Kamus Unggah Ungguh Pandhu Basa
Kamus Unggah Ungguh Pandhu Basa
1.
- UNGGUH BASA
'AWA
Entri yang sama bentuk tetapi mempunyai arti berbeda dalam tataran krama, arti itu diberi tanda dengan
anqka 1 dan
dan2.
2. Contoh :
Nsoko
Krama
Krama lnooll
lndonesla
aku
1) KUra
2) aken
- ngaken
- dipunaken
- ngaku
- diaku
1) saya, aku
2) aku
mengaku
diaku
dalam kolom krama inqgil terdapat kata vanq dicEtak mirlno kata tersebut kiama ancih;
Nsoko
gugu
- nggugu
Krama
lndonesla
taat, percaya
ngegga
dipengega
Digugu
3.
Krama lnggll
gega
- ngestokaken
menaati
dhawuh
- dhahar atur
Ngoko
uatudgL!nem
- caturan
- nyatur / nggunem
- dicatur/digunem
Krama
canten / ginem
can enan/gineman
ngginem
dipunginem
Krama lnooll
ngendikakaken
dipunngendikakaken
anda
abang
abot
'didhepke
awrat
asrep
ajeng
majeng
dipunajengaken
adhoh (-doh)
lebih
adus
agama
age/ending
aja
aji
agami
enggal
sampun
aos
-ngaJenl
..ngaosi
-diajeni
aju
-maju
-dipunaosi
adhem
adhep
-madhep
adhi
-diajokke
akeh
aku
-ngaku
-diaku
ala
alang-alang
alangan
alas
ali-ali
alis
amarga
amba
ambu
-ngambu
diambu
-mambu
berbicara
membicarakan
dibicarakan
adik
jauh
stram
mandi
agama
cepat, lekas
jangan
nilai, harga
menghargai
dihargai
aju
maju
diajukan
banyak
saya, aku
aku
mengaku
diaku
jelek, buruk
ilalang
halangan
hutan
ajeng
majeng
dipunajengaken
kathah
1)kula
2)aken
-ngaken
-dipunaken
awon
kambengan
pambengan
wana
cincin
':"t'p"
amargi
wiyar
ambet
ngambet
dipunambet
mambet
ambuno
Inclonssla
orcara
alis
imba
karena,
sebab,
lantraran
lebar
bau
mencium, mengendus
dicium, diendus
berbau. mencium bau
49
diambung
ana
anak
angger
anggo
-nganggo
\il/onten
uger
agem
ngagem
dipunagem
arah
aran /jeneng
arang
arep
angge
ngangge
dipunangge
kangge
anggen
antawis
awls
ngawis
dipunawls
menepa
sa9
see
ngaputen
dipunapunten
angkah
wasta
awis
ajeng
-karep
kaJeng
arep / bakal
ari-ari
a8u
ati
ati-ati
badhe
aruman / tuntuhan
segawon
manah
atos-atos
ngantos-atos
dipunatos-atos
pengalih (prana)
-dinggo
-kanggo
anggon
antara
enyeng
-ngayang
-dianyang
apa
aplk / beclk
apura
-ngapura
-diapura
-ngatos-atos
-diati-ati
-dirilenehi
badan
siyang
nyukani
nyaosi / ngaturi
dipunsukani
asalkan
memakai
dipakai
untuk / bagi, dipakai
' oleh
antara, kira-kira
r laurar
!3em
::
'menawar
ditawar
::
'apa
baik, bagus
maaf
memaafkan
, dimaafkan
arah, tujuan
nama (barang)
kersa
kersa
jarang
mau sudi, suka
, kemauan, kehendak
: akan
I ari-ari i tembuni
anjing
, hati
, hati-hati
, brhati-hati
I dilakukan dengan
, hati-hati
salira
awak
awan
aweh / menehi
i pakai
maringi
I
dipunparingi
dipuncaosi
dipunaturi
badan, tubuh
siang
memberi
garwa
pocong
bokong
bola-bali
boreh
brambang
brengos
bubrah
bubrah
