Perkembangan Seni dan Kanak-

kanak

OPEN UNIVERSITY
MALAYSIA
Open University
Malaysia

TOPIK 1:
PERKEMBANGAN SENI KANAK-KANAK

 Pendidikan Seni hanya membuang masa?

 Pendidikan Seni tidak mencabar minda?
 Saya tidak mahu dikenali sebagai guru seni?
 Adakah bidang Pendidikan Seni ini boleh
membantu mendapatkan peluang pekerjaan?
Open University
Malaysia

PSV membuang masa?

 Sebenarnya pembelajaran Seni Visual telah

dilaksanakan di hampir kebanyakan sekolah
di seluruh dunia.
 Bidang Seni Visual telah berkembang
dengan pesat sejak beberapa tahun yang
lalu.
 Beribu-ribu laman web pendidikan berkaitan
dengan Pendidikan Seni Visual boleh kita
temui dari seluruh dunia pada masa ini.
Open University
Malaysia

Apakah kerjaya berkaitan PSV di masa

hadapan?

 Kini beratus-ratus jenis kerjaya yang berkaitan

dengan Seni Visual boleh diceburi oleh para pelajar
yang berminat dalam bidang tersebut.
 Antara kerjaya yang berkaitan dengan Seni Visual
ialah seperti pengiklanan, pelukis illustrasi, artis
multimedia, perekabentuk grafik, perekabentuk
industri, perekabentuk dalaman, pelukis animasi,
perekabentuk tekstil, percetakan, desktop publisher,
perekabentuk laman web, dan sebagainya.
Open University
Malaysia

Kanak-kanak dan Seni Visual

 Hasil kerja seni kanak-kanak merupakan alat

komunikasi dan hasil refleksi pemikiran
mereka.
 Karya seni orang dewasa biasa dikaitkan
dengan kecantikan.
 Karya seni kanak-kanak lebih kepada bentuk
luahan perasaan/ekspresif (Lownfeld,1975)
Open University
Malaysia

Kanak-kanak dan Seni Visual

 Para pengkaji sering menggunakan hasil

seni kanak-kanak untuk melihat perasaan/
cara mereka berfikir/perkembangan kognitif.
 Guru PSV harus memilih aktiviti yang sesuai
dengan tahap umur dan tahap pemikiran
kanak-kanak yang dihadapinya.
Open University
Malaysia

Apakah kepentingan Pengajaran PSV

kepada kanak-kanak?

1. Aspek Kognitif: mengembangkan daya

kognitif/melatih kanak-kanak
berfikir/menyelesaikan masalah membuat
penilaian/keputusan
2. Aspek Fizikal: menggunakan alatan/bahan
memberikan latihan kepada pergerakan
tangan – kordinasi tangan serta mata
Apakah kepentingan Pengajaran PSV
kepada kanak-kanak?

3. Aspek Kreativiti: melibatkan

proses/menyelesaikan
masalah/eksplorasi/eksperimentasi dalam
penghasilan karya.
4. Aspek Persepsi:
meningkatkan/menajamkan penggunaan
pacaindera dan deria.
Open University
Malaysia

Apakah kepentingan Pengajaran PSV

kepada kanak-kanak?

5. Aspek Sosial dan Emosi: memberi peluang kanak-

kanak berinteraksi/membina keyakinan
diri/bertoleransi/berkerjasama dalam kumpulan.

Refleksi:
Pada pandangan anda, mengapa penghasilan
karya kanak-kanak begitu berbeza dengan karya
orang dewasa? Adakah ia dipengaruhi oleh faktor
kematangan semata-mata?
Open University
Malaysia

Kanak-Kanak dan Seni Lukis

 Mengapa kanak-kanak gemar menconteng

dinding?
 Adakah mereka ingin berkomunikasi?
Open University
Malaysia

Kanak-Kanak dan Seni Lukis

 Aktiviti melukis telah digunakan oleh saintis,

pendidik, ibu bapa bagi menyelami perasaan
dan fikiran kanak-kanak.
 Melukis membantu meningkatkan
sensitiviti/pengamatan kanak-kanak terhadap
persekitaran.
 Meningkatkan daya imaginatif/aktiviti imitasi
belajar dari alam sekeliling.
Open University
Malaysia

Mengapa kanak-kanak suka

melukis/menconteng?

a) Melukis sebagai medium komunikasi:

Lukisan merupakan komunikasi awal
sebelum boleh bertutur. Ahli psikologi
menggunakan lukisan kanak-kanak untuk
mengenal pasti masalah/tekanan perasaan
mereka. Contoh selepas Tsunami di Aceh
Open University
Malaysia

Mengapa kanak-kanak suka

melukis/menconteng?

b) Melukis sebagai cara mencapai kepuasan diri.

Kanak-kanak belajar sambil bermain.
Bermain/melukis adalah aktiviti yang
menyeronokkan. video
c) Melukis untuk meningkatkan daya penguasaan diri
(self esteem)
- terbina apabila kanak-kanak boleh melukis tanpa
ragu/bimbang
Open University
Malaysia

Perkembangan Artistik Kanak-Kanak

 Perkembangan artistik kanak-kanak banyak

dipengaruhi oleh persekitaran dan suasana
mereka dibesarkan.
 Terdapat banyak kajian tentang teori
perkembangan artistik di kalangan kanak-
kanak
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik oleh

Hurwitz dan Day

Hurwitz dan Day (2001) membahagikan

perkembangan artistik kepada 3 peringkat;
Peringkat 1: Peringkat Manipulatif/zaman
awal kanak-kanak (2-5 tahun)
 Kanak-kanak tidak mempunyai kawalan
pada pergerakan tangan.
 Lukisan tidak realistik-banyak guna garisan
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik oleh

