Inovasi dan Kreativiti Dalam Pendidikan

Apakah yang dimaksudkan dengan inovasi? Kebanyakan kamus

memberi makna inovasi sebagai pembaharuan atau perubahan.
Pengertian ini di anggap agak longgar dan tidak begitu jelas.
Menurut Ronger E. Miller (1!1" inovasi merupakan idea# amalan atau objek yang di anggap
baru oleh seseorang. $pen%er (1&" menjelaskan inovasi ialah sesuatu yang di anggap baru dan
lebih baik daripada yang lama oleh seseorang individu.
'losari (eknologi Pendidikan (1)" pula merujuk inovasi sebagai idea# konsep atau strategi
baru yang boleh mempertingkatkan sesuatu amalan.
A*E+, (1!!" pula menyatakan baha-a inovasi ialah .an e//ort to introdu%e a pra%ti%e in order
to bring about a so%ial %hange. (he pra%ti%e need not be totally ne-# its e//i%ien%y and potentially
in a ne- %onte0t are the main %riteria used in labelling it as innovation. (he emphasis is on
%hange in terms o/ providing a strategy to deal -ith a spe%i/i% lo%al or national problem1.
$u/ean 2ussin (3441" dalam kertas kerjanya pada $eminar ,asar dan Pengurusan Pendidikan
menyatakan inovasi bermaksud pembaharuan# modi/ikasi# atau membaiki idea# benda# ilmu dan
%iptaan seni budaya tamadun dengan tujuan memenuhi /ungsi5/ungsi tertentu atau memenuhi %ita
rasa tertentu atau memenuhi pasaran tertentu.
6altman et. al (1!7" menyatakan inovasi ialah idea# latihan atau bahan arti/ak yang kelihatan
baru pada unit yang menggunakannya.
8ldham dan *uming (19" pula menyatakan inovasi ialah kejayaan aplikasi pertama pada
sesuatu produk atau proses. ,amapour (11" menyatakan inovasi sebagai mengenerasi
perkembangan dan penggunaan idea baru pada organisasi.
,aripada pengertian di atas dapatlah disimpulkan baha-a se%ara mudah inovasi boleh
diterangkan sebagai:5
; Merupakan penghasilan baru
; <erbentuk maujud dan mujarad
; <erdasarkan proses penyusunan semula
; ,engan menggunakan unsur yang sedia ada
; (erjelma sebagai unik# memudahkan dan bernilai
+novasi dibuat oleh manusia kreati/ untuk membina trend baru atau trendsetter untuk menjadi
peneraju (pioneer" dan lantas meraih peluang maksimum dalam ekosistem yang banyak
persaingan. $e%ara am# inovasi terdapat dalam dua peringkat iaitu:5
1. Peringkat individu
3. Peringkat organisasi
Peringkat Individu
,i peringkat ini# inovasi dibuat oleh individu kreati/ dengan %ara menimba ilmu# meneliti
persekitaran dan seterusnya membina idea baru untuk menghasilkan sesuatu teknologi baru atau
membaiki kualiti sesuatu benda atau untuk menyelesaikan sesuatu masalah. +stilah penting di sini
ialah modi/ikasi.
Peringkat Organisasi
,i peringkat organisasi# inovasi ialah %iri penting bagi sesebuah organisasi yang dinamik dan
terbuka. ,i sini organisasi sentiasa hidup serta berinteraksi se%ara akti/ dan prospekti/ dengan
persekitaran. Prospekti/ ialah si/at men%ari peluang baru untuk menguasai keadaan atau untuk
meraih keuntungan maksimum.
8rganisasi inovati/ ialah organisasi yang ber-a-asan dan bijak meren%ana ran%angan strategik
iaitu dengan %ara:5
1. Meneliti %iri5%iri kekuatannya dan menggunakannya untuk mempertahankan kedudukannya
dalam sesuatu ekosistem
3. Meneliti kelemahan5kelemahan dan merangka strategi mengatasi setiap kelemahan dengan
%ekap dan pantas
7. Meneliti ekosistem dan mengenal pasti peluang5peluang yang ada untuk diperoleh se%ara
sistematik
&. Melan%arkan strategi# dasar dan prosedur untuk menentang bahaya dan an%aman dari luar dan
dalam organisasi (<ryson dan Kau/man# 1=="
Kelly ,an >ittman (3444" dalam bukunya (he Art o/ +nnovation menggariskan elemen5elemen
asas inovasi bagi apa jua organisasi# khususnya syarikat5syarikat iaitu:5
1. +novasi bermula dengan kepekaan terhadap semua benda dan perkara dalam persekitaran#
khususnya tentang perkara yang digemari oleh manusia dan perkara yang menyusahkan dan
diben%i oleh manusia.
3. +novasi dibuat bagi meningkatkan keselesaan dan kualiti apa jua perkara dan benda yang
digemari oleh manusia dan sebaliknya mengurangkan masalah pada pengguna dan klien.
7. +novasi yang jitu berlaku melalui sesi mua/akat dan perbin%angan tentang maklumat dan /akta
yang diperoleh daripada pengguna# klien# masyarakat dan persekitaran. $esi mua/akat berlaku
se%ara berterusan.
&. +novasi memerlukan lapan jenis manusia iaitu# jemaah tadbir ber-a-asan (visionaries"#
penentu masalah (troublesshooter"# pengkritik (i%ono%last"# detekti/# seni ketukangan (%ra/tman"#
teknokrat# pemaju (enterpreneur" dan pereka bentuk /leksibel.
). +novasi memerlukan keupayaan mengatasi rintangan (barrier jumping" dan keberanian untuk
men%uba idea yang unik dan ganjil.
9. +novasi mesti diiringi dengan keinginan melakukan inovasi# suasana yang mendorong inovasi
dan penyertaan disebabkan keseronokan melakukan perkara baru dan men%ipta nama baru.
!. +novasi memerlukan jangkaan tentang keadaan masa hadapan
,alam sistem pendidikan se%ara berpusat yang diamalkan di Malaysia# pelaksanaan inovasi
pendidikan adalah bersi/at menjunam melalui proses dari atas ke ba-ah. Proses yang perlu
dilalui untuk menyebarkan inovasi kepada penerima adalah panjang dan berliku# melibatkan
beberapa peringkat penyebaran tertentu. >a?imnya# penyebaran inovasi itu dilaksanakan se%ara
stereotaip melalui mesyuarat# kursus# bengkel# seminar dan sebagainya. <erdasarkan %ara ini
beberapa kekurangan dikenal pasti. Misalnya# apa yang di/ahami oleh penerima tidak semestinya
apa yang dihajati oleh penyampai asalnya. Ataupun jika di/ahami seperti apa yang dihajati# ada
kemungkinan tidak dipersetujui.