budhal
budi
bukak
ulongsal-wangsul
konyoh
brambet
rawis
bibbrah / risak
bibrah
bidhal
manah
bikak
mbikak
dipun bikak
-mbukak
-dibukak
bun-bunan
bungah
bungkar
bingar
mbingkar
dipunbingkar
wingking
-mbungkar
-dibungkar
buri / wuri
buruh
butuh
buwang
bersulang-ulang
bedak pargm
bawang merah
kumis
usai, selesai, bubar
rusak, berantakan
piklr, budi
buka
membuka
dlbuka
ubun-ubun
gembira
bongkar
membongar
dibongkar
belakang
buruh
butuh
buang
membuang
berah
betah
bucal
mbucal
-mbuwang
pantat
berangkat
sengallh
sundhulan
rena
bingah
suami / istri
c,
Ngol(o
cangkem
catur / gunem
lJnt"n I sinet
-nyritani
cantenan / gineman
ngginem
dipunginem
celak
cepeng
nyepeng
dipuncepeng
andhapan
celak
cawik
alit
cobi
nyobi
dipuncobi
criyos
dipuncriyosl
-dicritani
drpuncriyosi
cucul
cukup
cekap
cedhak
cekel
-nyekel
-dicekel
celeng
cendhak
cewok
coba
lndonecla
tuluK
-caturan
-ngatur / nggunem
-dicatur / digunem
cilik
Krama lnqqll
Krama
.,
-nyoba
-dicoba
critia
ngendikakaken
dipungendikakaken
dekat
ngasta
dipunasta
::
lukar
cukur
bicara
berbicara
membicarakan
diblcarakan
pegang
memegang
dipegang
celeng
pendek
cebok
kecil
coba
mencoba
dicoba
cerita
memceritakan
sesuatu kepada
diceritakan sesuatu
oleh
melepas pakaian
cukup
paras
maras
cukur
-nyucur
-dicukur
dipunparas
dicukur
cundhUk
sanosanoan
kalu
mencukup
D.
Nsoko
0aol
dagang
dalan
dandan
.dang
-adang (ngadang)
didang
dawa
derma / saderma
desa
dhadha
dhavoh
Krama lnqsll
Krama
dados
gramen
margi
dandos
bethak
bethak (mbentak)
dipunbethak
panjang
dermi / sadermi
dhusun
dagang
jalan
busana
berpakaian
tanak
menanak
ditanak
panjang
eekedar
desa
Fla
tamu
lndonesla
Jaor
dada
ramu
dhek
dhengkung
dhewe
dhisik
dhukuh
dhuwit
dhuwur
dina
dluwang
dol / adol
-adol
-ngedol
dldol
dolan
ketika
lutut
sendiri
dahulu
dukuh
uang
tinggi, atas
hari
kertas
jengku
piyambak
rumiyin
dhekah
arta
inggil
dinten
diancang
sede
sade
nyade
dlpunsade
Jual
menjual
menjual
dlJual
ameng-ameng
dolan
jarum
dom
doyan / gelem
mau (makan)
kersa
raclkan
drlJl
Jarl
du / adu
didu
dgadu
dudu
duren
durlng
duwe
adu
diadu
mengadu
bukan
durian
belum
E.
Nooko
edan
Krama
Krama Inggll
ewah
engel/emut.
ellng
eluh
waspa
jere
emaS
embah
embuh
enak
endhas
endhog
endi
enggon
enom(nom)
9nom-enoman
'(nonoman)
entek
entut
esuk
kllap/boten
mangertos
eca
sirah
tlgan
eyang
duka dalam/nyuwun
duka
mustaka
mana
tempat
muda
pemuda
habis
kentut
pegl
hitung
menghitung
dlhltung
repot, sedang
menoeriaan sesuatu
enjlng
elang
ngetang
dlpuneteng
ewed
-ngetung
dletlng
ewuh
enak
kepala
telur
pundit
enggen
enem (nem)
nEm-en9man
(neneman)
telas
sarip
etung
lndonesla
gila
ingat, sabar
air mata
emas
kakek/nenek
entah, tak tahu
F.
