Anda di halaman 1dari 20

INTEGRAL

Zulhipni Reno Saputa


Perhatikan tabel berikut:

Pendefrensialan
F(x) F’(x)
Pengintegralan
3x2 6x
3x2 + 3 6x
3x2 - 5 6x
3x2 + 5 6x
Jika konstanta 3,-5 dan 5 adalah C ,maka fungsi F(x) = 3 x2 + C , dengan
notasi integral dapat di tulis
 f ( x)dx  F ( x)  C
  C
2
maka 6 xdx 3x

1.2. Integral dari


2x2  C
a.
 4xdx =
b.  3x dx = x  C
2 3
c.
 4x dx x4  C
3
=

Dengan mengamati keteraturan atau pola fungsi di atas ,jika koefisien x adalah a
dan pangkat dari x adalah n, maka secara umum dapat di simpulkan

a n1
 ax dx  n 1 x  C
n
dengan n bilangan rasional dan n  1
Tentukan hasil dari :

 dx
2
2 x
a.
  2 dx
3
c.  2 x dx e.

b.  4 x 5
dx d.
x x dx

Jawab :

n
a.

2
2 x dx =
ax dx = a
n 1 x n1  C =
2
21 x 21  C
= 2
3 x3  C
b.
 4x dx  dx =
51
C
5
= axn a
n 1 x n1  C = 541 x

=
4
6 x6  C

=
2
3 x6  C
 x 31  C
3
c.  2 x dx =
2
31

= x2  C

3
1
 x xdx x C
1 2
d.
= 3
1
2
5
= 1
5 x C
2

=
2
5 x2 x  C

e.
 2 dx  2x  C
Tentukan integral-integral tak tentu dari :

x
2
dx
 4xdx
3
a. f.
5
b.   4x
3
dx g.  3
x 4
dx

 dx  x 4 dx
7 5
c. x h.

2
 dx
 6x i.
11
d. dx 7
x 2

3
  3x
2


j.
e. 4
dx 3
dx
x
Ingat Bilangan eksponen :

1 n n
1. a 2.
m
a a n m
an
1 3
x 3 5
x 3 x 5

x3

am mn 3x 5  6 x 3 31.31 x5 .x 3  2.31.31 x3.x 3


3.  a =
an 3.b
3x 3
3 5 = x 2  2x0
3.a x5 =
3x
= x2  2
4. a p .a q  a pq
2 23 8
x x
2
2 23
4.a x 23
x 2
x x 2 3
x
3

3 52 3 52 17
x  x  x5
2

4.b x 35
x 2 x x 3 5
Jawaban :
3
a.
 4xdx = 4x  C e.  x 4
dx=  3x 4
dx
3
x 41  C
  3 =
b. 4 x dx=  x 4
C 41

=  x 3  C
 dx
7
c. x = 1
71 x71  C
x
2 2 1
f.
3
dx =
1
2 1 x C
3

=
1
8 x C
8 3

123
=
1
5 x C
 6x
11
dx
3
d. = 6
111 x111  C
= 3
5 x3 x 2  C
= 6
12 x12  C

= 1
2 x12  C
 5
dx =  5x dx  =  x dx
4
g. h. 5 4
3
3
4
x dx 5

x 4 3 1

=
5
3 1 x 4
C =
5
4 1 x
4 1
5
C
4
5
134 1 54
=
5
7 x C =
5
9 x C
4
5

= 20
x4 x3  C
7 = 25
9 x5 x4  C
2
i.  7
x2
dx =
 2x 7 dx
2

  3x
2  23 1
j. 3
dx =
3
 23 1
x C
 72 1
=
2
 72 1
x C 1

5
= 3
1 x C
3

=
2
5 x C 7 3

=  93 x1  C
= 14 7
5 x5  C
1.3. Menentukan Rumus Dasar Integral :
Perhatikan kasus berikut :

Kasus.1 = 2x + C
Jika 2 = a maka = 2x + C dapat ditulis menjadi
1.a Jika a = 1 maka
1.b  dx  x  C
Kasus.2
a
 dx  x n1  C
n
2.a ax Jika a = 1 maka
n 1
1
2.b  x n dx  x n1  C
n 1
Kasus.3