$elain halangan dari segi pergeseran maklumat mengenai inovasi pendidikan itu# strategi kursus
juga memerlukan kos yang tinggi# bilangan penyampai yang ramai# halangan pentadbiran yang
banyak# hingga dengan itu keberkesanan sistem lain sering dipersoalkan. Antara masalah lain
yang -ujud dalam inovasi pendidikan adalah seperti berikut:5
1. <idang atau sempadan inovasi pendidikan terlalu luas dan umum bagi mendapat sesuatu
persetujuan
3. Kepakaran dalam bidang inovasi yang ingin diperkenalkan adalah terhad justeru ketiadaan
pengetahuan dan pengalaman mengenainya
7. Kajian atau penyelidikan yang telah dibuat dalam usaha ke arah inovasi pendidikan adalah
dilakukan se%ara sendiri5sendiri dan bersi/at beberapa usaha di sana sini. +a tidak mengkhusus
dan tidak berterusan. @usteru timbul masalah kesinambungan antara kajian5kajian dan
kemantapan hasil
&. Peng-ajaran dan perimbangan untuk tujuan inovasi pendidikan sering mempergunakan
kriteria5kriteria yang terhad. 2alangan5halangan dan kekangan5kekangan telah membatasi
kriteria ini ke takat apa yang telah diputuskan oleh pihak berkuasa dan bukan oleh keperluan
yang berbangkit
). Kesan sampingan yang negati/ yang berlaku semasa sesuatu inovati/ pendidikan dijalankan
telah tidak dipulihkan. +ni mengan%am kredibiliti malahan keberkesanan inovasi yang dihajatkan.
9. $okongan untuk sesuatu inovasi pendidikan tidak konsisten. +ni bermakna sokongan5sokongan
yang sangat diharapkan malah diperlukan oleh pentadbir# pendidik dan guru5guru dalam usaha
menjayakan inovasi ini sering tergugat# tidak kukuh dan tidak berterusan. $okongan ini sangat
perlu lebih5lebih lagi di peringkat usaha inovasi tersebut.
!. Aujud perbe?aan dan bertentangan pendapat di kalangan pendidik sendiri dalam usaha
memperoleh inovasi pendidikan.
=. (erdapat kurangnya sambutan daripada pen%adang inovasi sendiri terhadap kritikan5kritikan
yang datang daripada orang ramai. <iasanya jika ada sambutan yang diberikan# ia lebih
merupakan ssuatu usaha pe-ajaran sahaja dari pihak pen%adang inovasi dan bukannya satu
penjelasan yang berbentuk teknikal dan empirikal.
. Aujudnya kekeliruan berhubung de/inisi dan keperluan inovasi pendidikan di kalangan
penyampai sendiri dan juga di kalangan penerima.
14. (erdapat ke%enderungan di kalangan penyampai inovasi mengambil# menerima# memperaku
dan menggunakan inovasi pendidikan yang di bentuk oleh negara lain dengan andaian ia sesuatu
untuk kegunaan di negeri ini.
KREATIVITI DALAM PEMBELAJARAN
Apa itu kreativiti? <erbagai5bagai makna dan pengertian telah diberikan terhadap erti kreativiti.
Menurut Majaro (13" kreativiti sebagai proses pemikiran yang mendorong dalam
mengeneralisasikan idea baru.
8ldham dan *umming (119" menyatakakan kreativiti ialah original# berkaitan# produk yang
berman/aat atau prosedur menghasilkan idea baru.
Bystrom (1!" menyatakan kreativiti sebagai penemuan baru di mana ia menuju ke arah yang
lebih realiti.
Mum/ord dan 'usta/son (1=" menyebut kreativiti ialah penghasilan produk5produk dan
dihargai oleh masyarakat.
+rving (aylor (1)" pula membuat analisis ke atas seratus de/inisi kreativiti dan
mengklasi/ikasikannya kepada lima peringkat iaitu:5
1. Peringkat ekspresi/
3. Peringkat produkti/
7. Peringkat inventi/
&. Peringkat inovati/
). Peringkat emergenti/
$e%ara am# semua pakar bersetuju novelti adalah komponen yang -ajib dalam kreativiti. <oleh
diringkaskan se%ara umum baha-a kreativiti ialah kombinasi di antara idea baru dan idea lama.
+dea baru diperlukan dan idea lama dikaji dan dinilai semula. +a juga merupakan proses melihat
semula# memilih# menukar ganti# gabungan antara maklumat idea baru dan kemahiran.
,alam organisasi sekolah# kreativiti dilihat sebagai satu kuasa atau /or%e yang penting bagi
men%orakkan perkembangan kreativiti dalam pengurusan sekolah (Abdul Rahim Abdul Rashid.
3443". Pengurusan organisasi sekolah perlu kreati/ bagi menjadikan sekolah organisasi
pembelajaran yang dinamis untuk mengembangkan pengetahuan baru# budaya sainti/ik#
penyebaran teknologi maklumat dan pembangunan potensi manusia. *abaran sekolah dan
pendidikan dalam era perubahan k5ekonomi revolusi pengetahuan dan in/ormasi maklumat
memerlukan sekolah mengadaptasikan pelbagai perubahan yang berlaku (2arman# 1=".
Aa-asan dan misi sekolah perlu bersi/at kreati/ bagi menjadikan sekolah organisasi
pembelajaran yang berkesan dan progresi/ (Aall# 1". Pengurusan perubahan memerlukan
organisasi sekolah memantapkan lagi -a-asan organisasi yang mampu memba-a dan
menjadikan sekolah pusat ke%emerlangan ilmu pengetahuan# penyebaran idea baru dan
menyuburkan pemikiran kreati/ untuk perubahan sosial# teknologi dan membentuk masyarakat
berpengetahuan (Cransman# 1".
*aserani dan 'reat-ood (1)" menggariskan beberapa langkah dan strategi penting bagi
men%etuskan kreativiti dalam organisasi sekolah dengan mengambil kira perkara5perkara
berikut:5
1. Me-ujudkan persekitaran untuk perkembangan kreativiti
3. Menggalakkan perkembangan idea dan pendapat
7. Pengaliran dan kebebasan maklumat untuk mendorong kreativiti
&. Membina suasana dan iklim organisasi tempat kerja yang menggalakkan kreativiti
). Membentuk struktur kreati/ penyelesaian masalah
9. Perkembangan pemikiran kepada tindakan
(erdapat pelbagai jenis kreativiti yang boleh dikembangkan dalam organisasi pembelajaran
sekolah. (aylor (1!)" menyarankan beberapa jenis kreativiti berikut yang menunjukkan
perbe?aan dari segi proses iaitu:5
1. Kreativiti Ekspresi/ 5 ekspresi yang berlaku se%ara bebas di mana originaliti dan kualiti tidak
dipentingkan (%ontoh# %ap jari kanak5kanak"
3. Kreativiti (eknikal D ke%ekapan bagi menghasilkan sesuatu produk (%ontoh# membuat biola"
7. Kreativiti +nventi/ 5 reka %ipta baru yang dihasilkan seperti penemuan tele/on bimbit dan
penulisan novel
&. Kreativiti +novati/ 5 ke/ahahaman dan modi/ikasi andaian asas dan prinsip5prinsip dengan
pendekatan alternati/
). Kreativiti emergenti/ 5 kreativiti yang kompleks dan bentuk yang jarang berlaku yang boleh
merintis perubahan keseluruhan prinsip atau andaian paling asas dan di peringkat abstrak.
,alam organisasi sekolah terdapat beberapa jenis kreativiti yang mendasari perkembangan
pendidikan di sekolah# yang meliputi:5
1. Kreativiti kurikulum D ini banyak berlaku dalam isi kandungan pelajaran# tema dan aspek5
aspek pembelajaran# reka bentuk dan gubahan bahan pembelajaran# strategi dan pelaksanaan
kurikulum.
