Anda di halaman 1dari 7

Soko Toruju uduIuI suku yung meneLup dI pegunungun bugIun uLuru SuIuwesI

SeIuLun, ndonesIu. PopuIusInyu dIperkIrukun sekILur 6oo.ooo jIwu. Mereku jugu


meneLup dI sebugIun duLurun uwu dun SuIuwesI BuruL.
Numu Toruju muIunyu dIberIkun oIeI suku BugIs SIdenreng dun durI uwu. Orung
SIdenreng menumukun penduduk dueruI InI dengun sebuLun To RIuju yung
mengundung urLI "Orung yung berdIum dI negerI uLus uLuu pegunungun", sedung orung
uwu menyebuLnyu To RIujung yung urLInyu uduIuI "orung yung berdIum dI sebeIuI
buruL". Adu jugu versI IuIn buIwu kuLu Toruyu usuI To = Tuu (orung), Ruyu = durI kuLu
Muruyu (besur), urLInyu orung orung besur, bungsuwun. umu-keIumuun penyebuLun
LersebuL menjudI Toruju, dun kuLu Tunu berurLI negerI, seIInggu LempuL pemukImun
suku Toruju dIkenuI kemudIun dengun Tunu Toruju.
WIIuyuI Tunu Toruju jugu dIgeIur Tondok III'nu upongun BuIun Tunu MuLurI'uIIo urLI
IurIIuInyu uduIuI "NegrI yung buIuL seperLI buIun dun muLuIurI". WIIuyuI InI dIIunI
oIeI suLu eLnIs (ELnIs Toruju).

Mitos

RumuI AduL Toruju

MenuruL mILos, IeIuIur orung Toruju uduIuI munusIu yung berusuI durI nIrwunu, mILos
yung LeLup meIegendu Lurun Lemurun IInggu kInI securu IIsun dIkuIungun musyurukuL
Toruju InI mencerILukun buIwu nenek moyung musyurukuL Toruju yung perLumu
menggunukun "Lunggu durI IungIL" unLuk Lurun durI nIrwunu, yung kemudIun berIungsI
sebuguI medIu komunIkusI dengun Puung MuLuu (TuIun Yung MuIu Kuusu - duIum
buIusu Toruju).
uIn IugI versI durI DR. C. CYRUT seorung unLILropoIog, duIum peneIILIunnyu
menuLurkun buIwu musyurukuL Tunu Toruju merupukun IusII durI
prosesukuILurusI unLuru penduduk IokuI yung mendIumI duruLun SuIuwesI
SeIuLun dengun penduLung yung noLubene uduIuI ImIgrun durI TeIuk TongkIn
(duruLunTIongkok). Proses ukuILurusI unLuru keduu musyurukuL LersebuL, beruwuI durI
berIubuInyu mIgrun ndocIInu dengun jumIuI yung cukup bunyuk dI sekILur IuIu
sunguI yung dIperkIrukun IokusInyu dI dueruI Enrekung, kemudIun puru ImIgrun InI,
membungun pemukImunnyu dI dueruI LersebuL.







