sabên ndinané dódól bakso sundúk.
"Aku kêpingín dadi sarjana Pak. Bèn dirêgani déníng wóng liyan,"
wangsulané Sartó mantêb.
"Mêngko yèn disêbút nèng ndéså dadi Sartó SPd. Cita-citamu múlyå,
sokúr awakmu iså ndang diangkat, dadi mêngko ijasahmu kêna nggo
pêrsamaan.
"Yèn ngono sampéyan kuwi sarjana Pak, généya múng trimå bakúl
bakso sundúk?" pitakóné Sartó sêmu ndómblóng.
Nasíb Tó, sajaké aku ora ditakdírké dadi pêgawé nêgêri, nyatané
anggónku nglamar píng sêpulúh ora tau katút, wêkasané aku mutúng
êmóh magang. Kuwi dak lakóni sêpulúh tahún kêpungkúr.
***
13
Skrípsi kudu dilakóni mêrgå jatahé kuliyah wís êntèk, kalêbu
KKN lan PPL.
"Síng dadi kunci kuwi têtêg lan pênampilan. Yèn awakmu nèng
ngarêpé muríd wís grógi lan ndrêdhêg mêsthi bakal digêguyu muríd.
Níng yèn awakmu wís sangu têtêg kåyå patrapé guru mulang,
tangkêbé síswå bakal pêrcåyå yèn awakmu kuwi pantês dari guru
têmênan," pêsêné Pak Kêpala Sêkolah.
14
Yèn takók nèng kampús dijêlaské ya ênggíh-ênggíh níng ora
kêpanggíh. Mêtu såkå platarané kampús pituduhé dósèn wís ilang såkå
angên-angêné.
"Bênêran bangêt, yèn ngono aku pêsên mêngko bakdå Magríb dak
sowan. Iki pêntíng, kón nyêlakké tênan," wangsulané Sartó kanthi
bungah.
"Niki ngatên Pak Pardi, têkå kulå niki badhé nyuwún tulúng
sampéyan ndamêlké skrípsi kulå.
"Ngéné waé, awakmu sowanå Pak Sarjikún SPd síng wís ngastå
guru. Dhèwèké lagi mêntas waé nduwèni gêlar SPd.
Yèn aku wís lali kabèh, lha wóng wís ånå limolas tahún kliwat
ora nyêkêl buku.
15
Åjå mênèh nulís skripsí kuwi ånå aturané síng pêndhak-
pêndhak ånå owah-owahan." pitêrangé Pak Sardi.
Sidané Sartó sowan dalêmé Pak Sarjikún SPd. Mêsthi waé ora
lègèh. Gawané luwíh akèh tinimbang nyang omahé Pak Pardi, mêrgå
statusé wís bédå.
Gulané têlúng kilo, rókóké Jisamsu róng pak, tèhé sak près, isíh
ditambahi róti kalèngan bundêr cilík.
"Niki ngatên mawón Dhík Sartó, slirané ora susah mumêt mikír
skripsi. Pénaké luwúng ndandósakên mawón, mêngké kulå lantarké
dhatêng kåncå kulå." panglipuré Pak Sarjikún.
16
Têkan ngomah atiné wiwít ditåtå.
Gulå tèh lan rókók åpå déné gawan liyané síng wís mabúr ora
prêlu digêtuni.
Tas plastík wêrna irêng kuwi isiné gulå limang kilo, tèh sak
près, rókók Jisamsu sak slóp, róti Kóng Guan kothak siji, ajiné kliwat
atusan. Timbang diwènèhké wóng liyå anggúr dinggo dhéwé.
--&/&--
17
Biodata Pengarang
H. Mohammad Dakhlan, S. Pd.
Ringkasan cerita
18
PETANI YANG JUJUR DAN
BAIK HATI
Seorang tua yang sudah udzur duduk termnenung. Ia sedang
memikirkan nasib anak-anaknya yang jauh dari beranjak dewasa,
namun dari hasil pertaniannya yang bersumber dari sebidang tanah
yang tidak luas, tidaklah cukup untuk menghidupi ketiga anak-
anaknya yang masih sangat memerlukan uluran tangan dari si tua,Ia
pun harus berjalan ke sana sini untuk memutar otak bagaimana
caranya agar hasil panen yang sidikit ini dapat membuat anak-anaknya
tidak kelapan.Iapun harus mondar-mandir bejalan di sekitar
ladangnya.