3. Kreativiti pengajaran D menyentuh kaedah5kaedah# pendekatan# %ara# pengurusan dan
organisasi pembelajaran# peran%angan dan pelaksanaan pengajaran di bilik darjah dan di sekolah
7. Kreativiti pro/esional D mengenai perkembangan guru dari segi personaliti# %ara dan budaya
pro/esional yang dikembangkan# ke%ekapan dan kepakaran# amalan baru# pemikiran baru#
adaptasi terhadap inovasi pendidikan yang berlaku dan dilaksanakan dalam pro/esion ini.
&. Kreativiti pemikiran 5 men%orakkan perkembangan minda# pandangan yang progresi/# /ikiran
terbuka# pemba%aan dan pengetahuan yang kreati/# pen%etusan idea baru yang mendorong
kemajuan diri dan kemajuan pendidikan amnya.
). Kreativiti persekitaran belajar D iaitu kreativiti yang men%orakkan suasana dan keadaan tempat
belajar seperti bilik darjah dan sekolah. +klim sekolah dan bilik darjah yang dinamik dan
progresi/ boleh terbentuk jika ada pendekatan kreati/ berlaku dalam organisasi pembelajaran.
9. Kreativiti pengurusan D %ara sekolah dikendalikan dan beroperasi# inovasi dalam sistem
pengurusan# hubungan# sokongan# kemajuan pembelajaran# penyelesaian masalah dalam
hubungan dan perkhidmatan yang dita-arkan.
!. Kreativiti teknologi D bagaimana teknologi digunakan untuk pen%etusan inovasi dalam
pengajaran# pembelajaran dan pengurusan sekolah. +novasi terknologi maklumat dan
sumbangannya kepada kreativiti dan inovasi sekolah.
$ekolah perlu membangunkan sistem pendidikannya yang kreati/ bagi melahirkan individu dan
masyarakat yang kreati/. Pelbagai inovasi yang boleh mendorong kepada perubahan dan
kemajuan kreati/ perlu diperkenalkan dalam sistem pengurusan pembelajaran sekolah. Ensur5
unsur kreati/ yang dikembangkan di sekolah boleh menjadikan sekolah lebih berinovasi dan
berdaya maju bagi membina kesejahteraan dan menggilap potensi manusia. Aa-asan /alsa/ah
pendidikan sekolah perlu bersandarkan kepada idea pemikiran progresi/ yang mementingkan
kreativiti dan inovasi untuk dikembangkan dalam sistem pembelajaran sekolah.
FAKTOR-FAKTOR UTAMA PERKEMBANAN KREATIF DAN INOVATIF DALAM
PEMBELAJARAN
Caktor5/aktor utama yang menyumbang kepada perkembangan pembelajaran kreati/ dan inovati/
ialah#
1. Pengurusan
3. Komunikasi terbuka
7. (eknologi
&. Penyelesaian masalah
). <udaya
9. $trategi
!. Kepimpinan dan
=. Pemikiran
Caktor5Caktor Etama ,alam Perkembangan
Pembelajaran Kreati/ ,an +novati/
PENURU!AN
Kreativiti dan inovasi dalam pengurusan sekolah boleh menjadikan sekolah sebagai satu
organisasi pembelajaran yang bebas daripada belenggu birokrasi# dan ia dapat menjadikan
sekolah lebih dinamik# terbuka# %eria# %ekap dan dapat menangani serta menyelesaikan masalah
dengan lebih mesra dan berhemah.
,engan meluaskan lagi unsur5unsur kreati/ dan inovati/ dalam pengurusan sekolah# kebebasan
dan demokrasi akan dapat berkembang dan men%orakkan amalan hidup masyarakat sekolah.
$istem komunikasi yang terbuka# pengaliran maklumat yang demokratik# kepimpinan sekolah
yang berhemah# dan /alsa/ah pengurusan yang berasaskan hubungan dan pembangunan insan
yang harmoni boleh men%orakkan sekolah menjadi sebuah institusi sekolah yang kreati/ dan
inovati/.
Pengurusan yang kreati/ dan inovati/ juga perlu dirangka berlandaskan peran%angan strategik
perubahan. Peran%angan yang dibuat adalah ke hadapan dan bersi/at progresi/ serta berpaksikan
kepada strategi kreati/ dan inovati/ untuk meperjuangkan organisasi pembelajaran. Pengurusan
organisasi pembelajaran melibatkan:5
a. Peran%angan perubahan
Peran%angan perubahan yang bersi/at mikro dan makro yang berasaskan penyelesaian masalah
perlu dilakukan dengan lebih kreati/ dan inovati/. $ebagai %ontoh# ran%angan pengajaran tahunan
dan mingguan perlu diran%ang dengan lebih in/ormati/ dan kreati/ untuk meningkatkan kualiti
pembelajaran guru.
b. Pengetahuan
8rganisasi sekolah yang kreati/ dan inovati/ amat memerlukan seorang guru yang berkemahiran#
berpengetahuan# pakar# dedikasi# pro/esional dan mempunyai semangat kerja yang tinggi dan
berdaya maju. Mereka di anggap sebagai tenaga penggerak dan aset kepada kemajuan organisasi
pembelajaran untuk menjamin kualiti pendidikan.
%. $trategi pengajaran dan pembelajaran
$trategi pengajaran dan pembelajaran yang berkesan ialah apabila ianya dapat menyampaikan
pengetahuan dengan lebih berkesan dan serasi dengan -a-asan yang diperjuangkan. +anya juga
dapat men%etuskan suasana pembelajaran dan menggalakkan pelajar untuk terus belajar. ,an
juga dapat menambahbaik apa yang sedia ada pada pelajar.
Kaedah dan pendekatan pengajaran dan pembelajaran yang kreati/ dan inovati/ perlu menjadi
amalan guru5guru sekolah. Pembelajaran yang dirangka dan dilaksanakan dapat mengembangkan
potensi# pembangunan minda# pemikiran kreati/ dan inovati/ pelajar. $tail dan pendekatan
pendekatan pengajaran juga perlu menarik# menyeronokkan dan bebas daripada tekanan dan
kebimbangan. Kaedah5kaedah kreati/ dan inovati/ dapat men%orakkan suasana belajar dan
meningkatkan pen%apaian positi/ pelajar tentang sesuatu yang dipelajari.
Kreativiti dan inovasi juga dapat men%orakkan situasi pembelajaran yang %eria dan berkesan.
Pelajar juga bebas daripada sebarang tekanan emosi# perasaan dan mental. Pembelajaran kreati/
dapat membebaskan pelajar dan guru daripada stress# bimbang dan takut. 'uru juga tidak
mengamalkan pembelajaran yang bersi/at autokratik dan pasi/ sebaliknya lebih bersi/at
partisipati/ dan akti/. Pengaruh kreativiti dan inovasi dalam organisasi dapat men%orakkan
sekolah sebagai institusi pembelajaran yang menarik# kreati/# inovati/# produkti/# /leksibel dan
e/ekti/. Pengaruh kreativiti dan inovati/ menjadikan pembelajaran lebih mesra dan mudah
didekati.
$trategi pengajaran dan pembelajaran yang bersi/at kreati/ dan inovati/ juga menjadikan
pembelajaran sesuai dengan naluri perkembangan manusia. $ekolah yang kreati/ dan inovati/
dapat mendorong perubahan dan kemajuan kogniti/# e/ekti/ dan psikomotor murid5murid.
