a)Data Perencanaan
Peraturan-peraturan yang dipakai
Standart Tata Cara Perhitungan Struktur Untuk Bangunan Gedung (SK SNI
03 – 2847 – 2002)
Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung (PPIUG 1983)
b) Data pembebanan
Data pembebanan ( PPIUG 1983 )
1. Beban mati
beton = 2400 kg/m3
Berat spesi = 2100 kg/m3
Berat keramik = 2200 kg/m3
Tembok ½ bata = 250 kg/m2
Plafond + penggantung = 18 kg/m2
2. Beban hidup
Beban lantai gedung kantor = 250 kg/m2
Data material
1. Mutu beton
Mutu beton (fc’) = 35 Mpa
2. Mutu baja
BJTD (tulangan ulir), teg leleh (fy) = 400 Mpa
BJTP (tulangan polos), teg leleh (fy) = 240 Mpa
4.2 Perencanaan Balok Anak Arah X
Gambar 4.1Skema Pembebanan Balok Anak Arah X Sumbu E Pada Elevasi 4.00 m
1. Data Perencanaan
Data perencanaan:
Dimensi balok anak 20/40
LA1 = 720 cm
Fc = 35 MPa
Fy = 400 MPa
Fy sengkang = 400 MPa
beton = 2400 kg/m3
spesi = 2100 kg/m3
tegel = 2400 kg/m3
plafon + penggantung = 18 kg/m2
Tebal pelat lantai (hf) = 12 cm
Tebal selimut beton (p) = 3 cm
Ø Tulangan utama = Ø10
Ø Tulangan geser = Ø8
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 400– 30 – ½ .10 – 8
= 357 mm
4.3 Perhitungan Beban Ekivalen
RA = P1
= 1,76 m2
= 2,38 m3
M2 = 1/8 x heq x L2
= 3,65 x heq m2
M1 = M2
175
P1
58,3
350
350
RA = P1
= 1,531 m2
3,5 x 1,531
M1 = 3
= 1,786 m3
M2 = 1/8 x heq x L2
= 1,53.heq m2
M1 = M2
RA = P1
= 3,24 m2
= 5,83 m3
M2 = 1/8 x heq x L2
= 6,48 x heq m2
M1 = M2
A B C D
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø10
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 200 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 400– 30 – ½ .10 – 8
= 357 mm
Mu = 2732,62kg.m= 27326200N.mm
Mu 27326200
Mn = = = 34157750 Nmm
ϕ 0,8
Mn 34157750
Rn = = = 1,34 N/mm
bf. d2 200.357²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.1,34
= (1 − √1 − ) = 0,00343
13,45 400
ρperlu<ρmin, maka digunakan ρmin = 0,0035
Asperlu = ρmin x b x d
Tulangan tekandipakai 2 Ø 10
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø14
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 300 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 600– 30 – ½ .14 – 8
= 555 mm
Mu = 6877,42 kg.m= 68774200 N.mm
Mu 68774200
Mn = = = 85967750 Nmm
ϕ 0,8
Mn 85967750
Rn = = = 0,93 N/mm
bf. d2 300.555²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.0,93
= (1 − √1 − ) = 0,00236
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
Tulangan tekandipakai 2 Ø 14
Tulangan daerah lapangan (A-B/C-D)
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø10
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 200 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 400– 30 – ½ .10 – 8
= 357 mm
Mu = 2060,37 kg.m= 20603700 N.mm
Mu 20603700
Mn = = = 25754625 Nmm
ϕ 0,8
Mn 25754625
Rn = = = 1,01 N/mm
bf. d2 200.357²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.1,01
= (1 − √1 − ) = 0,00257
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
Tulangan tekandipakai 2 Ø 10
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø14
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 300 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 600– 30 – ½ .14 – 8
= 555 mm
Mu = 5724,37 kg.m= 57243700 N.mm
Mu 57243700
Mn = = = 71554625 Nmm
ϕ 0,8
Mn 71554625
Rn = = = 0,77 N/mm
bf. d2 300.555²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.0,77
= (1 − √1 − ) = 0,00196
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
Vu = 4401,57 kg = 44015,7 N
f’c = 35 Mpa
fy = 400 Mpa
b = 200 mm
d = 362 mm
Gaya geser nominal :
Vn = Vu / ϕ = 44015,7/ 0,6 =73359,5 N
2
Vs ≤ fc'. bw.d
3
49226,2 ≤ 96533,3
100,48.400.362
Av
49226,2
= 295 mm
