: m Na2CO3
= 13 gram
BM Na2CO3
= 106 g/mol
BM CaO
= 56 g/mol
BM H2O
= 18 g/mol
H2O
= 1 g/mL
Ditanya
Jawab
Reaksi
mol Na2CO3 =
mol CaO
2NaOH + CaCO3
m Na 2 CO3
13 g
=
= 0,1226 mol
BM Na 2 CO3 106 g / mol
1
x 0,1226 mol =0,1226 mol
1
1
x 0,1226 mol =0,1226 mol
1
massa H 2 O 2,2068 g
=
=2,2068 mL
H 2O
1 g / mL
Diketahui
: HCl 37%
N2
= 0,5 N
V2
= 500 mL
HCl
= 1,19 g/Ml
BM HCl
= 36,5 g/mol
Ditanya
Jawab
N1
N 1 .V1 = N 2 .V2
V1 =
N 2 .V2
N1
0,5mol . 500 mL
12,0630 mol
V1 =20,7245 mL
V1 =
P1(H2O)
R1 (Rafinat)
E1 (ekstrak)
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: V2
= 16 mL
N1
= 0,5 N
V1
= 10.5 mL
VP
= 300 mL
H2O
= 1 g/mL
Vekstrak
= 291 mL
Berat
= 0,3 g
ekstrak
= 1,02 g/mL
R1
= 16,4 g
Rbasah
= 0,4 g
Rkering
= 0,1 g
F (H2O)
= 2,0689 g
V1 x N 1 10,5mL x 0,5 N
=
=0,525 N
V2
10mL
= Vekstrak x ekstrak
= 291 mL x 1,02 g/mL
= 296,82 g
P1 (H2O)
= VP x H2O
= 300 mL x 1 g/mL
= 300 g
R1(H2O)
R1
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
16,4g
= 0,4 g x 0,3 g
= 12,3 g
Neraca Massa
P1 (H2O) + F (H2O) = E1(H2O) + R1(H2O)
E1(H2O)
= P1 (H2O) - R1(H2O)
= 300 g + 2,2068 g 12,3 g
= 289,9068 g
= E1 - E1(H2O)
= 296,82 g 289,9068 g
= 6,9132g
= R1 - R1(H2O)
= 16,4 g 12,3 g
= 4,1 g
B.
E1 ( NaOH ) 6,9132 g
=
=0,25
E1
16,4 g
Stage 2:
R1
P2(H2O)
E2
R2
A. Analisa Ekstrak
Diketahui : VP
H2O
= 291 mL
= 1 g/mL
Vekstrak
= 271 mL
R2
= 14,7 g
Rbasah
=0,6 g
Rkering
= 0,5
= VP x H2O
= 291 mL x 1 g/mL
= 291 g
R2(H2O)
R2
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
14,7g
= 0,6 g x 0,1 g
= 2,45 g
Neraca Massa
P2 (H2O) + R1 (H2O) = E2(H2O) + R2(H2O)
E2(H2O)
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R2(CaCO3)
= R2 R2(H2O)
= 14,7 g 2,45 g
= 12,25 g
C.
R2 (CaCO3 ) 12,25 g
=
= 0,8333
R2
14,7 g
Stage 3:
E2
E3
R3
A. Analisa Ekstrak
Diketahui
: V2
= 10 mL
N1
= 0,5 N
V1
= 11,85 mL
E2 (H2O) = 300,85 mL
H2O
= 1 g/mL
Vekstrak
= 262 mL
ekstrak
= 1,024 g/mL
R3
= 13,3 g
Rbasah
= 0,8 g
Rkering
= 0,1 g
V1 x N1 11,85mL x 0,5 N
=
=0,5925 N
V2
10mL
= Vekstrak x ekstrak
= 262 mL x 1,024 g/mL
= 268,288 g
R3(H2O)
R3
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
43 g
= 0,8 g x 0,7 g
= 37,625 g
Neraca Massa
E2 (H2O) + F (H2O)
= E3(H2O) + R3(H2O)
E3(H2O)
= E3 - E3(H2O)
= 268,288 265,1 g
= 3,1262 g
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R3(CaCO3)
= R3 R3(H2O)
= 43 g 37,625 g
= 5,375 g
C.
