KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

NOTA
TAMBAHAN
54
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

KREATIVITI:
PEMBANGUNAN DAN
AMALAN DALAM
PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN
Minit Mesyuarat Khas Kreativiti an In!vasi a"a#
Penii$an
%& '$t!(er %))*
+, Bh- Tan .ri KPPM
Kreativiti perlu dibangunkan dalam kalangan
murid
Guru perlu memahami tujuan kreativiti dan
inovasi dalam p&p
Mulai tahun 2010 taklimat/makluman selama 1
jam mengenai kreativiti dan inovasi /a0i(
i"a$sana$an dalam se#ua kursus/perjumpaan
anjuran Bhg KPM/JP/PP! untuk memberi
ke"ahaman kepada pentadbir sekolah dan guru#
55
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

A1a$ah Kreativiti2
$%atu 1en-hasi"an kar&a atau produk atau
3i1taan as"i dan sesuai# 'sli merujuk kepada
kar&a &ang original( kar&a atau produk atau
)iptaan &ang tidak dijangkakan# %esuai merujuk
$e-unaan kar&a atau produk atau )iptaan
terhadap suatu $e1er"uan *%ternberg & +ubart
1,,-. +ubart 2000/0
$Kreativiti adalah menggunakan i#a-inasi
untuk sampai ke satu 1enye"esaian masalah(
)abaran( soalan atau tugasan &ang as"i0
*12'( 2003/#
$ Ke#a#1uan atau $e(!"ehan
#en3i1ta##0 *Kamus !e4an( 1,,3/
$##iea $reati4 ialah iea &ang !ri-ina" an
as"i# Pemikiran kreati" memerlukan individu
ber"ikir dalam arah atau hala &ang baru.
meninggalkan )orak pemikiran &ang sedia ada
dan ke arah )orak &ang (aru0 *Paul 5# Plsek(
1,,3/#
$##$e(!"ehan untuk #en3erna$an dan
#en-hasi"$an idea (aru dan as"i# 6dea
tersebut dihasilkan melalui i"ha# atau
-a(un-an iea &ang ada7*PPK( 1,,,/#
$7aspek penting dalam kreativiti ialah $e"an3aran *fluency/(
$e"u/esan *flexibility/( $e0e"asan *elaboration/ dan $eas"ian
*originality/0 *8orran)e( 1,3,
Kreativiti 9
:8indakan
penghasilan
idea(
pendekatan (
atau tindakan
baru
:6novasi 9
:Proses menjana
idea dan
mengaplikasikan
idea kreati"
dalam konteks
tertentu
56
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

Kreativiti (!"eh i0e"as$an se(a-ai:
: kebolehan atau kemampuan individu untuk
menghasilkan atau men)ipta sesuatu(
men&elesaikan masalah dan men)apai
sesuatu objekti"#
: kebolehan atau kemampuan individu untuk
menggunakan da&a imaginasi( idea kreati"
dan pemikiran kreati"#
: kebolehan atau kemampuan individu untuk
menghasilkan idea &ang tulen( asli atau
baru#
: hasil kreativiti mempun&ai nilai( kegunaan
atau memenuhi sesuatu keperluan#
Mat"a#at 5 '(0e$ti4
;/,/2012 Bahagian Pembangunan Kurikulum
-
Men-hasi"$an #!a" insan
yan- $reati4 an in!vati4
#e"a"ui 1e"a$sanaan
$uri$u"u# 1erse$!"ahan,
Daya $reativiti an in!vati4
#uri 1er"u i$e#(an-$an
$e taha1 !1ti#u# su1aya
#ere$a (eraya 3i1ta an
(er$eu1ayaan #en-hasi"$an
iea an 3i1taan yan-
(er$ua"iti6 an seterusnya
#en0ai a#a"an an (uaya
a"a# $ehiu1an
/ar-ane-ara Ma"aysia 1aa
#asa haa1an,
Me#1unyai $etera#1i"an iri
an 1ers!na"iti iniviu
$reati4,
Men-uasai $e#ahiran a"a#
1r!ses $reati4,
Men-hasi"$an iea $reati4
an in!vati4,
Men-uasai $e#ahiran
$!#uni$asi,
Men-a1"i$asi$an
1en-etahuan an $e#ahiran
se3ara $ritis an $reati4,
Menye"esai$an #asa"ah6
#e#(uat $e1utusan an
#en-urus $ehiu1an harian
se3ara $reati4 an in!vati4,
57
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