$ekolah juga dapat berperanan sebagai organisasi pembelajaran yang e/ekti/ bagi
mengembangkan pelbagai ke%erdasan (multiple intelligen%e" dengan menyediakan pelbagai
peluang pembelajaran yang dapat menggilap dan mengembangkan potensi individu yang
berbe?a5be?a dari segi kebolehan# minat# ke%erdasan dan ke%ekapan mereka.
Perubahan dinamik yang berlaku di sekolah juga disebabkan oleh kesan positi/ pengaruh
kreativiti dan inovasi# terutama dari segi kaedah pengajaran. Kaedah dan pendekatan yang lebih
menarik dan berkesan yang berlaku men%erminkan kreativiti guru dan sumbangan kreati/
peralatan# teknologi# stail dan organisasi pembelajaran. (erdapat kesan positi/ pengajaran dan
pen%apaian murid. 'uru yang kreati/ dan inovati/ mempunyai keterampilan yang tinggi dari segi
personaliti# pemikiran divergen# pemikiran kreati/# pemikiran kritis dan pemikiran strategik.
Keterampilan ini menjadikan guru kreati/ dan inovati/ adalah guru yang e/ekti/ yang sangat
penting kepada perubahan pendidikan dan kemajuan sekolah.
d. Kurikulum
Pen%etusan kreativiti dan inovasi dalam pelaksanaan kurikulum amat penting bagi men%orakkan
perubahan dan kemajuan pendidikan negara yang sedang berhadapan dengan pelbagai perubahan
baru. +novasi kurikulum yang meliputi inovasi dan kreativiti dalam isi kandungan# pengetahuan
dan jenis5jenis kemahiran yang perlu dikuasai oleh pelajar boleh dinilai melalui %ara ia
dilaksanakan di sekolah. Kurikulum yang berkesan ialah kurikulum yang dapat memenuhi
kehendak individu atau pelajar. +anya juga dapat menyediakan pelajar dengan dunia pekerjaan
dan juga mengembangkan bakat# potensi# pemikiran# budaya# daya %ipta# pengetahuan#
kemahiran dan kebolehan pelajar.
+ni memerlukan guru menggunakan pelbagai kaedah# strategi dan pendekatan yang sesuai dan
berkesan dengan keperluan pelajar dan keadaan serta kekangan yang -ujud di sekolah.
Pelaksanaan kurikulum pada umumnya memerlukan guru mengaplikasikan pengetahuan dan
strategi yang kreati/ dan inovati/. 'uru juga harus komited dan dedikasi menjadikan pengajaran
yang disampaikan lebih kreati/ dan inovati/. $trategi baru dan kaedah pembelajaran kreati/ perlu
dikembangkan di kalangan pelajar supaya pelajar dapat menguasai pembelajaran dengan lebih
kreati/# inovati/ dan berkesan. <agi memantau dan menga-al kualiti pengajaran di sekolah#
pasukan pemantauan kurikulum atau team-ork perlu dubentuk dengan tujuan menggalakkan
inovasi dan kreativiti dikembangkan dengan berkesan dalam pelaksanaan kurikulum sekolah.
e. Pengurusan organisasi pembelajaran
Pengurusan organisasi pembelajaran hendaklah berkualiti dan mengikut kehendak negara. +anya
mampu membimbing pelajar menjadi ahli masyarakat yang kreati/ dan inovati/ dan juga
menghasilkan pelajar yang berkeupayaan menentukan halatuju masa depannya sendiri.
KEPIMPINAN
Kepimpinan sekolah memainkan peranan penting ke arah pen%etusan inovasi organisasi
pembelajaran di sekolah. $elain daripada mempunyai latihan# pengalaman# pendedahan dan
pengetahuan yang luas dalam bidang pendidikan# kepimpinan sekolah perlu mempunyai
dorongan dan komitmen bagi memba-a perubahan sekolah melalui meluaskan kreativiti dan
inovasi dalam seluruh aspek pengurusan dan pendidikan organisasi sekolah.
Pemimpin perlu merangka strategi yang berkesan bagi memba-a perubahan dinamik dan
menjadikan sekolah sebagai organisasi pembelajaran yang kreati/ dan inovati/. 8rganisasi
sekolah perlu mempunyai dan membentuk kepimpinan kolekti/ bagi memimpin perubahan
berasaskan kepada strategi dan pendekatan kreati/ dan inovati/ dalam pengurusan pendidikan
sekolah.
Kepimpinan sekolah perlu menunjukkan minat dan usaha bagi membangunkan sekolah sebagai
organisasi pembelajaran yang kreati/ dan inovati/. Ketandusan kreativiti dan inovasi dalam
organisasi sekolah boleh dilihat sebagai pun%a utama kelemahan institusi sekolah dalam
menghadapi perubahan dan %abaran inovasi yang berlaku dalam pelbagai kehidupan manusia
seperti inovasi teknologi# inovasi pengetahuan dan inovasi belajar. Kejayaan dan perkembangan
organisasi pembelajaran banyak bergantung kepimpinan yang bersi/at kreati/ dan inovati/.
Pemimpin perlu berpandangan jauh# pemikiran terbuka# serta sedia mendengar pandangan orang
lain. Mereka juga perlu mempunyai ke-iba-aan yang baik dalam men%orakkan berbagai
pembaharuan dalam organisasi terutama di sekolah. ,engan %iri5%iri yang ada# mereka boleh
mendorong dalam meningkatkan kualiti produk# kualiti intelektual dan kualiti prestasi pelajar.
@uga berkeupayaan memotivasikan ahlinya serta dapat mengenal pasti kekuatan dan kelemahan
ahli yang ada dalam organisasinya.
BUDA"A
*iri budaya sekolah kreati/ dan inovati/ ialah -ujudnya persekitaran belajar yang mendorong
semangat belajar pelajar# membentuk minat yang mendalam# kesedaran dan daya usaha# dedikasi
dan perkembangan potensi pelajar. Pelajar juga tidak menghadapi masalah bagi mendapatkan
bimbingan dan tunjuk ajar daripada guru5guru yang dedikasi# terlatih dan pro/esional.
$ekolah yang kreati/ dan inovati/ juga menonjolkan ke%eriaan /i?ikal# ke%eriaan budaya serta
ke%eriaan iklim sekolah. Penonjolan ini menjadikan sekolah tempat belajar yang harmoni#
men%eriakan dan sesuai untuk perkembangan psikologi kreativiti dan inovasi berlaku. Perasaan
dan pemikiran yang %eria juga boleh -ujud dalam suasana dan iklim sekolah yang %eria. $ekolah
yang %eria# kreati/ dan inovati/ boleh mengurangkan pelbagai gejala sosial dan moral yang tidak
diingini.
Penonjolan budaya kreati/ dan inovati/ boleh berlaku dengan pelbagai %ara seperti aktiviti kreati/
sekolah dalam sains dan teknologi# persembahan budaya# sukan# ko5kurikulum# dan melahirkan
tokoh5tokoh tertentu dalam bidang kreati/. +mej organisasi sekolah kreati/ tidak hanya
bergantung kepada pen%apaian akademik semata5mata#sebaliknya menonjolkan imej %emerlang
dalam pelbagai bidang lain seperti mu?ik# pan%aragam# sukan dan budaya. <udaya sekolah yang
baik mampu menyemai nilai# norma positi/# menghormati orang lain# memberi dorongan dan
mengadakan persaingan yang sihat dan membina di dalam organisasi.