Hurwitz dan Day

 garisan yang dihasilkan biasanya berulang-

ulang.
 Boleh melukis rupa
 Pada peringkat ini aktiviti melukis lebih
kepada kepuasan dan keseronokan
 melukis/memegang peralatan melukis
adalah mengikut gaya dan cara yang mereka
sukai
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik oleh

Hurwitz dan Day

Peringkat 2: Membuat Simbol (6-9 Tahun)

 Boleh menghasilkan simbol
 Kawalan tangan mula seimbang
 Persekitaran mempengaruhi lukisan mereka.
Biasanya ia suka melukis objek-objek yang
hampir dengan diri/pengalaman mereka (cth;
rumah, kakak, abang, emak, ayah, bilik tidur
dll)
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik oleh

Hurwitz dan Day

 Imej yang penting biasanya dilukis lebih

besar (cth; bapa, orang lebih besar daripada
latar belakang)
 Warna disesuaikan (cth; langit biru, pokok
hijau)
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik oleh

Hurwitz dan Day

Peringkat 3: Pra-Remaja (10-13 Tahun)

 Cuba melukis figura dengan saiz yang betul
(mengikut kadar banding)
 Lukisan lebih rasional-pilih warna yang tepat-
ada bayang-bayang-perspektif-lebih realistik.
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik Kanak-

kanak oleh Lowenfeld dan Britain (1992)

Ada 6 peringkat;
Peringkat 1: Scribbling (2-4 tahun)
 Melakukan contengan secara rawak > buat garisan >
bulatan
Peringkat 2: Preschematic (4-7 tahun)
 Mula melukis objek yang dilihat disekeliling guna
garisan > melukis orang yang rapat dengan mereka
seolah-olah terapung-apung dengan saiz berbeza.
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik Kanak-

kanak oleh Lowenfeld dan Britain (1992)

Peringkat 3: Schematic (7-9 tahun)

 Objek-objek yang dilukis lebih tersusun >
ada bahagian langit/tanah
 Lukisan lebih bebas dan tidak kisah dengan
lukisan rakan dan gemar berkongsi.
Open University
Malaysia
Teori Perkembangan Artistik Kanak-
kanak oleh Lowenfeld dan Britain
(1992

Peringkat 4: Dawning Realism/The Gang

Age (9-12 tahun)
 Lukisan lebih realistik dan teliti
 Mula membandingkan dengan lukisan rakan-
rakan dan lebih berhati-hati, individualistik
dan menitikberatkan kualiti.
Open University
Malaysia
Teori Perkembangan Artistik Kanak-
kanak oleh Lowenfeld dan Britain
(1992

Peringkat 5: Pseudonaturalistik/Reasoning
(12-14 tahun)
 Lebih peka dengan konsep realistik/rasional
 Lebih suka membuat peniruan dengan objek
disekeliling berbanding imaginasi
 Jarang berkongsi dengan rakan sebaya
(malu/rendah diri jika tidak menarik)
Open University
Malaysia
Teori Perkembangan Artistik Kanak-
kanak oleh Lowenfeld dan Britain
(1992

Peringkat 6: Period If Decision/Adolescent

Art (14-17 tahun)
 Penekanan terhadap proses penghasilan
karya
 Memperlihatkan kematangan di dalam
membuat keputusan
 Menggunakan bahan-bahan yang sesuai
untuk menghasilkan karya seni.
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan artistik Kanak-kanak

oleh Georges-Henry Luquet (1926)

Terdapat 4 peringkat;
Peringkat 1: Fortuitous Realism
 Peringkat contengan tetapi telah membentuk
imej yang hampir sama dengan objek
sebenar
 Biasanya imejan yang dihasilkan secara
tidak sengaja
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak

oleh Lowenfeld dan Britain (1992)

Peringkat 2: Failed Realism

 Imej yang diperolehi secara tidak sengaja
diperbaiki
 Lukisan yang hampir sama dihasilkan
berulang kali tetapi tidak diteruskan kerana
imej tersebut kerap berubah
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak

oleh Lowenfeld dan Britain (1992)

Peringkat 3: Intelectual Realism

 Mereka melukis apa yang mereka tahu dan
apa yang mereka lihat
 Lukisan dalam bentuk ringkas.
Open University
Malaysia

Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak

oleh Lowenfeld dan Britain (1992)

Peringkat 4: Visual Realism

 Peringkat akhir ini kanak-kanak boleh
melukis imej yang mempunyai perspektif dan
kadar banding.
 Boleh melukis imej dalam bentuk 3 dimensi
Refleksi…..

1. Apakah persamaan yang terdapat pada

teori Hurwitz dan Day (2001) dengan
Lowenfeld dan Britain (1982)?
2. Apabila tiba pada peringkat umur tertentu,
kanak-kanak akan lebih cenderung untuk
melukis berdasarkan apa yang mereka lihat
daripada menggunakan imaginasi sendiri.
Kenapa ini berlaku?
Keinginan Asas kanak-kanak

1. Keinginan untuk bergerak, berjaya dan

diiktiraf/disanjung
2. Keinginan untuk bersaing, ketangkasan
fizikal dan memahami
3. Keinginan untuk meneroka, pencapaian
kreatif dan meluahkan perasaan
Rumusan

 Sifat kanak-kanak gemar melukis

 Lukisan kanak-kanak berbeza berbanding orang
dewasa.
 Melalui SV kita dapat mengesan perasaan dan
perkembangan kognitif kanak-kanak
 Aktiviti P&P PSV hendaklah disesuaikan dengan
perkembangan artistik & keinginan asas kanak-
kanak
 Di dalam pembelajaran beri peluang kanak-kanak
berkongsi dan berkerjasa dengan rakan-rakan
mereka.