Pe#(an-unan Pe#i$iran
Lima Bentuk Pemikiran (Gardner)
Taksonomi Bloom (revised)
Remembering, Understanding, Applying,
Analysing, Evaluating, reating
Ke0ayaan $ e$!n!#i
7Pr!4es!r Any 8ar-reaves9
Kreativiti<
: keperluan masa
kini/masa depan
: menjamin keja&aan
k ekonomi sesebuah
negara#
Ne/ Basi3s .$i""s
Multilitera)&
:reativity
2ommuni)ation
68
8eam4ork
+i"elong learning
'daptation and )hange
5nvironmental responsibilit&
=asional
;/,/2012
3
Disciplined
Mind
reating
!ind
Respectful
Mind
Ethical Mind
Synthesizing
Mind
Pe#(an-unan Ne-ara: Pers1e$ti4
;a/asan %)%)
Ma"aysia .e(a-ai Ne-ara Perinustrian
Mas&arakat negara maju adalah
mas&arakat &ang didorong oleh
kemahiran dan kepakaran sains dan
teknologi7 mestilah (!"eh #en3i1ta6
#ena#(ah an #e#1er(aharui,
7Tun Mahathir9
"u##ess$ul %no&ledge E#onomi#s
'ara#teri(ed by)
::reativity
:>le?ibilit&
:Problem solving
:6ngenuit&
:2olle)tive intelligen)e
:Pro"esional task
:=isk taking
:2ontinuous improvement
:K@%5P K5='GK'
:M@!5+ P=@%5% K=5'86>
:'+'8 B5=>6K6=
:A'+'G' K=5'86>
58
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

PDK DIBINA BERDA.ARKAN EMPAT
PRIN.IP UMUM DAN EMPAT PRIN.IP
TUNJANG
PRIN.IP UMUM:
: ETIKA
: BUDA+A
: K'MUNIKA.I
: PER.EKITARAN
PRIN.IP TUNJANG:
: PENGETA8UAN
: M'TIVA.I
: KE:ERDA.AN
: PER.'NALITI
PERSEKITARAN
KOMUNIKASI
IN.AN +ANG KREATI<
K'N.EP KERANGKA PEMBANGUNAN D'MAIN
KREATIVITI 7PDK9
59
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

=, Perseiaan
%, I#a-inasi
&, Per$e#(an-an
>, Tina$an
Pe#erhatian
Ana"isis
Pen0anaan iea
"intesis idea
Pena#(ah(ai$an
Peni"aian
Pe"a$sanaan
Amalan berterusan
metakognisi
metakognisi
metakognisi
metakognisi
M'DEL PR'.E.
KREATIVITI
M'DEL PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN KREATI<
%trategi P&P &ang bermakna dalam
pelaksanaan dan pembangunan kreativiti
ialah<
: Konstruktivisme
: 6nkuiri penemuan
: Pembelajaran berasaskan masalah
: Membuat keputusan
: Pembelajaran berasaskan projek
60
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

