Khutbah Hari Raya Bahasa Jawa:

SEJATOSIPUN ARTI IDUL FITRI

Khutbah I

‫ هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ ُر‬،ُ‫ هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَر‬،ُ‫هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَر‬
،ُ‫ق َو ْع َده‬ َ ‫ص َد‬ َ ،ُ‫ الَ ِإل هَ ِإالَّ هللاُ َوحْ َده‬،ً‫ص ْيال‬ ِ ‫هللَا ُ َأ ْكبَ ُر َكبِ ْيرًا َو ْال َح ْم ُد ِهللِ َكثِ ْيرًا َو ُس ب َْحانَ هللاِ بُ ْك َرةً َوَأ‬
ُ‫ص ْينَ لَ ه‬ ِ ِ‫ الَ ِإل هَ ِإالَّ هللاُ َوالَ نَ ْعبُ ُد ِإالَّ ِإيَّاهُ ُم ْخل‬،ُ‫زَاب َوحْ َده‬ َ ْ‫ َوهَ زَ َم اَْألح‬،ُ‫ َوَأ َع َّز ُج ْن َده‬،ُ‫َص َر َع ْب َده‬ َ ‫َون‬
‫ هللَا ُ َأ ْكبَ ُر َوهللِ ْال َح ْم ُد‬،ُ‫ الَ ِإلهَ ِإالَّ هللاُ َوهللاُ َأ ْكبَر‬، َ‫ال ِّد ْينَ َولَوْ َك ِرهَ ْال َكافِرُوْ ن‬
‫ت‬ ْ ‫صيَ ِام َو ْالقِيَ ِام َو َج َعلَنَ ا َخ ْي َر ُأ َّم ٍة ُأ ْخ ِر َج‬ ِّ ‫َلى ال‬ َ ‫ضانَ َوَأعَانَنا َ ع‬ َ ‫اَ ْل َح ْم ُد ِهللِ الَّ ِذيْ َوفَّقَنَا ِِإل ْت َم ِام َشه ِْر َر َم‬
،‫ق ْال ُمبِي ُْن‬ ُ ‫ك ْال َح‬ ُ ِ‫ َوَأ ْشهَ ُد َأ ْن الَ ِإلهَ ِإالَّ هللاُ َوحْ َدهُ الَ َش ِر ْيكَ لَهُ ْال َمل‬.‫ نَحْ َم ُدهُ َعلَى تَوْ فِ ْيقِ ِه َو ِهدَايَتِ ِه‬.‫اس‬ ِ َّ‫للِن‬
‫الس الَ ُم َعلَى َس يِّ ِدنَا ُم َح َّم ٍد َو َعلَى آلِ ِه‬ َّ ‫الص الَةُ َو‬ َّ ‫ َو‬. َ‫َوَأ ْش هَ ُد َأ َّن ُم َح َّمدًا َع ْب ُدهُ َو َر ُس وْ لُهُ خَ اتَ ُم النَّبِيِّ ْين‬
‫ص ْي ُك ْم َونَ ْف ِس ْي‬ ِ ْ‫ ُأو‬،ِ‫ فَيَ ا ِعبَ ا َد هللا‬:‫ َأ َّما بَ ْع ُد‬، َ‫صحْ بِ ِه َوالتَّابِ ِع ْينَ َو َم ْن تَبِ َعهُ ْم بِِإحْ َس ا ٍن ِإلَى يَ وْ ِم ال ِّد ْين‬ َ ‫َو‬
َ‫ َوَأ ُح ُّس ُك ْم َعلَى طَا َعتِ ِه لَ َعلَّ ُك ْم تُرْ َح ُموْ ن‬، َ‫بِتَ ْق َوى هللاِ فَقَ ْد فَا َز ْال ُمتَّقُوْ ن‬
‫ بِ ْس ِم هَّللا ِ ال رَّحْ َم ِن ال َّر ِح ِيم َش ْه ُر‬،‫ان ال َّر ِج ِيم‬ ِ َ‫ َأ ُعو ُذ بِاهللِ ِمنَ ال َّش ْيط‬:‫آن ْال َع ِظي ِْم‬ ِ ْ‫ال هللاُ تَ َعالَى فِي ْالقُر‬ َ َ‫ق‬
‫الش ه َْر‬ َّ ‫ت ِمنَ ْالهُ دَى َو ْالفُرْ ق ا ِن فَ َم ْن َش ِه َد ِم ْن ُك ُم‬ ٍ ‫اس َوبَيِّن ا‬ ِ َّ‫آن هُ دًى لِلن‬ ُ ْ‫َر َمضانَ الَّ ِذي ُأ ْن ِز َل فِ ْي ِه ْالقُر‬
‫خَر ي ُِري ُد هَّللا ُ بِ ُك ُم ْاليُ ْس َر َوال ي ُِر ْي ُد بِ ُك ُم ْال ُع ْس َر‬ َ ‫ص ْمهُ َو َم ْن َكانَ َم ِريْضا ً َأوْ َعلَى َسفَ ٍر فَ ِع َّدةٌ ِم ْن َأي ٍَّام ُأ‬ ُ َ‫فَ ْلي‬
َ‫َولِتُ ْك ِملُوا ْال ِع َّدةَ َولِتُ َكبِّرُوا هَّللا َ َعلَى َما هَدَا ُك ْم َولَ َعلَّ ُك ْم تَ ْش ُكرُون‬

