Anda di halaman 1dari 20

MATEMATIKA DISKRIT

FUNGSI PEMBANGKIT
(DERET KUASA)

Dosen Pembimbing:
ABDUR ROHIM, M. Pd

Disusun Oleh:
MAULIDATUL KHASANAH (13311608)
QUROTUL UYUN (13311675)
SURYA DEWI (13311640)
SEMESTER VI-B PAGI

UNIVERSITAS DARUL ULUM LAMONGAN


FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
MATEMATIKA
2016
DAFTAR ISI

Halaman Judul
Daftar Isi

FUNGSI PEMBANGKIT (DERET KUASA)


A. DERET KUASA.................................................................................................................... 1
1. FUNGSI-FUNGSI ELEMENTER DERET TAYLOR.................................................... 2
a. Deret Geometris......................................................................................................... 2
b. Fungsi Ekponensial.................................................................................................... 4
c. Fungsi Trigonometri dan Hiperbolik......................................................................... 6
d. Fungsi Logaritmik...................................................................................................... 11
2. DERET BINOMIAL........................................................................................................ 14
DAFTAR PUSTAKA

1
FUNGSI PEMBANGKIT
DERET KUASA

A. DERET KUASA

Deret tak hingga yang berbentuk an x n disebut deret kuasa. Bila ada bilangan positif
n=0

R sedemikian hingga deret kuasa ini konvergen untuk setiap x dengan |x|< R , maka

R disebut radius kekonvergenan. Adakalanya suatu deret kuasa tidak konvergen untuk semua

nilai x ( x 0 ); dan dikatakan deret tersebut divergen. Bentuk an x n merupakan ekspresi


n=0

formal yang disebut deret kuasa formal.


(Budayasa, 2008: 41)
Misalkan f adalah sebuah fungsi yang diferensiabel tak terhingga pada x=c , artinya

f (n) (c ) ada untuk semua bilangan bulat positif n .

Bentuk umum deret Taylor untuk f di sekitar c adalah:

(n )
f (c )
f ( x )=
n
(x c)
n=0 n!

f ' ' (c ) 2 f (n ) ( c )
f ( x )=f ( c )+ f ' ( c )( xc )+ ( x c) ++ ( xc)n
2! n!
(Ayres, 2006: 281)

Bila c=0 , maka deret itu disebut deret Maclaurin.

Bentuk umum deret Maclaurin untuk f di sekitar 0 yaitu:


f (n ) ( 0 ) n
f ( x )= x
n=0 n!

f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n


f ( 0 )=f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n! (Booth, 2003: 81)

1
1. FUNGSI-FUNGSI ELEMENTER DERET TAYLOR
a. Deret Geometris

1
= x n=1+ x+ x 2 + x 3+ ;|x|<1
1x n=0

(Budayasa, 2008: 42)


Bukti:
1
f (x) =(1x )1 f (0 ) 1 0!
1x

2 1
f ' (x) 1(1x ) = 2 f ' (0 ) 1 1!
(1x )
2
f ' ' ( x) 2(1x )3= f ' ' (0 ) 2 2!
(1x )3

4 6
f ' ''(x) 6(1x) = 4 f ' ' ' (0 ) 6 3!
(1x )
24
f ' ' ' ' (x) 24(1x)5= f ' ' ' ' (0 ) 24 4!
( 1x)5
.
.

f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n


f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
2! 2 3 ! 3 4 ! 3
1+ x ( 1 ) + x + x + x +
2! 3! 4!

1+ x+ x 2 + x 3+

1
Jadi,
f ( x )=
1x dapat dinyatakan oleh xn .
n=0

Contoh:

x
= n x n untuk |x|<1
1. Tunjukkan bahwa 2
( 1x ) n=1

(Ayres, 2006: 279)


Alternatif Penyelesaian:
1
1+x+ x 2 + x 3+
( 1x ) =

2
1
( 1x )2
( 1x )2 =

= 1+2 x +3 x 2+
1
x ( 1+2 x+ 3 x 2 + )
( 1x )3 =
2 3
= x+2 x +3 x +

x
f ( x )= xn
Jadi, ( 1x )2 dapat dinyatakan oleh n=1
.

2. Tentukan deret taylornya dalam ( xa ) sampai ( xa )3 untuk

f ( x )=1+ x 2+ x3 dan a=1 !

(Purcell, 2004: 77)


Alternatif penyelesaian:
f (x) 1+ x 2+ x 3 f (1) 3

f ' (x) 2 x +3 x 2 f ' (1) 5

f ' ' (x ) 2+6 x f ' ' (1) 8


'''
f ( x) 6 '''
f ( 1) 0

.
.

