Anda di halaman 1dari 35

PERKEMBANGAN JANTUNG,

PEMBULUH DARAH DAN LIMFE

Kusdiantoro Mohamad
Laboratorium Embriologi FKH-IPB
2006
VASCULOGENESIS & HEMOPOIESIS

Sel endotel
EKSTRAEMBRIONIK
Sel mesoderm
splanknis KKT
Sel Sel
endotel hemositoblas

INTRAEMBRIONIK
angioblas
ANGIOGENESIS
Fase
embrional
HEMATOPOIESIS
(Hb embrio)
Fase hepatolienal
(Hb fetus)
KKT
hati
Asal Eritrosit

Sumsum HATI, LIMPA,


tulang TIMUS
KKT (Hb dewasa)

limpa

Minggu
Lahir

SUMSUM TULANG
SIRKULASI EMBRIONIK

Lengkung aorta Vena cardinalis


Sinus venosus Aorta dorsalis

Amnion Arteri intersegmentalis

1. SIRKULASI Arteri umbilicalis


SISTEMIK

Aorta ventralis
Jantung 3. SIRKULASI
PLASENTA
Vena vitelin
Vena
umbilicalis
Korion/
2. SIRKULASI VITELIN Arteri vitelin korioalantois
PEMBENTUKAN JANTUNG
A2
Sel sel kardiogenik Mesoderm somatis

Rongga pericardium Ektoderm

A1 Amnion

KKT

Tali kardiogenik

A1 Endoderm Mesoderm splanknis

Garis primitif

Tali pusar

A Rongga pericardium

A. Mesoderm splanknis daerah


kranial dan lateral
A1. Celah Rongga pericardial Tali kardiogenik
2
A
A2. Agregasi tali cardiogenik
Lipatan syaraf

Amnion

Lipatan
tubuh lateral

Aorta
dorsal

Rongga pericardium
Usus depan

Buluh endocardium
1
Rongga B Septum transversum
pericardium
KKT
Buluh endocardium
B
B. Tali cardiogenik buluh endocardium primordial

Alur syaraf

Aorta dorsalis
Amnion
Rongga pericardium

Buluh endocardium
Usus depan
Buluh endocardium
1
C Rongga pericardium

Membran Septum transversum


Jeli oropharingealis

Epi-miocardium
KKT
C
C. Pelipatan posisi di ventral
Mesocardium dorsal
Buluh syaraf

Membran oropharingealis
Rongga pericardium

Buluh endocardium
Usus depan

Buluh endocardium
Jeli
Septum transversum
D1
Epi-miocardium Rongga pericardium
Pericardium parietalis Pericardium
visceralis
D
D. Menyatu buluh tunggal; mesocardium
PEMBENTUKAN JANTUNG

Lengkung aorta 1

A. Penyatuan dua buluh


sederhana Penyatuan buluh endocardium

Septum transversum

Lengkung aorta 1

Bulbus cordis
A. Bulbus cordis, ventrikel,
atrium Ventrikel

Atrium
Truncus arteriosus

Bulbus cordis

C. Pelengkungan buluh (loop) Ventrikel

Atrium

Sinus venosus

Septum transversum

Lengkung aorta 1 & 2

Truncus arteriosus

Bulbus cordis

Ventrikel

D. Bulboventricular loop Atrium

perubahan posisi ruang jantung Sinus venosus


Vena cardinalis

Vena umbilicalis

Vena vitelin
Truncus arteriosus

Bulbus cordis

Atrium kiri
Atrium kiri Atrium kanan

Sinus venosus

VENTRAL
DORSAL
Ventrikel

* Perluasan ruang, penyempitan batas antar ruang


* Empat ruang: 2 atrium, 2 ventrikel
PEMBENTUKAN SEKAT & KATUP JANTUNG

A. Penebalan rigi: Dua sisi Satu sisi

B. Perluasan ruang batas ruang memanjang


Sekat dan saluran atrioventricular

Truncus arteriosus

Sinus venosus

Atrium
Penyatuan penebalan
endocardium

Bulbus cordis Saluran atrioventricularis


Saluran atrioventricularis
Ventrikel

Atrium

Saluran atrioventricularis kiri dan kanan


Penebalan
endocardium

Penyatuan penebalan endocardium

Ventrikel (kanan)
Septum primum

Foramen primum

Penebalan endocardium

Saluran atrioventricularis
Ventrikel

Sekat interatrialis: Septum secundum

Septum primum Foramen secundum


Septum primum
Saluran ke sinus venosus
Foramen/ostium primum
Penebalan endocardium

Septum secundum Bulbus cordis


Ventrikel

Foramen secundum Sekat interventricularis

Foramen ovale
Septum secundum

Foramen ovale

Saluran interventricularis

Ventrikel kanan

Sekat interventricularis
Katup atrioventricular

Penebalan Ruang ventrikel Katup


endocardium katup atrioventricularis

Miocardium
ventrikel Musculi Cordae
papillares tendineae
PERKEMBANGAN TRUNCUS ARTERIOSUS