Jama’ah Shalat Idul Fitri Rahimakumullah.

Nalikane mirengaken Idul Fitri, tentu ingkang wonten dateng pikiran kito
sedanten inggih meniko raos bungah tur seneng.

Riyaden Idul Fitri ditengeri kalayan istilah ”mudik”. Kajaba niku, Idul Fitri ugi
sering ditandhani kalayan ingkang enggal, wiwit nganggo sandhangan enggal,
sepatu enggal, sepeda motor enggal, mobil enggal lan sak lintu-lintunipun.
Maklum mawon, muteripun yotro paling ageng inggih wonten dinten riyaden Idul
Fitri. Nek sampun mekaten, sejatosipun ingkang dipun arani riyaden Idul Fitri niku
nopo?

Idul Fitri, inggih meniko riyaden ingkang dipun rayaaken sak mantunipun umat
Islam siyam sak lebete sasi Ramadhan. Dipun arani Idul Fitri amargi menungso
sami ugi kados dining bayi ingkang nembih lahir saking gua garbaning ibu tanpo
nggadah salah lan duso.

Sederek sedanten ingkang dimulyaaken Gusti Allah.

Idul Fitri ugi diartosaken kalayan bangsul meleh dateng fitrah menungso.
Artosipun, milai dinten meniko lan sak mantunipun, sakmestinipun kito sedanten
bangsul maleh dateng fitroh kito bilih nyekseni namung Gusti Allah inggih meniko
sesembahan kito sedanten. Kados wonten al-Qur’an surah al-A'raf (7) ayat 172 :

ُ ‫ور ِه ْم ُذ ِّريَّتَهُ ْم َوَأ ْش هَ َدهُ ْم َعلَى َأ ْنفُ ِس ِه ْم َألَ ْس‬

‫ت بِ َربِّ ُك ْم قَ الُوا بَلَى‬ ِ ُ‫َوِإ ْذ َأخَ َذ َربُّكَ ِم ْن بَنِي َءا َد َم ِم ْن ظُه‬
َ‫َش ِه ْدنَا َأ ْن تَقُولُوا يَوْ َم ْالقِيَا َم ِة ِإنَّا ُكنَّا ع َْن هَ َذا غَافِلِين‬
(Lan (ilingo), nalikane Pengeranmu ngedalaken anak turunipun Adam saking sulbi
mereka tur Gusti Allah mundut persaksian dateng jiwa mereka (kalihan dawuh):
"opoto Ingsun iki Pengeran Sesembahanmu?" Mereka mangsuli: "Inggih leres
(Panjenengan Pengeran Sesembahan kito), kito sedanten nyekseni". (awak dewe
nglakoni seng koyo ngene iki) supoyo jange pas dino kiamat awakmu ora ngucap:
"Saktemene kawulo (bani Adam) inggih meniko tiyang-tiyang ingkah lengah
dateng meniko (keesaan Gusti Pengeran)").

Sederek sedanten ingkang dimulyaaken Gusti Allah.