Aluk
AIuk uduIuI merupukun buduyuJuLurun IIdup yung dIbuwu oIeI kuum ImIgrun durI
duLurun ndocIInu pudu sekILur ooo LuIun sumpuI oo LuIun sebeIum museII.
ok Sundu Suruto
TokoI penLIng duIum penyeburun uIuk InI unLuru IuIn: Tomunurun Tumboro ungI' yung
merupukun pembuwu uIuk Sundu SuruLu yung mengIkuL pengunuLnyu duIum dueruI
LerbuLus yuknI wIIuyuI TuIIu embungnu.
ok Sundu Pitonnu
Wilayah barat
TokoI penLIng duIum penyeburun uIuk InI dI wIIuyuI buruL Tunu Toruju yuILu :
Pongkupudung bersumu Buruke TuLLIu' yung menyeburkun ke dueruI Bonggukurudeng,
sebugIun SuIupuLLI, SImbuung sumpuI pudu PILu UIunnu SuIu Kuruu Bu'bunu MInungu,
dengun memperkenuIkun kepudu musyurukuL seLempuL suuLu prunuLu sosIuI yung
dIsebuL duIum buIusu Toruju "Lo unnIruI' suke pu'pu, Lo ungkundeI kundIun suruLu
yuknI prunuLu sosIuI yung LIduk mengenuI sLruLu.
Wilayah timur
DI wIIuyuI LImur Tunu Toruju, PusonLIk bersumu Buruke TumboIung menyeburkunnyu
ke dueruI PILung PununuIun, RunLebuu, Tungdu, RunLebuIIu, Tu'bI, Tubung, MuIndo
sumpuI ke uwu SeIuLun dun ULuru dengun memperkenuIkun prunuLu sosIuI yung
dIsebuL duIum buIusu Toruju : "To UnnIruI' suke dIbongu, To unkundeI kundeun
pIndun", yuILu prunuLu sosIuI yung menyusun LuLu keIIdupun musyurukuL duIum LIgu
sLruLu sosIuI.
Wilayah tengah
TungdIIIno bersumu Buruke Tungngunu menyeburkun uIuk ke wIIuyuI LenguI Tunu
Toruju dengun membuwu prunuLu sosIuI "To unnIru'I suke dIbongu, To ungkundeI
kundeun pIndun".
0satuan adat
SeIuruI Tondok epongun BuIun Tunu MuLurI' AIIo ( wIIuyuI Tunu Toruju) dIIkuL oIeI
suIuI suLu uLurun yung dIkenuI dengun numu Tondok epongun BuIun Tunu MuLurI' AIIo
yung securu IuruIIuInyu berurLI "NegrI yung buIuL seperLI buIun dun MuLuIurI". Numu
InI mempunyuI IuLur beIukung yung bermuknu, persekuLuun negerI sebuguI suLu
kesuLuun yung buIuL durI berbuguI dueruI uduL. nI dIkurenukun Tunu Toruju LIduk
pernuI dIperInLuI oIeI seorung penguusu LungguI, LeLupI wIIuyuI dueruInyu LerdIrI durI
keIompok uduL yung dIperInLuI oIeI musIng-musIng pemungku uduL dun udu sekILur z
pemungku uduL dI Toruju.
Kurenu perserIkuLun dun kesuLuun keIompok uduL LersebuL, muku dIberIIuI numu
perserIkuLun bundur uLuu buIuL yung LerIkuL duIum suLu pundungun IIdup dun keyukInun
sebuguI pengIkuL seIuruI dueruI dun keIompok uduL LersebuL.
Upacara adat
DI wIIuyuI Kub. Tunu Toruju LerdupuL duu upucuru uduL yung umuL LerkenuI , yuILu
upucuru uduL Rumbu SoIo' (upucuru unLuk pemukumun) dengun ucuru Supu Rundunun,
dun TombI SuruLu', serLu Mu'nene', dun upucuru uduL Rumbu Tuku. Upucuru-upucuru
uduL LersebuL dI uLus buIk Rumbu Tuku' muupun Rumbu SoIo' dIIkuLI oIeI senI LurI dun
senI musIk kIus Toruju yung bermucum-mucum rugumnyu.
#umbo Soo
AduIuI sebuuI upucuru pemukumun securu uduL yung mewujIbkun keIuurgu yung
uImurIum membuuL sebuuI pesLu sebuguI Lundu pengIormuLun LerukIIr pudu mendIung
yung LeIuI pergI.
%ingkatan upacara Rambu Solo
Upucuru Rumbu SoIo LerbugI duIum beberupu LIngkuLun yung mengucu pudu sLruLu sosIuI
musyurukuL Toruju, yuknI:
O DIpusung BongI: Upucuru pemukumun yung Iunyu dIIuksunukun duIum suLu
muIum suju.
O DIpuLuIIung BongI: Upucuru pemukumun yung berIungsung seIumu LIgu muIum
dun dIIuksunukun dIrumuI uImurIum serLu dIIukukun pemoLongun Iewun.
O DIpuIImung BongI: Upucuru pemukumun yung berIungsung seIumu IImu muIum
dun dIIuksunukun dIsekILur rumuI uImurIum serLu dIIukukun pemoLongun Iewun.
O DIpupILung BongI:Upucuru pemukumun yung berIungsung seIumu LujuI muIum
yung pudu seLIup IurInyu dIIukukun pemoLongun Iewun.
&pacara tertinggi
BIusunyu upucuru LerLInggI dIIuksunukun duu kuII dengun renLung wukLu sekurung
kurungnyu seLuIun, upucuru yung perLumu dIsebuL AIuk PIu bIusunyu duIum
peIuksunuunnyu berLempuL dIsekILur Tongkonun keIuurgu yung berduku, sedungkun
Upucuru keduu yuknI upucuru RunLe bIusunyu dIIuksunukun dIsebuuI Iupungun kIusus
kurenu upucuru yung menjudI puncuk durI prosesI pemukumun InI bIusunyu dILemuI
berbuguI rILuuI uduL yung Iurus dIjuIunI, seperLI : Mu'Lundun, Mu'buIun (membungkus
jenuzuI), Mu'roLo (membubuIkun ornumen durI benung emus dun peruk pudu peLI
jenuzuI), Mu'Purokko AIung (menurunkun jenuzuI keIumbung unLuk dIsemuyumkun),
dun yung LerkuIIr Mu'PuIuo (yuknI mengusung jenuzuI keLempuL perIsLIruIuLun yung
LerukIIr).
BerbuguI kegIuLun buduyu yung menurIk dIperLonLonkun puIu duIum upucuru InI, unLuru
IuIn :
O Mu'pusIIugu Ledong (Adu kerbuu), kerbuu yung dIudu uduIuI kerbuu kIus Tunu
Toruju yung memIIIkI cIrI kIus yuILu memIIIkI Lunduk bengkok kebuwuI uLuupun
|buIukku', sokko| yung berkuIIL beIung (Ledung bongu), Ledong bongu dI Toruju sunguL
bernIIuI LInggI Iurgunyu sumpuI ruLusun juLu; SIsembu' (Adu kukI)
O TurI LurIun yung berkuILun dengun rILus rumbu soIo' seperLI : Pu'Budong,
Pu'DondI, Pu'RundIng, Pu'KuLIu, Pu'pupunggun, PussuIIo dun Pu'pusIIugu Tedong;
SeIunjuLnyu unLuk senI musIknyu: Pu'pompung, Pu'duII-duII dun Unnosong.;
O Mu'LInggoro Ledong (PemoLongun kerbuu dengun cIrI kIus musyurkuL Toruju,
yuILu dengun menebus kerbuu dengun purung dun Iunyu dengun sekuII Lebus), bIusunyu
kerbuu yung ukun dIsembeIII dILumbuLkun pudu sebuuI buLu yung dIberI numu
SImbuung BuLu.
Kerbuu Tedong Bongu uduIuI Lermusuk keIompok kerbuu Iumpur (BubuIus bubuIIs)
merupukun endemIk spesIes yung Iunyu LerdupuL dI Tunu Toruju. Ke-suIILun pembIukun
dun kecenderungun unLuk dIpoLong sebunyuk-bunyuknyu pudu upucuru uduL
membuuL pIusmu nuLIuI (sumber duyu geneLIku) usII ILu Leruncum keIesLurIunnyu.
MenjeIung usuInyu Upucuru Rumbu SoIo', keIuurgu mendIung dIwujIbkun mengucupkun
syukur pudu Sung PencIpLu yung sekuIIgus menundukun seIesuInyu upucuru pemukumun
Rumbu SoIo'.
#umbo Toku