E3 ( NaOH )
3,1262 g
=
= 0,0116
E3
268,288 g
R3 (CaCO3 ) 37,625 g
=
= 0,125
R3
43 g
Stage 4:
R2 (H2O)
P4
E4
R4
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: VP
= 236 mL
H2O
= 1 g/mL
R4
= 16 g
Rbasah
=1 g
Rkering
= 0,6 g
= VP x H2O
= 236 mL x 1 g/mL
= 236 g
R4(H2O)
R4
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
16g
= 1 g x 0,4 g
= 6,4 g
Neraca Massa
P4 (H2O) + R2 (H2O) = E4(H2O) + R4(H2O)
E4(H2O)
B.
Analisa Rafinat
= R4 R4(H2O)
= 16 g 6,4 g
= 9,6 g
C.
Stage 5:
R4 (CaCO3 ) 9,6 g
=
=0,6
R4
16 g
R3
E4
E5
R5
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: E4(H2O) = 271,6071 g
R3(H2O) = 37,625 g
R5
= 23,9 g
Rbasah
= 0,9 g
Rkering
= 0,7 g
R5(H2O)
R5
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
23,9 g
= 0,9 g x 0,2 g
= 5,3111 g
Neraca Massa
E5 (H2O) + R5 (H2O) = R3(H2O) + E4(H2O)
E5(H2O)
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R5(CaCO3)
= R5 R5(H2O)
= 23,9 g 5,3111 g
= 18,3889 g
C.
Stage 6:
E5(H2O)
R5 (CaCO3 ) 18,5889 g
=
= 0,7778
R5
23,9 g
E6
R6
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: V2
= 10 mL
N1
= 0,5 N
V1
= 11,1 mL
E5 (H2O) = 303,921 g
H2O
= 1 g/mL
Vekstrak
= 252 mL
ekstrak
= 1,024 g/mL
R6
= 50,2 g
Rbasah
= 0,85 g
Rkering
= 0,1 g
V1 x N1 11,1mL x 0,5 N
=
=0,555 N
V2
10mL
= Vekstrak x ekstrak
= 252 mL x 1,024 g/mL
= 262,256 g
R6(H2O)
R6
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
50,2g
= 0,85 g x 0,1 g
= 44,2941 g
Neraca Massa
E5(H2O) + F(H2O)
= E6(H2O) + R6(H2O)
E6(H2O)
= E6 - E6(H2O)
= 262,656 g 261,8337 g
= 0,8223 g
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R6(CaCO3)
= R6 R6(H2O)
= 50,2 g 44,29 g
= 5,9059 g
C.
E6 ( NaOH )
0,8223 g
=
= 0,0031
E6
262,656 g
P7
R6 (CaCO3 ) 5,9059 g
=
= 0,1176
R6
50,2 g
R5
E7
R7
A. Analisa Ekstrak
Diketahui
: VP
= 258 mL
H2O
= 1 g/mL
R7
= 21,3 g
Rbasah
= 0,6 g
Rkering
= 0,4 g
R5 (H2O) = 5,711 g
P7 (H2O)
= VP x H2O
= 258 mL x 1 g/mL
= 258 g
R7(H2O)
R7
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
21,3g
= 0,6 g x 0,2 g
= 7,1 g
Neraca Massa
P7 (H2O) + R5 (H2O) = E7(H2O) + R7(H2O)
E7(H2O)
B. Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R7(CaCO3)
= R7 R7(H2O)
= 21,3 g 7,1 g
= 14,2 g
Stage 8:
R7 (CaCO3 ) 14,2 g
=
= 0,6667
R7
21,3 g
R6
E7(H2O)
E8
R8
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: E7(H2O) = 230,46 mL
R6(H2O) = 7,52 g
R8
= 15,3 g
Rbasah
=1 g
Rkering
= 0,8 g
R8(H2O)
R8
x Berat H 2O dalam Rafinat
Rbasah
15,3 g
x 0,2 g
1g
= 3,06 g
Neraca Massa
E8 (H2O) + R8 (H2O) = R6(H2O) + E7(H2O)
E8(H2O)
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R8(CaCO3)
= R8 R8(H2O)
= 15,3 g 3,06 g
= 12,24g
C.