'' ( n)
f (a) f ( a)
f (x) f ( a )+ f ' ( a ) ( xa )+ ( xa)2 ++ ( xa)n
2! n!
8 0
3+5 ( x1 ) + ( x1 )2+ ( x 1 )3+
2! 3!
2 3
3+5 ( x1 ) +4 ( x 1 ) + ( x1 ) +

3. Tentukan deret taylornya dalam ( xa ) sampai ( xa )3 untuk

2 3
f ( x )=2x+3 x x dan a=1 !

(Purcell, 2004: 77)


Alternatif penyelesaian:
3
f (x) 2x +3 x 2x 3 f (1 ) 7

f ' (x) 1+6 x3 x


2
f ' (1 ) 10

f ' ' (x ) 66 x f ' ' (1) 12

f '''(x) 6 f ' ' ' (1) 0

.
.

'' ( n)
f (a) f ( a)
f (x) f ( a )+ f ' ( a ) ( xa )+ ( xa)2 ++ ( xa)n
2! n!
12 0
7+(10) ( x+1 ) + ( x+ 1 )2+ ( x +1 )3 +
2! 2!
2 3
710 ( x +1 ) +6 ( x+ 1 ) + ( x +1 ) +

4. Tentukan suku-sukunya sampai x4 di dalam deret Maclaurin untuk

1
f ( x )=
1+ x+ x !
2

(Purcell, 2004: 77)


Alternatif Penyelesaian:
1 (1+ x+ x )
2 1
f (x) 2 f (0 ) 1
1+ x + x
1
f ' (x) (1+ x+ x2 )2 2 2 f ' (0 ) 1 !
(1+ x+ x )
2
f ' ' ( x) 2(1+ x+ x2 )3 f ' ' (0 ) 2!
(1+ x+ x2 )3
3 !
f '''(x) 3.2(1+ x + x 2)4 2 4 f ' ' ' (0 ) 3 !
(1+ x+ x )
4
f ' ' ' ' (x) 4.3 .2(1+ x + x 2)5 f ' ' ' ' (0 ) 4!
(1+ x+ x2 )5
.
.

4
f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
2! 2 3 ! 3 4 ! 4
1x + x + x + x +
2! 3! 4!

1x + x 2+ x 3 + x 4 +

b. Fungsi Eksponensial

xn x 2 x3
e x = =1+ x + + + ;|x|<1
n=0 n ! 2! 3 !

(Budayasa, 2008: 42)


Bukti:
f (x) ex f (0 ) 1

f ' (x) ex f ' (0 ) 1

f ' ' ( x) ex f ' ' (0 ) 1

f ' '' (x) ex f ' ' ' (0 ) 1

f ' ' ' ' (x) ex f ' ' ' ' (0 ) 1

.
.

'' '' ' (n )


f (0 ) 2 f (0 ) 3 f (0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
1 2 1 3 1 3
1+x+ x + x + x +
2! 3! 4!

xn
x
Jadi, f ( x )=e dapat dinyatakan oleh n!
n=0

Contoh:
2 x
1. Nyatakan e sebagai deret pangkat sekitar 0 !
(Ayres, 2006: 278)
Alternatif Penyelesaian:
2 x
f (x) e f (0 ) 1
2 x
f '(x) 2 e f ' (0 ) 2
2 x 2
f ' ' (x) 4e f ' ' (0 ) 4 2

5
f ''' (x) 8 e2 x f ' ' ' (0 ) 8 23
.
.

f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n


f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!

22 2 23 3
12 x+ x x +
2! 3!

(1)n 2n n
Jadi, f ( x )=e
2 x
dapat dirumuskan menjadi n=0 n
x .

x
2. Nyatakan e 2
sebagai deret pangkat sekitar 2 !

(Ayres, 2006: 278)


Alternatif Penyelesaian:
x
f (x) e2 f ( 2) e

x
1 2 1
f '(x) e f ' ( 2) e
2 2

1 x2 1
e
f ' ' (x) e f ' ' (2)
4 4
x
1 2 1
f ' '' (x) e f ' ' ' ( 2) e
8 8

.
.

f ' ' (c) 2 f ( n) ( c )


f (x) f ( c ) + f ' ( c ) ( xc ) + (xc) + + (xc)n
2! n!
e e e
e+ ( x2 )+ ( x2 )2+ 3
( x2) +
2 4. ( 2 ! ) 8.(3 !)

