15/7/2014

1
PERSEKITARANPANGKALAN
DATA
BAB 2 :
DIT 3143
PANGKALAN DATA
Disediakan Oleh : Pn Saadah Bt. Abdul Raub
saadahr@instedt.edu.my
PERSEKITARAN PANGKALAN DATA
Senibina Pangkalan Data Three-Level ANSI SPARC
Paras Luaran(External)
Paras konseptual (Conceptual)
Paras Dalaman (Internal)
Skema & Pemetaan
Kebebasan (Independence) Data
Bahasa Pangkalan Data
Bahasa Takrif Data (DDL)
Bahasa Manipulasi Data (DML)
Bahasa Generasi ke-4
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
PERSEKITARAN PANGKALAN DATA
Model Data & Pemodelan konseptual
Model Data berasaskan Objek
Model Data Berasaskan Rekod
Fungsi & Komponen SPPD/DBMS
Multiuser Senibina SPPD/DBMS
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
OBJEKTIF
Pada akhir bab ini pelajar akan :
Memahami senibina Pangkalan Data
Memahami kepentingan 3 paras senibina Pangkalan Data
Membezakan 3 jenis bahasa Pangkalan Data
Memahami konsep Model Data dan Permodelan Konseptual
Memahami fungsi-fungsi & Komponen SPPD/DBMS
Memahami Multiuser Senibina SPPD/DBMS

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
ANSI-SPARC (American National Standard Institute Standard
Planning and Requirements Commitee) cadangkan piawaian bagi
senibina SPPD
Subskema 1 Subskema 2 Subskema 3
Skema Konseptual
Skema Fizikal
Pengkalan Data
Pandangan 1
(View)
Pandangan 2
(View)
Pandangan n
(View)
Paras
Luaran
(Pengguna)
Paras
Konseptual
Paras
Dalaman
(Fizikal)
Pemetaan (Mapping)
Pemetaan (Mapping)
Kebebasan data
logikal
Kebebasan data
fizikal
Pengguna 1 Pengguna 2 Pengguna n
15/7/2014
2
SENIBINA PANGKALAN DATA
Tujuan Utama rekabentuk tiga-aras:
Untuk memisahkan pandangan setiap pengguna
pangkalan data terhadap persembahan fizikal pangkalan
data
(asingkan aplikasi pengguna dan pangkalan data fizikal)
Supaya setiap data bebas / tidak bergantung
(independence data)
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Sebab-sebab pengasingan pandangan(view) tiga aras:
Setiap pengguna boleh capai data yang sama dengan pandangan
berbeza tanpa memberi kesan kepada pengguna lain.
Interaksi pengguna PD bebas daripada keperluan storan fizikal PD .
Contohnya indexing &hashing.
Penukaran senibina storan PD oleh Pentadbir pangkalan data (DBA)
tanpa mengganggu paparan pengguna.
Penukaran aspek fizikal storan tidak mengganggu senibina dalaman
PD. Contohnya penukaran peranti storan yang baru.
Penukaran konseptual atau senibina global PD oleh DBA tanpa
gangguan kepada semua pengguna.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Paras Luaran
Definisi :
Pandangan pengguna terhadap pangkalan data.
Setiap pengguna mempunyai capaian yang berbeza mengikut
keperluan/kesesuaian pengguna
SPPD menggunakan subskema luaran untuk mencipta
antaramuka pengguna.
Pengguna akhir berinteraksi dengan PD melalui antaramuka ini
tanpa perlu mengetahui bagaimana data tersimpan secara
fizikal di dalam perkakasan dan sistem rangkaian.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Capaian data yang ditakrifkan dihadkan kepada pengguna.
Pengguna berinteraksi dengan data tertentu & yang dikehendaki
sahaja.
Data yang sama mempunyai pandangan dan persembahan
yang berbeza.
Contohnya, format tarikh yang digunakan oleh Mizani ialah DD/MM/YY
manakala Fina menggunakan format MM/DD/YY
Sesetengah pandangan hanya menyimpan data maya di mana
data akan dijana apabila diperlukan sahaja.
Contohnya, Data tarikh lahir disimpan di dalam PD. Namun boleh
menjana data tentang umur pengguna.
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Paras Konseptual
Definisi :
Pandangan komuniti terhadap PD
Menggambarkan data apa yang disimpan dalam PD & hubungan
antara data
Merupakan sebuah gabungan subskema-subskema luaran
yang menjadikannya sebuah skema(konseptual).
Merupakan lapisan pertengahan diantara skema luaran dan
skema dalaman(fizikal) yang menerangkan keseluruhan
struktur logikal pangkalan data yang boleh dilihat oleh
DBA.
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Mengandungi
Entiti, attribut dan hubungan.
Kekangan ke atas data
Maklumat semantik/makna ttg data.
Maklumat keselamatan dan integriti.
Menyokong setiap pandangan luaran.
Data berguna perlu dinyatakan pada paras ini.
Maklumat pada aras ini bebas dari pertimbangan storan supaya
wujud kebebasan data di antara aras luaran dan aras dalaman.
Contohnya, atribut hanya boleh diklasifikasikan kepada jenis integer,
aksara, dan nombor nyata. Saiz atribut dinyatakan dalam nilai digit atau
aksara maksimum.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
15/7/2014
3
SENIBINA PANGKALAN DATA
Aras Dalaman
Definisi :
Perwakilan fizikal PD pada komputer.
Menerangkan bagaimana data disimpan dalam pangkalan data.
Aras yang paling rendah & hampir dengan Pangkalan Data.
Dikawal oleh DBA
Merangkumi struktur data dan organisasi fail untuk
menyimpan data di dalam peranti storan.
Berkaitan dengan beberapa perkara seperti :
Peruntukan ruang tempat storan (data dan indeks).
Bagaimana data diwakilkan.
Penyusunan rekod-rekod.
Teknik data disimpan.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Skema PD
Menerangkan keseluruhan PD.
Terdapat tiga jenis skema iaitu:
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
Paras Skema Takrifan
Luaran Luaran Pandangan data berbeza
Konseptual Konseptual Entiti, atribut, hubungan,
kekangan integriti
Dalaman Dalaman Model dalaman
SENIBINA PANGKALAN DATA
Hanya 1 skema konseptual dan 1 skema dalaman bagi
setiap PD.
SPPD bertanggungjawab untuk buat pemetaan antara 3 jenis
skema ini.
Pemetaan antara skema disimpan dalam kamus data.
Ia dilakukan dengan menggunakan Bahasa Takrifan data
yang disediakan oleh DBA.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
Pemetaan
2 jenis pemetaan
Pemetaan Skema Luaran & Konseptual
Pemetaan objek di paras konseptual dengan objek di paras luaran
Pemetaan Skema Konseptual dan Dalaman
Pemetaan objek di paras konspetual dan paras dalaman atau storan
pangkalan data.
Jika struktur skema-skema yang disimpan berubah,
pemetaan juga perlu berubah.


DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA PANGKALAN DATA
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
Perbezaan antara ketiga-tiga paras adalah
seperti berikut :
Paras
luaran
Paras
konseptual
Paras
fizikal
# pekerja # jabatan gaji nopekerja nojabatan umur
Pengguna akhir 1 Pengguna akhir 2
nopekerja no jabatan gaji trkhlahir
PEKERJA
struct PEKERJA (
int nopekerja;
char nojabatan[3];
float gaji
struct date trkhlahir;
struct PEKERJA next;
);
index nopekerja; index nojabatan
SENIBINA PANGKALAN DATA
Kebebasan Data (Data Independence)
Kekebalan paras lebih tinggi daripada perubahan di
paras bawahnya.
Untuk mengelakkan aras tinggi daripada diganggu
oleh pertukaran pada aras rendah.
2 bentuk kebebasan data:
Kebebasan Data Logikal
Kebebasan Data Fizikal

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
15/7/2014
4
SENIBINA PANGKALAN DATA
Kebebasan Data Logikal
merujuk kepada keselamatan skema luaran terhadap
perubahan dalam skema konsepsual.
Penukaran kepada skema konsepsual (edisi, menukar entiti
yang baru, attribut/hubungan) dibolehkan tanpa perlu
menukar skema luaran atau menulis program aplikasi.
Kebebasan Data Fizikal
merujuk kepada keselamatan penukaran skema konsepsual
kepada skema dalaman.
Penukaran kepada skima dalaman (penggunaan fail
organisasi/peranti storan berbeza struktur, mencincang)
dibolehkan tanpa menukarkan konsepsual / skima luaran.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
BAHASA PANGKALAN DATA
BAHASA PANGKALAN DATA
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
Bahasa Pangkalan Data
Bahasa Takrifan
Data (DDL)
Digunakan untuk
menentukan skema
PD
Bahasa Manipulasi
Data (DDL)
Digunakan utk Membaca
dan megemaskini PD
Bahasa Generasi
Ke4 (4GL)
Dikenali sebagai Sub-bahasa
data. Ia Tidak mengandungi
Konstruk bagi semua keperluan
pengkomputeran
Tiada bahasa pengaturcaraan yang khusus untuk PD.
Merupakan satu alat/kemudahan daripada bahasa
pengaturcaraan yang dikenali sebagai sub-bahasa.
BAHASA TAKRIF DATA (DDL)
Bahasa Takrifan Data
Bertujuan membina struktur pangkalan data iaitu skema
luaran, skema konseptual dan skema dalaman.
Ia menukar data yang di jana oleh atur cara aplikasi atau
terminal dari paras konseptual kepada paras fizikal
Hasil dari perlaksanaan DDL ialah jadual dan disimpan dalam
kamus khas yang dipanggil kamus data.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
BAHASA TAKRIF DATA (DDL)
Kamus Data
komponen penting dalam SPPD yang menyimpan meta data
- iaitu sesuatu yang menceritakan tentang pemerihalan data di
dalam pangkalan data.
Faedah Kamus Data:
Maklumat data dikumpul dan disimpan secara terpusat,
Makna data boleh ditakrif dengan jelas
Komunikasi dan persefahaman antara pengguna mudah,
Lewahan dan ketakselarasan dapat dikesan & dielakkan.
Setiap perubahan kepada struktur pangkalan data dapat
direkodkan dengan segera.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
BAHASA TAKRIF DATA (DDL)
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
Contohnya:
CREATE Buku (NoISBN=c10, TajukBuku=c40, TahunTerbit=n8);