Langkah sang bapak terhenti ketika ia melihat sebuah ladang jagung
yang sangat subur. Ia ingin memetik jagung-jagung itu, tapi ia takut
ketahuan oleh pemilik ladang.
Akhirnya, sang bapak tua itu memutuskan untuk bersembunyi
di dekat ladang itu. Setelah beberapa hari mengamati ladang, ternyata
tak ada siapa pun yang datang. ia merasa dirinya sangat beruntung,
bisa menemukan ladang yang tak berpenghuni. Sang bapak berniat
untuk memanfaatkan hasil lading tersebut, namun dibenaknya
bergejolak, ini bukan milik saya, tetapi di satu sisi ia harus membuat
anaknya tidak kelaparan.
“Wah, enak sekali tinggal di ladang ini,” ucap sang bapak.
Meskipun bapak kekurangan makanan, namun terus-menerus
dibenaknya berpikir, ini bukan jerih payah saya, mengapa saya
berpikiran ingin memanfaatkan yang jelas-jelas bukan milik saya.
bapakpun meninggalkan ladangnya sesaat untuk menghilangkan
19
penatnya. bapak pergi ke ladangnya untuk bekerja sekuat sisa tenaga
yang ia milki untuk berbuat sesuatu dengan menanam benih kacang
yang ia miliki.alhasil setelah beberapa bulan, ternyata Tuhan maha
adil atas ummatnya yang dengan gigih tetap berpegang teguh atas
ajaran dan ujaran yang tuhan wahyukan, bhwa hidup haruslah tetap
teguh pada jalan yang lurus, dan tetap menengadah keharibaan belas
kasih dan pertolongan Tuhan.
Kini bapakpun dengan telaten merawat dan menjaga tanaman
yang telah ia tanam, denga tetap berharap dan berdoa semoga tanaman
ini membawa asil yang berkah bagi ketiga anak-anak, walau ia nyadar
tak mungkin rasanya panenan dri tanaman yang telah ia tanam akan
panen dengan baik, mengingat air sangatlah sulit didapat, karna saat
ini adalah musim kemarau yang sangat panjang.
“Hei, si tua, atas ketabahan dan kejujuranmu, panenan kali ini
membawa hasil yang melimpah dan berkecukupan, sambil
membelalakkan matanya iapun bergegas untuk bangkit dari tidurnya,
oalah saya hanya bermimpi. Sambil berjalan lunglai ia menuju
pancuran air untuk mengambil air wudhu dan bersegera untuk
menunaikan sholat subuh. Dalam sholatnya ia menengadah oh tuhan
sang pemberi rezeqi, berikanlah rahmatmu untuk tanaman yang ada di
ladangku, agar kami dapat menghidupi anak-anakku, walau jauh dari
kata cukup, amiin. Karena hari sudah menandakan pagi iapun
bergegas pergi ke ladanganya yang tidak jauh dari gubuknya. Betapa
kagetnya mata si bapak melihat tanamannya tumbuh dengan subur
tanpa ada satupun yang layu, bahkan mengering. Dengan mulut yang
komat kamit ia bersyukur atas kemurahan tuhan kepada hambanya.
“hari berganti silih berputarnya jarum jam, genap tiga bulan semenjak
tanamannya ia tanam, sekarang sudah waktunya ia panen. Sambil
20
mengucap bismillah….mulailah bapak untuk mengangkat batang demi
batang, pohon demi pohon, wahhh syukur hasilnya sangat bagus dan
melimpah.
Ketiga anaknyapun ikut bersyukur atas apa yang lihat di ladang
bapaknya, mereka.dengan riang gembira memungut buah kacang yang
panen dan dikumpulkannya untuk di bawa pulang.
“Kita tak bisa terus menerus mengeluh, buktinya dengan kejujuran
tuhan tidak menutup mata kepada hambanya yang rajin dan tawakkal,
Lebih baik kita harus berdo’dan berusaha, insyaalloh tuhan akan
mengabulkannya.
Semenjak saat itu kehidupan bapak tua beserta anak-anaknya
berangsur angsur tambah makmur dan berkecukupan, semenjak saat
itu pulalah mereke semakin rajin untuk menunaikan semua
perintahNya.