Ngol(o
Krama lnsoll
Krama
lndonesla
gaJah
tman
gaJah
gaman
gamelan
gamang
gan6p
ganti/genti
gati
gawa
dedamel
gangsa
gampil
senjata
gamelan
jangkep
lengap, genap
ganti
penting
bawa
membawa
dlbawa
buat
membuat
-nggawa
-digawa
gawe
gentos/gentos
gatos
bekta
mbekta
dipunbekta
damel
ndamel
dlpundamel
-nggawB
-dlgawe
gebuk
gebak
-nggebuk
-dlnehttk
nggebag
dlounoebeo
gampang, mudah
astia
ngatas
dipunastra
asta
ngasta
dipunasta
dibuat
pukul
memukul
dloukul
besar
gedhe
pengkeran
blnggel
kersa
ukel
ngukel
dipunukel
gger
gelang
gelem/doyan
gelung
-nggelung
-digelung
gemak
gematl
geni
getih
glthok/cengel
glepung
puyuh
gematos
latu/grama
:11
grlwa
-nglepung
-diglepung
glepang
nglepang
dlpunglepung
godheg
godhong
ron
athl-athl
punggung
gelang
meu
sanggul
menyanggul
disanggul
puyuh
saying, kaslh
api
darah
tengkuk
tepung
membuat tepung
dlbuat tepung
cambang
daun
cari
goroh
pados
gen (enggen)
manggen
ngenggeni
dipunenggeni
dora
gugat
gigat
gugat
-nggugat
-digugat
ngglgat
dipun-gignt
gugu
gega
-nggugu
nggega
menggugat
digugat
taat, percaya
menaati
-digugu
dipungega
gendhis
goleUamek
gon (enggon)
-manggon
-ngenggoni
-dienggoni
tempat
bertempat
menempati
dltempatl
bohong
gula
gulu
Jangga
guna, kepandaian
gunun9
tawa
tertawa
ditertawakan
gina
redi
gujeng
nggujeng
guna
9unung
guyu
-ngguyu
lndonerla
Krama lnggll
Krem!
Ngol(o
icip
l(Edhap
ciclp
-ngiclpi
-diicipi
ngedhapl
dlpun kedhapl
menclclpl
dlclclpl
bulu mata
ludah
ldep
ldu
ijo
iJol/llru
::
:rJern
iket
I:''
iki
menika
ilang
ilat
imbuh
inep
-nginep
-diinepi
ingu
-ngingu
-diingu
':'
dheetar
lldhah
tanduk
sipeng
nyipeng
dipunsipengi
ingah
ngingah
dlpuningah
8Ar
ingahJngah
inten
impi
eala
sUpena
-impen
-nglmpi
sulpenan
hiJau
tukar
imbat
-ingon-ingon
lreng
irung
isih
lsln
iwak
lblng
kecoh
nyare
nyupena/supene
cemgng
grana
tasih
llngsem
ulam
ikat kepala
ini
hilang
lidah
tambah (nasi)
lnap
menglnap
diinapi
pellhara
memellhara
dipellhara
ternak / beternak
lntan
impl
lmplan
bermlmpl
hltam
hidung
masih
malu
lkan
J.
jawi
jagi
-nJaga
njagi
dipunjagi
sawung
tedha
nedha
dipuntedha
pukul/tabuh
utohan
-dijaga
jago
jaluk
-njaluk
-dijaluk
jam
jambe
jambu
jambet
Jamu
lTo'
janggut
jaran
jariVtapih/bebed
sinJang
jati
jatos
jaue
fv
Joged
jaga
menjaga
::
dipunw*un
]'fr"n*,
:y'si
::"
ielam
pedhet
mendhet
-diiunuk
diounoendhet
beksa
mbeksa
pundhut
mundhut
dioun oundhr.ft
K.
