FUNGSI PEMBANGKIT
(DERET KUASA)
Dosen Pembimbing:
ABDUR ROHIM, M. Pd
Disusun Oleh:
MAULIDATUL KHASANAH (13311608)
QUROTUL UYUN (13311675)
SURYA DEWI (13311640)
SEMESTER VI-B PAGI
Halaman Judul
Daftar Isi
1
FUNGSI PEMBANGKIT
DERET KUASA
A. DERET KUASA
Deret tak hingga yang berbentuk an x n disebut deret kuasa. Bila ada bilangan positif
n=0
R sedemikian hingga deret kuasa ini konvergen untuk setiap x dengan |x|< R , maka
R disebut radius kekonvergenan. Adakalanya suatu deret kuasa tidak konvergen untuk semua
(n )
f (c )
f ( x )=
n
(x c)
n=0 n!
f ' ' (c ) 2 f (n ) ( c )
f ( x )=f ( c )+ f ' ( c )( xc )+ ( x c) ++ ( xc)n
2! n!
(Ayres, 2006: 281)
f (n ) ( 0 ) n
f ( x )= x
n=0 n!
1
1. FUNGSI-FUNGSI ELEMENTER DERET TAYLOR
a. Deret Geometris
1
= x n=1+ x+ x 2 + x 3+ ;|x|<1
1x n=0
2 1
f ' (x) 1(1x ) = 2 f ' (0 ) 1 1!
(1x )
2
f ' ' ( x) 2(1x )3= f ' ' (0 ) 2 2!
(1x )3
4 6
f ' ''(x) 6(1x) = 4 f ' ' ' (0 ) 6 3!
(1x )
24
f ' ' ' ' (x) 24(1x)5= f ' ' ' ' (0 ) 24 4!
( 1x)5
.
.
1+ x+ x 2 + x 3+
1
Jadi,
f ( x )=
1x dapat dinyatakan oleh xn .
n=0
Contoh:
x
= n x n untuk |x|<1
1. Tunjukkan bahwa 2
( 1x ) n=1
2
1
( 1x )2
( 1x )2 =
= 1+2 x +3 x 2+
1
x ( 1+2 x+ 3 x 2 + )
( 1x )3 =
2 3
= x+2 x +3 x +
x
f ( x )= xn
Jadi, ( 1x )2 dapat dinyatakan oleh n=1
.
.
.
'' ( n)
f (a) f ( a)
f (x) f ( a )+ f ' ( a ) ( xa )+ ( xa)2 ++ ( xa)n
2! n!
8 0
3+5 ( x1 ) + ( x1 )2+ ( x 1 )3+
2! 3!
2 3
3+5 ( x1 ) +4 ( x 1 ) + ( x1 ) +
2 3
f ( x )=2x+3 x x dan a=1 !
.
.
'' ( n)
f (a) f ( a)
f (x) f ( a )+ f ' ( a ) ( xa )+ ( xa)2 ++ ( xa)n
2! n!
12 0
7+(10) ( x+1 ) + ( x+ 1 )2+ ( x +1 )3 +
2! 2!
2 3
710 ( x +1 ) +6 ( x+ 1 ) + ( x +1 ) +
1
f ( x )=
1+ x+ x !
2
4
f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
2! 2 3 ! 3 4 ! 4
1x + x + x + x +
2! 3! 4!
1x + x 2+ x 3 + x 4 +
b. Fungsi Eksponensial
xn x 2 x3
e x = =1+ x + + + ;|x|<1
n=0 n ! 2! 3 !
.
.
Contoh:
2 x
1. Nyatakan e sebagai deret pangkat sekitar 0 !
(Ayres, 2006: 278)
Alternatif Penyelesaian:
2 x
f (x) e f (0 ) 1
2 x
f '(x) 2 e f ' (0 ) 2
2 x 2
f ' ' (x) 4e f ' ' (0 ) 4 2
5
f ''' (x) 8 e2 x f ' ' ' (0 ) 8 23
.
.
22 2 23 3
12 x+ x x +
2! 3!
(1)n 2n n
Jadi, f ( x )=e
2 x
dapat dirumuskan menjadi n=0 n
x .
x
2. Nyatakan e 2
sebagai deret pangkat sekitar 2 !
x
1 2 1
f '(x) e f ' ( 2) e
2 2
1 x2 1
e
f ' ' (x) e f ' ' (2)
4 4
x
1 2 1
f ' '' (x) e f ' ' ' ( 2) e
8 8
.
.
2n (ne !) (x2)n
x
2
Jadi, f ( x )=e sekitar 2 dapat dirumuskan menjadi n=0
.
f ' ' ' ' (x) cos x f ' ' ' ' (0 ) 1
x2 x4
1 +
2! 4 !