Stage 9:
E8(H2O)
R8 (CaCO3 ) 12,24 g
=
=0,8
R8
15,3 g
E9
R9
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: V2
= 10 mL
N1
= 0,5 N
V1
= 10,6 mL
E8 (H2O) = 294,374 mL
H2O
= 1 g/mL
Vekstrak
= 241 mL
ekstrak
= 1,048 g/mL
R9
= 60,9 g
Rbasah
= 0,9 g
Rkering
= 0,1 g
V1 x N1 10,6mL x 0,5 N
=
=0,53 N
V2
10mL
= Vekstrak x ekstrak
= 241 mL x 1,048g/mL
= 252,568 g
R9(H2O)
R9
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
28 g
= 0,1g x 0,1g
= 54,133 g
Neraca Massa
E8(H2O) + F(H2O)
= E9(H2O) + R9(H2O)
E9(H2O)
= E9 - E9(H2O)
=262,568g 242,4475 g
= 10,1205 g
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R9(CaCO3)
= R9 R9(H2O)
= 60,9 g 54,133 g
= 6,7667 g
C.
Stage 10:
E9 ( NaOH ) 10,1205 g
=
= 0,041
E9
252,568 g
R8
1
0
P10
E10
R10
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: VP
= 230 mL
H2O
= 1 g/mL
R10
= 15,4 g
Rbasah
=1 g
Rkering
= 0,9 g
= VP x H2O
= 230 mL x 1 g/mL
= 230 g
R10(H2O)
R 10
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
15,4 g
x 0,1 g
1g
= 1,54 g
Neraca Massa
P10 (H2O) + R8 (H2O) = E10(H2O) + R10(H2O)
E10(H2O)
B. Analisa Rafinat
= R10 R10(H2O)
= 15,4 g 1,54 g
= 13,86 g
Stage 11:
R9
1
1
E10
E11
R11
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: E10(H2O) = 241,7091 g
R9(H2O) = 54,1337 g
R11
= 51,5 g
Rbasah
= 0,9 g
Rkering
= 0,7 g
Vekstrak
= 240 mL
R 11
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
51,5 g
= 0,9 g x 0,2 g
= 11,4444 g
Neraca Massa
E11(H2O) + R11(H2O) = R9(H2O) + E10(H2O)
E11(H2O)
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R11(CaCO3)
= R11 R11(H2O)
= 51,5 g 11,444 g
= 40,0599 g
C.
Stage 12:
E11
1
2
E12
R12
A.
Analisa Ekstrak
Diketahui
: V2
= 10 mL
N1
= 0,5 N
V1
= 10,6 mL
E11(H2O) = 284,398 mL
ekstrak =1,048 g/mL
Vekstrak
= 218mL
ekstrak
= 1,032 g/mL
H20
= 1 g/mL
R9
= 17,3 g
Rbasah
=1 g
Rkering
= 0,1 g
V1 x N1 10,6mL x 0,5 N
=
=0,53 N
V2
10mL
= Vekstrak x ekstrak
=222 mL x 1,048 g/mL
= 232,656 g
R12(H2O)
R 12
x Berat H 2 O dalam Rafinat
Rbasah
62g
= 1 g x 0,9 g
= 55,8 g
Neraca Massa
E11(H2O) + F(H2O)
= E12(H2O) + R12(H2O)
E12(H2O)
= 230,8048 g
Berat NaOH dalam Ekstrak
E12(NaOH)
= E12 E12(H2O)
= 232,656 g 230,8048 g
= 1,8512 g
B.
Analisa Rafinat
Berat CaCO3 dalam Rafinat
R12(CaCO3)
= R12 R12(H2O)
= 62 g 55,8 g
= 6,2 g
C.