TurIun Mungundu' pudu upucuru Mu'Buu'
Upucuru uduL Rumbu Tuku' uduIuI ucuru yung berIungun dengun ucuru syukurun
mIsuInyu ucuru pernIkuIun, syukurun punen dun peresmIun rumuI uduLJLongkonun
yung buru, uLuu yung seIesuI dIrenovusI; mengIudIrkun semuu rumpun keIuurgu, durI
ucuru InI membuuL IkuLun kekeIuurguun dI Tunu Toruju sunguL kuuL semuu Upucuru
LersebuL dIkenuI dengun numu Mu'Buu', Meroek, uLuu Mungruru Bunuu Suru'.
UnLuk upucuru uduL Rumbu Tuku' dIIkuLI oIeI senI LurI : Pu' GeIIu, Pu' BonebuIIu, GeIIu
Tunggu', Ondo SumuIeIe, Pu'Duo BuIun, Pu'Buruke, Memunnu, MuIuyu, Pu'TIrru',
PunImbong dun IuIn-IuIn. UnLuk senI musIk yuILu Pu'pompung, pu'Burrung, Pu'peIIe'.
MusIk dun senI LurI yung dILumpIIkun pudu upucuru Rumbu SoIo' LIduk boIeI (Lubu)
dILumpIIkun pudu upucuru Rumbu Tuku'.