TEKNOLOI
(eknologi dalam pengurusan organisasi sekolah boleh men%etuskan perkembangan dinamik
kreativiti dan inovasi. (eknologi bukan sahaja suatu alat tetapi boleh mempengaruhi sistem
pengurusan yang lebih e/isien dan kreati/. Pengurusan teknologi maklumat dan penggunaan
teknologi komunikasi maklumat (+*(" dapat membina imej baru organisasi inovati/. +a juga
menjadikan organisasi pendidikan dan pembelajaran sekolah lebih berdaya saing dan menjadi
lebih produkti/.
Penggunaan teknologi maklumat dan +*( menjadikan pengurusan lebih %anggih dan moden.
Revolusi maklumat dan perubaha teknologi memberi kesan yang positi/ kepada inovasi
perubahan pengurusan organisasi pembelajaran# khususnya sekolah. <agaimanapun penggunaan
teknologi sering kali menimbulkan masalah dari segi %ost e//e%tive# pembiayaan# penjagaan# dan
ke-angan. Masalah kekurangan in/rastruktur pembelajaran dan teknologi boleh dilihat sebagai
penghalang kepada kreativiti dan inovasi teknologi maklumat yang perlu disebarkan melalui
sistem persekolahan. Esaha bagi meningkatkan masyarakat %elik teknologi maklumat juga belum
begitu ter%apai disebabkan jurang perbe?aan kemudahan teknologi yang -ujud antara sekolah5
sekolah# terutama antara sekolah luar bandar yang begitu ketinggalan dengan sekolah bandar
yang lebih terdedah dengan kemudahan ini.
(eknologi maklumat telah banyak digunakan dalam organisasi khasnya dalam dunia pendidikan.
+novasi organisasi banyak dipengaruhi oleh penggunaan teknologi maklumat dalam dunia
pendidikan. 8rganisasi dan individu yang menolak inovasi ini akan ketinggalan. Persoalan yang
timbul ialah bagaimana (eknologi Maklumat dapat menangani dan membantu inovasi sesebuah
organisasi. (eknologi maklumat ialah pemangkin atau alat inovasi dalam sesebuah organisasi.
Caktor ilmu dan pembelajaran merupakan penyumbang kepada (eknologi Maklumat memainkan
peranan sebagai to manage# innovate and implement %hange.
Ahli5ahli sejarah berpandangan baha-a sesuatu tamadun itu akan melalui beberapa /asa
perubahan# asimilasi# dan diversi/akasi. $ardar (1!" berpendapat baha-a kekuatan dan
kelemahan diadili oleh kebolehan atau ketidakbolehan mengubahsuai kepada persekitaran yang
berubah# dan dalam masa yang sama tidak kehilangan identiti dan parameter asal. Abdul A?i?
Fuso/ (3444" pula menyatakan organisasi merupakan satu entiti yang memerlukan perubahan
bagi membolehkannya untuk terus hidup# membangun# dan berkembang. Kegagalannya
melakukan atau bertindak terhadap perubahan akan menyebabkannya menempah kegagalan dan
yang pasti akan memendekkan jangka hayat ke-ujudannya. Melakukan perubahan juga di
anggap sebagai menempuh ketidakpastian serta akan mendedahkan organisasi kepada pelbagai
risiko.
Menurut Alvin (o//ler (11"# dunia menghadapi perubahan mendadak pada dekad ini di mana
generasi kita berada dalam third -ave o/ %hange. Keadaan ini menyebabkan ilmu dan maklumat
mengganti sumber tradisi iaitu tanah# modal dan buruh. Peralihan dari relovusi pertanian ke
revolusi industri memakan masa selama 744 tahun. Ahli $ains %yberneti% berpendapat inovasi
ialah proses semula jadi di mana sesuatu organisasi itu perlu mekanisma tertentu untuk
menangani inovasi yang di akibatkan oleh /aktor5/aktor luaran dan dalaman yang di ba-a oleh
proses maklumbalas dan tindakbalas melalui sistem komunikasi dan maklumat antara manusia
dan sistem.
$elaras dengan perkembangan teknologi# Kementerian Pendidikan telah membuat beberapa
inovasi dalam organisasi pendidikan. ,i a-al5a-al inovasi# Kementerian Pendidikan telah
membekalkan peralatan pendidikan berasaskan terknologi seperti radio# televisyen# overhead
proje%tor ke sekolah bagi tujuan membantu proses pengajaran dan pembelajaran guru dan
pelajar. Pihak kementerian juga menyediakan ran%angan pendidikan untuk disiarkan ke sekolah
rendah dan menengah melalui Radio dan (G Pendidikan. <ermula pada tahun 3444# penyiaran
ran%angan pendidikan melalui (G dipertingkatkan dan diperluas ke sekolah di ka-asan luar
bandar dan pedalaman dengan menggunakan teknologi satelit.
Pada a-al tahun 145an# KPM telah melaksanakan beberapa projek pendidikan yang
berasaskan +*( dan pembekalan komputer sebagai aktiviti utama dalam penyediaan in/rastruktur
+*(. Pada tahun 13# sebanyak 94 buah sekolah menengah luar bandar telah dibekalkan dengan
34 set komputer untuk pelajar dan satu set komputer untuk guru bagi setiap buah sekolah. Pada
tahun 1& pula# KPM telah melan%arkan Projek Rintis Pengajaran Pembelajaran <erbantu
Komputer bagi mata pelajaran <ahasa +nggeris dan Matematik di 1) buah sekolah rendah luar
bandar di negeri $elangor. $etiap sekolah dibekalkan dengan 31 set komputer dan perisian
kursus pendidikan yang disediakan oleh Pusat Perkembangan Kurikulum (PPK". Pada tahun
19 pula# penyediaan in/rastruktur +*( diperluas kepada 34 buah sekolah menengah dan 34
buah sekolah rendah. $ekolah5sekolah menengah ini dibekalkan dengan 34 set komputer dengan
satu pelayan (server" untuk Persekitaran Rangkaian $etempat (>AB" tanpa kemudahan internet
sementara di sekolah rendah komputer yang dibekalkan tidak dirangkaikan. Antara tahun 1
hingga 3444# sebanyak 333 buah sekolah rendah dan 114 buah sekolah menengah di seluruh
negara telah dibekalkan sebanyak 14 set komputer bagi setiap buah sekolah.
Pada tahun 3444# Projek Penyediaan +n/rastruktur Ci?ikal dan Pengkomputeran $ekolah Rendah
dan Menengah (Projek Pengkomputeran" diperkenalkan di 3#&1= buah sekolah rendah dan
menengah se%ara berperingkat5peringkat dengan mendahulukan sekolah yang mempunyai
enrolmen melebihi 1)4 dan mempunyai bekalan elektrik. Makmal komputer dilengkapi dengan
komputer terkini beserta kemudahan >AB dan internet. $ekolah5sekolah ini dibekalkan
perkakasan komputer mengikut kriteria yang ditetapkan seperti berikut:
; Enrolmen kurang &44 orang mendapat 14 komputer# 1 makmal komputer dan 1 server
; Enrolmen &44 D =44 orang mendapat 34 komputer# 1 makmal komputer# 1 server dan 1
projektor >*,
; Enrolmen melebihi =44 orang mendapat &4 komputer# 3 makmal komputer# 3 server# dan 1
projektor >*,
$ehingga akhir tahun 3444# sebanyak 1= buah sekolah (13 buah sekolah rendah dan 9 buah
sekolah menengah" telah dilengkapi dengan teknologi peralatan +*(. Projek5projek +*( dalam
pendidikan yang telah dilaksanakan adalah pemangkin kepada usaha ke arah e5pembelajaran.