Seiring nglampahi gesang niki kito sedanten sering ngelalekaken Gusti Allah tur
ngelampahi salah lan duso dateng Gusti Allah lan kalayan menungso. Mangertosi
artosipun Idul Fitri (bali dateng fitrah) kaleh mbangun maleh pengabdian
sesembahan namung dateng Gusti Allah inggih sampun dados kewajiban,
sehinggo kito sedanten saget dados kawulo-kawulo ingkang muttaqin lan kawulo
ingkang mboten nggadah duso dateng Gusti Allah. Duso dateng Gusti Allah saget
dipun busek kalayan tobat. Duso dateng menungso saget dipun busek kalayan
silaturahim unjung-unjung.

Ingkang dipun arani duso inggih meniko catetan keawonan mungguhe Gusti Allah
ingkang dilampahi kalayan menungso kerono mboten nglampahi perintah utawi
kerono menungso ngelampahi nopo ingkang sampun dilarang kaleh Gusti Allah
lan Rasulipun.

Sasi Ramadhan inggih meniko sasi ingkang spesial dipun khususaken Gusti Allah
kanggeh tiyang-tiyang Islam. Ing sasi meniko wonten maghfirah, rahmah tur itqun
minan nar. Sasi Ramadhan ugi dados sarana menungso kanggeh nedi
pangapunten saking Gusti Allah kalayan ngelaksanaaken ngibadah siyam lan
tarawih. Kados dawuhipun kanjeng Nabi Muhammad saw:

ُ‫ضانَ ِإي َمانًا َواحْ تِ َسابًا ُغفِ َر لَه‬

َ ‫صا َم َر َم‬ َ ِ ‫ع َْن َأبِي هُ َري َْرةَ قَا َل قَا َل َرسُو ُل هَّللا‬
َ ‫صلَّى هَّللا ُ َعلَ ْي ِه َو َسلَّ َم َم ْن‬
‫َما تَقَ َّد َم ِم ْن َذ ْنبِ ِه‬
(Saking Abi Hurairah nate ngendikan, bilih kanjeng Rasulullah Saw nate dawuh:
Sinten mawon ingkang ngelampahi siyam wonten sasi Ramadhan kalihan
percados lan ngarep-ngarep ganjaran saking Gusti Allah bakal disepunten duso-
dusone seng kepungkur).
Gusti Allah nggeh ndadosaken Qiyam Ramadhan (Tarawih) sarana mbusek duso
koyo dinih dawuge Kanjeng Nabi Muhammad saw:

‫ض انَ ِم ْن َغ ْي ِر َأ ْن‬
َ ‫ص لَّى هَّللا ُ َعلَ ْي ِه َو َس لَّ َم يُ َر ِّغبُ فِي قِيَ ِام َر َم‬ َ ِ ‫ع َْن َأبِي هُ َري َْرةَ قَا َل َكانَ َرسُو ُل هَّللا‬
َ ‫يَْأ ُم َرهُ ْم بِ َع ِزي َم ٍة ثُ َّم يَقُو ُل َم ْن قَا َم َر َم‬
‫ضانَ ِإي َمانًا َواحْ تِ َسابًا ُغفِ َر لَهُ َما تَقَ َّد َم ِم ْن َذ ْنبِ ِه‬
(Saking Abi Hurairah nate ngendikan, bilih kanjeng Rasulullah Saw. Ngelampahi
Qiyam Ramadhan (Tarawih) senajan mboten majibaken. Terus Kanjeng Rasul
dawuh: ”Sinten mawon ingkang ngelampahi Qiyam ramadhan (tarawih) kerono
iman dateng Gusti Allah tur ngarep-ngarep ganjaran saking Gusti Allah, bakal
disepunten duso-dusonipun ingkang sampun kepungkur”.

Sederek sedanten ingkang dipun Rahmati Gusti Allah.

Kaliyan sregep lan tekun ngelampahi siyam lan shalat tarawih kaleh ati ingkang
tulus ngarep-ngarep ridho lan ganjaran saking Gusti Allah, niscoyo duso lan
kesalahan kito sedanten dateng Gusti Allah bakal disepunten kejobo duso syirik.