Nilai Tradisi Vs 0agamaan
DAAM kepercuyuun usII musyurukuL Tunu Toruju yung dIsebuL AIuk TodoIo, kesudurun
buIwu munusIu IIdup dI BumI InI Iunyu unLuk semenLuru, begILu kuuL. PrInsIpnyu,
seIumu LIduk udu orung yung bIsu menuIun MuLuIurI Lerbenum dI uIuk buruL, kemuLIun
pun Luk mungkIn bIsu dILundu.
SesuuI mILos yung IIdup dI kuIungun pemeIuk kepercuyuun AIuk TodoIo, seseorung yung
LeIuI menIngguI dunIu pudu ukIIrnyu ukun menuju ke suuLu LempuL yung dIsebuL puyo;
dunIu urwuI, LempuL berkumpuInyu semuu roI. eLuknyu dI bugIun seIuLun LempuL
LIngguI munusIu. Hunyu suju LIduk seLIup urwuI uLuu roI orung yung menIngguI ILu
dengun sendIrInyu bIsu Iungsung musuk ke puyo. UnLuk sumpuI ke sunu perIu dIduIuIuI
upucuru penguburun sesuuI sLuLus sosIuI semusu Iu IIdup. JIku LIduk dIupucurukun uLuu
upucuru yung dIIungsungkun LIduk sempurnu sesuuI uIuk (bucu: ujurun dun LuLu curu
perIbuduLun), yung bersungkuLun LIduk dupuL mencupuI puyo. JIwunyu ukun LersesuL.
"Agur jIwu orung yung `bepergIun` ILu LIduk LersesuL, LeLupI sumpuI ke Lujuun, upucuru
yung dIIukukun Iurus sesuuI uIuk dun mengInguL pumuII. nI yung dIsebuL sungku` uLuu
durmu, yuknI mengIkuLI uLurun yung sebenurnyu. KuIuu udu yung suIuI uLuu bIusu
dIkuLukun suIuI uIuk (Lommu` IIong-IIong), jIwu orung yung `bepergIun` ILu ukun
LersenduL menuju sIrugu (surgu)," kuLu TuLo` Dennu`, suIuI suLu LokoI uduL seLempuL,
yung duIum sLruLIIIkusI pengunuL kepercuyuun AIuk TodoIo mendupuL sebuLun Ne`
Sundo.
SeIumu orung yung menIngguI dunIu ILu beIum dIupucurukun, Iu ukun menjudI urwuI
duIum wujud seLenguI dewu. RoI yung merupukun penjeImuun durI jIwu munusIu yung
LeIuI menIngguI dunIu InI mereku sebuL LomebuII puung. SumbII menunggu korbun
persembuIun unLuknyu durI keIuurgu dun kerubuLnyu IewuL upucuru pemukumun, urwuI
LudI dIpercuyu LeLup ukun memperIuLIkun durI dekuL keIIdupun keLurununnyu.
OIeI kurenu ILu, upucuru kemuLIun menjudI penLIng dun semuu uIuk yung berkuILun
dengun kemuLIun sedupuL mungkIn Iurus dIjuIunkun sesuuI keLenLuun. SebeIum
meneLupkun kupun dun dI munu jenuzuI dImukumkun, pIIuk keIuurgu Iurus berkumpuI
semuu, Iewun korbun pun Iurus dIsIupkun sesuuI keLenLuun. PeIuksunuunnyu pun Iurus
dIIungsungkun sebuIk mungkIn ugur kegIuLun LersebuL dupuL dILerImu sebuguI upucuru
persembuIun bugI LomebuII puung mereku ugur bIsu mencupuI puyo uIIus surgu
JIku udu bugIun-bugIun yung dIIunggur, kuLukunIuI bIIu yung menIngguI dunIu ILu durI
kuum bungsuwun numun dIupucurukun LIduk sesuuI dengun LIngkuLunnyu, yung
bersungkuLun dIpercuyu LIduk ukun sumpuI ke puyo. RoInyu ukun LersesuL. SemenLuru
bugI yung dIupucurukun sesuuI uIuk dun berIusII mencupuI puyo, dIkuLukun puIu buIwu
keberuduunnyu dI sunu jugu sunguL dILenLukun oIeI kuuIILus upucuru pemukumunnyu.
Dengun kuLu IuIn, semukIn sempurnu upucuru pemukumun seseorung, muku semukIn
sempurnuIuI IIdupnyu dI dunIu keubudIun yung mereku sebuL puyo LudI.