$elain menambah sumber tenaga manusia terlatih# projek5projek ini juga dapat meningkatkan
penggunaan dan pengintegrasian teknologi +*( dalam PHP.
Projek Rintis $ekolah <estari telah dimulakan pada tahun 1 dengan men%adangkan
penyediaan persekitaran +*( yang dinamik# /leksibel# dan terkini bagi lima buah sekolah rendah
dan =) buah sekolah menengah. $ehingga tahun 3444# sebanyak =! buah sekolah (& buah
sekolah rendah dan =7 buah sekolah menengah" telah dilengkapi dengan kemudahan +*(.
Penyelesaian <ersepadu $ekolah <estari dalam projek rintis ini melibatkan komponen bahan
PHP elektronik# pengkomputeran $istem Pengurusan $ekolah <estari# penggunaan perkakasan
+*(# rangkaian setempat# dan Aide Area Bet-ork (AAB". ,ari segi penggunaan +*( sebagai
pengupaya pedagogi dan pengurusan sekolah# tiga aras teknologi diperkenalkan dalam projek
rintis# iaitu aras A (model bilik darjah"# <I (model bilik darjah terhad" dan < (model makmal
komputer".
Pembekalan komputer bukan sahaja melibatkan pihak sekolah sahaja tetapi kepada pihak5pihak
lain dalam organisasi pendidikan. Kementerian Pendidikan Malaysia telah membekalkan
komputer kepada @abatan Pendidikan Begeri (@PB"# Pejabat Pendidikan <ahagian (PP<"# dan
Pejabat Pendidikan ,aerah (PP," untuk tujuan meningkatkan pengurusan pendidikan. Mulai
tahun 3441# KPM akan membekalkan komputer dengan nisbah 1 : 1 kepada kumpulan
pengurusan dan pro/esional serta kumpulan sokongan. Pada peringkat sekolah pula# nisbah
komputer berbanding pentadbir ialah 3 : 1 dan sebanyak enam unit komputer akan disediakan
untuk kegunaan pengurusan dan pentadbiran sekolah. Pembangunan in/rastruktur komputer di
universiti5universiti a-am juga akan dipertingkatkan. ,e-an kuliah dan bilik seminar akan
dilengkapi dengan kemudahan komputer dan adalah menjadi hasrat kerajaan supaya setiap
pensyarah dibekalkan dengan sebuah komputer. Rangkaian komputer juga akan menghubungkan
bangunan pentadbiran dengan bilik5bilik syarahan# makmal# dan bilik pensyarah. Rangkaian
kampus ini menggunakan band-idth 1)) Mbps# kadar hubungan ke desktop 14 Mbps# dan kadar
hubungan kepada internet 3 Mbps. Kemudahan ini dijangka dapat dipertingkatkan mengikut
keperluan penggunaan.
Konsep $mart $%hool juga telah menjadi panduan kepada pelaksanaan PHP bestari. (umpuan
diberikan kepada aplikasi ilmu dalam kehidupan sebenar# mereka%ipta dan berinovasi# serta
berinteraksi dengan pihak luar. PHP dalam bilik darjah perlu menterjemahkan konsep
meaning/ul and thought/ul learning dan &$ iaitu sel/5pa%ed# sel/5taught# sel/5a%%ess dan sel/5
dire%ted.
<ahagian sumber maklumat juga telah membina dan membuat pembaharuan dari segi aplikasi
komputer untuk beberapa @abatan atau <ahagian seperti $istem Pengurusan Ke-angan# $istem
Maklumat $ta/# $istem Maklumat +nstitusi Pendidikan $-asta# $istem Maklumat <iasis-a dan
beberapa sistem pemilihan %alon masuk ke institusi pendidikan tinggi tempatan. <ahagian
sumber maklumat juga menyediakan kemudahan rangkaian KPMnet yang menghubungkan
@abatanJ<ahagian dengan institusi pendidikan. Melalui kemudahan ini# personel KPM diberikan
kemudahan e5mel dan internet. >aman -eb KPM iaitu Edu%ationBet telah dibina dan
mengandungi maklumat aktiviti semasa serta maklumat tentang status permohonan ke $ekolah
<erasrama Penuh ($<P"# maktab perguruan dan universiti a-am serta status pinjaman P(P(B.
PEMIKIRAN
Pemikiran kreati/ dan inovati/ dapat di-ujudkan dengan menanya soalan5soalan terbuka yang
dapat men%ungkil daya pemikiran pelajar untuk mengemukakan idea5idea baru serta
men%etuskan pemikiran bertahap tinggi. +a mendorong proses akomodasi iaitu penyusunan
semula pengetahuan dan proses asimilasi iaitu menggabungkan pengetahuan baru dengan
pengetahuan yang sedia ada. 8rganisasi pembelajaran yang kreati/ dan inovati/ dapat
mengembangkan pemikiran divergent atau lateral# imaginati/ di kalangan pelajar.
Ahli psikologi telah mengkaji /enomena pemikiran kreati/ dan inovati/ dengan tujuan
menerangkan hasil (produk" dan proses pemikiran. (umpuan ialah kepada heuristik yang
digunakan sebagai pemikiran. Pendekatan pemikiran kreati/ dan inovati/ untuk mengkaji proses
pemikiran berbe?a mengikut teori pemikiran yang diamalkan. Konsep pemikiran tersebut ialah:5
Pe#ikiran se$agai %UBA JA"A
Menurut ahli psikologi behavioris pemikiran ialah satu usaha %uba jaya# iaitu pertalian antara
rangsangan dan respons. (eori pemikiran behavioris terdiri daripada tiga komponen# iaitu
rangsangan (Ra: sesuatu situasi penyelesaian masalah# respons (Re : tingkah laku penyelesaian
masalah tertentu" dan kaitan antara rangsangan tertentu dan respons tertentu. 8rganisma akan
%uba sehingga berjaya men%apai pertalian itu. Pertalian itu diandaikan berlaku dalam minda
organisma dan dipamerkan dengan penyelesaian masalah berkenaan (Ra5Re". Menurut
(horndike (111"# latihan mengeratkan pertalian antara rangsangan dan respons# dan respons
yang tidak membantu proses penyelesaian masalah# lama5kelamaan akan kehilangan kesannya.
Pertalian antara rangsangan dan respons akan bertambah kukuh sekiranya terdapat kesan yang
menyeronokkan selepas menyelesaikan sesuatu masalah.
Apakah pula yang berlaku antara rangsangan dan respons? 2ull (1&7" meramalkan baha-a
respons5respons ke%il berlaku di antara Ra dan Re yang memba-a kepada penyelesaian masalah.
Aatson (174" menyi/atkan ini sebagai ber%akap dengan diri sendiri. Aalau bagaimanapun ahli5
ahli psikologi behavioris tidak begitu berminat menerangkan apa yang berlaku di antara
rangsangan dan respons. 8leh sebab apa yang berlaku dalam minda organisma tidak dapat dilihat
se%ara empirikal# kajian mengenainya kurang diberi perhatian. 2anya tindakan yang dapat
diperhatikan berlaku# seperti rangsangan dan respons diterima sebagai bukti.