kacek
kae
kaJaba
k4awi
kakang
kaku
kalah
-ngalah
kali
kalung
kambil
kana
kandha
kanti
kari/keri
karo/kalawan
karuhan
kathok
katon
kaya
kayu
kebo
keduga
kembang
kemenyan
kempol
kemu
kemul
kena
kena
kendhaga
klendhi
kene
kepati
kepatlhan
kpenak
kpriye
kepung
kenrrnokttr
54
jam
pinang
Jamu
dagu
kuda
kaln
jafi, inti
terpaut
raka
klapa
rika
crlyos
kantos
kantun/kentun
kallyan
kantenan
srurvah
ketingal
kados
kajeng
ma9sa
kedugi
eekar
sela
::
kenging
plkantuUangsal
kendhagi
lantingan
nlkl
kpatoB
lndonrla
smua
kaken
kawon
ngawon
llen
almarhum
nama (barang)
nama (orang)
dalam
keruk
tari
mencari
ambil
mengambil
diambil
Klllm lnggl
Krama
saoaya
kaot
menlka
pinta
minta
diminta
javw
wasta
nama
lebet
Nqoko
pundut, suurun
mundut, nylfiYun
loloh
kethekan
kuda
nyamping
-njupuk
Ka0en
d'rjaga
jambu
-njoge
djupuk
lndonS8la
luar
kapal
jenat
jeneng/aran
jeneng/aran
jero
jeruk
Krama lnggl
Krama
Nqoko
jaba
jaga
sanar9n
itu
kecuall
kakak
kaku
kalah
mengalah
sungai, kali
kalung
kelapa
Sana
ngendika, rnatu
lancingan
wengkelan
kembeng/gurah
singeb
kepareng
kepanlosan
sekgce
kados pundi
kepang
kenenokar
berkata
sabar
tinggal
dengan
Jelas, terang dlketahul
celana
terlihat
seperil
kayu
kerbau
mampu
bunga
kemenyan
betle
berkumur
selimut
kena
dlperbolehkan
kotak panjang
kendi
slnl
terlalu, pulas
kepatlhan
enak
bagalmana
kepung
vano lalu
kerep
keris
kesusu
ketan
ketara
ketiga
dhuwung
kesesa
ketos
ketawis
ketigen
ketlaJuk
ketlaaJeng
kijing
kinang
kira
kirim
klambi
klasa
kleru
klumpuk
kobong
kon (akon)
-kongkong
-ngongkon
-dikongkon
wangklngan
keris
tergesagesa
ketan
kentara
kemarau
telanjur
Sekaran
ganten
kinten
kintun
rasukan
gelaran
klentu
klempak
kEbesml
aken (aken)
kengken
ngengken
dlpunengken
kono
kotang / kemben
kowe
karmas
krasa
klra
klrlm
baju
tlkar
keliru
kumpul
terbakar
dhawuh atur
ndhawuhi ngatun
ndhawuhl ngalurl
dlpundhawuhl
dlpunaturl
(ke) semekan
panJenengan
jamas
krasan
krlnget
krungu
kubur
pusara, nisan
sekqpur sirih
suruh
menyuruh
menyuruh
dlsuruh
sltu
kuiang
engkau
keramas
berasa, terasa,
m6ra8a
belah
rWe
-ngubur
-dlkubur
kudu
kuku
kukuh
kenapa
-ngukuhi
dikukuhl
kulak
-kulakan
kulon
kumat
kumbah
-ngumbah
-dikumbah
kumpul
kuna
kuning
kuping
kurang
kilen
kimat
girah
nggirah
dipun glrah
kempal
kina
jene
talingan
-ngurangi
-dikurangi
kuru
kurung
-ngurung
-dikurung
kutha
kirang
ngirangi
dlpunkirangi
kera
sengker
nyengker
dipunsengker
kitha
kuwaos
nguwaosi
dipunkuwaoei
kuwawi/kiyat
kiyaVkuwawl
kuwatos
menlka
kerlnget
mendengar
kubur
mengubur
dlkubur
harus
kuku
kokoh, kuat
memperkuat,
mempertahankan
dipertahankan,
diperkuat
membeli untuk dijual
lagi
pembellan, pergl
membeli, untuk dijual
lagi
barat
kambuh
cucl
mencucl
dicuci
kumpul
kuna
kunlng
telinga
kurang
mengurangi
dikurangi
kurus
kurung
mengurung
L.
