KATA PENGANTAR

Segala puji dan syukur kehadirat Allah SWT, karena hanya dengan nikmat,
karunia serta izin-Nya referat berjudul “GLAUKOMA” ini dapat diselesaikan
sebagai salah satu pemenuhan syarat untuk menyelesaikan kepanitraan klinik senior
di bagian Ilmu Kesehatan Mata Rumah Sakit Umum Cut Meutia. Shalawat dan
salam Penulis sampaikan kepada Nabi Muhammad SAW, keluarga dan para
sahabatnya karena melalui perantaranya Penulis dapat menikmati hidup di dalam
Islam yang penuh dengan Ilmu Pengetahuan ini.
Penulis mengucapkan terima kasih kepada preseptor penulis dr.
Halimatussakdiah T, Sp. M dan semua pihak yang telah membantu penulis dalam
menyelesaikan referat ini. Penulis menyadari bahwa referat ini masih memiliki
banyak kekurangan, oleh karena itu penulis mengharapkan saran yang membangun
untuk perbaikan dimasa yang akan datang. Semoga referat ini bermanfaat bagi
siapapun yang membacanya.

Lhokseumawe, 07 April 2019

(Andra Hijratul Syafa , S.Ked)

NIM. 130611007

i
 DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR ............................................................................. i

DAFTAR ISI ............................................................................................ ii

BAB 1. PENDAHULUAN ...................................................................... 1

1.1 Latar Belakang ........................................................................... 1

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA ............................................................. 3

2.1 Anatomi dan Fisiologi Mata ...................................................... 3
2.1.1 Anatomi sudut filtrasi ...................................................... 4
2.1.2 Fisiologi humor akueus ................................................... 6
2.2 Glaukoma ................................................................................... 8
2.2.1 Definisi ............................................................................ 8
2.2.2 Epidemiologi ................................................................... 9
2.2.3 Etiologi ............................................................................ 9
2.2.4 Faktor resiko .................................................................... 10
2.2.5 Klasifikasi ........................................................................ 11
2.3 Glaukoma Sudut Terbuka .......................................................... 14
2.3.1 Epidemiologi ................................................................... 18
2.3.2 Etiologi ............................................................................ 19
2.3.3 Patofisiologi ..................................................................... 20
2.3.4 Manifestasi klinis............................................................. 21
2.3.5 Diagnosa .......................................................................... 22
2.4 Glaukoma Sudut Tertutup Primer.............................................. 22
2.4.1 Definisi ............................................................................ 22
2.4.2 Epidemiologi ................................................................... 23
2.4.3 Etiologi ............................................................................ 23
2.4.4 Patofisiologi ..................................................................... 24
2.4.5 Tanda dan gejala .............................................................. 25

ii
 2.4.6 Diagnosis ...................................................................................
25
2.4.7 Klasifikasi ........................................................................ 26
2.4.8 Diagnosis banding ........................................................... 27
2.4.9 Komplikasi ...................................................................... 27
2.4.10 Penatalaksanaan ............................................................. 28
2.4.11 Pencegahan .................................................................... 31
2.4.12 Prognosis ....................................................................... 31
2.5 Pemeriksaan Glaukoma ............................................................. 32
2.5.1 Pemeriksaan glaukoma .................................................... 32
2.6 Penatalaksanaan Glaukoma ....................................................... 37
2.7 Prognosis ................................................................................... 40

BAB 3. PENUTUP................................................................................... 41
3.1 Kesimpulan ................................................................................ 41
DAFTAR PUSTAKA .............................................................................. 43

iii