Bausastra Kawi – Jawa atau Kamus Bahasa Kawi – Jawa Sederhana, dikutip dari
buku Mardi Kawi Karangan Bapak W.J.S. Poerwadarminta yang bersumber /
dipetik dari Serat Adi Parwa oleh Paduka Tuwan Dr. H. H. Juynboll ( demikian
istilah yang digunakan oleh Pak Poerwadarminta ).
Bausastra ini selain dilengkapi dengan tanda baca (diakritik) abjad latin basa
Jawa juga dilengkapi dengan tulisan Carakan (Jawa Baru) yang menggunakan
kaidah tata penulisan berdasarkan Kaidah / Wewaton penulisan Aksara Kawi.
Maksud dan tujuannya adalah untuk lebih menegaskan arti kata yang dimaksud.
Nuwun;
Ki Demang Sokowaten
-a
1 akampya kukúh
-1-
23 ākÿātī misuwúr
35 ᭥ agra pucúk
36 ᭥ agra pucak
37 ᭥ agra bangêt
-2-
46 angga gêlêm
-3-
69 ācāmana adús rêrêsik
sadurungé
77 ajātakāmarasa
sacumbånå
78 ajātakāmarasa durúng lahír
-4-
92 añiman alús
-5-
115 ādi wiwitan
-6-
138 ādikara kang pinunjul
-7-
161 anubhāwa ganjaran
-8-
184 ankún kari
-9-
207 ᭙ apraméya akèh bangêt
- 10 -
230 abhiwāda úrmat
- 11 -
253 āyuda gêgaman
- 12 -
276 ardha dhuwít
- 13 -
299 awamāna pasamah
- 14 -
322 açwamédha jaran
- 15 -
345 asparça anggósók
- ê
357 ênggêp éthók éthók
- 16 -
-i
367 igar bungah
- 17 -
389 ᭶ indra têlênging mripat
-u
408 ukta kasêbút
- 18 -
411 ᭥ ugra bangêt
- 19 -
434 utshawa písta
᭗ kasusahan,
456 upadrawa
kasangsaran
- 20 -
457 upawāda pisrêngên
- 21 -
480 ulih kalah, ngalahaké
- 22 -
503 uhut pèpèt, mêpêti
- rê
505 rêju ngadil
-é
509 éka siji, tunggal
- ai
514 aiçanÿa lór wétan
-o
516 on yèn
- ka
- 23 -
520 kaga manúk
- 24 -
543 kanaka êmas
- 25 -
566 kamênā sadurungé
- 26 -
589 karmma panggawé
- 27 -
612 kas atós
- 28 -
635 kol kanji
- 29 -
658 kujana wóng ålå
- 30 -
681 kumba jún
- 31 -
704 krêtayaça misuwúr
- 32 -
727 koh gêrêng gêrêng
- 33 -
750 ksama apura
- ga
757 gagana awang awang
- 34 -
772 gati sarana
- 35 -
795 gêgö gugu
- 36 -
818 guña kautaman
- 37 -
841 gopala pangón
- gha
852 ghata jún
- 38 -
863 ghasha kumrusuk angin
- nga
871 ngūni biyèn
- ca
882 ᭤ cakra cåkrå
- 39 -
884 ᭤ cakra bundêran
- 40 -
907 carmma kulit
- 41 -
930 caitÿa pahuman
- ja
933 ᭵ jagattraya jagad têtêlu
- 42 -
952 ᭥ jalagrata tukang batu
- 43 -
975 jwah íng têmbé
- nya
976 nyênyêr énak
- tha
978 thika tulís
- dha
980 dhaké cêthèk
- 44 -
995 dhêmit lêmbút
- ta
999 tā ora
- 45 -
1017 tadhah mangan
- 46 -
1040 tantu bênang
- 47 -
1063 tampak ambyúk
- 48 -
1086 tamórlah tan molah
- 49 -
1109 têkwan karo manèh
- 50 -
1132 tithi tanggal
- 51 -
1155 tungtung pucak
- 52 -
1178 tuluya banjúr
- 53 -
1201 trêña sukêt
- tha
1219 thani sawah
- da
- 54 -
1222 daksa pintêr
- 55 -
1245 ᭗ daridra mlarat
- 56 -
1268 dêdêl jêjêk
- 57 -
1291 diwasānta soré
1295 dū pójók
- 58 -
1314 durggama wêrít
- 59 -
1337 drêdha sêtyå
- 60 -
1360 ᭗ droña jún
- dha
1379 dhātu pêlikan
- 61 -