2n (ne !) (x2)n
x
2
Jadi, f ( x )=e sekitar 2 dapat dirumuskan menjadi n=0
.

c. Fungsi Trigonometri dan Hiperbolik


6

n x2 n x2 x 4
1) cos x= ( 1 ) =1 + ;|x|<1
n=0 (2 n ) ! 2! 4!

(Booth, 2003: 69)


Bukti:
f (x) = cos x f (0 ) = 1

f '(x) = sin x f ' (0 ) = 0

f ' ' (x) = cos x f ' ' (0 ) = 1

f '''(x) = sin x f ' ' ' (0 ) = 0

f ' ' ' ' (x) cos x f ' ' ' ' (0 ) 1

f ' ' (0 ) 2 f '' ' (0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n


f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
(1 ) 2 0 3 1 4
1+x ( 0 )+ x + x + x +
2! 3! 4!

x2 x4
1 +
2! 4 !
2n
n x
Jadi, f ( x )=cos x dapat dinyatakan oleh
n=0
(1)
(2 n)! .


x 2 n+1 x 3 x5
n
2) sin x= (1 ) =x + ;|x|<1
n=0 ( 2 n+1 ) ! 3! 5!

(Booth, 2003: 69)


Bukti:
f (x) = sin x f (0 ) = 0

f '(x) = cos x f ' (0 ) = 1

f ' ' (x) = sin x f ' ' (0 ) = 0

f '''(x) = cos x f ' ' ' (0 ) = 1

f ' ' ' ' (x) sin x f ' ' ' ' (0 ) 0

f ' ' '' ' ( x) cos x f ' ' '' ' (0) 1

.
.

7
f ' ' (0 ) 2 f '' ' (0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
( 0 ) 2 (1) 3 (0) 4 (1) 5
0+ x (1 )+ x + x + x + x +
2! 3! 4! 5!
3 5
x x
x +
3! 5 !
2 n+1
x
Jadi, f ( x )=sin x dapat dinyatakan oleh (1)n (2n+ 1) ! .
n=0


x2 n x2 x 4
3) cosh x = =1+ + + ;|x|<1
n=0 (2 n)! 2! 4!

(Booth, 2003: 69)


Bukti:
f (x) = cosh x f (0) = 1

f ' (x) = sinh x f ' (0 ) = 0

f ' ' ( x) = cosh x f ' ' (0 ) = 1

f '''(x) = sinh x f ' ' ' (0 ) = 0

f ' ' ' ' (x) cosh x f ' ' ' ' (0 ) 1

f ' ' '' ' ( x) sinh x f ' ' '' ' (0) 0

'' '' ' (n )


f (0 ) 2 f (0 ) 3 f (0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
( 1 ) 2 (0) 3 ( 1) 4 ( 0) 5
1+ x ( 0 )+ x+ x+ x + x +
2! 3! 4! 5!
2 4
x x
1+ + +
2! 4!

x2 n
Jadi, f ( x )=cosh x dapat dinyatakan oleh
n=0 (2 n)!
.


x 2n +1 x3 x5
4) sinh x= =x+ + + ;|x|<1
n=0 (2 n+1)! 3! 5!

(Booth, 2003: 69)


8
Bukti:
f (x) = sinh x f (0 ) = 0

f ' (x) = cosh x f ' (0 ) = 1

f ' ' (x) = sinh x f ' ' (0 ) = 0

f ' ' ' (x) = cosh x f ' ' ' (0 ) = 1

f ''''(x) sinh x f ' ' ' ' (0 ) 0


' ' '' ' ' ' '' '
f ( x) cosh x f (0) 1

'' '' ' (n )


f (0 ) 2 f (0 ) 3 f (0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
( 0 ) 2 (1) 3 ( 0) 4 (1) 5
0+ x (1 )+ x + x+ x + x +
2! 3! 4! 5!

x3 x5
x+ + +
3 ! 5!
2 n+1

Jadi, f ( x )=sinh x dapat dinyatakan oleh (2xn+1)! .


n=0

Contoh:
2
1. Carilah 4 suku bukan-nol pertama dalam penguraian dari cos x !
(Booth, 2003: 83)
Alternatif Penyelesaian:
f (x) cos 2 x f (0 ) 1

f ' (x) 2 sin x . cos x f ' (0 ) 0

f ' ' (x) 2 cos 2 x f ' ' (0 ) 2

f ' ' ' (x) 4 sin2 x f ' ' ' (0 ) 0

f ''''(x) 8 cos 2 x f ' ' ' ' (0 ) 8

f ' ' '' ' ( x) 16 sin 2 x f ' ' '' ' (0) 16

.
.