Sakmantunipun duso kito dipangapunten kalayan Gusti Allah, kewajiban kito

sedanten inggih meniko mbersihaken duso ingkang wonten sangkut pautipun
kalayan menungso. Idul Fitri utawi bangsul dateng fitrah bakal sampurno nalikane
sampun dipun pangapunten kalehan Gusti Allah lan menungso. Dipun busek duso
kito dateng menungso lintu kalayan nedi sepunten lan maringi ngapunten marang
tiyang lintu.

Nah, kalayan momentum Idul Fitri meniko monggo kito dadosaken sarana nedi
sepunten lan paring pangapunten dateng tiyang lintu kaleh jalaran silaturrahim
(nyambung seduluran, nyambung welas asih) dateng tiyang sepah, sederek,
tetanggi, rencang lan lintu-lintunipun. Sebab amergi welas asih meniko lawanipun
benci, mangkel, sehinggo tiyang ingkang manahipun wonten raos benci mangkel
dateng tiyang sepah, sederek, tetanggi, rencang saget diarani tiyang ingkang
mutus welas asih (Qathiur Rahim). Padahal tiyang ingkang mutus welas asih niku
mboten saget mlebet suwarginipun Gusti Allah, kados deneh dawuhipun Kanjeng
Nabi Muhammad saw:

‫ص لَّى‬
َ ‫ي‬ ْ ‫ال ِإ َّن ُجبَ ْي َر ْبنَ ُم‬
َّ ِ‫ط ِع ٍم َأ ْخبَ َرهُ َأنَّهُ َس ِم َع النَّب‬ ْ ‫ب َأ َّن ُم َح َّم َد ْبنَ ُجبَي ِْر ْب ِن ُم‬
َ َ‫ط ِع ٍم ق‬ ٍ ‫ع َْن اب ِْن ِشهَا‬
ِ َ‫هَّللا ُ َعلَ ْي ِه َو َسلَّ َم يَقُو ُل الَ يَ ْد ُخ ُل ْال َجنَّةَ ق‬
‫اط ٌع‬
(Saking Ibn Syihab bilih Muhammad bin Jubair bin Muth'im nateh ngendikan, bilih
tiyange nate mireng Kanjeng Nabi Muhammad Saw., dawuh: “Tiyang ingkang
mutus welas asih mboten saget melebet suwargi”.

Lan dipun jelasaken maleh:

 ٍ َ‫ث لَي‬
‫ال‬ َ ْ‫اَل يَ ِحلُّ لِ ُم ْسلِ ٍم َأ ْن يَ ْهج َُر َأ َخاهُ فَو‬
ِ ‫ق ثَاَل‬
“Mboten halal kanggeh tiyang muslim untuk mboikot (mboten nyopo) sedulure
langkung saking 3 dinten.” (HR. Bukhari).

Sederek sedanten ingkang dipun Rahmati Gusti Allah.

Ternyata wonten alesanipun kinging menopo tiyang ingkang mutus silaturahim

kok mboten saget melebet suwargi, inggih meniko dawuhipun Kanjeng Nabi saw:

‫صلَّى هَّللا ُ َعلَ ْي ِه َو َس لَّ َم قَ ا َل ِإ َّن َأ ْع َم ا َل بَنِي آ َد َم تُ ْع َرضُ ُك َّل‬ َ ِ ‫ُول هَّللا‬
َ ‫ْت َرس‬ ُ ‫ع َْن َأبِي هُ َري َْرةَ قَا َل َس ِمع‬
ِ َ‫س لَ ْيلَةَ ْال ُج ُم َع ِة فَالَ يُ ْقبَ ُل َع َم ُل ق‬
‫اط ِع َر ِح ٍم‬ ٍ ‫خَ ِمي‬
(Saking Abi Hurairah nate ngendikan, ingsun nate mireng bilih Kanjeng Rasulullah
Saw., nate dawuh: “Saktemenipun amal ibadah anak turunipun Nabi Adam
(menungso) dilaporaken saben dinten Kemis malem Jumat. Mongko mboten dipun
terami amal ibadahipun tiyang ingkang mutus welas asih”.

