Anda di halaman 1dari 10

KOOR

DI HURIA KRISTEN BATAK PROTESTAN


(HKBP):
ANALISIS SEJARAH, FUNGSI, DAN STRUKTUR MUSIK

TESIS

Oleh

Boho Parulian Pardede


NIM. 097037009

PROGRAM STUDI
MAGISTER (S2) PENCIPTAAN DAN PENGKAJIAN SENI
FAKULTAS ILMU BUDAYA
UNIVERSITAS SUMATERA UTARA
MEDAN
2011

Universitas Sumatera Utara

DAFTARISI

BAB

PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang Masalah..............................................................

1.1.1. Pokok Masalah dan Tujuan Penelitian .............................

1.1.2. Pertanyaan Penelitian .......................................................

1.1.3. Tujuan Penelitian..............................................................

1.2 Manfaat Penulisan.......................................................................

1.3 Tinjauan Pustaka .........................................................................

1.4 Landasan Konsep Dan Teori ......................................................

1.4.1 Kosep Dan Teori Musik ...................................................

1.4.2 Teori Etnomusikologi.......................................................

15

1.4.3 Defenisi Koor ...................................................................

17

1.4.4 Pengertian Syair Lagu ......................................................

23

1.5 Metode Penelitian .......................................................................

24

1.5.1 Pendekatan Penelitian.......................................................

24

1.5.2 Kehadiran Peneliti ............................................................

25

1.5.3 Sumber Data .....................................................................

26

1.5.4 Prosedur Pengumpulan Data ............................................

27

1.5.5 Analisis Data ....................................................................

27

Universitas Sumatera Utara

BAB

1.5.6 Tahap tahap Penelitian ..................................................

29

1.5.7 Tahap Pekerjaan Lapangan...............................................

31

1.6 Sistimatika Penulisan ..................................................................

33

II HURIAKRISTENBATAKPROTESTAN(HKBP)

2.1 Sejarah Berdirinya HKBP...........................................................

35

2.2 Sejarah Terbentuknya Paduan Suara Gerejawi...........................

40

2.3 Sejarah Masuknya Musik Gereja dalam Konteks Misi Gereja

BAB

Batak .........................................................................................

45

2.4 Perkembangan Musik di Gereja HKBP (1930-1980) .................

54

2.5 Perkembangan Musik di Gereja HKBP (1980-2000) .................

56

III SEJARAHKOORDIHURIAKRISTENBATAKPROTESTAN(HKBP)

3.1 Sejarah koor di HKBP ................................................................

61

3.1.1. Tahun 1861-1911 ..............................................................

61

3.1.2. Tahun 1911 1936 ...........................................................

65

3.1.3. Tahun 1936 1961 ...........................................................

70

3.1.3.1 Kumpulan Koor Yang Menjadi Buku haluaonna


Gok HKBP ..........................................................

72

3.1.4. Tahun 1962 2003 ...........................................................

78

3.2 Sejarah Keberadaan Koor Dalam Peribadahan HKBP ...............

85

3.2.1 Koor Dalam Peribadahan Di Gereja HKBP Tahun 18611940 ..................................................................................

85

Universitas Sumatera Utara

3.2.2. Koor Dalam Peribadahan Gereja HKBP Tahun 1940


Sampai dengan Sekarang..................................................

88

3.2.3. Koor Dalam Peribadahan Gereja HKBP Dalam Upaya


Menuju Liturgi Kontekstual .............................................

90

3.3 Koor Dalam Kurikulum Pendidikan Di HKBP ..........................

95

3.3.1. Sekolah Karteket di Paraushon, Sipirok...........................

95

3.3.2. Sekolah Pendeta Di Seminari Pansurnapitu .....................

95

3.3.3. Seminar Sipoholon ...........................................................

96

3.3.4. Sekolah Penginjilan Wanita ( Wibelvrow ) di Laguboti ..

96

3.3.5. Sekolah Theologia Menengah ..........................................

97

3.3.6. Fak. Theologia Univ.HKBP Nommensen ........................

98

3.3.7. Prog. SMTH Dan STH ..................................................

99

BAB

IV FUNGSIKOORDIGEREJAHKBP

4.1 Pengertian Ibadah Minggu .......................................................... 100


4.1.1 Pengertian Minggu ........................................................... 101
4.1.2 Pengertian Kebaktian Minggu.......................................... 102
4.1.3 Makna dan Tujuan Kebaktian Minggu............................. 103
4.2 Deskripsi Pelaksanaan Ibadah Minggu ....................................... 105
4.3 Fungsi Koor Di Huria Kristen Batak Protestan (HKBP) ............ 124
4.3.1 Fungsi Koor Di HKBP Dalam Pandangan Jemaat Dan
Majelis Gereja .................................................................. 125