Ngoko
labuh
Krama
lebet
Krama Inggll
lndonerla
berjasa untuk
-dilabuhi
dipunlabeti
ladi
lados
ngladosi
dipunladosi
-ngladeni
-diladeni
lagi
:vq
lair
laku
-mlaku
-dilakoni
lampah
mlampah
dlpunlampahi
lampahan
kesupen/supe
lakon
lali
lambe
lampu/damar/dlyan
lanang
lara
larang
lawang
lawas
layang
Jaler
-nglayangi
-dilayangi
lahir
jalan
kelimengen
lathi
kakung
gerah
sakit
awis
konten/kori
lami
mahal
pintu
lama
serat
surat
nyerati
dipunsereti
menyurati
disurati
begadang
tanah
lemari
lembut
gemuk
lengan
berhenti
lestari, langgeng
lima
lewat
melewati
dilewati
lain
utara
dua
bajak
belulang
biasa, wajar
pergl
leklekan
wungon
lemah
lemari
siti
lemantun
lembut
lembat
lemu
lengen
leren
lestari
lima
liwat
lema
pamen thangan
kendel
lestantun
gangsal
langkung
nglangkungi
dipunlangkungi
sanes
ler
kalih
-ngliwati
-diliwati
liya
lor
loro
luku (wealuku)
luJeng (waluJeng)
lulang/walulang
lumrah
lunga
lungguh
cucaal/wacucal
llmrah
kesah
llnggih
ngllngglhi
dlpunllngglhl
-nglungguhi
-dilungguhl
luput
bibir
lampu, pelita
laki-lakl
dian/dimar
sakit
berjalan
dijalani
carita
lupa
mlyos
tlndak
lenggah/pinerak
nglenggahi
dlpunlenggahi
lepat
duduk
menduduki
dlduduki
salah
lebih
luwih
M.
Nqoko
macan
madu
maling
mampir
manawa
mandheg
maneh
mangkana
mangkono
manuk
mara/seba
maarakaake
marang/menyang
mari
mata
mati
meu
Krama
Krama lnggll
sima
maben
pandung
pinarak
manawi
kendel
malih
makaten
peksi
sowaan
murugaken
dhateng
mentun
mrlpat
pejah / ngaJal '
tllar donya
wu
senggang/dhangan
penlnggal/soce
seda/suruh
lndone3la
harimau
madu
pencuri
singgah
kalau, apabila
berhenti, istirahat
lagi
demikian
begitu
burung
menghadap
mengakibatkan
kepada
sembuh
mata
mati
tdi
Basa Jawa'Kelas
mawi
mayat
nyelep
melek
melu
mendem
wungu
ndherek
wuru
ii'u,
meneng
mengko
menjangan
mentas/lagi
meteng
minggat
mlebu
momot
mor/amor
mori
mudhun
muga-(muga)
mula
mulih
mendel/kendel
mangke
sangsam
nembe
ngandheg/wawrat
mboboy/ nggarbini
lolos
melebet
ngewrat
kempal
monten
memberikan wiarna
biru pada kain batik
terjaga
ikut
mabuk minuman
keras
diam
nanti
rusa
sedang, baru saja
hamil
melarikan dirl
masuk
memuat
campur
mori
mendhaUmandhap
turun
mugi-(mugi)
mia
mantuk
semoga
maka
pulang
mundur
kundur
lengser
mundur
mung
mungguh
namung
menggah
hanya
mungkur
mengker
mungsuh
mengsah
mutiah
mutrawatiri
luntak
membelakangi
musuh
muntah
mengkhawatirkan
dan
muwah
cocok
adapun, mengenai
mtawatosi
miwah
N.