Pe#ikiran se$agai %ELIK AKAL
Menurut ahli psikologi 'estalt# pemikiran atau proses penyelesaian masalah ialah pen%arian
kaitan antara satu aspek masalah dengan aspek yang lain# dan akibatnya ialah ke/ahaman
struktural. +aitu kebolehan memahami bagaimana semua bahagian5bahagian masalah dapat
disepadukan bagi memenuhi syarat5syarat matlamat. +ni memerlukan mengorganisasi semula
elemen5elemen masalah kepada bentuk baru supaya masalah itu dapat diselesaikan.
,alam eksperimen klasik yang dijalankan oleh Kohler (13)" seekor monyet yang lapar diletak
di dalam sebuah sangkar. $ebiji pisang tergantung daripada bumbung sangkar tersebut dan
terlalu tinggi untuk monyet itu mendapatkannya. ,alam sangkar itu juga terdapat beberapa kotak
yang berlainan sai?. Monyet itu %uba mendapatkannya pisang itu dengan melompat5lompat
beberapa kali tetapi tidak berjaya. +a pun berhenti seketika dan memerhati sekeliling sangkar dan
dengan tiba5tiba mengheret kotak5kotak ke tengah sangkar di ba-ah pisang. >alu monyet itu pun
menyusun kotak5kotak itu bertindih5tindih menjadi seperti tangga dan kemudian memanjat
kotak5kotak tersebut dan berjaya mendapatkan pisang. Menurut Kohler# apabila monyet itu
se%ara tiba5tiba sedar tentang pertalian di antara kotak5kotak dengan mendapatkan pisang# ia
disi/atkan %elik akal (insight".
Pe#ikiran se$agai MEN%ARI MAKNA
Menurut Ausubel (19="# struktur kogniti/ atau skemata ialah pengetahuan sedia ada manusia
dan terdiri daripada /akta# konsep dan generalisasi yang pernah dipelajari atau didedahkan.
Pembelajaran bermakna atau meaning/ul learning berlaku apabila maklumat baru dapat
diasimilasikan ke dalam struktur kogniti/ individu berkenaan melalui proses subsumpsi. Pendek
kata# subsumpsi berlaku apabila individu dapat memberi makna kepada maklumat baru
berdasarkan pengetahuan sedia ada. Bamun demikian# pemikiran dita/sirkan sebagai proses
men%ari skemata atau pengalaman lalu yang sesuai untuk dikaitkan dengan pengalaman atau
maklumat baru.
Pe#ikiran se$agai PEMBENTUKAN KON!EP
Pengujian hipotesis atau pemikiran induksi la?imnya dikaitkan dengan pembentukan konsep dan
penaakulan analogikal. Pembentukan konsep dikaitkan dengan usaha5usaha <runer# 'oodno- H
Austin (1)9" yang menyarankan kepentingan pengkonsepan. Pembentukan konsep atau kategori
memudahkan individu memahami persekitarannya serta mengurangkan tekanan kogniti/.
Kategori konsep me-akili beberapa objek atau peristi-a yang mempunyai %iri5%iri serupa atau
hampir sama serta %iri5%iri tertentu yang membe?akan objek itu dengan objek yang lain.
+ndividu yang diberikan masalah mengumpulkan maklumat mengikut kategori tertentu dikatakan
akan mengemukakan hipotesis dan peraturan. *ontohnya# objek5objek seperti meja# kerusi# katil
dan almari akan dilonggokkan di ba-ah kategori perabot. ,ia akan meneruskan proses
melonggokkan mengikut hipotesis ini sehingga ia tidak boleh dipakai lagi.
Pe#ikiran se$agai PEMBINAAN MAKLUMAT
Ahli5ahli psikologi seperti $igel (1=&" menyi/atkan pemikiran sebagai satu proses akti/ yang
melibatkan beberapa operasi mental utama seperti induksi# deduksi# penaakulan# urutan dan
klasi/ikasi. 8perasi ini bertindak se%ara berasingan atau bergabung apabila menyelesaikan
masalah atau membuat keputusan. Pelajar sentiasa akti/ memerhati dan membina pengetahuan
dengan membuat hubung kaitan antara objek# peristi-a atau orang di persekitarannya.
Kanak5kanak dengan spontan boleh asimilasi pengetahuan daripada pengalaman dan
menyusunnya melalui beberapa operasi mental. Aalau bagaimanapun aspek5aspek pengalaman
dan %ara pengalaman itu disusun adalah terhad dan tertakluk kepada tahap perkembangan kanak5
kanak itu. ,alam proses pembelajaran yang memberi pelajar peluang ber%akap# memberi
pendapat dan membuat keputusan# akan menambahkan kualiti pemikiran pelajar di sekolah.
Kanak5kanak yang berinteraksi dengan orang de-asa dan menerima layanan yang positi/ akan
mun%ul sebagai pemikir yang lebih berkesan.
Pe#ikiran se$agai PENAAKULAN DEDUKTIF
Penaakulan dedukti/ ialah membuat kesimpulan berdasarkan premis# pernyataan atau maklumat
tertentu yang diperoleh daripada berbagai5bagai sumber. +ndividu hanya perlu menyusun idea5
idea tersebut ke arah mendapat satu ja-apan yang betul sahaja. $emua butir maklumat yang
diperlukan untuk menja-ab pertanyaan $iapakah yang paling tinggi? (elah diberikan. +ndividu
hanya dikehendaki menyusun dan mengaturnya mengikut %ara berkesan. $ekiranya maklumat
yang diberikan salah# maka ja-apannya pun mungkin salah. Penaakulan indukti/ juga disebut
sebagai pemikiran bertumpu atau konvergen.
Pe#ikiran se$agai PENAAKULAN INDUKTIF
Penaakulan indukti/ yang disebut sebagai pemikiran ber%apah tidak ditujukan ke arah
mendapatkan satu ja-apan betul. $ebaliknya# terdapat lebih daripada satu ja-apan yang
mungkin betul (Phillips# 1&". +ndividu yang menaakul se%ara indukti/ %uba mengemukakan
pelbagai ja-apan# idea# kesimpulan dan alternati/ yang boleh diterima sebagai betul. >a?imnya#
dalam penaakulan indukti/ individu tidak dapat menyatakan dengan yakin iaitu daripada banyak
ja-apan yang di%adangkan# satu ja-apan adalah betul. Mengapa? +ni adalah kerana jarang sekali
seseorang itu akan dapat meneliti segala kemungkinan. Kemungkinan lain boleh timbul yang
memaksa individu mengubahsuai pemilihan a-alnya. *ontohnya# jika kita rumuskan baha-a
semua ku%ing mempunyai ekor dan tiba5tiba kita bertembung dengan ku%ing yang tidak
mempunyai ekor# kita terpaksa mengkaji semula rumusan yang dibuat tentang ku%ing.
Pe#ikiran se$agai PEN"ELE!AIAN MA!ALA&
Menurut $imon (193"# semua aktiviti kogniti/ atau pemikiran pada asasnya ialah penyelesaian
masalah. ,alam kehidupan harian seseorang# penyelesaian masalah ialah aktiviti yang kerap
dilakukan# sama ada di rumah# di tempat kerja# di tempat permainan dan rekreasi atau semasa
pembelajaran.
