DATA PERHITUNGAN
1. Data Percobaan
Standarisasi Larutan Etanol yang digunakan :
a 10%
b V1 x M1
= V2 x M2
c V1 x 0,96
= 100 x 0,1
d V1
= 10,42 ml
e
f 20%
g V1 x M1
= V2 x M2
h V1 x 0,96
= 100 x 0,2
i V1
= 20,83 ml
j
k 30%
l V1 x M1
= V2 x M2
m V1 x 0,96
= 100 x 0,3
n V1
= 31,25 ml
o
p 40%
ac
ad
ae
af
ag
ah
ai
c
e
g
i
k
m
Ko
msp
osisi
ump
an,
Xf
10%
20%
30%
40%
50%
60%
V1 x M1
= V2
V1 x 0,96
= 100
x M2
x 0,4
s V1
t
a) 50%
u V1 x M1
v V1 x 0,96
w V1
x
b) 60%
y V1 x M1
z V1 x 0,96
aa V1
ab
b Konsen
trasi
Etanol
(Brix)
d
f
h
j
l
n
1.7
2.9
4
5.1
5.6
6
= 41,67 ml
= V2 x M2
= 100 x 0,5
= 52,083 ml
= V2 x M2
= 100 x 0,6
= 62,5 ml
Kurva Standarisasi
8
6
Brix 4
2
0
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
Komposisi Umpan, Xf
aj
0.6
0.7
bh Komp
osisi
Etanol
(%)
Volum
e
bp 15
bu 20
bz 25
ce 30
cj 35
co 40
bi
bj Brix
bq
bv
ca
cf
ck
cp
bk Temperatur
kesetimban
gan (C)
1,5
2,4
3,4
3,7
3,9
4,9
br 97,5
bw 94,0
cb 92,5
cg 88,7
cl 86,1
cq 85,0
bl Kom
posisi
kond
ensat
bm (Bri
x)
bs 6,5
bx 4,9
cc 4,8
ch 4,3
cm 3,5
cr 3,4
bn Kom
posisi
caira
n
bo ( Brix
)
bt 1,7
by 2,0
cd 2,3
ci 4,2
cn 4,6
cs 5,0
ct
Kurva Standarisasi Etanol untuk Kesetimbangan
6
5
4
Brix 3
2
1
0
0.1
0.15
0.2
0.25
0.3
0.35
0.4
0.45
cu
cv Gambar .1 Kurva Standarisasi Konsentrasi Etanol (%) terhadap Brix
cw
2.2 Fraksi Volume Etanol (Xetanol)
cx
Berdasarkan
a. 15%
e.
x=
( 0,15+0,125 )
0,124
f. x = 0,131048387
g.
b. 20%
h.
i.
j.
c. 25%
x=
( 0,20+0,125 )
0,124
x = 0,203629032
x=
k.
l.
m.
d. 30%
( 0,25+0,125 )
0,124
e. 35%
x = 0,284274194
x=
n.
o.
( 0,3+0,125 )
0,124
x=
q.
r.
s.
f. 40%
p.
2.3 Mencari Psat Pada Setiap Temperatur
v.
x=
u.
x = 0,324596774
t.
x = 0,308467742
( 0,35+0,125 )
0,124
( 0,4+ 0,125 )
0,124
x = 0.40524193
Persamaan Antoine
3816,44
T 46,13
x.
Persamaan Antoine
ii.
3803,98
T 41,68
i.
P air = 607,6274309
ii.
ii.
sat
i.
P air = 574,6140693
ii.
z.
2.4 Menghitung Fraksi Berat Etanol
aa. Diketahui : Etanol = 0,789 gram/ml ; Air = 0,998 gram/ml ; V = 100 ml
ab. Persamaan yang digunakan :
a. Volume Etanol = Fraksi volume etanol x 100 ml
b. Berat Etanol
= etanol x V
c. Volume Air
d. Berat Air
berat etanol
berat etanol+ berat air
e.
f.
a. 15%
i.
Volume Etanol
ii.
Berat Etanol
X w . P sat etanol
P
iii.
= 10.33971774 gram
Volume Air
= 100 ml 13,10483871 ml
h.
= 86,89516129 ml
Berat Air
= 0,998 gram/ml x 86,89516129 ml
i.
= 86,72137097 gram
10.33971774
Fraksi Etanol X W =
10.33971774 +86.72137097 = 0,106527939
iv.
v.
Fraksi Etanol Y D=
vi.
b. 20%
i. Volume Etanol
ii. Berat Etanol
(0,106527939)1545,838014
760
= 0.21667755
= 10,33971774 gram
= 100 ml 20,3629 ml
k.
= 79,63709677 ml
iv. Berat Air
= 0,998 gram/ml x 79,63709677
l.
= 86,72137097 gram
10,33971774
Fraksi Etanol X W =
v.
10,33971774 +86,72137097 = 0,168156084
vi.
Fraksi Etanol Y D=
m.
n.
(0,168156084)1364,931198
760
= 0,302001954
c. Konsentrasi 25%
i. Volume Etanol
ii.
Berat Etanol
iii.