9
f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n
f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
(2 ) 2 0 3 8 4 (16) 5
1+ x ( 0 )+ x+ x + x + x +
2! 3! 4! 5!
4 5
x 2x
1x 2 + +
3 15
n 2 n1
(1) 2
Jadi, f ( x )=cos x
2
dapat dirumuskan menjadi n=1 (2 n) ! x
2n
.


2. Tentukan deret Taylor untuk cos x sekitar 3 !

(Ayres, 2006: 278)


Aternatif Penyelesaian:

f (x) = cos x f ( 3 ) =
1
2

f '(x) = sin x f' ( 3 ) = 1


2
3

f ''(x) = cos x f '' ( 3 ) = 1


2

f '''(x) = sin x f ''' ( 3 )= 1


2
3

.
.

f ' ' (c ) f ' ' ' (c )


f (c ) = f ( c ) + f ' ( c ) ( xc ) + ( xc )2 + ( xc )3 +
2! 3!

1 1 1 2 3 3
= 3 x
2 2 (
3 2 2 !
x
3
+)2 3 !
x
3
+( ) ( )
1 1 1 2 3 3
= 3 x
2 2 (
3 2 2 !
x
3
+)2 3 !
x
3
+( ) ( )

Jadi, f ( x )=cos x sekitar dapat dinyatakan oleh
3

n 2n n 2 n+1

1 (1 ) 3 (1 )

2 n=0 ( 2 n ) !
x (
3 ) 2 n=0 ( 2n+ 1 ) !
x
3 ( ) .

10
x
3. Tentukan deret Maclaurin untuk ( 5)!
sin

(Ayres, 2006: 278)


Alternatif Penyelesaian:
2 n +1
sin x (1 )n ( 2xn+1 ) !
n=0

x
x 10 n+5
n
( 5) (1 ) ( 2 n+1 ) !
sin n=0

15 25 35
x x x
x 5 + +
3 ! 5! 7!

4. Hitung tiga suku bukan nol pertama dari deret Maclaurin untuk tan x !
(Ayres, 2006: 278)
Alternatif Penyelesaian:
f (x) = tan x f (0 ) = 0
f ' (x) = sec 2 x f ' (0 ) = 1
f ' ' (x) = 2 sec 2 x tan x f ' ' (0 ) = 0
4 2 2
f ' ' ' (x) = 2 sec x +4 sec x tan x

= 2 sec 4 x +4 ( 1+ tan 2 x ) tan 2 x


4 2 4
= 2 sec x +4 tan x+ 4 tan x f ' ' ' (0 ) = 2
f ' ' ' ' (x) = 8 sec 4 x tan x +8 tan x sec 2 x +16 tan 3 x sec 2 x
2
= 8 ( 1+tan 2 x ) tan x+ 8 tan x ( 1+ tan 2 x ) +16 tan 3 x ( 1+tan 2 x )

x +8 tan x +
8 ( 1+2 tan 2 x + tan 4 x ) tan
=
8 tan 3 x +16 tan 3 x+ 16 tan 5 x

8 ( tan x + 2 tan 3 x +tan 5 x ) +8 tan x +


= 3 3 5
8 tan x +16 tan x+ 16 tan x

x+ 16 tan 3 x+ 8 tan 5 x+8 tan x+


8 tan
=
8 tan 3 x +16 tan 3 x+ 16 tan 5 x

= 16 tan x +40 tan 3 x +24 tan 5 x f ' ' ' ' (0 ) = 0


11
16 sec 2 x+120 tan 2 x sec 2 x
f ' ' ' ' ' ( x )= f ' ' ' ' ' (0 )= 16
4 2
+120 tan x sec x

x2 x3
f (x) f (0)+ x f '(0)+ f ' ' (0)+ f ' ' ' (0)+
2! 3!

x2 x3 x4 x5
0+ x (1)+ (0)+ (2)+ (0)+ (16)
2! 3! 4! 5!

x 3 2 x5
x+ + +
3 15

5. Dengan menggunakan deret untuk ex dan tan x , tentukan deret untuk ex ,

tan x sampai dengan suku yang mengandung x4 !


