Kusdiantoro Mohamad
Laboratorium Embriologi FKH-IPB
2006
VASCULOGENESIS & HEMOPOIESIS
Sel endotel
EKSTRAEMBRIONIK
Sel mesoderm
splanknis KKT
Sel Sel
endotel hemositoblas
INTRAEMBRIONIK
angioblas
ANGIOGENESIS
Fase
embrional
HEMATOPOIESIS
(Hb embrio)
Fase hepatolienal
(Hb fetus)
KKT
hati
Asal Eritrosit
limpa
Minggu
Lahir
SUMSUM TULANG
SIRKULASI EMBRIONIK
Aorta ventralis
Jantung 3. SIRKULASI
PLASENTA
Vena vitelin
Vena
umbilicalis
Korion/
2. SIRKULASI VITELIN Arteri vitelin korioalantois
PEMBENTUKAN JANTUNG
A2
Sel sel kardiogenik Mesoderm somatis
A1 Amnion
KKT
Tali kardiogenik
Garis primitif
Tali pusar
A Rongga pericardium
Amnion
Lipatan
tubuh lateral
Aorta
dorsal
Rongga pericardium
Usus depan
Buluh endocardium
1
Rongga B Septum transversum
pericardium
KKT
Buluh endocardium
B
B. Tali cardiogenik buluh endocardium primordial
Alur syaraf
Aorta dorsalis
Amnion
Rongga pericardium
Buluh endocardium
Usus depan
Buluh endocardium
1
C Rongga pericardium
Epi-miocardium
KKT
C
C. Pelipatan posisi di ventral
Mesocardium dorsal
Buluh syaraf
Membran oropharingealis
Rongga pericardium
Buluh endocardium
Usus depan
Buluh endocardium
Jeli
Septum transversum
D1
Epi-miocardium Rongga pericardium
Pericardium parietalis Pericardium
visceralis
D
D. Menyatu buluh tunggal; mesocardium
PEMBENTUKAN JANTUNG
Lengkung aorta 1
Septum transversum
Lengkung aorta 1
Bulbus cordis
A. Bulbus cordis, ventrikel,
atrium Ventrikel
Atrium
Truncus arteriosus
Bulbus cordis
Atrium
Sinus venosus
Septum transversum
Truncus arteriosus
Bulbus cordis
Ventrikel
Vena umbilicalis
Vena vitelin
Truncus arteriosus
Bulbus cordis
Atrium kiri
Atrium kiri Atrium kanan
Sinus venosus
VENTRAL
DORSAL
Ventrikel
Truncus arteriosus
Sinus venosus
Atrium
Penyatuan penebalan
endocardium
Atrium
Ventrikel (kanan)
Septum primum
Foramen primum
Penebalan endocardium
Saluran atrioventricularis
Ventrikel
Foramen ovale
Septum secundum
Foramen ovale
Saluran interventricularis
Ventrikel kanan
Sekat interventricularis
Katup atrioventricular
Miocardium
ventrikel Musculi Cordae
papillares tendineae
PERKEMBANGAN TRUNCUS ARTERIOSUS
Lengkung
aorta
Truncus
arteriosus
Conus
cordis
Bulbus cordis
Aorta
Truncus
pulmonum
PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI
Vena
cardinalis
Aorta
dorsalis
Aorta Aorta
ventralis
Arteri
pulmona
ris
Lengkung
aorta 1-6
* Jantung
Lengkung
aorta
ke-1-6 kanan
JANTUNG
Aorta
Aorta dorsalis dorsalis
kanan dan kiri (telah
menyatu)
PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI
Arteri carotis
communis Trunkus Ligamentum
brachiocephalicus arteriosus
Arteri carotis
interna
Aorta
Nervus
laryngeal Duktus
recurrent arteriosus Aorta
Arteri
Arteri pulmonaris
intersegmentalis
ke-7 Arteri
pulmonaris
* Lengkung aorta 1-2 degenerasi, aorta dorsalis + LA-3 a. carotis interna, aorta
ventralis a. carotis externa
Cabang dorsal:
Cabang dorsal, 1. Cervical region 1st-6th : a.
(arteri vertebralis, 7th a. subclavia,
intersegmentalis)
2. Thoracal region: a. intercostalis,
Aorta
Cabang 3. Lumbar and sacral region: a.
dorsalis
lateral
lumbaris, a. sacralis, a. sac. Med.