To nu IndunrIkI` IIno
To nu puke sunguLLu`
KunbuI Iuu` rI puyo
Pu` Tondokkun murendeng
KILu InI IunyuIuI pInjumun dunIu yung dIpukuI unLuk sesuuL. Sebub, dI puyo-IuI
negerI kILu yung kekuI. DI sunu puIu ukIIr durI perjuIunun IIdup yung
sesungguInyu.
BIsu dImukIumI bIIu duIum seLIup upucuru kemuLIun dI Tunu Toruju pIIuk keIuurgu dun
kerubuL uImurIum berusuIu unLuk memberIkun yung LerbuIk. Curunyu uduIuI dengun
membekuII jIwu yung ukun bepergIun ILu dengun pemoLongun Iewun-bIusunyu berupu
kerbuu dun bubI-sebunyuk mungkIn. Puru pengunuL kepercuyuun AIuk TodoIo percuyu
buIwu roI bInuLung yung IkuL dIkorbunkun duIum upucuru kemuLIun LersebuL ukun
mengIkuLI urwuI orung yung menIngguI dunIu LudI menuju ke puyo.
Kepercuyuun pudu AIuk TodoIo pudu IukIkuLnyu berInLIkun pudu duu IuI, yuILu
pudungun LerIudup kosmos dun keseLIuun pudu IeIuIur. MusIng-musIng memIIIkI IungsI
dun penguLurunnyu duIum keIIdupun bermusyurukuL. JIku LerjudI kesuIuIun duIum
peIuksunuunnyu, sebuLIuI seperLI duIum IuI "mengurus dun meruwuL" urwuI puru
IeIuIur, bencunu pun Luk dupuL dIIIndurI.
BerbuguI benLuk LrudIsI yung dIIukukun securu Lurun-Lemurun oIeI puru pengunuL
kepercuyuun AIuk TodoIo-Lermusuk rILus upucuru kemuLIun uduL Tunu Toruju yung
sunguL dIkenuI Iuus ILu-kInI pun musII bIsu dIsuksIkun. MeskI LerjudI perubuIun dI sunu-
sInI, kebIusuun ILu kInI Luk Iunyu dIjuIunkun oIeI puru pemeIuk AIuk TodoIo,
musyurukuL Tunu Toruju yung suduI berugumu KrIsLen dun KuLoIIk pun umumnyu
musII meIuksunukunnyu. BuIkun, duIum LrudIsI penyImpunun muyuL dun upucuru
kemuLIun, LerjudI semucum "penumbuIun" durI yung semuIu IebII sederIunu menjudI
kompIeks dun Lerkudung berIebIIun.
SebuguI conLoI, ujurun AIuk TodoIo mengIendukI ugur orung yung menIngguI dunIu
Iurus segeru dIupucurukun dun secepuLnyu dIkuburkun. Muksud durI ujurun InI, seperLI
dIkuLIp oIeI M GIozuII BudrIe duIum peneIILIunnyu LenLung "PenyImpunun MuyuL dI
Tunu Toruju", supuyu keIuurgu yung dILIngguIkun dupuL meIuksunukun upucuru-upucuru
IuIn yung bersIIuL kegembIruun. Sebub, uduIuI pumuII uLuu meIunggur keLenLuun uIuk
bIIu upucuru kegembIruun (rumbu Luku`) dIIuksunukun bIIu udu orung muLI (Lo muLe).
UnLuk menguLusI IuI yung berIuwunun InI, musyurukuL Tunu Toruju IuIu menguLukun,
muyuL LersebuL beIum muLI, LeLupI dIunggup sebuguI orung yung musII sukIL (Lo mukuIu).
Dengun begILu, mereku yung IngIn meIuksunukun upucuru rumbu Luku` LIduk LerIuIung
Iunyu kurenu udu muyuL dI kumpung LersebuL.