Pada asasnya# terdapat tiga %iri utama penyelesaian masalah# iaitu# keadaan matlamat# keadaan
a-al# dan pelaksana. <iasanya penyelesaian masalah dilihat sebagai men%ari ruang masalah yang
terdiri daripada beberapa masalah yang memerlukan penyelesaian. Keadaan a-al ialah kesedaran
tentang masalah dan pemilihan tindakan untuk menukar keadaan a-al dalam ruang masalah.
Apabila sesuatu tindakan di ambil# maka individu itu adalah pada tahap keadaan pertengahan#
iaitu dia telah menukar keadaan kepada keadaan yang lain. Apabila ia men%apai matlamatnya dia
dikatakan telah sampai pada keadaan matlamat atau penyelesaian masalah.
!TRATEI PEMBELAJARAN
8rganisasi pembelajaran yang kreati/ dan inovati/ perlu di rangka berlandaskan kepada
pembelajaran yang berpusatkan pelajar. Kaedah tersebut dapat meningkatkan pengetahuan#
kemahiran dan men%ungkil idea baru daripada pelajar. @uga dapat menggalakkan pelajar untuk
berkomunikasi.
$trategi pembelajaran yang berkesan dapat mengembangkan potensi# dan bakat pelajar yang
terpendam dan seterusnya boleh diaplikasikan dalam kehidupan harian. *ontoh5%ontoh yang
boleh digunakan ialah seperti brainstorming# pembelajaran berpusat masalah# simulasi# kerja
se%ara berkumpulan dan sebagainya.
KOMUNIKA!I TERBUKA
Komunikasi terbuka dapat mendorong perkembangan dan kemajuan organisasi pembelajaran.
Komunikasi terbuka membolehkan maklumat diperoleh dengan mudah tanpa banyak halangan
birokrasi. Maklumat yang diperoleh dari luar organisasi dapat digunakan untuk membantu
perkembangan kreativiti dan inovasi serta meningkatkan produktiviti dan kreativiti di kalangan
pelajar.
Maklumat yang diperoleh bukan sahaja mengalir daripada atas ke ba-ah tetapi juga dari ba-ah
ke atas. +a juga dapat menggalakkan pen%arian /akta dan maklumat terkini berhubung
perkembangan organisasi. Maklumat yang pantas dan terkini boleh mempengaruhi keputusan
yang dibuat bagi menangani berbagai perkembangan organisasi pembelajaran.
PEN"ELE!AIAN MA!ALA&
$etiap hari kita dilanda dengan pelbagai masalah# sama ada di tempat kerja# rumah ataupun di
sekolah. $ebagai %ontoh# kerapkali kita terdengar pelajar yang diberikan kerja seperti projek
sejarah# masalah matematik# menulis karangan# mangatakan $aya tidak tahu tanpa men%uba.
Aktiviti5aktiviti penyelesaian masalah memba-a pelbagai man/aat kepada pemantapan
pemikiran kreati/ dan inovati/ pelajar (Cisher# 13".
Kegiatan penyelesaian masalah tidak hanya menambah penguasaan pengetahuan#
memperkukuhkan kemahiran dan melahirkan sikap tertentu# tetapi memberi peluang kepada guru
memerhati %ara pelajar mendekati masalah# berkomunikasi dan belajar.
<agi menentukan sama ada pelajar memahami sesuatu prinsip atau butir maklumat ialah dengan
memberinya masalah untuk diselesaikan. Aktiviti5aktiviti %orak bermasalah juga memberi
peluang kepada pelajar menunjukkan kebolehannya mengaplikasikan sesuatu prinsip# kaedah
atau teori kepada penyelesaian masalah berkenaan.
Masalah5masalah yang dihadapi oleh individu atau pelajar ada yang berstruktur dan apa pula
yang tidak berstruktur. *ontoh masalah5masalah berstruktur seperti masalah matematik dan /i?ik.
<agi masalah5masalah ini# segala maklumat yang diperlukan telah disediakan atau mudah
diperoleh untuk menyelesaikannya. Akan tetapi dalam kehidupan seharian pelajar menghadapi
pelbagai masalah sosial# etika# moral dan sebagainya yang kabur dan tidak berstruktur# iaitu tidak
boleh diselesaikan mengikut langkah5langkah yang teratur. <agi masalah berstruktur# proses
penyelesaian masalah mengikut urutan langkah5langkah tertentu. <erdasarkan %adangan Be-ell
dan $imon (1!3" langkah5langkah penyelesaian masalah adalah mengikut urutan seperti di
ba-ah.
1. Mengenal pasti masalah
3. Mende/inisikan masalah
7. Men%ari penyelesaian
&. <ertindak
). Menilai kejayaan tindakan
@adi aktiviti5aktiviti yang melibatkan penyelesaian masalah sama ada dalam pengajaran dan
pembelajaran serta program lain di sekolah mampu membentuk daya kreativiti dan inovasi
pelajar dan juga guru.
KE!IMPULAN
+novasi dan kreativiti merupakan penyumbang ke arah perubahan organisasi# perkembangan dan
pembangunan negara. <agi menghasilkan sebuah organisasi pembelajaran yang kreati/ dan
inovati/ /aktor5/aktor yang perlu diberi perhatian ialah pengurusan organisasi# kepimpinan#
budaya# teknologi# pemikiran# strategi pembelajaran# penyelesaian masalah dan juga komunikasi
terbuka.
Kreativiti dan inovasi yang dibentuk atau dibina perlulah bersesuaian dengan keperluan dan
kehendak masyarakat# individu dan juga negara. +anya juga hendaklah bebas daripada sebarang
kebimbangan dan ketakutan yang merupakan pra syarat untuk mengembangkan potensi pelajar
yang seharusnya mempunyai daya kreativiti dan inovasi yang akti/ dan berdaya maju. +ndividu
yang bersi/at kreati/ dan inovati/ perlu diganjari dengan sepatutnya supaya bakat yang ada tidak
dipersiakan begitu sahaja.
<agi guru yang kreati/ dan inovati/ pula# mereka harus sentiasa mengkaji dan menyelidik apa
yang ber/ungsi dan tidak ber/ungsi dalam pro/esion mereka. Mereka perlu menanya beberapa
persoalan dengan diri mereka. ,i antara persoalan5persoalan tersebut ialah:5
; <agaimana perasaan beliau dengan kualiti dan kuantiti atau aktiviti dalam perkembangan
organisasi pembelajaran?
; <agaimana beliau membina dan mengukuhkan /aktor yang telah memberi sumbangan kepada
kejayaan lepas?
; <agaimana beliau mengalih atau mengelakkan penghalang yang mengganggu aktiviti?
; <agaimana beliau menetapkan matlamat untuk dan mengukur kesesuaian perkembangan
aktiviti dalam pembelajaran baru?
; <ahagian mana yang paling perlu beliau pertingkatkan perkembangan proses hasil
pembelajaran baru?
@adi jelas menunjukkan %iri5%iri kreati/ dan inovati/ bukan sahaja -ujud pada seseorang individu
sahaja tetapi ia berkait rapat dengan penyumbang atau /aktor5/aktor lain seperti kepimpinan#
pemikiran dan budaya sesuatu organisasi itu untuk menentukan kejayaan# pembangunan dan
perkembangan sesebuah organisasi khasnya organisasi pendidikan.