Per$aitan Pr!ses Kreati4 Terarah
en-an M!e" P5P
%trategiBstrategi pembelajaran tersebut
mempun&ai keserasian dengan proses
kreati" terarah kerana ia dapat
diaplikasikan dengan semua disiplin ilmu#
1. Persediaan
2. Imaginasi
3. Perkembangan 4. Tindakan
Pemerhatian
Analisis
Penjanaanidea
Sintesisidea
Penambahbaikan
Penilaian
Pelaksanaan
Amalanberterusan
In$uiri Pene#uan
Meneroka( meran)ang
Membuat( meramal( menaksir
In$uiri Pene#uan
Memerhati( men)iri( mengelas
men&oal
In$uiri Pene#uan
Melapor
!okumentasi
In$uiri Pene#uan
Menguji hipotesis
Membuat kesimpulan
61
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

<!$us Guru an Muri (a-i .etia1
<asa
Proses kreati" terarah dalam P&P( perlu
diikuti langkah demi langkah bermula
daripada "asa
Persediaan(
6maginasi(
Perkembangan dan
8indakan
<A.A PER.EDIAAN
<!$us Guru
:Me4ujudkan kesedaran( minat
dan perasaan ingin tahu murid#
:Men&ediakan situasi/konteks
pembelajaran &ang bermakna#
:Mengemukakan soalan/masalah
untuk men)etus dan menjana
idea murid#
:Men)ungkil idea murid dan
membanding beCa idea mereka#
<!$us Muri
:Membuat pemerhatian se)ara
akti"#
:Men&ampaikan idea individu#
:Menghubung kait pengalaman
sedia ada dengan pengalaman
baru#
:Men&ediakan minda murid untuk
aktiviti dan tugasan akan datang#
:@rientasi idea( pengetahuan dan
pengalaman#
FASA PERSEDIAAN
62
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

<A.A IMAGINA.I
<!$us Guru
:Men&ediakan situasi &ang lebih ber"okus
supa&a murid dapat menjana idea#
:Men&ediakan pengalaman untuk sesuatu
konsep atau pemahaman#
:Meneroka dan men&iasat soalan murid#
:Menguji dan membahaskan idea murid#
:Mengenal pasti tahap ke"ahaman murid#
:Mengesan miskonsepsi/salah tanggap
&ang 4ujud#
:Memperkenalkan alat ber"ikir &ang
sesuai#
:Membina pelbagai bentuk penjelasan
berdasarkan eviden &ang dikumpul#
:Membandingkan penjelasan
murid/kumpulan#
<!$us Muri
:Melibatkan se)ara langsung dengan
"enomena/bahan/ konsep/alat#
:Membangunkan asas pengalaman
bagi sesuatu konsep/"enomena#
:Mengkonstruk idea baru
:Membina asas kepada pengalaman
&ang selari bagi/untuk membantu
mereka dalam proses perkongsian
dan berkomunikasi
:Menta"sir maklumat/eviden/bukti dan
menjelaskan konsep/"enomena/idea#
.a#1e" .!a"an
Bagaimana anda/sa&a akan##D
Bagaimana anda/sa&a boleh##D
'pa anda/sa&a akan buat jika##D
Bagaimana anda/sa&a tahu jika##D
'pa &ang diperlukan untuk tahu lebih lanjut tentang7#D
Mengapa anda/sa&a menggunakan kaedah/)ara/teknik/ tersebutD
Bagaimana anda/sa&a dapat idea tersebutD
Sambungan..
63
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

<A.A PERKEMBANGAN
<!$us Guru
:Me4ujudkan situasi/konteks baru
untuk menguji ke"ahaman
<!$us Muri
:Konstruk semula dan memberi
penjelasan lanjut /ke"ahaman
dalam pelbagai mod *bertulis(
gra"ik( peta minda dll/#
:Membuat hubung kait pelbagai
konsep &ang berkaitan *related
)on)ept/
:'plikasikan pemahaman dengan
aktiviti harian#
.a#1e" .!a"an
Bagaimana anda/sa&a mengesahkan/membuktikan7D
'pa akan berlaku jika7D
'pa lagi &ang perlu diketahui##D
'pa lagi &ang mungkin perlu dilakukan untuk memastikan7D
Sambungan
64
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