Ugi dipun kuataken kalayan hadis Nabi Muhammad saw:

ْ ‫ ِإاَّل َر ُجاًل َكان‬،‫ك بِاهللِ َش ْيًئا‬

‫َت‬ ِ ‫ َويَوْ َم ْالخَ ِم‬،‫تُ ْفتَ ُح َأب َْوابُ ْال َجنَّ ِة يَوْ َم اِإْل ْثنَي ِْن‬
ُ ‫ فَيُ ْغفَ ُر لِ ُك ِّل َع ْب ٍد اَل يُ ْش ِر‬،‫يس‬
ْ َ‫ َأ ْنظِ رُوا هَ َذ ْي ِن َحتَّى ي‬،‫ص طَلِ َحا‬
،‫ص طَلِ َحا‬ ْ َ‫ َأ ْنظِ رُوا هَ َذي ِْن َحتَّى ي‬:ُ‫ فَيُقَ ال‬،‫بَ ْينَ هُ َوبَ ْينَ َأ ِخي ِه َش حْ نَا ُء‬
‫َأ ْن ِظرُوا هَ َذ ْي ِن َحتَّى يَصْ طَلِ َحا‬
“Lawang-lawang suwargi dipun buka saben dinten Senin kalehan Kemis. Terus
dipangapunten sedanten kawulo ingkang mboten nyekutuaken Gusti Allah
kalehan nopo mawon. Kejobo tiyang ingkang nggadah musuhan kalehan sederek
e. Dipun aturi, Tunda en amal ibadahipun tiyang kaleh niku sampe tiyang kaleh
niku akur maleh... Tunda en amal ibadahipun tiyang kaleh niku sampe tiyang
kaleh niku akur maleh... Tunda en amal ibadahipun tiyang kaleh niku sampe
tiyang kaleh niku akur maleh...” (HR. Imam Malik)

Langkung meniku, kito sedanten kedah dados tiyang ingkang nggadahi sifat paring
pangapunten, inggih meniko saget ngapunteni dateng tiyang lintu sakderenge
tiyang wau nedi ngapunten dateng kito. Kados deneh Surah Ali-Imran (3) ayat
134:

َ‫اس َوهَّللا ُ يُ ِحبُّ ْال ُمحْ ِسنِين‬

ِ َّ‫اظ ِمينَ ْال َغ ْيظَ َو ْال َعافِينَ َع ِن الن‬
ِ ‫ضرَّا ِء َو ْال َك‬
َّ ‫الَّ ِذينَ يُ ْنفِقُونَ فِي ال َّسرَّا ِء َوال‬
(Penghuni suwargi yoiku) tiyang-tiyang ingkang nafkahaken (bondo-dunyo), pas
lagi penak utowi pas lagi mboten penak, lan tiyang-tiyang ingkang saget nahan
moreng-moreng lan tiyang ingkang saget paring ngapunten (salahe) tiyang. Lan
Gusti Allah demen marang tiyang-tiyang ingkang nglampahi kesalehan.
‫‪Amergi niku, mumpung taseh wonten raos bungah dinten meniko, monggo kito‬‬
‫‪dadosaken Idul Fitri meniko damel silaturahim, nedi sepunten lan sungkem‬‬
‫‪dateng tiyang sepah, halal bi halal sambang sinambang dateng sederek, tetanggi‬‬
‫‪lan rencang-rencang. Monggo kito ilangi raos dendam, su’udzon, hasud, dengki,‬‬
‫‪lan takabbur.‬‬

‫ت َو ِذ ْك ِر ْال َح ِكي ِْم‪َ .‬وتَقَب ََّل ِمنِّ ْي‬

‫آن ْال َع ِظي ِْم َونَفَ َعنِ ْي َوِإيَّا ُك ْم بِ َما فِ ْي ِه ِمنَ ْاآلي ا َ ِ‬‫بَا َركَ هللاُ لِ ْي َولَ ُك ْم فِي ْالقُرْ ِ‬
‫َو ِم ْن ُك ْم تِالَ َوتَهُ ِإنَّهُ هُ َو ال َّس ِم ْي ُع ْال َعلِ ْي ُم‪.‬‬