(Booth, 2003 : 83)
Alternatif Penyelesaian:
x 2 x3 x 4
e x =1+x + + + +
2! 3 ! 4 !

x 3 2 x5
tan x=x + + +
3! 15

x
Sehingga e . {
tan x= 1+ x+
x2 x3 x4 x3 2 x5
+ + + x + +
2! 3! 4! 3 ! 15
+ }{ }
Suku dengan pangkat terendah adalah x

Suku yang mengandung 1 x x


= =
x

Suku yang mengandung x x x2


2 = =
x
3 2 3 3 3
Suku yang mengandung x x x x 5x
1 + x +
= 3 2! = 3 2! = 6
x3
Suku yang mengandung x3 x3 x4 x4 3 x4
x + x +
= 3 3! = 3 3! = 6
x4

5 x3 3 x 4
e x . tan x=x + x 2+ + +
6 6

12
d. Fungsi Logaritmik
2 3 n
( 1+ x )= x x + x + x ;|x|<1
2 3 n
ln
(Booth, 2003: 69)
Bukti:
f (x) = ln ( 1+ x ) = f (0 ) = 0

1
f ' (x) = (1+ x)1 = f ' (0 ) = 1
1+ x
1
f ' ' ( x) = (1+ x)2 = f ' ' (0 ) = 1
(1+ x)2
2
f ' ''(x) = 2(1+ x)3 = 3 f ' ' ' (0 ) = 2
(1+ x)
3.2
f ' ' ' ' (x) 3.2(1+ x )4 4 f ' ' ' ' (0) 3 !
(1+ x)
4!
f ' ' '' ' (x) 4.3 .2(1+ x)5 5 f ' ' '' ' (0) 4!
(1+ x)
.

x2 x3
f ( x) f (0)+ x f ' (0)+ f ' ' (0)+ f ' ' ' (0)+
2! 3!

x2 x3 x4 x5
0+ x (1)+ (1)+ (2)+ (3 !)+ (4 !)
2! 3! 4! 5!

x2 x3 x 4 x5
x + +
2 3 4 5
n
(1+ x )= x
Jadi, f ( x )=ln dapat dinyatakan oleh n .
n=(1)n1

Contoh:
5. Nyatakan ln x sebagai deret pangkat sekitar 2 !

(Ayres, 2006: 278)


Alternatif Penyelesaian:
f (x) ln x f (2) ln 2

13
1
f ' (x) x1 f ' ( 2)
2

x 2 1
f ' ' ( x) f ' ' ( 2)
4

2 x 3 1
f ' '' (x) f ' ' ' (2)
4

6 x 4 ' ' '' 3


f ' ' ' ' (x) f ( 2)
8
.
.

f ' ' (c) 2 f ( n) ( c )


f (x) f ( c ) + f ' ( c ) ( xc ) + ( xc) + + (xc)n
2! n!
1 1 1 3
ln 2+ ( x2 ) ( x2 )2 + 3
( x2)
4
( x2) +
2 4. ( 2! ) 4.(3 !) 8.( 4 !)

1 1 2 1 3 1 4
ln 2+ ( x2 ) ( x2 ) + ( x2) ( x2) +
2 8 24 64

(1)n +1
Jadi, f ( x )=ln x sekitar 2 dapat dirumuskan ln 2+
n=1 n2 n
( x2)n .

6. Tentukan pengembangan deret pangkat sekitar 0 untuk ln (1x ) !

(Modifikasi Booth, 2003: 66)


Alternatif Penyelesaian:
1
f (x) ln (1x ) ln f (0 ) 0
= = 1x =

1
f ' (x) = (1x )1 = f ' (0 ) = 1
1x
1
f ' ' ( x) = (1x )2 = f ' ' (0 ) = 1
(1x )2
2
f '''(x) = 2(1x )3 = 3 f ' ' ' (0 ) = 2
(1x )
3.2
f ' ' ' ' (x) 3.2(1x )4 f ' ' ' ' (0 ) 3!
(1x )4

' ' '' ' 5


4! ' ' '' '
f ( x) 4.3 .2(1x ) 5 f (0) 4!
(1x )

14
.

x2 x3
f (x) f (0)+ x f '(0)+ f ' ' (0)+ f ' ' ' (0)+
2! 3!

x2 x3 x4 x5
0+ x (1)+ (1)+ (2)+ (3 !)+ ( 4 !)
2! 3! 4! 5!

x2 x3 x4 x5
x+ + + + +
2 3 4 5

xn
Jadi, f ( x )=ln ( 1x ) dapat dinyatakan oleh n .
n=0

(1+ x )
7. Tentukan pengembangan deret pangkat sekitar 0 untuk ln (1x ) !