2n
n x
Jadi, f ( x )=cos x dapat dinyatakan oleh
n=0
(1)
(2 n)! .
x 2 n+1 x 3 x5
n
2) sin x= (1 ) =x + ;|x|<1
n=0 ( 2 n+1 ) ! 3! 5!
f ' ' ' ' (x) sin x f ' ' ' ' (0 ) 0
f ' ' '' ' ( x) cos x f ' ' '' ' (0) 1
.
.
7
f ' ' (0 ) 2 f '' ' (0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
( 0 ) 2 (1) 3 (0) 4 (1) 5
0+ x (1 )+ x + x + x + x +
2! 3! 4! 5!
3 5
x x
x +
3! 5 !
2 n+1
x
Jadi, f ( x )=sin x dapat dinyatakan oleh (1)n (2n+ 1) ! .
n=0
x2 n x2 x 4
3) cosh x = =1+ + + ;|x|<1
n=0 (2 n)! 2! 4!
f ' ' ' ' (x) cosh x f ' ' ' ' (0 ) 1
f ' ' '' ' ( x) sinh x f ' ' '' ' (0) 0
x 2n +1 x3 x5
4) sinh x= =x+ + + ;|x|<1
n=0 (2 n+1)! 3! 5!
x3 x5
x+ + +
3 ! 5!
2 n+1
Contoh:
2
1. Carilah 4 suku bukan-nol pertama dalam penguraian dari cos x !
(Booth, 2003: 83)
Alternatif Penyelesaian:
f (x) cos 2 x f (0 ) 1
f ' ' '' ' ( x) 16 sin 2 x f ' ' '' ' (0) 16
.
.
9
f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
(2 ) 2 0 3 8 4 (16) 5
1+ x ( 0 )+ x+ x + x + x +
2! 3! 4! 5!
4 5
x 2x
1x 2 + +
3 15
n 2 n1
(1) 2
Jadi, f ( x )=cos x
2
dapat dirumuskan menjadi n=1 (2 n) ! x
2n
.
2. Tentukan deret Taylor untuk cos x sekitar 3 !
f (x) = cos x f ( 3 ) =
1
2
.
.
1 1 1 2 3 3
= 3 x
2 2 (
3 2 2 !
x
3
+)2 3 !
x
3
+( ) ( )
1 1 1 2 3 3
= 3 x
2 2 (
3 2 2 !
x
3
+)2 3 !
x
3
+( ) ( )
Jadi, f ( x )=cos x sekitar dapat dinyatakan oleh
3
n 2n n 2 n+1
1 (1 ) 3 (1 )
2 n=0 ( 2 n ) !
x (
3 ) 2 n=0 ( 2n+ 1 ) !
x
3 ( ) .
10
x
3. Tentukan deret Maclaurin untuk ( 5)!
sin
x
x 10 n+5
n
( 5) (1 ) ( 2 n+1 ) !
sin n=0
15 25 35
x x x
x 5 + +
3 ! 5! 7!
4. Hitung tiga suku bukan nol pertama dari deret Maclaurin untuk tan x !
(Ayres, 2006: 278)
Alternatif Penyelesaian:
f (x) = tan x f (0 ) = 0
f ' (x) = sec 2 x f ' (0 ) = 1
f ' ' (x) = 2 sec 2 x tan x f ' ' (0 ) = 0
4 2 2
f ' ' ' (x) = 2 sec x +4 sec x tan x
x +8 tan x +
8 ( 1+2 tan 2 x + tan 4 x ) tan
=
8 tan 3 x +16 tan 3 x+ 16 tan 5 x
x2 x3
f (x) f (0)+ x f '(0)+ f ' ' (0)+ f ' ' ' (0)+
2! 3!
x2 x3 x4 x5
0+ x (1)+ (0)+ (2)+ (0)+ (16)
2! 3! 4! 5!
x 3 2 x5
x+ + +
3 15
x 3 2 x5
tan x=x + + +
3! 15
x
Sehingga e . {
tan x= 1+ x+
x2 x3 x4 x3 2 x5
+ + + x + +
2! 3! 4! 3 ! 15
+ }{ }
Suku dengan pangkat terendah adalah x
5 x3 3 x 4
e x . tan x=x + x 2+ + +
6 6
12
d. Fungsi Logaritmik
2 3 n
( 1+ x )= x x + x + x ;|x|<1
2 3 n
ln
(Booth, 2003: 69)
Bukti:
f (x) = ln ( 1+ x ) = f (0 ) = 0
1
f ' (x) = (1+ x)1 = f ' (0 ) = 1
1+ x
1
f ' ' ( x) = (1+ x)2 = f ' ' (0 ) = 1
(1+ x)2
2
f ' ''(x) = 2(1+ x)3 = 3 f ' ' ' (0 ) = 2
(1+ x)
3.2
f ' ' ' ' (x) 3.2(1+ x )4 4 f ' ' ' ' (0) 3 !