‫‪Khutbah II‬‬

‫هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ رُ‪ ،‬هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ َأ ْكبَ رُ‪ ،‬هللَا ُ َأ ْكبَ ُر هللَا ُ ‪ ،‬كبِ ْي رًا َو ْال َح ْم ُد ِهللِ َكثِ ْي رًا‬
‫ص َر َع ْب َدهُ‪َ ،‬وَأ َع َّز ُج ْن َدهُ‪َ ،‬وهَ َز َم‬ ‫ق َو ْع َدهُ‪َ ،‬ونَ َ‬ ‫ص َد َ‬‫ص ْيالً‪ ،‬الَ ِإلهَ ِإالَّ هللاُ َوحْ َدهُ‪َ ،‬‬ ‫َو ُسب َْحانَ هللاِ بُ ْك َرةً َوَأ ِ‬
‫ص ْينَ لَهُ ال ِّد ْينَ َولَوْ َك ِرهَ ْال َكافِرُوْ نَ ‪ ،‬الَ ِإلهَ ِإالَّ هللاُ‬ ‫َاب َوحْ َدهُ‪ ،‬الَ ِإلهَ ِإالَّ هللاُ َوالَ نَ ْعبُ ُد ِإالَّ ِإيَّاهُ ُم ْخلِ ِ‬ ‫اَْألحْ ز َ‬
‫َوهللاُ َأ ْكبَرُ‪ ،‬هللَا ُ َأ ْكبَ ُر َوهللِ ْال َح ْم ُد‬
‫اَ ْل َح ْم ُد ِهللِ َربِّ ْال َعالَ ِم ْينَ ‪َ ،‬أ ْشهَ ُد َأ ْن الَِإلَهَ ِإالَّ هللاُ َوحْ َدهُ الَ َش ِر ْيكَ لَهُ َوَأ ْش هَ ُد َأ َّن ُم َح َّمدًا َع ْب ُدهُ َو َر ُس وْ لُهُ‪،‬‬
‫ق تُقَاتِ ِه َوالَ‬ ‫صلِّ َو َسلِّ ْم َعلَى َسيِّ ِدنَا ُم َح َّم ٍد َو َعلَى آلِ ِه َوَأصْ َحابِ ِه َأجْ َم ِع ْينَ ‪ .‬فَيَا ِعبَا َد هللاِ اِتَّقُوْ ا هللاَ َح َّ‬ ‫اَللَّهُ َّم َ‬
‫تَ ُموْ تُ َّن ِإالَّ َوَأ ْنتُ ْم ُم ْسلِ ُموْ نَ‬
‫ص لُّوْ ا‬ ‫ُص لُّوْ نَ عَل َى النَّبِ ِّي‪ ,‬يَ ا َأيُّهَ ا الَّ ِذ ْينَ َأ َمنُ وْ ا َ‬ ‫ال هللاُ تَ َعال َى ِف ْي ِكتَابِ ِه ْال َع ِظي ِْم "ِإ َّن هللاَ َو َمالَِئ َكتَ هُ ي َ‬ ‫قَ َ‬
‫ص َحابِ ِه َأجْ َم ِع ْينَ ‪َ .‬والتَّابِ ِع ْينَ‬ ‫َلى َسيِّ ِدنَا ُم َح َّم ٍد َوعَل َى اَلِ ِه َوًأ ْ‬ ‫ص ِّل َو َسلِّ ْم ع َ‬ ‫َعلَ ْي ِه َو َسلِّ ُموْ ا تَ ْسلِ ْي ًما"‪ .‬اَللَّهُ َّم َ‬
‫ك يَا اَرْ َح َم الر ِ‬
‫َّاح ِم ْينَ ‪.‬‬ ‫َوتَابِ ِع التَّابِ ِع ْينَ َو َم ْن تَبِ َعهُ ْم بِِإحْ َسا ٍن ِإل َى يَوْ ِم ال ِّدي ِْن‪َ .‬و َعلَ ْينَا َم َعهُ ْم بِ َرحْ َمتِ َ‬
‫ِّف لَهُ ُم‬ ‫ضع ْ‬ ‫ت وَ َ‬ ‫ت‪ ,‬اََأْلحْ يَ ا ِء ِم ْنهُ ْم َواَْأل ْم َوا ِ‬ ‫ت‪َ ,‬و ْال ُم ْؤ ِمنِ ْينَ َو ْال ُمْؤ ِمنَ ا ِ‬ ‫اَللَّهُ َّم ا ْغفِرْ لِ ْل ُم ْسلِ ِم ْينَ َو ْال ُم ْسلِما َ ِ‬