(Ayres, 2006: 279)


Alternatif Penyelesaian:
2 3 4 5
x x x x
ln ( 1+ x ) x + +
2 3 4 5

x2 x3 x4 x5
ln (1x ) x+ + + + +
2 3 4 5

(1+ x ) 1
ln ln ( 1+ x ) . ln
(1x ) 1x
2 3 4 5 2 3 4 5
( x
x x x x x x x x
+ + + x+ + + + +
2 3 4 5 2 3 4 5 )( )
3 5
2 x+( x +x
3
+
5
+ )

( 1+ x ) x 2 n+1
Jadi, f ( x )=ln (1x) dapat dinyatakan oleh 2 .
n=0 2 n+1

8. Tentukan suku-sukunya sampai x5 di dalam deret Maclaurin untuk

x
cos ln( 1+ x )
!
f ( x )=

(Purcell, 2004: 77)


15
Alternatif Penyelesaian:
x2 x4 x6
cos x=1 + +
2! 4! 6!

2 3 4
( 1+ x )= x x + x x +
2 3 4
ln

x
cos
Sehingga

Suku dengan pangkat terendah adalah x

Suku yang 1 x x
mengandung
= =
x

Suku yang x 2 x 2
x
mengandung 2! 2
= =
2
x
Suku yang x 2 x3 x 3 x 3 x 3
mengandung x +1. +
2! 3 2 3 6
= = =
3
x
5 2 3 4 5 5 5 5
Suku yang x x x x x x x 3x
1 + . x +
mengandung 5 2! 3 4 ! 5 6 24 40
= = =
5
x
x
cos ln ( 1+ x )

f ( x )=

2. DERET BINOMIAL
Untuk bilangan real u , bilangan bulat non negatif n , dan |x|<1 berlaku:

(1+ x) =
u

n=0
( un ) x n

Dimana

16

u ( u1 )( u2 ) ( u3 ) (un+1)
n! jika n>0

u
n() =

1 jika n=0

(Budayasa, 2008: 42)


Bukti:
n
Tentukan deret binomial untuk (1+ x) !
Alternatif Penyelesaian:
f (x) (1+ x)
u
f (0 ) 1

f ' (x) u(1+ x)n 1 f ' (0 ) n

f ' ' (x) u .(u1)(1+ x)n 2 f ' ' (0 ) n(n1)

f ' ''(x) u .(u1)(u2)(1+ x )n3 f ' ' ' (0 ) n ( n1 )(n2)

f ' ' ' ' (x) u .(u1)(u2)(u3)(1+ x)n4 f ' ' ' ' (0 ) n ( n1 )( n2 ) (n3)

.
.

f ' ' ( 0 ) 2 f '' ' ( 0 ) 3 f (n ) ( 0 ) n


f (x) f ( 0 )+ x . f ' ( 0 ) + x+ x + + x
2! 3! n!
u(u1) 2 u (u1 ) (u2) 3 u ( u1 ) ( u2 ) (u3) 4
1+ x ( u ) + x + x + x +
2! 3! 4!

u ( u1 )( u2 ) (un+1) ( un ) ! n
1+ x
n ! ( un ) !

u! n
1+ x
n! ( un ) !

( un ) xn
n=0

Jadi, f ( x )=(1+ x)
u
dapat dirumuskan menjadi ( un ) xn
n=0

Contoh:
3
5
1. Tentukan suku-sukunya sampai x didalam deret Maclaurin untuk f ( x )=( 1+ x ) 2 !

(Purcell. 2004: 77)

17
Alternatif Penyelesaian:
Berdasarkan teorema deret binomial
3 1 3 1 1 3 1 1 3
( 1+ x )
3
2
= 3
1+ x+
( )(
2 2 ) x+
( )( )(
2 2 2
2
) x+
( 2 )( 2 )( 2 )( 2 )
3 4
x +
2 2! 3! 4!

3 x 3 2 x 3 3 x 4 3 x5
= 1+ + x + +
2 8 16 128 256

DAFTAR PUSTAKA

Ayres, Frank. 2006. Kalkulus Edisi Keempat. Jakarta: Erlangga.


Booth, Dexter J. 2003. Matematika Teknik. Jakarta: Erlangga.
Budayasa, I Ketut. 2008. Matematika Diskrit. Surabaya: Unesa University Press.
Purcell, Edwin J. 2004. Kalkulus Jilid 2. Jakarta: Erlangga.

18

Anda mungkin juga menyukai