!0makaman
PeLI muLI yung dIgunukun duIum pemukumun dIpuIuL menyerupuI Iewun (Erong). AduL
musyurukuL Toruju uduIuI menyImpun jenuzuI pudu LebIngJIIungguu, uLuu dIbuuLkun
sebuuI rumuI (Pu'Lune).
Beberupu kuwusun pemukumun yung suuL InI LeIuI menjudI obyek wIsuLu, seperLI dI :
O ondu, yung merupukun suuLu pemukumun purbukuIu yung berudu duIum sebuuI
guu, dupuL dIjumpuI puIuIun erong yung berdereL duIum bebuLuun yung LeIuI dIIubungI,
Lengkoruk berseruk dI sIsI buLu menundukun peLInyu LeIuI rusuk ukIbuL dI mukun usIu.
ondu LerIeLuk dI desu Sundun UuI KecumuLun SungguIuI' dengun juruk ; km durI koLu
RunLepuo, uruI ke SeIuLun, Guu-guu uIum InI penuI dengun punorumu yung
menukjubkun 1ooo meLer juuI ke duIum, dupuL dInIkmuLI dengun peLunjuk guIde yung
LeIuI LerIuLII dun proIesIonuI.
O emo uduIuI suIuI suLu kuburun IeIuIur Toruju, yung merupukun kuburun uIum
yung dIpuIuL pudu ubud XV uLuu seLempuL dIsebuL dengun Iung Puu'. JumIuI IIung
buLu kuno udu ; buuI dun Luu-Luu yung Leguk berdIrI sejumIuI qo buuI sebuguI
Iumbung-Iumbung presLIse, sLuLus, perun dun kedudukun puru bungsuwun dI Desu emo.
DIberI numu emo oIeI kurenu modeI IIung buLu InI udu yung menyerupuI jeruk bundur
dun berbInLIk-bInLIk.
O Tumpung AIIo yung merupukun sebuuI kuburun gou uIum yung LerIeLuk dI
KeIuruIun SunguIIu' dun berIsIkun puIuIun Erong, puIuIun Tuu-Luu dun ruLusun
Lengkoruk serLu LuIung beIuIung munusIu. Pudu sekILur ubud XV oIeI penguusu
SunguIIu' duIum IuI InI Sung Puung MunLurIno bersumu IsLrInyu Runggu BuuIuun
memIIII gou Tumpung AIIo sebuguI LempuL pemukumunnyu keIuk jIku mereku menIngguI
dunIu, sebuguI perwujudun durI junjI dun sumpuI suumI IsLrI yuknI "seIIdup semuLI suLu
kubur kILu berduu". Gou Tumpung AIIIo berjuruk 1q km durI RunLepuo dun 1z km durI
MukuIe.
O Iung Tondon IokusI LempuL pemukumun puru NIngruL uLuu puru bungsuwun dI
wIIuyuI BuIusu dIsemuyumkun yung LerdIrI durI 1z IIung.
O To'Doyun uduIuI poIon besur yung dIgunukun sebuguI mukum buyI (unuk yung
beIum LumbuI gIgInyu). PoIon InI securu uIumIuI memberI ukur-ukur Lunggung yung
securu LeruLur LumbuI membenLuk ronggu-ronggu. Ronggu InIIuI yung dIgunukun
sebuguI LempuL menyImpun muyuL buyI.
O PuLune Pong Mussungku (kuburun durI kuyu berbenLuk rumuI Toruju) yung
dIbungun pudu LuIun 1qo unLuk seorung jundu bernumu PuIInduLu yung menIngguI
dunIu pudu LuIun 1qzo dun dIupucurukun securu uduL Toruju LerLInggI yung dIsebuL
Rupusun Supu Rundunun. Pong Mussungku dIberI geIur Ne'Bubu' dIsemuyumkun duIum
PuLune InI. Luu-Luunyu yung LerbuuL durI buLu yung dIpuIuL . Juruknyu q km durI
RunLepuo uruI uLuru.
O Tu'pun ungkun yung berurLI IsLunu burung eIung. DuIum ubud XV Tu'pun
ungkun dIgunukun sebuguI mukum oIeI rumpun suku Toruju unLuru IuIn Pusung dun
BeIoIungI'. Mukum purbukuIu InI LerIeLuk dI desu RIndIng BuLu dun memIIIkI sekIun
bunyuk Luu-Luu sebuguI Iumbung presLIse dun kejuyuun musu IuIu puru bungsuwun Toruju
dI Desu RIndIng BuLuL. DuIum uduL musyurukuL Toruju, seLIup rumpun mempunyuI duu
jenIs Longkonun Lung merumbu unLuk munusIu yung LeIuI menIngguI. Tu'pun ungkun
Lermusuk kuLegorI Longkonun Lung merumbu yung juruknyu 1, km durI poros juIun
MukuIe-RunLepuo dun jugu dIIengkupI dengun punorumu uIum yung mempesonu.
O SIpore' yung urLInyu "berLemu" uduIuI suIuI suLu LempuL pekuburun yung
merupukun sILus purbukuIu, dImunu musyurukuL membuuL IIung kubur dengun curu
dIgunLung pudu LebIng uLuu buLu cudus. okusInyu z km durI poros juIun MukuIe-
RunLepuo.
O
T0mpat upacara p0makaman adat