= 22,42923387 gram
Volume Air
= 100 ml - 28,42741935 ml
p.
= 71,57258065 ml
Berat Air
= 0,998 gram/ml x 71,57258065
q.
= 71,42943548 gram
22,42923387
Fraksi Etanol X W =
22,42923387+ 71,42943548 = 0,238968164
iv.
v.
Fraksi Etanol Y D=
vi.
d. Konsentrasi 30%
i. Volume Etanol
ii. Berat Etanol
(0,238968164)1292,966879
760
= 0,406549896
= 24,33810484 gram
= 100 ml - 30,84677419 ml
s.
= 69,15322581 ml
iv. Berat Air
= 0,998 gram/ml x 69,15322581
t.
= 69,01491935 gram
24,33810484
Fraksi
Etanol
X
=
W
v.
24,33810484+69,01491935 = 0,260710406
vii.
Fraksi Etanol Y D=
e. Konsentrasi 35%
i. Volume Etanol
ii. Berat Etanol
(0,260710406)1292,966879
760
= 0,385791559
= 25,61068548 gram
= 100 ml - 32,45967742 ml
v.
= 67,54032258 ml
iv. Berat Air
= 0,998 gram/ml x 67,54032258
w.
= 67,40524194 gram
25,61068548
v. Fraksi Etanol X W = 25,61068548+ 67,40524194 = 0,27533656
viii.
x.
Fraksi Etanol Y D=
(0,260710406)1292,966879
760
= 0,369635282
f. Konsentrasi 40%
i. Volume Etanol
ii. Berat Etanol
= 31,97358871 gram
= 100 ml - 40,52419355 ml
z.
= 59,47580645 ml
iv. Berat Air
= 0,998 gram/ml x 59,47580645
aa. = 59,35685484 gram
31,97358871
Fraksi Etanol X W =
v.
31,97358871+59,35685484 = 0,350086866
ix.
Fraksi Etanol Y D=
(0,350086866)1292,966879
760
= 0,450802552
2.5 Menghitung Fraksi Berat Etanol Dalam Cairan (Xw) dan Dalam Kondensat (Yd)
Menurut Literatur
ab. Tabel 1. Fraksi Berat Etanol Dalam Cairan dan Kondensat (y) Menurut
Literatur
ac.
Temperatur (oC)
af. 100
ai. 98,1
ad. Xw
ag. 0
aj. 0,02
al.
95,2
am. 0,05
ao.
91,8
ap.
0,1
ar.
87,3
as.
0,2
au.
84,7
av.
0,3
ax.
83,2
ay.
0,4
ba.
82
bb.
0,5
bd.
81
be.
0,6
bg.
80,1
bh.
0,7
bj.
79,1
bk.
0,8
bm. 78,3
bn.
0,9
bp.
78,2
bq.
0,94
bs.
78,1
bt.
0,96
bv.
78,2
bw. 0,98
ae. Yd
ah. 0
ak. 0,19
2
an. 0,37
7
aq. 0,52
7
at. 0,65
6
aw. 0,71
3
az. 0,74
6
bc. 0,77
1
bf. 0,79
4
bi. 0,82
2
bl. 0,85
8
bo. 0,91
2
br. 0,94
2
bu. 0,95
9
bx. 9,78
by.
cb.
bz.
ca.
*Sumber : Geankoplis Appedix A.3.23 Equilibrium Data For Ethanol Water System
cc.
cd.
78,3
Untuk mencari fraksi berat etanol dalam cairan (x) dan dalam kondensat (y)
) (
cf.
cg.
ch.
cj. Xw
ck. Yd
cs. 0.0676
47059
cq. 0.23
0275
862
ct. 0.42
9941
176
cv. 0.0897
05882
cw. 0.49
6117
647
cy. 0.1688
88889
cz. 0.61
5866
667
cp. 0.0262
06897
db. 0.2461
53846
de. 0.2884
61538
dc. 0.68
2307
692
df. 0.36
8647
878
dg.
2.6 Nilai K Percobaan dan K Literatur
dh.
a. 15%
i. K Percobaan
K=
Yd
Xw
K Literatur
0,21667755
0,106527939
dj.
2,033997391
ii. K Literatur
0,496117647
= 0,089705882
dq.
5,530491824
dr.
ds.
0,230275862
0,026206897
dt.
dk. =
8,786841952
d. 30%
i. K
Percob
aan
dl.
b. 20%
i. K Percobaan
0,302001954
0,168156084
dm.
1,795962101
du.
=
1,479770466
ii. K Literatur
0,429941176
0.067647059
K Literatur
1,479770466
= 0,168888889
dv.
3,646578947
dn. =
6,35565215
do.
i. K
Percob
aan
i. K
Percob
aan
0,369635282
0,27533656
dw.
=
1,342485291
0,406549896
0,238968164
dp.
=
1,701272208
e. 35%
c. 25%
0,385791559
0,260710406
K Literatur
0.682307692
= 0.246153846
dx.
2,771875
f. 40%
i. K
Percob
aan
0,450802552
0,350086866
dy.
=
1,287687702
K Literatur
dz.
2,44893340
0,706423077
= 0,288461538
=