Singa sangat senang melihat kedatangan Ayam dan Kelinci.
Kebetulan, perutnya sudah berbunyi minta diisi. Mungkin inilah
keberuntungan Singa. Ia pun merencanakan siasat untuk menangkap
keduanya.
Pesan moral dari Cerita di atas : Kita sebagai hamba Tuhan tidak
pantas untuk mengeluh atas apa yang telah tuhan berikan. Justru
sebaliknya kita wajib berbaik sangaka atas semua yang tuhan berikan.
21
Biodata Pengarang
Nora Kristin Natalia, M. Pd.
Ringkasan cerita
Bagaimana berat tugas dan kewajiban menjadi guru, bagaimana guru adalah
pilar utama terbentuknya karakter-karakter generasi Indonesia, bagaimana upaya guru
memberikan pelayanan yang terbaik terhadap anak didiknya, bahkan tetap hadir
ditengah wabah Covid.Guru adalah pribadi mulia yang kehadirannya ibarat cahaya
dengan kegelapan. Guru hadir salah satunya dengan motto "Menggajarlah dengan hati
maka hati ini akan belajar menjadi manusia yang lebih baik lagi"
22
BANGGA MENJADI GURU
Guru adalah subjek paling penting dalam keberlangsungan
pendidikan. Dalam pengertian yang sederhana, guru adalah orang
yang memberikan ilmu pengetahuan kepada anak didik. Guru dalam
pandangan masyarakat adalah orang yang melaksanakan pendidikan
di tempat-tempat tertentu, tidak selalu dilembaga pendidikan formal,
tetapi bisa juga di masjid, di surau atau musholla dan di rumah. Tanpa
guru, sulit dibayangkan bagaimana pendidikan dapat berjalan.
Masyarakat yakin bahwa gurulah yang dapat mendidik anak didik
mereka agar menjadi orang yang berkepribadian mulia.
23
seorang guru datang karena ia merupakan sosok yang berperan
penting dalam membawa masa depan seorang anak didiknya.
Kedudukan guru merupakan kedudukan yang dihormati sebagai
pembimbing di dalam keilmuan sehingga menjadi penyemangat dan
inspirasi bagi muridnya untuk memilih bidang pekerjaan yang akan
ditekuninya di masa depan, karena di tangan gurulah masa depan
seorang anak berada, banyak tokoh-tokoh besar di dunia siapapun itu,
mereka tidak akan seperti itu kalau bukan di didik seorang guru yang
hebat. Guru bangga jika melihat anak didiknya melampaui
capaiannya, karena ia telah berhasil berbuat sesuatu yang berguna bagi
semua orang dengan ilmunya.
Saat ini, siswa yang pernah didoakan gurunya agar tercapai cita-
citanya menjadi guru, kini ia mengajar di SD dan bergelar S.Pd.
Mengajar di Surabaya sebuah kota metropilitan yang penuh dengan
tuntutan. Di tuntut menjadi guru yang serba bisa, menjadi guru yang
terampil, menjadi guru yang bukan hanya menstrasfer ilmu tapi juga
mengajar dengan hati. Dengan segala tuntutan yang ada di Surabaya,
dinas pendidikan kota Surabaya juga berusaha semaksimal mungkin
memberi fasilitas kepada para guru untuk lebih menggembangkan
potensinya. Bukan hanya guru, bahkan kepala sekola dan peserta didik
mendapat fasilitas yang memadai.
24
besar seperti di Surabaya merupakan sebuah tantangan. Bagimana kita
dituntut benar-benar harus melayani dengan hati.
Di masa pandemi ini, peran guru menjadi lebih berat. Hal ini
bukan tanpa alasan, melainkan sesuai dengan kenyataan yang ada di
lapangan. Guru berkewajiban melaksanakan proses pembelajaran
yang bermutu. Namun dalam segala keterbatasan, pembelajaran
menjadi tidak maksimal. Sering kali guru menjumpai siswanya
mengeluh, pembelajaran tatap muka di kelas saja belum tentu
menjadikan mereka paham, apalagi pembelajaran daring. Meski
begitu, guru tetap berusaha menjalankan tupoksi dan memperhatikan
pemenuhan kebutuhan siswa dengan sebaik-baiknya.
25
bisa lebih lama. Para guru harus beradaptasi hingga semakin terbiasa
berinteraksi secara online.