Universitas Sumatera Utara

4.3.2 Fungsi Koor Di HKBP (Aplikasi Pada Teori Fungsi


Alan P. Merriam) ............................................................. 130
4.3.3 Analisis Fungsi Koor Di HKBP ...................................... 137
4.3.3.1 Fungsi Umum Koor di Huria Kristen Batak
Protestan (HKBP)................................................. 137
4.3.3.2 Fungsi Khusus Koor di Huria Kristen Batak
Protestan (HKBP)................................................. 137
BAB V KAJIANTEKSKOOR

5.1 Riwayat Lagu Dan Pencipta .................................................... 139


5.1.1.Riwayat Lagu Dan Pencipta Ro Ma Ho Parasiroha ....... 139

5.1.2. Riwayat Lagu Dan Pencipta Na Ro Pandaoni Bolon I.. 142


5.1.3. Riwayat Lagu Dan Pencipta Ajaib Benar Anugerah..... 145
5.1.4. Riwayat Lagu Dan Pencipta Lasma Roham.................. 146
5.1.5. Riwayat Lagu Dan Pencipta Jesus Lehon Hatorangan.. 150
5.1.6. Riwayat Lagu Dan Pencipta Arbab ............................... 151
5.1.7. Riwayat Lagu Dan Pencipta Dison Adong Huboan
Tuhan .............................................................................. 152

5.2 Analisis Pola Meter Lagu


5.2.1. Analisis Pola Meter Lagu Ro Ma Ho Parasiroha .......... 153
5.2.2. Analisis Pola Meter Lagu Na Ro Pandaoni Bolon I...... 155
5.2.3. Analisis Pola Meter Lagu Ajaib Benar Anugerah......... 156
5.2.4. Analisis Pola Meter LaguLasma Roham....................... 159

Universitas Sumatera Utara

5.2.5. Analisis Pola Meter Lagu Jesus Lehon Hatorangan..... 161


5.2.6. Analisis Pola Meter Lagu Arbab ................................... 161
5.2.7. Analisis Pola Meter Lagu Dison Adong Huboan Tuhan 162
5.3 Analisis Tekstur
5.3.1. Analisis Tekstur Lagu Ro Ma Ho Parasiroha................ 164
5.3.2. Analisis Tekstur Lagu Na Ro Pandaoni Bolon I ........... 164
5.3.3. Analisis Tekstur Lagu Ajaib Benar Anugerah .............. 165
5.3.4. Analisis Tekstur LaguLasma Roham ............................ 165
5.3.5. Analisis Tekstur Lagu Jesus Lehon Hatorangan .......... 166
5.3.6. Analisis Tekstur Lagu Arbab......................................... 166
5.3.7. Analisis Tekstur Lagu Dison Adong Huboan Tuhan .... 166
5.4 Analisis Gaya Vokal
5.4.1. Analisis Gaya Vokal Lagu Ro Ma Ho Parasiroha......... 167
5.4.2. Analisis Gaya Vokal Lagu Na Ro Pandaoni Bolon I .... 167
5.4.3. Analisis Gaya Vokal Lagu Ajaib Benar Anugerah ....... 168
5.4.4. Analisis Gaya Vokal LaguLasma Roham ..................... 168
5.4.5. Analisis Gaya Vokal Lagu Jesus Lehon Hatorangan ... 168
5.4.6. Analisis Gaya Vokal Lagu Arbab ................................. 169
5.4.7. Analisis Gaya Vokal

Lagu Dison Adong Huboan

Tuhan .............................................................................. 169


5.5. Analisis Pola Literatur
5.5.1. Analisis Pola Literatur Lagu Ro Ma Ho Parasiroha...... 170
5.5.2. Analisis Pola Literatur Lagu Na Ro Pandaoni Bolon I . 170
5.5.3. Analisis Pola Literatur Lagu Ajaib Benar Anugerah .... 171

Universitas Sumatera Utara

5.5.4. Analisis Pola Literatur LaguLasma Roham .................. 171


5.5.5. Analisis Pola Literatur Lagu Jesus Lehon Hatorangan 171
5.5.6. Analisis Pola Literatur Lagu Arbab............................... 171
5.5.7. Analisis Pola Literatur Lagu Dison Adong Huboan
Tuhan .............................................................................. 172