JADUAL : BUKU
Nama Medan(Atribut) J enis Saiz
NoISBN Aksara 10
JudulBuku Aksara 40
TahunTerbit Numerik 8
c: char,
n: numerik
15/7/2014
5
BAHASA MANIPULASI DATA (DML)
Bahasa Manipulasi Data (DML)
Sediakan set operasi untuk menyokong operasi manipulasi
data.

Operasi DML:
Masukan data baru ke dalam PD.
Memperbaiki/ Mengemaskini data simpanan ke dalam PD.
Memperbaiki/ Mengemaskini kandungan PD.
Hapus data dari PD.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
BAHASA MANIPULASI DATA (DDL)
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
Bahasa Manipulasi Data (DML)
Kelas Bahasa Manipulasi Data

Bahasa Tidak Bertatacara
(Non- Procedural DML)
Membenarkan pengguna
menerangkan data apa yang
diperlukan TANPA
menentukan bagaimana ia
diperlukan
Bahasa Bertatacara
(Procedural DML)
Membenarkan pengguna
untuk memberitahu sistem
data apa yang diperlukan
dan bagaimana
mencapainya
BAHASA GENERASI KE-4
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
Bahasa Generasi ke-4 (4GL)
Lebih mudah digunakan
Arahan pengaturcaraan lebih ringkas

CIRI-CIRI
Bahasa Persembahan:
Bahasa pertanyaan & penjanaan
laporan
Bahasa khusus:
bahasa pangkalan data dan hamparan
kerja
Aplikasi penjanaan:
menakrif, menambah, kemaskini, capai
data dari pangkalan data utk membina
aplikasi
Bahasa peringkat tinggi utk menjana kod
aplikasi
FUNGSI
PENGGUNAAN

Penjanaan Penggunaan
Penjanaan Laporan
Penjanaan Borang
Penjanaan Grafik
Bahasa Pertanyaan

MODEL DATA & PEMODELAN
KONSEPTUAL
MODEL DATA & KONSEPTUAL
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
2 jenis model data (MD)
Model berasaskan objek
Konsep Asas: Entiti,Atribut, hubungan
Teknik:
Model Hubungan Entiti,
Model Objek Semantik
Model berorientasikan objek
Model berasaskan rekod
Konsep Asas: Rekod & Fail
Teknik:
Model hierarki,
model rangkaian,
model hubungan

MODEL DATA & KONSEPTUAL
DIT 3143 : PANGKALAN DATA
2 jenis model data (MD)