Nooko
nagan
nangis
nempuh
nesu
-dinesoni
ngadeg
ngandel/pitaya
Krama lnooll
Krama
l1s"n
ii,*un
::'o"n
duka
dipundakani
jumeneng
-diendel
pitados
dipunpitados
nganti
ngelak
ngelu / mumet
::'**
salit
ngentosi
ngertos
ngingah
::""'
puyeng
ngnger
ngenteni
ngerti
ngingu
ngiring
ngising
nderekaken
lndonesla
negara
menangis
menempuh
marah
dimarahi
berdiri
percaya
dipercaya
sampai
haus
pusing
mengabdi
menanti
tahu, mengerti
memelihara
mengiringkan, ikut
buang air besar
bawah
membatin
berkata dalam hati
mencari
ngudarasa
bebucal
ngandhap
ngudaraos
::*"'
ngupadi / nggoleki
nonton/ndeleng
nuduhi
ngupados
ningali
nedahi
mriksani
melihat
menunJukkan
ngisor
uningan
megeng
nyapih
menghentikan
kebiasaan
o.
Nqoko
obah
oleh
omah
omah-omah
ombe
-noombe
Krama
Krama lnooll
piantuk / angsal
griya
i'lo","nn
:l'n*'"n
unjuk
lndonesla
gera, oergeraK
eDan
dalem
karma
nouniuk
diperolehkan
rumah
kawin, berumah tangga
minum
meminum
-:
-diombe
omongan
opah
ora
owah
oyak/buru
-ngoya (mburu)
grneman
epah
boten
ngedikan
diminum
berbicara
upah
tidak
ewEh
buJeng
mbuJeng
berubah
kejar
mengejar
P.
Nqol(o
padha
padhang
padu
Krama lnggll
Krame
lndonesla
samt
paJar
paldo
-maido
-dipaido
pajeg
pakewuh
panah
panas
pandhapa
pangan
-mangan
-dipangan
pangling
panjalln
terang
berkelahi
sangsi, tidak percaya
tidak mempercayai
tidak dipercayai
paben
paiben
malben
dipunpaiben
P9os
pakewed
pajak
Jemparing
sungkan
panah
benter
panss
pandhapi
tedha
nedha
dipuntedha
pandung
dhaharan
dhahar
dipundhahar
panJatos
papat
sekawan
purug
pantun
palih
siyam
peken
paran
pari
paro
pasa
pasar
pati
payu
payung
pekarangan
pijet
pikir
!1"ns
piyara
-miyara
-dipiyara
playu
-mlayu
-diplayokake
ponakan
pracaya/pitaya
prakara
prau
prayoga
prihatin
pring
pundhak
puser
putih
outu
laku
payung
pekarangan, halaman
petek
penggah
pijat
pikir
sigitan
jamu ditempeldidahi
pengarassr
pipi
berapa
piranti, alat
ayam
pelihara
memelihara
dipelihara
lari
lari
dilarikan
keponakan
percaya
perkara
perahu
patut, layak
prihatin
bamboo
bahu
paha
pikul
pinten
pirantos
ayam
piyanten
miyanten
dipunpiyanten
plajeng
mlejeng
dipunplajengaken
penakan
pitados
prekawis
baita
prayogi
prihatos
deling
pamidhangan
wentis
tuntunan/ nabi
-:
pupu
songsong
pekawisan
::
pitik
pendapa
makanan
makan
dimakan
tidak mengenal lagi
rotan
empat
rantau, tujuan
padi
belah/bagi dua
puasa
pasar
agak, begitu
patos
manah
rembat
pikul
pilis
pipi
pira
piranti
pethak
pusar
putih
cucu
wavah
R.