BAB

VI ANALISISSTRUKTURMUSIK

6.1 Bentuk Dan Struktur Lagu Ro Ma Ho Parasi Roha ......... 174


6.1.1. Partitur Dalam Notasi Balok ............................................ 174
6.1.2. Frase .................................................................................. 175
6.1.3. Motif ................................................................................. 176
6.1.4. Pola Irama ......................................................................... 179
6.1.5. Melodi ............................................................................... 180
6.1.6. Progresi Akord .................................................................. 185
6.1.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 186
6.1.8. Kadens............................................................................... 187
6.1.9. Tempo ............................................................................... 189

6.2 Bentuk Dan Struktur Lagu Na Ro Pandaoni Bolon I .......... 190


6.2.1.Partitur Dalam Notasi Balok .............................................. 190
6.2.2. Frase .................................................................................. 191
6.2.3. Motif ................................................................................. 191
6.2.4. Pola Irama ......................................................................... 192
6.2.5. Melodi ............................................................................... 192

Universitas Sumatera Utara

6.2.6. Progresi Akord .................................................................. 196


6.2.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 198
6.2.8. Kadens............................................................................... 199
6.2.9. Tempo ............................................................................... 199
6.3 Bentuk Dan Struktur Lagu Jesus Lehon Hatorangan .......... 200
6.3.1.Partitur Dalam Notasi Balok .............................................. 201
6.3.2. Frase .................................................................................. 202
6.3.3. Motif ................................................................................. 202
6.3.4. Pola Irama ......................................................................... 203
6.3.5. Melodi ............................................................................... 203
6.3.6. Progresi Akord .................................................................. 207
6.3.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 208
6.3.8. Kadens............................................................................... 209
6.2.9. Tempo ............................................................................... 210
6.4 Bentuk Dan Struktur Lagu dari lagu Arbab ........................ 210
6.4.1.Partitur Dalam Notasi Balok .............................................. 210
6.4.2. Frase .................................................................................. 213
6.4.3. Motif ................................................................................. 214
6.4.4. Pola Irama ......................................................................... 216
6.4.5. Melodi ............................................................................... 216
6.4.6. Progresi Akord .................................................................. 222
6.4.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 224
6.4.8. Kadens............................................................................... 227
6.4.9. Tempo ............................................................................... 228

Universitas Sumatera Utara

6.5 Bentuk Dan Struktur Lagu Dison Adong Huboan Tuhan.... 229
6.5.1.Partitur Dalam Notasi Balok .............................................. 229
6.5.2. Frase .................................................................................. 230
6.5.3. Motif ................................................................................. 230
6.5.4. Pola Irama ......................................................................... 231
6.5.5. Melodi ............................................................................... 232
6.5.6. Progresi Akord .................................................................. 236
6.5.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 237
6.5.8. Kadens............................................................................... 238
6.5.9. Tempo ............................................................................... 239
6.6 Bentuk Dan Struktur Lagu Las Ma Roham........................... 239
6.6.1.Partitur Dalam Notasi Balok .............................................. 240
6.6.2. Frase .................................................................................. 241
6.6.3. Motif ................................................................................. 241
6.6.4. Pola Irama ......................................................................... 242
6.6.5. Melodi ............................................................................... 242
6.6.6. Progresi Akord .................................................................. 246
6.6.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 247
6.6.8. Kadens............................................................................... 248
6.6.9. Tempo ............................................................................... 248
6.7 Bentuk Dan Struktur Lagu Ajaib Benar Anugerah
6.7.1.Partitur Dalam Notasi Balok .............................................. 250
6.7.2. Frase .................................................................................. 250
6.7.3. Motif ................................................................................. 252

Universitas Sumatera Utara

6.7.4. Pola Irama ......................................................................... 253


6.7.5. Melodi ............................................................................... 253
6.7.6. Progresi Akord .................................................................. 258
6.7.7. Aksentuasi Lagu................................................................ 259
6.7.8. Kadens............................................................................... 261
6.7.9. Tempo ............................................................................... 262

KESIMPULAN DAN SARAN ......................................................................... 263


KEPUSTAKAAN .............................................................................................. 268
GLOSARIUM ................................................................................................... 272
LAMPIRAN 1 : DAFTAR INFORMAN...................................................... 276
LAMPIRAN 2 : TRANSKRIPSI

HASIL

WAWANCARA

FUNGSI

KOOR.................................................................................. 282
LAMPIRAN 3 : DAFTAR KOOR ............................................................... 294

Universitas Sumatera Utara

Anda mungkin juga menyukai