Cabang
ventral Cabang lateral:
a. renalis, a. adrenal, a. testes
(ovari)
Percabangan Aorta Dorsalis
Cabang ventral:
1) foregut: a. coeliaca,
2) midgut: a. mesenterica
cranialis,
3) hindgut: a. mesenterica
caudalis
PEMBULUH VENA
V. cava caudalis
Ductus venosus
Sinusoid hati
V. porta (asal: vena vitelin)
V. cava caudalis
V. umbilicalis ka.
(degenerasi)
KIRI KANAN
V. cardinal cranialis
PERKEMBANGAN SINUS VENOSUS
Bulbo-ventrikel
Atrium ka.
V. cardinalis cranialis
V. cardinal communis
V. subclavia Anastomose v. cardinalis
V. cardinalis caudalis cranialis ka. dan ki.
V. vitelin ki.
V. umbilicalis ki. Sinus venosus kiri
V. cardinalis
V. jugularis externa ka. caudalis B
V. subclavia ka. V. supracardinal
V. brachiocephalica ka.
V. brachiocephalica ki.
Atrium kanan
V. cava cranialis
Sinus coronarius (asal: sinus venosus kiri)
V. cava caudalis
V. azygos
HAT V. cardinalis cranialis HAT
I
V. cardinalis V. subclavia kanan I
communis
V. umbilicalis kiri
V. vitelin
V. vitelin Anastomose v. vitelin-
subcardinalis
V. cardinalis caudalis
V. cardinalis
Anastomose v. subcardinalis
caudalis
V. subcardinalis V. subcardinalis
Anastomose v.
subcardinalis-
cardinalis caudalis
Sinus subcardinalis
Vena subcardinalis
Anastomose vena
cardinalis caudalis
Vena
brachiocephalicus kiri Vena brachiocephalicus kiri
Vena subclavia kanan Vena subclavia kanan
Vena cava cranialis
Sinus coronarius
Vena azygos (kiri)
Vena cava caudalis
Vena supracardinalis Vena cava caudalis
Vena hepatica
Vena prenicoabdominalis kanan
Vena renalis kiri
GINJAL
Vena supracardinalis
Vena testicularis (ovarica)
Vena iliaca externa Vena iliaca externa
Vena iliaca interna
PERUBAHAN SISTEM SIRKULASI SAAT LAHIR
AORTA
Vena cava
caudalis
Vena
hepatica kiriDuctu Vena
Vena hepatica s hepatica
kanan venos kanan
us AORTA
AORTA
Vena porta KADAR
KADAR OKSIGEN OKSIGEN
DALAM DARAH: DALAM
Tinggi
Vena porta Tinggi DARAH:
Ligamentum teres
Vena hepatica Rendah
Sedang
umbilicalis
Tali pusar
VESICA VESICA
URINARIA Rendah URINARIA Arteri
Arter
i teres
Arteri vesic
umbilic teres
vesic ae
alis
ae Arteri iliaca
Arteri iliaca Ligamentum interna
interna teres vesicae
Vena cava
Vena cava
cranialis
cranialis
Anastomose
Ductus thoracicus
Cisterna chyli
Saccus retroperitonealis
Cisterna chyli
Saccus iliaca Saccus iliaca
A B
MALFORMASI KONGENITAL
Jantung normal
MALFORMASI KONGENITAL
Tetralogi Fallot:
1. Overriding aorta
2. Stenosis pulmonaris
3. Kelainan sekat IV
4. Dilatasi dan hipertrofi ventrikel
kanan
MALFORMASI KONGENITAL
Dilatasi
atrium
kiri
Dilatasi,
hipertrofi
ventrikel kiri
B
A PDA saat lahir
Normal fetus
Penebalan
dinding arteri
pulmonaris
PATENT DUCTUS
ARTERIOSUS (PDA)
Miniature dan Toy poodle,
Collie, Pomeranian, Hipertrofi
Cocker Spaniel, dan ventrikel kiri
German Shepherd dan kanan
C
PDA kronis
KELAINAN CINCIN VASKULAR
Arteri carotis
- Lengkung aorta
communis kanan TRACHEA kanan dan kiri
Arteri
ESOFAGUS menetap
subclavia Lengkung (LENGKUNG
kanan aorta kanan AORTA GANDA)
(besar)
- Membentuk cincin
vaskular
Arteri
subclavia - Menekan trachea
kiri dan esofagus
Lengkung
aorta kiri
AORTA (kecil)
A Trunkus
AORTA MEGA-ESOFAGUS
pulmonaris
KELAINAN CINCIN VASKULAR German
Shepherd, Weimaraners dan Irish Setter
AORTA AORTA
MEGA-ESOFAGUS
KELAINAN PEMBULUH DARAH VENA