 4x dx
3
 4
x 31
C = x4  C
31

4 x 3 dx  4( 311 x31 )  C  4( 14 x 4 )  C
= x4  C
Kesimpulan kasus 3

 dx 4 x 3 dx
3
4 x =

Jika 4 = k dan x 3  f ( x) maka dapat disimpulkan

3.a  kf ( x)dx = k  f ( x)dx


Contoh :

= 20

= 20 [( 411 ) x 41 ]  C

= 20 [( 15 ) x ]  C
5

= 4 x5  C
3.b
 ( f (x)  g(x))dx =  f (x)dx   g(x)dx
= F ( x)  G( x)  C C = C1+C2+…+Cn
Contoh.1 :

  4)dx
3
(4 x
 dx +  4dx
3
= 4 x

= 4 x 3 dx + 4 dx

= 4[( 311 ) x31  C1 ] + 4( x  C2 )


= x 4  4C1 + 4x  4C2
= x4  4x + 4C1  4C2

= x4  4x + C
Contoh.2 :

  2x)dx  dx -  2xdx
3 3
(3x = 3x

=
3
4 x4 - x2 + C
Contoh.3 :

  2
( x 2) dx
  4x  4)dx
= 2
( x
= 1
3 x 3  2x 2  4x  C

Contoh.4:

x 2  2x
 x dx =  (x  2)dx
=
1
2 x 2  2x  C
Tentukan hasil integral tak tentu berikut !

a.  (2x 1)dx
 
b. 2
(2 3x) dx
x2
c.  x dx
( x  2) 2
d.
 x x dx
e.  x( x  2) dx
a.  (2x 1)dx =  2xdx   dx

= x2  x  C

 (4 12x  9x )dx
2
b.
 (2  3x)
2
dx =

= 4x  6x2  3x3  C

x2
c.
 x dx =
 (x
1
2
1
2
 2 x )dx
1

 x dx   2x
1
2
= 2
dx

=
2
3 x x 4 x C
d. ( x  2) 2 x2  4x  4
 x x dx =  ( x x )dx
=  ( x  4x  4x
1 1 112
2 2
)dx

8
=
2
3 x x 8 x  C
x

e.  x( x  2) dx =  (x x  2x)dx

 (x
112
=  2 x)dx

= 2
5 x2 x  x2  C
1.4. Integral substitusi

Jika u = g(x) dengan g adalah fungsi yang mempunyai turunan

Maka f(u) = f(g(x))

Turunan u = du Turunan g(x)= g’(x)

 f (u)du =  f (g( x))g' (x)


 f (u)du = F (u)  C

 f (g( x))g' (x) = F ( g ( x))  C

 f (u)du =  f (g( x))g' (x) = F (u)  C = F ( g ( x))  C


Contoh :

Carilah hasil integral dari  (2x  5)(x  5x  14) dx


2 6

Jawab :
( x  5x  14)6 (2x  5)dx
22

 (2x  5)(x  5x  14) dx =


2 6

Missal u
maka turunan u du  (2x  5)dx

=  (x  5x  14)6 (2x  5)dx


2

=  u 6 du
= 1
7 u7  C

= 17 ( x  5x  14)  C
2 7
Contoh :

Tentukan integral dari  x3  4.x 2dx

Jawab :

 x3  4.x 2dx

2
x2dx 1
du
Misal u  x 4 3 , maka du  3x dx = 3

Jadi,  x3  4.x 2dx

u 1
3 du

 u 3 du
1
=

3 
1

=
1 u 2
du
3
1
= 3
2
3 u C
2

.
( x3  4) x3  4  C
3
2
= 2
9 ( x  4)  C =
3 2
9
Contoh :
(3x 2  4)dx
Tentukan integral dari  ( x 3  4 x)3
Jawab :

Misal u  x3  4x du  (3x2  4)dx dx 


du
(3x2  4)
 (3x 2  4)
dx
( x  4 x) (3x 2  4) du

3 3
 ( x 3  4 x) 3
dx
u3
  (3x 2  4) du
u3 (3x2  4)
du
  3
 u  32
du  1
 2 1
3 u
 32 1
C
u
  2u  C
 12

2
C
 u
 2
( x  4 x)
3
C

Anda mungkin juga menyukai