Kontrol :
1 1
fc'.bw.d = 400 .20.36,2 = 4826,67 = 48266,7 N
3 3
karena:
1
Vs > fc'.b.d
3
49226,2 > 4826,67
Smax = d / 4
= 362 / 4
= 90,5 mm ≈ 100 mm
Vu = 7000,99 kg = 70009,9 N
f’c = 35 Mpa
fy = 400 Mpa
b = 300 mm
d = 562 mm
Gaya geser nominal :
Vn = Vu / ϕ = 70009,9 / 0,6 = 116683,2 N
2
Vs ≤ fc'. bw.d
3
60483,2 ≤ 224800
100,48.400.562
Av
60483,2
= 373 mm
Kontrol :
1 1
fc'.bw.d = 400 .30.56,2 = 11240 = 112400 N
3 3
karena:
1
Vs < fc'.b.d
3
60483,2 < 112400
Smax = d / 2
= 562 / 2
= 281 mm ≈ 280 mm
155
0
135
850
0
850
0
1,55+4,25
P1 = 𝑥 1,35 = 3,915 m2
2
RA = P1
= 3,915 m2
= 8,32 m3
M2 = 1/8 x heq x L2
= 9,03 x heq m2
M1 = M2
135
A B
P1 P2
300
A B C D
A B C D
A B C D
Beban Berfaktor Pada Balok Anak Arah Y
Bidang N, D, M akibat beban berfaktor
A B C D
Gambar 5.45 Distribusi Bidang N Pada Balok Anak Arah Y
A B C D
A B C D
Maka balok berperilaku sebagai balok T persegi dengan lebar Beff = 2125 mm
Tulangan daerah tumpuan (A-B/C-D)
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø14
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 300 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 600– 30 – ½ .14 – 8
= 555 mm
Mu = 12580,86 kg.m= 125808600 N.mm
Mu 125808600
Mn = = = 157260750 Nmm
ϕ 0,8
Mn 157260750
Rn = = = 1,70 N/mm
bf. d2 300.555²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.1,70
= (1 − √1 − ) = 0,00438
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø14
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 300 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 600– 30 – ½ .14 – 8
= 555 mm
Mu = 12580,86 kg.m= 125808600 N.mm
Mu 125808600
Mn = = = 157260750 Nmm
ϕ 0,8
Mn 157260750
Rn = 2
= = 1,70 N/mm
bf. d 300.555²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.1,70
= (1 − √1 − ) = 0,00438
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø14
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 300 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 600– 30 – ½ .14 – 8
= 555 mm
Mu = 12480,26 kg.m= 124802600 N.mm
Mu 124802600
Mn = = = 156003250 Nmm
ϕ 0,8
Mn 156003250
Rn = = = 1,69 N/mm
bf. d2 300.555²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.1,69
= (1 − √1 − ) = 0,00435
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
Tulangan tekandipakai 2 Ø 14
Tulangan daerah lapangan (B-C)
fc ′ 600
ρmax = 0,75 (0,85. β1. ( ))
fy 600 + fy
35 600
ρmax = 0,75 (0,85.0,85. ( ))
400 600 + 400
= 0,0283
1,4
min =
fy
1,4
= 400
= 0,0035
Ø Tulangan utama = Ø14
Ø Tulangan geser = Ø8
b = 300 mm
d = h – p – ½ Dt – Ds
= 600– 30 – ½ .14 – 8
= 555 mm
Mu = 9712,74 kg.m= 97127400 N.mm
Mu 97127400
Mn = = = 121409250 Nmm
ϕ 0,8
Mn 121409250
Rn = = = 1,31 N/mm
bf. d2 300.555²
fy 400
m = = = 13,45
0,85. fc′ 0,85.35
1 2. m. Rn
ρperlu = (1 − √1 − )
m fy
1 2.13,45.1,31
= (1 − √1 − ) = 0,00336
13,45 400
Asperlu = ρmin x b x d
Tulangan tekandipakai 2 Ø 14
Tulangan Geser (A-B/C-D)
Vu = 10058,47 kg = 100584,7 N
f’c = 35 Mpa
fy = 400 Mpa
b = 300 mm
d = 562 mm
Gaya geser nominal :
Vn = Vu / ϕ = 100584,7 / 0,6 = 167641,17 N
2
Vs ≤ fc'. bw.d
3
111441,2 ≤ 224800
Misal dicoba tulangan diameter 8 mm
A = 2 x 1/4. π.d2
= 100,48 mm2
100,48.400.562
Av
111441,2
= 203 mm
Kontrol :
1 1
fc'.bw.d = 400 .30.56,2 = 11240,00 = 112400 N
3 3
karena:
1
Vs > fc'.b.d
3
111441,2 > 112400
Smax = d / 2
= 562 / 2
= 281 mm ≈ 280 mm
Vu = 3824,16 kg = 38241,6 N
f’c = 35 Mpa
fy = 400 Mpa
b = 200 mm
d = 362 mm
Gaya geser nominal :
Vn = Vu / ϕ = 38241,6 / 0,6 = 63736 N
100,48.400.362
Av
39602,7
= 367 mm
Kontrol :
1 1
fc'.bw.d = 400 .20.36,2 = 4826,67 = 48266,7 N
3 3
karena:
1
Vs < fc'.b.d
3
39602,7 < 48266,7
Smax = d / 2
= 362 / 2
= 181 mm ≈ 180 mm