Lengkung
aorta

Truncus
arteriosus
Conus
cordis

Bulbus cordis
Aorta
Truncus
pulmonum
PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI

Vena
cardinalis
Aorta
dorsalis
Aorta Aorta
ventralis
Arteri
pulmona
ris
Lengkung
aorta 1-6

* Lengkung aorta 1-6

Aorta * Aorta dorsalis


Aorta dorsalis ventralis

* Aorta ventralis (aortic sac)

* Jantung
Lengkung
aorta
ke-1-6 kanan

JANTUNG

Aorta
Aorta dorsalis dorsalis
kanan dan kiri (telah
menyatu)
PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI

Arteri carotis Arteri carotis


Arteri carotis Arteri carotis
externa interna
interna externa

Nervus Arteri carotis


Vagus communis
Arteri subclavia Arteri subclavia
kanan kiri

Arteri carotis
communis Trunkus Ligamentum
brachiocephalicus arteriosus
Arteri carotis
interna
Aorta
Nervus
laryngeal Duktus
recurrent arteriosus Aorta
Arteri
Arteri pulmonaris
intersegmentalis
ke-7 Arteri
pulmonaris

* Lengkung aorta 1-2 degenerasi, aorta dorsalis + LA-3 a. carotis interna, aorta
ventralis a. carotis externa

* LA-4 kanan + a. intersegmentalis 7 kanan a. subclavia kanan;


A. intersegmentalis 7 kiri a. subclavia kiri

* LA-4 kiri + aorta dorsalis aorta; LA-5 degenerasi

* A. pulmonaris; LA-6 ka degenerasi; LA-6 kiri ductus arteriosus


Percabangan Aorta Dorsalis

Cabang dorsal:
Cabang dorsal, 1. Cervical region 1st-6th : a.
(arteri vertebralis, 7th a. subclavia,
intersegmentalis)
2. Thoracal region: a. intercostalis,
Aorta
Cabang 3. Lumbar and sacral region: a.
dorsalis
lateral
lumbaris, a. sacralis, a. sac. Med.

Cabang
ventral Cabang lateral:
a. renalis, a. adrenal, a. testes
(ovari)
Percabangan Aorta Dorsalis

Cabang ventral:
1) foregut: a. coeliaca,
2) midgut: a. mesenterica
cranialis,
3) hindgut: a. mesenterica
caudalis
PEMBULUH VENA

Umum: berkembang dari


1. vena vitelin: dari gastrointestinal
2. Vena umbilicalis: dari plasenta
3. Vena cardinal: dari kepala, leher, tubuh
KANAN PEMBULUH VENA

V. cardinal communis V. cardinal communis


V. umbilicalis V. umbilicalis
Hati
Tunas hati rudimenter V. vitelin
V. vitelin
Usus primitif
Gerbang usus depan

V. cava caudalis

Ductus venosus

Sinusoid hati
V. porta (asal: vena vitelin)
V. cava caudalis

V. umbilicalis ki. V. mesenterica cranialis

V. umbilicalis ka.
(degenerasi)
KIRI KANAN

V. cardinal cranialis
PERKEMBANGAN SINUS VENOSUS

Bulbo-ventrikel
Atrium ka.

V. cardinalis cranialis
V. cardinal communis
V. subclavia Anastomose v. cardinalis
V. cardinalis caudalis cranialis ka. dan ki.
V. vitelin ki.
V. umbilicalis ki. Sinus venosus kiri

V. cardinalis
V. jugularis externa ka. caudalis B
V. subclavia ka. V. supracardinal

V. brachiocephalica ka.
V. brachiocephalica ki.
Atrium kanan
V. cava cranialis
Sinus coronarius (asal: sinus venosus kiri)
V. cava caudalis

V. azygos
HAT V. cardinalis cranialis HAT
I
V. cardinalis V. subclavia kanan I
communis
V. umbilicalis kiri
V. vitelin
V. vitelin Anastomose v. vitelin-
subcardinalis
V. cardinalis caudalis
V. cardinalis
Anastomose v. subcardinalis
caudalis
V. subcardinalis V. subcardinalis
Anastomose v.
subcardinalis-
cardinalis caudalis

Vena cava caudalis


Vena supracardinalis

Sinus subcardinalis

Vena subcardinalis

Anastomose vena
cardinalis caudalis
Vena
brachiocephalicus kiri Vena brachiocephalicus kiri
Vena subclavia kanan Vena subclavia kanan
Vena cava cranialis
Sinus coronarius
Vena azygos (kiri)
Vena cava caudalis
Vena supracardinalis Vena cava caudalis
Vena hepatica
Vena prenicoabdominalis kanan
Vena renalis kiri
GINJAL
Vena supracardinalis
Vena testicularis (ovarica)
Vena iliaca externa Vena iliaca externa
Vena iliaca interna
PERUBAHAN SISTEM SIRKULASI SAAT LAHIR