‫ف َعنَّا ْالبَاَل َء َو ْالغَاَل َء‬ ‫ت‪ .‬اللهم ا ْك ِش ْ‬ ‫زَاق الطَّيِّبَ ا ِ‬‫ت َوارْ ُز ْقهُ ْم ِمنَ اَأْلرْ ِ‬ ‫الس يَِّئا ِ‬‫ت َو َكفِّرْ َع ْنهُ ُم َّ‬ ‫ْال َح َس نَا ِ‬
‫يس يَا‬ ‫َو ْال َوبَا َء َو ْالفَ ْخ َشا َء َو ْال ُم ْن َك َر َو ْالبَ ْغ َي َوال َّشدَاِئ َد َو ْال ِم َحنَ َما ظَهَ َر ِم ْنهَ ا َو َم ا بَطَنَ ِم ْن بَلَ ِدنَا ِإ ْن ُدوْ نِ ِ‬
‫ك َس ِم ْي ٌع قَ ِريْبٌ ُم ِجيْبُ‬ ‫َان ْال ُم ْس لِ ِم ْينَ عَا َّمةً‪ِ ،‬إنَّكَ َعلَى ُك ِّل َش ْي ٍء قَ ِد ْيرٌ‪ِ .‬إنَّ َ‬ ‫خَاص ةً‪َ ،‬و ِم ْن ب ُْل د ِ‬ ‫َّ‬ ‫ٰه َذا‬
‫ق َوَأ ْنتَ خَ ْي ُر ْالفَاتِ ِح ْينَ ‪َ .‬ربَّنَ ا َأتِنَ ا فِي‬ ‫ت‪َ .‬ربَّنَا ا ْفتَحْ بَ ْينَنَا َوبَ ْينَ قَوْ ِمنَا بِاْل َح ِّ‬ ‫لحا َجا ِ‬ ‫اض َي ْا َ‬ ‫ت يَا قَ ِ‬ ‫ال َّدع ََوا ِ‬
‫ص يرُ‪.‬‬ ‫ك ْال َم ِ‬ ‫ك َأنَ ْبنَ ا َوِإلَ ْي َ‬‫ار‪َ .‬ربَّنَا َعلَ ْي كَ تَ َو َّك ْلنَ ا َوِإلَ ْي َ‬ ‫اب النَّ ِ‬ ‫ال ُّد ْنيَا َح َسنَةً َوفِي ْاآل ِخ َر ِة َح َسنَةً َوقِنَا َع َذ َ‬
‫ص ْبرًا َوت ََوفَّنَا ُم ْسلِ ِمينَ ‪َ .‬علَى هَّللا ِ ت ََو َّك ْلنَا َربَّنَ ا اَل تَجْ َع ْلنَ ا فِ ْتنَ ةً لِ ْلقَ وْ ِم الظَّالِ ِمينَ ‪ .‬اللَّهُ َّم‬ ‫َربَّنَا َأ ْف ِر ْغ َعلَ ْينَا َ‬
‫ا ْنفَعْنا بِ َما َعلَّ ْمتَنا َو َعلِّ ْمنا َما يَ ْنفَعُنا َو ِز ْدنا ِع ْل ًما ْال َح ْم ُد هَّلِل ِ َعلَى ُك ِّل َح ا ٍل ون ُع و ُذ بِاهَّلل ِ ِم ْن َح ا ِل َأ ْه ِل‬
‫النَّ ِ‬
‫ار‪.‬‬
‫ِعبَا َد هللاِ ِإ َّن هللاَ يَْأ ُم ُر بِ ْال َع ْد ِل َو ْاِإل حْ َس ا ِن َوِإ ْيتَ ا ِء ِذي ْالقُ رْ ب َى َويَ ْنه َى ع َِن ْالفَحْ َش ا ِء َو ْال ُم ْن َك ِر َو ْالبَ ْغ ِي‬
‫يَ ِعظُ ُك ْم لَ َعلَّ ُك ْم تَ َذ َّكرُوْ نَ ‪ .‬فَ ْاذ ُكرُوْ ا هللاَ يَ ْذ ُكرْ ُك ْم َوا ْد ُعوْ هُ يَ ْستَ ِجبْ لَ ُك ْم َولَ ِذ ْك ُر هللاِ َأ ْكبَرُ‪...‬‬