<A.A TINDAKAN
<!$us Guru
:Menggunakan pelbagai bentuk
pentaksiran terhadap perubahan
ke"ahaman( kemahiran dan sikap##
<!$us Muri
:Men&elesaikan tugasan #
:Mempersembahkan hasil akhir
tugasan dalam pelbagai bentuk#
:Membuat penilaian dan re"leksi
tentang pembelajaran dan
ke"ahaman serta kemahiran
baru#
.a#1e" .!a"an
'pakah )ara lain untuk mempersembahkan hasil tugasan
anda/sa&aD
'dakah anda/sa&a berpuas hati dengan hasil kerja
anda/sa&aD
'pakah kemahiran/pengetahuan baru &ang anda/sa&a
perolehD
'dakah )ara lain untuk men&elesaikan masalah/tugasan
anda/sa&aD
Sambungan
65
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

* #reating a #ommunity o$ in+uiry in t'e #lassroom*,
Building this climate includes:
organiCing )urri)ulum around the pro)esses o"
)reativit&(
providing students 4ith )ontent and pro)esses that
allo4 them to investigate and )ommuni)ate 4ithin
dis)iplines(
tea)hing general te)hniEues that "a)ilitate )reative
thinking a)ross dis)iplines and
providing a )lassroom atmosphere that support
)reativit&
*Starko A!" #$$% &reati'ity in the &lassroom(
Tea3hin- 4!r :reativity
BPK
Men-a1a Per"u .tanar Pen-a0aran 2
: Men&elaras pengajaran kreativiti
: Memastikan pengajaran guru terarah
: Mematuhi prinsip kerangka pembangunan
domain kreativiti
66
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

.TANDARD PENGAJARAN
PEMBANGUNAN D'MAIN KREATIVITI
Meran)ang Pengajaran dan
Pembelajaran
Membimbing dan Menjadi >asilitator
Mentaksir Berterusan
Mengurus Persekitaran Pembelajaran
Membangunkan Komuniti
AMALAN KREATIVITI DALAM P5P
>asa Persediaan
>asa 6maginasi
>asa Perkembangan
>asa 8indakan
; >asa Model Proses Kreati"
67
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

<asa Perseiaan
Pemerhatian 'nalisis
-ndikator Amalan
: Penggunaan deria
: Pemerhatian men&eluruh
: Penggunaan 'BM &ang sesuai
: Pengendalian 'BM dengan betul
: Penggunaan kaedah atau prosedur
&ang sesuai
: Mengenal )iri objek dengan tepat
: Mendapat makna dengan betul
: Mengenal objek sekeliling &ang
berkaitan
-ndikator Amalan
: Membuat banding beCa
: Mengkategorikan kriteria
: Mengumpul maklumat
: Men&usun maklumat
: Mengesan sebab berdasarkan
maklumat ber4iba4a
: Mengkaji kesan baik dan buruk
: Mengimbas kembali idea
: Men)ari ban&ak bukti &ang
diterima dan disokong
berdasarkan "akta
<asa I#a-inasi
Penjanaan 6dea %intesis 6dea
-ndikator Amalan
: Menghasilkan idea baru
: Menghasilkan idea se)ara
berterusan
: Menghasilkan idea &ang bermakna
: Men)ari hubungkait( gabungjalin
atau )orak berdasarkan maklumat
&ang ada
-ndikator Amalan
: Membuat kesimpulan( itlak dan
membina tajuk
: Menghasilkan bentuk komunikasi
&ang unik
: Menentukan maklumat men)ukupi
atau memerlukan tambahan
: Membuat keputusan tentang
sintesis akhir
: Membin)ang penilaian
: Menilai maklumat baharu
: Membuat re"leksi
68
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