AORTA

AOR Vena cava


Vena cava cranialis Ligamen
cranialis TA
Ductus tum
arteriosus Arteri
arteriosu
Arteri pulmonaris
m
pulmonaris Vena
Vena
Foramen ovale pulmonaris
ATRIUM
pulmonaris
Foramen ATRIUM menutup
ATRIUM KIRI
ovale KIRI
ATRIUM KANAN
KANAN

Vena cava
caudalis
Vena
hepatica kiriDuctu Vena
Vena hepatica s hepatica
kanan venos kanan
us AORTA
AORTA
Vena porta KADAR
KADAR OKSIGEN OKSIGEN
DALAM DARAH: DALAM
Tinggi
Vena porta Tinggi DARAH:
Ligamentum teres
Vena hepatica Rendah
Sedang
umbilicalis
Tali pusar
VESICA VESICA
URINARIA Rendah URINARIA Arteri
Arter
i teres
Arteri vesic
umbilic teres
vesic ae
alis
ae Arteri iliaca
Arteri iliaca Ligamentum interna
interna teres vesicae

Arteri iliaca Arteri Arteri iliaca


externa umbilicalis externa
ORGAN LIMFATIK
Pembuluh darah Pembuluh
limfe
efferen
Jaringan
retikular Pembuluh
limfatik Saccus
Saccus
afferen lymphatic
limfaticus
us
Pembuluh
darah

Pembuluh Pembuluh Pusat germinal


limfatik limfatik
efferen efferen
Ruang
Kapsula Kapsula subkapsula
Pembuluh
darah Sinusoid Sinusoid
kapiler limfatik limfatik
Pembulu
Pembuluh h darah
Pembuluh limfatik
limfatik afferen
afferen
PEMBULUH LIMFATIK
Ductus
Ductus lymphaticus kanan
Vena jugularis
lymphaticus Limfonodus
Vena jugularis interna
kanan interna
Vena subclavia
Vena subclavia
kiri

Vena cava
Vena cava
cranialis
cranialis

Anastomose
Ductus thoracicus

Cisterna chyli

Saccus retroperitonealis
Cisterna chyli
Saccus iliaca Saccus iliaca
A B
MALFORMASI KONGENITAL

Vena cava cranialis Truncus brachiocephalicus


arteri subclavia kiri

AORTA Arteri pulmonaris


ATRIUM KANAN
Truncus pulmonaris Vena pulmonaris
AORTA

Vena cava caudalis


ATRIUM KIRI

VENTRIKEL KANAN VENTRIKEL KIRI


A Sekat interventricularis

Jantung normal
MALFORMASI KONGENITAL

Kelainan letak & posisi:


a. Ectopia cordis cervicalis (keterlambatan turun)
b. Ectopia cordis thoracis (sternum tidak menyatu)
c. Situs inversus

Kelainan Sekat/katup jantung:


a. Katup AV: displasia, stenosis, atresia
insufficiency fungsi jantung
b. Sekat IA: patent foramen ovale (ASD)
c. Sekat IV: tetralogi Fallot
d. Stenosis pulmonaris dilatasi dan
hipertrofi ventrikel kanan
MALFORMASI KONGENITAL

Tetralogi Fallot:
1. Overriding aorta
2. Stenosis pulmonaris
3. Kelainan sekat IV
4. Dilatasi dan hipertrofi ventrikel
kanan
MALFORMASI KONGENITAL

Truncus arteriosus persisten ???


Pembesaran
arteri
pulmonaris

Dilatasi
atrium
kiri
Dilatasi,
hipertrofi
ventrikel kiri
B
A PDA saat lahir
Normal fetus
Penebalan
dinding arteri
pulmonaris
PATENT DUCTUS
ARTERIOSUS (PDA)
Miniature dan Toy poodle,
Collie, Pomeranian, Hipertrofi
Cocker Spaniel, dan ventrikel kiri
German Shepherd dan kanan
C
PDA kronis
KELAINAN CINCIN VASKULAR

Arteri carotis
- Lengkung aorta
communis kanan TRACHEA kanan dan kiri
Arteri
ESOFAGUS menetap
subclavia Lengkung (LENGKUNG
kanan aorta kanan AORTA GANDA)
(besar)
- Membentuk cincin
vaskular
Arteri
subclavia - Menekan trachea
kiri dan esofagus
Lengkung
aorta kiri
AORTA (kecil)

A Trunkus
AORTA MEGA-ESOFAGUS
pulmonaris
KELAINAN CINCIN VASKULAR German
Shepherd, Weimaraners dan Irish Setter

Arteri TRACHEA ESOFAGUS


carotis
communis Arteri subclavia
kiri - KELINAN ARTERI
SUBCLAVIA KANAN
Arteri - Membentuk cincin
subclavia vaskular
kanan
- Menekan trachea
dan esofagus

AORTA AORTA

MEGA-ESOFAGUS
KELAINAN PEMBULUH DARAH VENA

PERCAMPURAN DARAH PORTA-SISTEMIK


- DUKTUS VENOSUS TIDAK MENUTUP
- ANASTOMOSE VENA PORTAL DAN VENA SISTEMIK
ex. hepatitis

Anda mungkin juga menyukai