[MA1124]
KALKULUS II
Integral Lipat Tiga pada Balok
1. Partisi balok B menjadi n bagian;
B1, B2, …, Bk, …, Bn
Bk zk Definisikan |||| = diagonal
(x k , yk , zk )
ruang terpanjang dari Bk
xk
2. Ambil (x k , yk , zk ) Bk
z B yk 3. Bentuk jumlah Riemann
n
f (x
k 1
k , y k , z k )Vk
y
lim
0
f (x
k 1
k , y k , z k )Vk
x
Jika limit ada, maka fungsi w
= f(x,y,z) terintegralkan Riemann
pada balok B, ditulis
n
B = {(x,y,z)| 1 x 2, 0 y 1, 1 z 2}
Jawab.
2 1 2
x yz dV yz dx dy dz
2 2
x
B 1 0 1
2 1 2
1
yz x 3 dy dz
1 0 3 1
2 1
7 1
z y 2 dz
1
3 2 0
2
7 1 2 7
z
6 2 1 4
B
z
y
x
(gb. 1)
pejal S
2xyz
2
x
S
dV 2xyz dz dy dx
0 0 0
2 x 1
Sxy = proyeksi S pada XOY 2 x2
xy
2
z 2
dy dx
(segitiga) 0 0
0
32 4
8 4
3 3
z Jawab.
z 4 x 2 y 2 D dalam koordinat:
2
a. Cartesius:
0 2 D={(x,y,z)| 0≤x≤2, 0≤y≤ 4 x 2 ,
r y 0≤z≤ 4 x 2 y 2 }
2 b. bola:
x D={(x,y,z)| 0≤≤2, 0≤≤ /2,
0≤ ≤ /2}
f (x, y, z) dx dy dz f (m(u, v, w), n(u, v, w), p(u, v, w)) J(u, v, w) du dv dw
D D
dimana x x x
u v w
J(u, v, w ) y y y
u v w
z z z
u v w
Jacobian
x x x
r cos r sin 0
z
J(u, v, w ) y y y sin r cos 0 r cos 2 r sin 2 r
r z
z z z 0 0 1
r z
x x x
sin cos sin sin cos cos
J (u, v, w ) y y y sin sin sin cos cos sin 2 sin
z z z cos 0 1
Z Jawab.
z=4
Daerah S dalam Koordinat Cartesius
adalah:
y S={(x,y,z)|-2 x 2, 4 x y 4 x ,
2 2
Sxy
x2 + y2 z 4}
x
Dalam koordinat tabung:
S={(r,,z)|0 r 2, 0 2 , r2 z 4}
0
2
1
2 2r 2 r 4 8
4 0
Jawab.
z
z 4 x2 y2 D dalam koordinat:
2
a. Cartesius:
0 2 D={(x,y,z)| 0≤x≤2, 0≤y≤ 4 x 2
,
y 0≤z≤ 4 x 2 y 2 }
2 b. Bola:
x
D={(x,y,z)| 0≤≤2, 0≤≤ /2,
0≤ ≤ /2}
Sehingga, volume benda pejalnya adalah
/2 /2 2
V 1 dV
S
sin d d d
2
0 0 0
sin d d d
2
V
0 0 0
/2 /2 2
1
sin 3 d d
3 0
0 0
/2 /2
8
cos d
0
3 0
8 4
0
/2
3 3
x
3
2 3/ 2
7. Hitung 2
y z
2
dz dy dx
3 9 x 2 9 x 2 y 2
3 9 x2 2
8. Hitung
0 0 0
x 2 y 2 dz dy dx
2 4 x 2 4 x 2 y 2
9. Hitung z 4 x 2 y 2 dz dy dx
0 0 0