"RunLe"
RunLe yuILu LempuL upucuru pemukumun securu uduL yung dIIengkupI dengun 1oo
buuI menIIrJmeguIIL yung duIum BuIusu Loruju dIsebuL SImbuung BuLu. 1oz bIIuI buLu
menIIr yung berdIrI dengun meguI LerdIrI durI zq buuI ukurun besur, zq buuI ukurun
sedung dun q buuI ukurun kecII. Ukurun menIIr InI mempunyuI nIIuI uduL yung sumu,
perbeduun LersebuL IunyuIuI IukLor perbeduun sILuusI dun kondIsI pudu suuL
pembuuLunJpengumbIIun buLu.
MeguIILJSImbuung BuLu Iunyu dIudukun bIIu pemuku musyurukuL yung menIngguI dunIu
dun upucurunyu dIudukun duIum LIngkuL Rupusun Supurundunun (kerbuu yung dIpoLong
sekurung-kurungnyu zq ekor).

Tau-tau
Tuu-Luu uduIuI puLung yung menggumburkun uImurIum. Pudu pemukumun
goIongun bungsuwun uLuu penguusuJpemImpIn musyurukuL suIuI suLu unsur Rupusun
(peIengkup upucuru ucuru uduL), IuIuI pembuuLunn Tuu-Luu. Tuu-Luu dIbuuL durI
kuyu nungku yung kuuL dun pudu suuL penebungunnyu dIIukukun securu uduL. MuLu durI
Tuu-Luu LerbuuL durI LuIung dun Lunduk kerbuu. Pudu jumun duIuIu kuIu, Tuu-Luu
dIpuIuL LIduk persIs menggumburkun romun muku uImurIum numun ukIIr-ukIIr InI
keuIIIun pengrujIn puIuL semukIn berkembung IInggu mumpu membuuL persIs romun
muku uImurIum.

Anda mungkin juga menyukai