Ngoko
rada
rai
rambut
Krama
Krama lnsEll
radi
il,,o"n
rikma / rema
lndonesia
agaK
wajah
rambut
rika/mrika
rasa
naos
rata
reten
radin
radinan
raup
rebut
rata / merata
jalan
cuci muka
rebat
rebut
ngrebat
merebut
dipunrebat
direbut
harga
susah /sulit
runding, omong
sini / ke sini
bantu / pembatu
repot
siang
dahak
hari besar
rokok
situ / kesitu
roboh
merasa
pelihara
memelihara
dipelihara
-ngrebut
-direbut
rega
rekasa
rembuh
rene/mrene
rwang
rlbuUrubed
rina
regi
rekaos
rembag
mriki
16ncang
rlbet
rinten
jlagra
riyak
iyaya
rokoUudud
rono/mrono
rubuh
rumangsa
rumat
-ngrumat
-dirumat
riyadi
ses
riku/mdku
rebah
rumaos
rimat
ngrimat
dipunrimat
runtuh
rupa
rupak
rentah
rupi
rusak
risak
resah
rusuh
ripak
jatuh
rupa
sempit
rusak
rusuh / resah
separo
s6pata
sepi
seprana
seprene
seru
suk
sEsuk
slda
slji
slkll
slkut
silih
benjing enJlng
separuh
sumpah
sepi
sampai dulu
sampai sekarang
keras
besok
besok pagi
sstu
jadi
sepaos
sepen
seprlka
sepriki
::
sora
::
benJlng
setunggal
suku
ampyan / samparan
slku
ampll
ampllan
sambut
-slllhan
-nyilih
-disilih
sambutan
nyambut
dipunsambut
sing / kang
slsl
sithik
slamet
sok
sok uga
sorS
sranta
srengen
srengenge
suguh
-suguhan
-nyuguh
-disuguh
ngampil
'
dlpunampil
ingkang
sekedhik
wilujeng
sering / asring
sok ugi
sonten
srantos
lemRrlt
rumput
sungu
supaye
surasa
suruh
surup
susah
singat
supados
meminjam
dipinjam
yang
mengesang
kadang-kadang
asalkan
::
sore
sabar
8Urya
suket
sunat
plnJaman
sedikit
selamat
sugeng
duka
segah
segahan
nyegah
dipunsegah
satu
kaki
siku
pinjam
sugata
(pa) sugatan
nyugatra
dipunsagata
marah
matahari
saji, jamu
sajian
menjamu
dijamu
rumput
sunat
tanduk
suraos
sedhah
:".
sekel
panasar
susur
suwara
suwarga
suwarsa
suwe
suweng
suwargi
supaya
arti
sirih
rembang, petang
susah
sugi
suara
almarhum
suasana
lama
subang
T.
Nooko
Kramr InEgll
Krama
takon
taken
lndonesla
tinja
tinJa
ndangu (mundhut
bertanya
priksa/nyuwn pnksa)
tali
tampa
-nampa
tangsul
tampi
nampi
dipuntampi
-dikampa
tandur
tanem
-nandur
-ditandur
nanem
dpuntranem
tangan
tanggon
tanggung
tangi
tari
tali
terima
menerima
diterima
tanam
menanam
ditanam
tangan
tangguh
tanggung
astra
tanggen
tanggel
wtrngu
bangun
taros/tantun
tanya kesanggupan
-nari
naros/nantun
-ditari
dipuntaros
nate
tawi
rosan
menanyai
(kesanggupan)
ditanyai
pernah
tau
tawa
tebu
tawar
tebu
teka
etkan
telu
tembaga / dembaga
tembang
emu
-nemu
-ditemu
tnan/tamanan
tepung
terus
datang
sampai
tiga
tembaga
lagu
tema
menemukan
ditemukan
sungguh
kenal
terug
rawuh
dhateng
dumugi
tiga
tembagi/ dembagi
sekar
panggih
man ggih
dipunpanggih
estu /saestu
tepang
terus / lajeng
sunat
supit
tetak
dhawah
tuwi
tlba
tilik
tinggal
Jatuh
tlnJo
tilar
nilar
dlpuntllar
tlatos
-ninggal
-dltinggal
tlaten
trima
tuduh
trimah
tedah
tumbas
tuku
tulis
mundhut
serat
nyerat
dipunserat
waos
tunggil
-nulis
-ditulis
tumbak
tunggal
tunggang
watangan
tumpak
-nunggang
-ditunggangi
tunggu
-nunggu
-ditunggu
numpak
dipuntumpaki
tengga
nengga
dipuntengga
tirah
tilem
turah
turu
turun
tutu
gentang
nggentang
dipungentang
sepuh
-nutu
ditutu
titih
nitih
dipuntitihi
tinjau
tlnggal
menlnggalkan
dltlnggal
tekun
terima
tunjuk
beli
tulis
menulis
ditulis
tombak
tunggal
kendaraan, naik
mengendarai. naik
dikendarai, dinaiki
tunggu
menunggu
ditunggu
sisa
sare
tidur
tedhak
katurunan
antan
menumbuk
ditumbuk
tua
yuswa
U.