(1+ x)
4!
f ' ' '' ' (x) 4.3 .2(1+ x)5 5 f ' ' '' ' (0) 4!
(1+ x)
.
x2 x3
f ( x) f (0)+ x f ' (0)+ f ' ' (0)+ f ' ' ' (0)+
2! 3!
x2 x3 x4 x5
0+ x (1)+ (1)+ (2)+ (3 !)+ (4 !)
2! 3! 4! 5!
x2 x3 x 4 x5
x + +
2 3 4 5
n
(1+ x )= x
Jadi, f ( x )=ln dapat dinyatakan oleh n .
n=(1)n1
Contoh:
5. Nyatakan ln x sebagai deret pangkat sekitar 2 !
13
1
f ' (x) x1 f ' ( 2)
2
x 2 1
f ' ' ( x) f ' ' ( 2)
4
2 x 3 1
f ' '' (x) f ' ' ' (2)
4
1 1 2 1 3 1 4
ln 2+ ( x2 ) ( x2 ) + ( x2) ( x2) +
2 8 24 64
(1)n +1
Jadi, f ( x )=ln x sekitar 2 dapat dirumuskan ln 2+
n=1 n2 n
( x2)n .
1
f ' (x) = (1x )1 = f ' (0 ) = 1
1x
1
f ' ' ( x) = (1x )2 = f ' ' (0 ) = 1
(1x )2
2
f '''(x) = 2(1x )3 = 3 f ' ' ' (0 ) = 2
(1x )
3.2
f ' ' ' ' (x) 3.2(1x )4 f ' ' ' ' (0 ) 3!
(1x )4
14
.
x2 x3
f (x) f (0)+ x f '(0)+ f ' ' (0)+ f ' ' ' (0)+
2! 3!
x2 x3 x4 x5
0+ x (1)+ (1)+ (2)+ (3 !)+ ( 4 !)
2! 3! 4! 5!
x2 x3 x4 x5
x+ + + + +
2 3 4 5
xn
Jadi, f ( x )=ln ( 1x ) dapat dinyatakan oleh n .
n=0
(1+ x )
7. Tentukan pengembangan deret pangkat sekitar 0 untuk ln (1x ) !
x2 x3 x4 x5
ln (1x ) x+ + + + +
2 3 4 5
(1+ x ) 1
ln ln ( 1+ x ) . ln
(1x ) 1x
2 3 4 5 2 3 4 5
( x
x x x x x x x x
+ + + x+ + + + +
2 3 4 5 2 3 4 5 )( )
3 5
2 x+( x +x
3
+
5
+ )
( 1+ x ) x 2 n+1
Jadi, f ( x )=ln (1x) dapat dinyatakan oleh 2 .
n=0 2 n+1
x
cos ln( 1+ x )
!
f ( x )=
2 3 4
( 1+ x )= x x + x x +
2 3 4
ln
x
cos
Sehingga
Suku yang 1 x x
mengandung
= =
x
Suku yang x 2 x 2
x
mengandung 2! 2
= =
2
x
Suku yang x 2 x3 x 3 x 3 x 3
mengandung x +1. +
2! 3 2 3 6
= = =
3
x
5 2 3 4 5 5 5 5
Suku yang x x x x x x x 3x
1 + . x +
mengandung 5 2! 3 4 ! 5 6 24 40
= = =
5
x
x
cos ln ( 1+ x )
f ( x )=
2. DERET BINOMIAL
Untuk bilangan real u , bilangan bulat non negatif n , dan |x|<1 berlaku:
(1+ x) =
u
n=0
( un ) x n
Dimana
16
u ( u1 )( u2 ) ( u3 ) (un+1)
n! jika n>0
u
n() =
1 jika n=0
f ' ' ' ' (x) u .(u1)(u2)(u3)(1+ x)n4 f ' ' ' ' (0 ) n ( n1 )( n2 ) (n3)
.
.
u ( u1 )( u2 ) (un+1) ( un ) ! n
1+ x
n ! ( un ) !
u! n
1+ x
n! ( un ) !
( un ) xn
n=0
Jadi, f ( x )=(1+ x)
u
dapat dirumuskan menjadi ( un ) xn
n=0
Contoh:
3
5
1. Tentukan suku-sukunya sampai x didalam deret Maclaurin untuk f ( x )=( 1+ x ) 2 !
17
Alternatif Penyelesaian:
Berdasarkan teorema deret binomial
3 1 3 1 1 3 1 1 3
( 1+ x )
3
2
= 3
1+ x+
( )(
2 2 ) x+
( )( )(
2 2 2
2
) x+
( 2 )( 2 )( 2 )( 2 )
3 4
x +
2 2! 3! 4!
3 x 3 2 x 3 3 x 4 3 x5
= 1+ + x + +
2 8 16 128 256
DAFTAR PUSTAKA
18