Integral
Sumber: pixabay.com /©longtengyidu
PETA KONSEP
Integral
Integral tak
Integral tentu
tentu
Aplikasi
Luas
integral tak Luas daerah Volume
permukaan
tentu
PENGERTIAN INTEGRAL TAK TENTU
a
1. ax n dx xn 1 C
n 1
2. a dx ax C ; a adalah konstanta
3. a f x dx a f x dx
4. f x g x dx f x dx g x dx
1
5. dx ln x C
x
CONTOH 1
Penyelesaian:
5 21 5 3 x2 x
a. 5 x dx 2
x C x C c.
2 1 3 x
12 1
b. (8 x x 4) dx
3 2
x 2 x 1 dx
2
8 31 1 21
x x 4x C 2 32 1
3 1 2 1 x 4x 2 x C
1 3 3
4
2x x 4x C
3
Konstanta C dapat ditentukan nilainya asalkan nilai variabel x dan
F(x) dx telah diketahui.
CONTOH 2
Penyelesaian:
Jadi, fungsi .
Asah Kemampuan
ax b
n
Bentuk dx dapat diselesaikan dengan rumus :
1
ax b dx a n 1 ax b C; n 1, a dan b , a 0
n n 1
CONTOH 1
Jadi, .
CONTOH 2
Misalkan
Jadi, .
Asah Kemampuan
f x dx f x dx.
a b
Teorema Fundamental Kalkulus
b
a. c dx c b a T-a
a
b a
b. c f x dx c f x dx T-b
a b
b b b
c. f x g x dx f x dx g x dx T-c
a a a
f x dx f x dx f x dx
a a b
CONTOH 1
2
Penyelesaian:
2 2
1 3
0 3
2 2
x 2 x 3 dx x x 3 x
0
1 3 1 3
2 2 3 2 0 0 3 0
2 2
3 3
8 14
4 6 0
3 3
CONTOH 2
3
Penyelesaian:
2 2 2
dx 3x dx T-c
2 2
x 3 x dx x
1 1 1
2 2
x 2 dx 3 x dx T-b
1 1
2 2
1 3 3 2
x x
3 1 2 1
1 3
23 13 22 12
3 2
1 3 41
7 3
3 2 6
CONTOH 3
1 1 2
Diketahui f x dx 2, g x dx 3, dan f x dx 4,
0 0 1
2
tentukan nilai integral f x dx.
0
Penyelesaian:
2 1 2
f x dx f x dx f x dx
0 0 1
24
6
Asah Kemampuan
x x dx
2. Tentukan 1hasil integral
2
2 2
2
1
3. Tentukan nilai p dari integral x
2 x 3 x dx
5
6 dx
4. Diketahui 2 2
p
3
f x dx 4, g x dx 5, dan f x dx 1,
1 1 2
Tentukan nilai dari integral 2
f x 5 g x dx
1
APLIKASI INTEGRAL TAK TENTU DARI FUNGSI ALJABAR
TR MR dQ v a dt
TC MC dQ s v dt
fungsi biaya marginal
jarak total
fungsi biaya total
CONTOH 1
Jadi, jarak yang ditempuhnya adalah 1.396 m setelah bergerak selama 81 detik.
Asah Kemampuan
∆ 𝑥𝑖
Luas daerah dibawah kurva 𝑦 = 𝑓 (𝑥)
b
b
L f x dx F x
a
a
F b F a
Y X
O a 𝑥𝑖 b
a 𝑥𝑖 b
O X
O X
CONTOH
b b
L f x g x dx
a
L f y g y dy
a
Y Y
𝑥= 𝑓 (𝑦 )
∆ 𝑥𝑖 𝑦 = 𝑓 (𝑥) b
𝑦𝑖 ∆ 𝑦𝑖
𝑦 =𝑔 (𝑥 ) a
𝑥=𝑔 (𝑦 )
O a 𝑥𝑖 b X O X
CONTOH
2 3
7 10
−2
O 1 X 6 3
1
2
4
𝑦 =2+ 𝑥 2
Asah Kemampuan
b 2 b 2
dy dx
A 2 y 1 dx A 2 x 1 dy
a dx a dy
Y Y
y=b
Q Q
P 𝑓 (𝑦 )
O X
y=a
P
𝑓 (𝑥) O X
x=a
x=b
𝑦 =𝑔 (𝑥 )
CONTOH
𝑦 =2 𝑥 3
2 2 5 x dx
0
3
O X 2 5 x
2
0
O 4 X
b b b
V f 2 x dx y 2 dx
a a
L f y g y dy
a
Y Y
b
∆ 𝑥𝑖
𝑦 = 𝑓 (𝑥)
∆ 𝑥𝑖
O X
𝑦 = 𝑓 (𝑥)
a a
X
b O
CONTOH
Y 0
𝑦 =2 𝑥 2
x 2 4 x 4 dx
0
2
1
x3 2 x 2 4 x
3 0
X 1 3 1 3
2 2 2 4 2 0 2 0 4 0
2 2
O 2
3 3
8
8 8 0
3
2
18 satuan volume
3
Volume benda putar antara dua kurva
b b
V f 2 x g 2 x dx V f 2 y g 2 y dy
a a
b b
y22 y12 dx x22 x12 dy
a a
Y 𝑦 2 = 𝑓 (𝑥) Y 𝑥1=𝑔( 𝑦 )
b 𝑥2 = 𝑓 (𝑦 )
𝑦 1 =𝑔 (𝑥 )
O a X
b
a
X
O
CONTOH
Tentukan volume benda putar yang terjadi jika daerah antara kurva
y = dan y = x diputar mengelilingi sumbu Y sejauh 360°.
Penyelesaian:
2
Y
V y y 2 dy
𝑦 =𝑥2 0
1
𝑦 =𝑥 1 1
y 2 y3
2 3 0
1 2 1 3 1 2 1 3
1 1 0 0
2 3 2 3
1 1
0
2 3
X 1
O satuan volume
xx 6
yy
y2 y 0
y y 1 0
y 0 atau y 1
Asah Kemampuan
O 3 X