<asa Per$e#(an-an
Penambahbaikan Menilai
-ndikator Amalan
: Menokok tambah idea
: Mengubah suai idea
: Memberi pelbagai penerangan
rasional tentang idea
: Memberi pelbagai )ontoh berkaitan
dengan tugasan
: Memberi pelbagai kategori atau
aspek
-ndikator Amalan
: Memberi alasan &ang tepat untuk
menolak atau menerima idea
: Men&atakan kekuatan dan
kelemahan berdasarkan bukti
: Membuat 4ajaran dengan betul
: Membuat pilihan berdasarkan
"akta tanpa prasangka
<asa Tina$an
Pelaksanaan 'malan Berterusan
-ndikator Amalan
: Menghuraikan idea dengan
terperin)i
: Men&usun idea se)ara tersusun dan
mudah di"ahami
: Menghasilkan idea baru
-ndikator Amalan
: Peka kepada perkara sekeliling
: Membuat pemerhatian untuk
mengenalpasti masalah kesilapan
dan kelemahan
: Mempratikkan proses kreati" untuk
menghasilkan idea baru se)ara
berterusan
69
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

INDIKAT'R PEMBANGUNAN
D'MAIN KREATIVITI
6ndikator 'malan @perasi Metakognisi
6ndikator Pentaksiran Kreativiti
B 6ndikator Pemikiran Kritis
B 6ndikator Pemikiran Kreati"
'1erasi Meta$!-nisi
Meran)ang
Memantau
Menilai
-ndikator
: Mengenal pasti proses
pemikiran kreati"
: Mengenal pasti
pelaksanaan pemikiran
kreati" &ang berkesan
: Murid menentukan
matlamat
: Mengenal pasti
halangan dan )ara
mengatasi
: Meramal keputusan dan
memberi alasan
: Mengenal pasti konteks(
hubungkait dan analogi
-ndikator
: Menentukan kualiti
pen)apaian matlamat
: Menilai ketepatan atau
kesilapan keputusan
: Mengenal pasti
keperluan untuk tindakan
lanjutan
: Menentukan
keberkesanan proses
ber"ikir
: Pempertimbangkan
untuk menggunakan
proses pemikiran kreati"
dalam situasi lain
-ndikator
: Mengesan matlamat dan objekti"
&ang ingin di)apai
: Menentukan murid mendapat
ja4apan kepada persoalan
: Mengesan kesilapan dan
halangan
: 8ahu perkara &ang belum
diketahui
: Mengenal pasti keperluan untuk
tindakan susulan
: Mereka bentuk struktur( kaedah
dan pendekatan sesuai
: Mengesan kaedah dan strategi
betul
: Membuat keputusan
meneruskan atau mengubahsuai
strategi dan kaedah
70
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

Ini$at!r Penta$siran Kreativiti
6ndikator Pemikiran Kritis
6ndikator Pemikiran Kreati"
6ndikator Pentaksiran Kreativiti menjelaskan kriteria
dan indikator &ang boleh digunakan oleh guru
semasa membuat pentaksiran terhadap proses dan
hasil kerja murid dalam P&P se)ara berterusan#
6ndikator Pentaksiran Kreativiti merangkumi 2 sub
indikator iaitu
Ini$at!r
Pe#i$iran Kreati4
Kelan)aran
Kelu4esan
Kejelasan
Keaslian
: 6dea &ang logik
: 6dea berterusan
: 6dea &ang bermakna
-ndikator
: 6dea boleh ditokok tambah
: 6dea boleh diubah suai
: Pelbagai penerangan rasional tentang idea
: Pelbagai )ontoh berkaitan tugasan
: Pelbagai kategori atau aspek
: 6dea dihurai se)ara terperin)i
: 6dea tersusun dan mudah di"ahami
: 6dea adalan asli
: 6dea tidak seperti &ang biasa
: 6dea belum ada sebelumn&a
: >rekuansi idea ke)il
71
KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH RENDAH) 2012

TER-!A %A"-.
ATATA/ )
72