Krama
Nqok0
udakara
udan
uga
ujar/ kaul nadar
ula
wadana / pasuryan
umbah-umbah
umbel
nggirahi
umur
::
-ngundang
-diundang
-muni
indhak
mindhak
dipunindhaki
inggah
minggah
dipuninggahi
ungel
mungri
-diunekake
dpunungelaken
untu
unyeng-unyeng
uoama
uoamt
undhak
-mundhak
-diunggahi
unggah
munggah
diunggahi
uni
punagi
sawer
ulat
undang
jawah
:9i
gadhing
yuswa
timba, atur
nimbali, ngaturi
dipuntimbali, dipunaturi
juga
janji, sumpah
ular
raut muka
mencuci pakaian
ingus
umur
panggil
memanggil
dlpanggil
tambah
bertambah
ditambah
naik
naik
dinaiki
bunyi
berbunyi
waja / waos
panengeran
lndonesla
Krama lnggll
uclakaws
dibunyikan
sigi
pusaran rambut di
keoala
unp
usus
utama
utang
sugeng
iaringan
13t"ns
utami
mundhut ngampill
nyambut
ngampil
llr*n
utang
utawa
tuwis (wis)
uyah
uyuh
sambutan
utawi
sampun
-nguyuh
toyan
waca
waos
maos
dipunwaos
wados
waos
maos
dipunwaos
::"
putri
waos
walandi
wantun
saras
::"
:1em
-maoa
-diwaca
wadi
wadon
wahing
waja
walandha
wani
waras
wareg
warna
warta
warung
waspada
watara
watu
senggang
tuwuk
wami
berita
warung
::
waspaos
waspada
kira-kira
batu
batuk
minuman
kambing
watawis
sela
cekoh
wetsng
wetu
-melu
-kewetu / kelair
menda
ajrih
wekdal
sumerep
:J',*'
takut
waktu
priksa / pirsa
i]on"r"n
wiyos
miyos
kawiyos
ngendika
wedal
medal
kewEdal
wicanten
wigatos
wulang
wucal
wucalan
mucal
dipunwucal
wEtah
wijik
perut
keluar
keluar
terlahir / terucapkan
berbicara
penting, perlu
membasuh
priyatun
1l'nn
wutuh
wuwuh / tambah
tahu / melihat
besi
lT"n
wicara
wigati
wisuh
wong
wudun
-wulangan
-mulang
-diwulang
baca
membaca
dibaca
rahasisa
wanita, puteri
bersin
baja
balanda
berani
sehat, sembuh
kenyang
wama
wartos
wande
wedang
wedhus
wedi
wektu
weruh / sumurup
wesi
untar
ngasta
dipunasta
vvewah
Ngoko
vekti
pinjaman
atau
sudah
garam
air seni
buang air kecil
turas
turas
watuk
ya liya
umpama
hidup
usus
utama
meminjam / utang
Krama
Krama lnqgll
lndonesla
ya
sunqouh. betul. benar
inggih
vektos