26
Mengajarlah dengan hati maka hati ini akan belajar menjadi manusia
yang lebih baik lagi.
27
Biodata Pengarang
Nora Kristin Natalia, M. Pd.
Ringkasan cerita
28
MENGGAPAI CITA-CITA
Cita - cita adalah suatu impian dan harapan seseorang, cita adalah
mimpi, mimpi adalah kunci yang akan menentukan mau jadi apa kita
nanti di masa depan. Dan setiap orang pasti memiliki cita-cita atau
impian yang tinggi. Presiden Soekarno pernah mengatakan
“Gantungkan cita-citamu setinggi langit. Jika engkau jatuh, engkau
akan jatuh di antara bintang-bintang.” Artinya usahakan cita – citamu
dan mimpimu menjadi hal yang luar biasa, yang belum pernah
dipikirkan orang lain. Mungkin akan terlihat susah untuk
mencapainya, tetapi kamu harus mencoba dan berusaha. Sekalipun
kamu gagal kamu tidak gagal pada sesuatu yang biasa-biasa saja,
sesuatu yang semua orang pasti bisa gapai.
Setelah mengetahui apa itu arti seta makna cita – cita dan impian saya
memiliki cerita dari seorang wanita yang memiliki cita-cita yang
tinggi tetapi saat gagal dia tidak mau berputus asa dan selalu berusaha
untuk menggapai cita – citanya, dia sangat berpegang teguh
bagaimana caranya cita – citanya harus tercapai dan bisa
membanggakan keluarganya serta menaikkan derajat orang tuanya,
sebut saja wanita itu bernama Alma.
29
Biasanya orang – orang memanggil nama wanita tersebut adalah
Alma. Alma adalah seorang wanita yang terlahir dari keluarga yang
sangat berkecukupan atau mungkin tidak karena ayahnya bekerja
sebagai buruh tani yang mengerjakan sawah orang lain biasanya digaji
tidak menentu jumlahnya dan ibunya pedagang kue di pasar yang
terkadang habis terjual atau masih tersisa. Ia memiliki satu orang adik
laki-laki dan satu orang adik perempuan yang bernama Bayu dan
Sinta.
Alma saat ini duduk dibangku Sekolah Menengah Atas (SMA) kelas
3. Alhamdulillahnya ia bersekolah di SMA negeri karena Alma yang
memiliki kecerdasan yang mampu menuntutnya untuk sekolah di
SMA negeri yang banyak minatnya atau biasa disebut SMA favorit.
Dan di SMA tersebut dia selalu masuk kedalam 3 besar paralel satu
sekolah. Memang kecerdasan Alma tidak perlu diragukan lagi karena
dia selalu tekun untuk belajar meskipun dia tidak les dia tetap
bersyukur karena dia masih bisa belajar. Padahal aslinya dia iri kepada
teman-teman yang bisa les di luar sana, tapi mau bagaimana lagi
keadaan ekonomi keluarganya yang tidak mencukupi untuk dia les
jadi dia berinisiatif untuk belajar sendiri.
30
Alma juga pernah mengikuti olimpiade fisika namun hanya masuk ke
babak semifinal. Tetapi dia sangat ingin bisa menang atau tidak masuk
ke 5 besar. Ia selalu ke perpustakaan untuk meminjam buka dan juga
terkadang belajar disana. Alma menganggap perpustkaan menjadi
rumah keduanya karena saat ada waktu luang dia selalu pergi ke
perpustakaan untuk belajar.
31
yang akan diujikan untuk tes beasiswa agar ia diterima dan ia juga
berikhtiar kepada Allah agar bisa diterima. Karena jika hanya usaha
saja tanpa berikhtiar maka hasilnya sama saja 0 begitupun sebaliknya.
Setiap kita berusaha harus juga disertai ikhtiar disampingnya.