Model Berasaskan Objek
Model Perhubungan Entiti
- Dalam permodelan data konseptual
- Konsep entiti, atribut, hubungan
Model Objek-Semantik
-Penerangan atribut secara artifak
-Atribut objek semantik - ERD
Model Berorientasikan Objek
-Objek dilihat bercirikan perlakuan
-Aliran keadaan menukar nilai atribut
Model Berasaskan Rekod
Model Data Hieraki
-Berasaskan struktur pohon.
-Nod akar: bhgn atas
-Nod daun: bhgn bawah
-Nod => rekod dan dihubungkan
Model Data Rangkaian
-3 komponen: data, rekod, hubungan
-Hubungkan rekod (tuan) => rekod(ahli)
Model Data Hubungan
-Berbentuk jadual : baris dan lajur
-Lajur => atribut; baris => rekod
15/7/2014
6
FUNGSI SPPD
FUNGSI SPPD/DBMS
Penyimpanan, Capaian & Kemaskini data
menyediakan kemudahan menyimpan, mengambil dan
mengemaskini data dalam pangkalan data.
Katalog Capaian Pengguna
menyediakan suatu katalog keterangan item data yang
disimpan dan boleh dicapai.
Menyokong transaksi
Transaksi: suatu unit kerja yang mengandungi beberapa
arahan pengemaskinian terhadap data.
mempunyai mekanisme memastikan semua arahan
kemaskinian dilakukan atau sebaliknya.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
FUNGSI SPPD/DBMS
Kawalan keserentakan
menyediakan satu mekanisme untuk memastikan PD
dikemaskini dengan betul apabila ramai pengguna
mengemaskini PD serentak.
Pemulihan daripada kegagalan sistem
menyediakan satu mekanisme pemulihan PD apabila
berlaku kerosakan/bencana alam.
Khidmat Autoriti / Hak kuasa
memastikan bahawa orang yang berhak sahaja dibenarkan
mencapai pangkalan data.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
FUNGSI SPPD/DBMS
Perkhidmatan integriti
menjaga kesahihan data.
perubahan data mesti mengikut kekangan atau syarat
tertentu.
Sokongan komunikasi data
berupaya disepadukan dengan perisian komunikasi.
berupaya berintegrasi dengan pengurus komunikasi data.
Perkhidmatan Utiliti
Menyediakan set pekhidmatan utiliti: import, pantauan,
analisa, statistik

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
MULTIUSER SENIBINA
SPPD/DBMS
SENIBINA SPPD/DBMS
TELEPEMPROSESAN
Senibina tradisional utk sistem multi-pengguna
Terdiri daripada satu komputer dengan satu unit pemprosesan
dan beberapa terminal
Semua proses dilaksanakan dalam lingkungan komputer fizikal
yang sama.
Pengguna terminal disambungkan kepada komputer pusat dan
tidak mampu berfungsi dengan sendiri.
Terminal menghantar mesej melalui subsistem kawalan
komunikasi kepada atur cara aplikasi pengguna menggunakan
perkhidmatan SPPD.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
15/7/2014
7
SENIBINA SPPD/DBMS
PELAYAN-FAIL
Proses yang dibahagikan dalam Rangkaian Kawasan
Setempat (LAN).
Pelayan fail menyimpan fail yang diperlukan oleh aplikasi dan
SPPD.
Pelayan fail bertindak sebagai pemacu cakera keras yang
dikongsi.
Aplikasi dan SPPD akan meminta fail daripada pelayan fail
apabila diperlukan.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA SPPD/DBMS
PELAYAN-FAIL (samb)
Stesen kerja menghantar permintaan kepada pelayan fail untuk
meminta semua data yang disimpan dalam cakera untuk
keperluan SPPD.
Kelemahan seni bina pelayan-fail adalah seperti berikut:
Bilangan trafik rangkaian yang tinggi.
Salinan penuh SPPD perlu bagi setiap stesen kerja.
Kerjasama, pemulihan dan kawalan integriti lebih kompleks
kerana terdapat beberapa SPPD yang cuba untuk mencapai
fail yang sama.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
SENIBINA SPPD/DBMS
PELAYAN-PELANGGAN (CLIENT-SERVER)
Pangkalan data dan SPPD ditempatkan dalam satu komputer -
pelayan.
Kom. Pelayan berkeupayaan pemprosesan yang tinggi dan
bertindak sebagai komputer yang memantau kom. pelanggan
yang disambungkan kepadanya di dalam satu rangkaian
setempat.
Komputer pelayan itu dikenali sebagai backend manakala
komputer pelanggan sebagai frontend.
Pelayan menyediakan khidmat pengurusan PD dan Pelanggan
memohon untuk mencapai PD

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
TUTORIAL
1. Pemodelan data ialah sebuah set konsep yang digunakan bagi
menerangkan struktur sesebuah pangkalan data. Ia
merupakan langkah kerja yang sangat penting dalam
membangunkan aplikasi pangkalan data yang efektif.

a) Senaraikan dua (2) jenis pemodelan data

a) Terangkan semua sub model dalam Pemodelan Data
berasaskan Rekod.

DIT 3143 : PANGKALAN DATA
TUTORIAL
2. Kamus data sangat penting terutama di peringkat awal
rekabentuk pangkalandata. Terangkan kegunaan kamus
data yang lazim.
3. Terangkan senibina dalam SPPD/DBMS. Lakarkan gambarajah
bagi menyokong keterngan anda
DIT 3143 : PANGKALAN DATA