1382 dhanudhara kang anggåwå panah
- 62 -
1405 dhūpa dupå
- na
1416 nā mangkono
- 63 -
1427 natgata wêdi
- 64 -
1450 nasī sêgå
- 65 -
1473 niyuta yuta
- 66 -
1496 nishdhura bêngís
- pa
- 67 -
1518 pakanira panjênêngan
- 68 -
1541 panyut têmpúh
- 69 -
1564 padhahi gamêlan
- 70 -
1587 ᭦ patrakāsih panyuwún
- 71 -
1610 pāpasanghāra angrusak sangsårå
- 72 -
1633 parah kênå
- 73 -
1656 pariwrêta ngêpúng
- 74 -
1679 pawāka gêni
- 75 -
1702 pêpêr mrikså
- 76 -
1725 pitā båpå
- 77 -
1748 punpunan barang darbé
- 78 -
1771 pūrwwa biyèn
- 79 -
1794 ᭦ potraka putu
- 80 -
1817 ᭙ prāña ati
- 81 -
1840 ᭙ pramaña watês
- 82 -
1863 ᭙ prāsāda mênårå
- 83 -
1886 ᭙ préta róh
- pha
1893 phala wóh
- ba
1897 baka cangak
- 84 -
1907 bancana krénah
- 85 -
1930 baladhika sénåpati
- 86 -
1953 bishama ambêbayani
- 87 -
1976 bÿāwāra nyambút gawé
- 88 -
- bha
1999 bhakta lawúh
- 89 -
2021 bhāra prêlu
- 90 -
2044 bhīshaña mêmêdèni
- 91 -
2067 bhrêtÿa prajurít
- ma
2084 makara iwak lodan
- 92 -
2089 mamang dongå
- 93 -
2112 madhÿa têngah
- 94 -
2135 māyā sulapan
- 95 -
2158 mala cacad
- 96 -
2181 mahodadhi sagårå
- 97 -
2204 muna ambisu
- 98 -
2227 mogha banjúr
- ya
2244 yaksa satêngah déwå
- 99 -
2249 ᩌ yatna panjågå
- ra
- 100 -
2271 rakta abang
- 101 -
2294 rañu tlågå
- 102 -
2317 rarab tiba
- 103 -
2340 rêbah rubúh
2354 ri íng
2355 ri déníng
- 104 -
2363 ruk susah
- 105 -
2386 réka gambar
- la
2399 laka abang
- 106 -
2408 lagi lumrah
- 107 -
2431 labdhasodhÿa katêkan sêdyané
- 108 -
2454 lalis bêngís
- 109 -
2477 lêmêh lumúh
- 110 -
2500 lilisan uwang ngisór
- 111 -
2523 lūd turút
- 112 -
2546 lwā jêmbar
- wa
2554 wā padhang
2555 wā sórót
dhampar
2564 wanguntur
palênggahan
2565 wangtaya bangké
- 113 -
2568 wangña turún
- 114 -
2591 wanwa déså
- 115 -
2614 waluya manèh
- 116 -
2637 pedhihan sandhangan
- 117 -
2660 ᭥ wigraha ukúm
- 118 -
2683 pidhipidhāna ubårampé
- 119 -
2706 wimoha bingúng
- 120 -
2729 wilāpa susah
- 121 -
2752 wishthi bêbålå
2757 wū ambêngók
- 122 -
2775 wusita kocap
2791 wé srêngéngé
2792 wé dinå
- 123 -
2798 wéça panganggo
- 124 -
2821 wwak wót
- ça
2826 çakata krétå
- 125 -
2843 çara panah
- 126 -
2866 çila kalakuwan
- 127 -
2889 çūla sungu
- sha
- 128 -
2911 shatpada kawón
- sa
2914 sak rusak
- 129 -
2933 sangkyā cacah
- 130 -
2956 sadhana sarånå
- 131 -
2979 samaja gajah
- 132 -
3002 sampéya campúh
- 133 -
3025 sārabhāra roså bangêt
- 134 -
3048 sahab waråtå
- 135 -
3071 sêlêh sulúh
- 136 -
3094 sinang padhang
3110 sū ambêngók
3111 sū grêsah
- 137 -
3117 suksma ora katón
- 138 -
3140 subhiksa rêjå
- 139 -
3163 ᭪ suçrama gagah
- 140 -
3186 sthāpaka pandhitå
- 141 -
3209 swayambhara sayêmbårå
- ha
3217 hangún angên angên
- 142 -
3231 hatur atúr
- 143 -
3254 hala waluku
- 144 -
3277 hêlêm bésúk
- 145 -
3300 hīs mili
- 146 -
3323 hoti sajèn
- 147 -