Alma mengira tugas serta organisasi kuliah akan sama dengan yang di
SMA ternyata sangat berbeda sekali. Apalagi teman Alma banyak
yang berbeda daerah dengan dia mengharuskannya untuk berbaur
dengan baik. Karakter dan sifat setiap orang setiap daerah berbeda dan
itu menjadi tantangan tersendiri bagi Alma untuk bisa memahami
karakter dan sifat seseorang. Karena pada saat SMA karakter dan sifat
antara teman yang satu dengan yang lain tidak jauh berbeda. Tetapi
saat kuliah ini ternyata sangat berbeda sekali. Masa – masa kuliah
tidak seindah yang Alma bayangkan selama ini, sangat berbanding
terbalik. Dan juga terkadang ia rindu masa-masa SMA yang
menyenangkan dan masih memakai seragam putih abu-abu
32
Tetapi Alma bisa melewati itu semua dengan baik. Namun terkadang
ia sempat mengeluh karena lelah ataupun mata kuliah yang susah.
Tapi itu semuanya adalah hal yang wajar dialami saat masa
perkuliahan. Dimana kita merasakan lelah atas kegiatan yang banyak
dan juga mata kuliah yang susah, terkadang juga dosen yang
menyebalkan atau biasa disebut dosen kiler.
Satu persatu semester pun dilalui oleh Alma meskipun terkadang ada
mata kuliah yang harus mengulang karena mendapat nilai yang tidak
memuaskan itu tidak membuat Alma putus asa agar bisa menjadi
lulusan terbaik di Universitas Gadjah Mada kampus impian Alma dari
dulu. Dan Alma yakin pasti ia bisa lulus dalam waktu 3,5 tahun dan
mendapatkan cumlaude.
Akhirnya saat wisuda pun tiba dan saat pengumuman lulusan terbaik
nama Alma pun disebut, Alma serta kedua orangtuanya merasa sangat
terharu dan bangga.Ternyata usaha Alma selama ini tidak sia-sia dan
saat Alma disuruh maju ada yang memperhatikan Alma secara diam-
diam. Saat setelah selesai wisuda, Alma didatangi oleh seorang
direktur dari sebuah perusahaan ternama yang ada di Indonesia dan
menawari Alma sebuah pekerjaan dengan posisi yang tinggi dan gaji
yang besar. Alma yang mendengarkan tawaran tersebut pun sangat
senang dan menerimanya dengan senang hati
33
Alma karena mungkin melalui penawaran pekerjaan tadi membuatnya
bisa menaikkan derajat keluarganya dan membantu adiknya.
Seseorang pernah berkata “Jika kamu pintar bukan kamu yang
mencari pekerjaan, tetapi kamu yang dicari oleh pekerjaan.”
Walau setelah beberapa bulan membuka usaha dia ditipu oleh orang.
Orang tersebut ternyata teman SMP Alma dulu dan Alma tidak
menyangkanya. Memang dalam urusan berbisnis kita tidak boleh
mempercayai orang dengan begitu mudah meskipun kita sudah
mengenal dia dengan lama tetapi kita tidak tau apa isi hatinya
.Mungkin bisa saja ia ingin menjatuhkan kita atau mungkin
sebaliknya. Karena yang tau perasaan seseorang hanya orang itu
sendiri dan Tuhan yang tau.
Namun Alma tidak mudah putus asa karena sifatnya yang tidak mudah
menyerah itulah yang membuat dia tidak putus asa.Dia juga berfikir
bahwa “dari kegagalan kita bisa menjadi belajar”. Dia selalu mencari
cara bagaimana usahanya bisa bangkit lagi seperti dulu. Setelah
usahanya bangkit lagi ternyata usahanya lebih sukses daripada yang
34
dulu. Alma sangat bersyukur sekali. Mungkin ini jalan yang Tuhan
kasih kepada Alma dan Tuhan yakin Alma bisa melewatinya.
Dari cerita Alma tadi kita mendapatkan pesan yang banyak sekali.
Terkadang jika kita memiliki cita-cita yang tinggi maka kejarlah cita-
cita tersebut jangan mudah menyerah dan jangan takut untuk gagal.
Karena jika kalian mudah menyerah cita-citamu tidak akan tercapai
dan kegagalan itu sudah biasa dalam hidup. Dan libatkanlah Tuhan
dalam semua rencanamu karena jika tidak melibatkannya maka sama
saja usaha kalian selama ini 0. Kalian boleh mengatur rencana kalian
tapi Tuhan yang tau mana rencana yang baik dan tidak baik untuk
kalian. Seseorang pernah berkata “Jangan menyerah jika impianmu
belum terwujud. Dengan semangat, percaya, dan diiringi dengan doa,
semua yang tidak mungkin bisa saja menjadi mungkin.”
35