marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.

com

LEMBAR KERJA SISWA

(1)

Sistem Persamaan Linear Dua Variabel (SPLDV) adalah persamaan yang memuat
dua variabel dari suatu persamaan linear yang saling berkaitan.

Bentuk umum SPLDV yaitu:

dengan .

Cara menentukan penyelesaian SPLDV:

1. Metode grafik
2. Metode substitusi
3. Metode eliminasi
4. Metode substitusi-eliminasi (gabungan)

Langkah-langkah menemukan penyelesaian SPLDV dengan metode grafik:

1. Semua titik-titik pada garis .
2. Semua titik-titik pada garis .
3. Penyelesaian SPLDV adalah titik potong (titik atau koordinat yang sama) dari
kedua persamaan linearnya.

Langkah-langkah menemukan penyelesaian SPLDV dengan metode substitusi:

1. Nyatakan salah satu persamaan dalam bentuk atau .
2. Substitusikan (atau ) pada langkah pertama ke persamaan yang lainnya.
3. Selesaikan persamaan untuk mendapatkan nilai atau .
4. Substitusikan nilai yang diperoleh untuk mendapatkan atau
subsitusikan nilai yang diperoleh untuk mendapatkan .
5. Himpunan penylesaian adalah

Langkah-langkah menemukan penyelesaian SPLDV dengan metode eliminasi:

1. Perhatika koefisien (atau ). Jika tanda sama, kurangi persamaan 1 dari 2, dan
jika berbeda tanda maka tambahkan.
2. Jika koefisiennya berbeda, samakan koefisiennya dengan mengalikan
persamaan-persamaan dengan konstanta yang sesuai, lalu lakukan operasi
penjumlahan atau pengurangan seperti pada langkah pertama.

Contoh Soal I
Dua buah pesawat tempur, A dan B, melaju dengan kecepatan tinggi. Pesawat
tempur A terbang dengan lintasan dan pesawat tempur B terbang dengan
lintasan . Jika dketahui bahwa kedua pesawan tempur tersebut
bertabrakan, tentukan dimana koordinat titik tempat bertabrakannya!
marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.com

Solusi:
Apa informasi yang diperoleh dari soal?
Diketahui : lintasan pesawat tempur A adalah
lintasan pesawat tempur B adalah
kedua pesawat bertabrakan di satu titik
Ditanya : tentukan koordinat titik tersebut!

Periksa kembali kelengkapan informasi dari soal dan bentuk sebuah model
pemecahannya!
SPLDV ... 1
... 2

Metode apa yang paling sesuai untuk menentukan solusi soal?

Menggunakan cara substitusi.

Temukan solusi dengan menggunakan metode yang dipilih tadi!

 Substitusi 1 ke 2 , sehingga diperoleh

 Substitusi ke 1 , diperoleh

Cek kembali solusi yang diperoleh!

Diperoleh dan ,
Untuk

. . . (terbukti!)
Untuk

. . . (terbukti!)
Jadi, kedua pesawat tempur tersebut bertabrakan pada titik koordinat .
marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.com

Contoh Soal II
Diketahui lima tahun lalu, 3 kali umur A sama dengan 2 kali umur B. Tiga tahun
yang akan datang, 2 kali umur A sama dengan umur B ditambah 11 tahun.
Berapakah umur A dan umur B sekarang?

Solusi:
Apa informasi yang diperoleh dari soal?
Diketahui : SPLDV

Ditanya : umur A dan B sekarang

Periksa kembali kelengkapan informasi dari soal dan bentuk sebuah model
pemecahannya!
SPLDV ... 1
... 2

Metode apa yang paling sesuai untuk menentukan solusi soal?

Menggunakan metode eliminasi

Temukan solusi dengan menggunakan metode yag dipilih tadi!

Untuk memperoleh nilai A, maka B harus dieliminasi
1
2

Untuk memperoleh nilai B, maka A harus dieliminasi

2 6
3

Cek kembali solusi yang diperoleh!

Diperoleh umur A = 11 tahun dan umur B = 14 tahun.
Untuk

. . . (terbukti!)
Untuk
marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.com

. . . (terbukti!)
Jadi, diperoleh bahwa umur A dan B sekarang berturut-turut adalah 11 dan 14 tahun.
Soal Latihan

Nama :
Kelas :

1. Kurva permintaan dan penawaran suatu barang adalah:

permintaan :
penawaran :
dengan = jumlah unit barang dan = harga barang.
Carilah harga keseimbangan dan jumlah keseimbangan dari barang tersebut!

Solusi:
Apa saja informasi yang diperoleh dari soal?
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Periksa kembali kelengkapan informasi dari soal dan bentuk sebuah model
pemecahannya!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Metode apa yang paling sesuai untuk menentukan solusi soal?
....................................................................................................................................
Temukan solusi dengan menggunakan metode yag dipilih tadi!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Cek kembali solusi yang diperoleh!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.com

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
2. Diketahui dua bilangan x dan y. Jumlah dari tiga kali bilangan pertama dengan
empat kali bilangan kedua sama dengan 66. Selisih dari empat kali bilangan
pertama dengan bilangan kedua sama dengan 31. Carilah bilangan-bilangan itu!

Solusi:
Apa informasi yang diperoleh dari soal?
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Periksa kembali kelengkapan informasi dari soal dan bentuk sebuah model
pemecahannya!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Metode apa yang paling sesuai untuk menentukan solusi soal?
....................................................................................................................................
Temukan solusi dengan menggunakan metode yag dipilih tadi!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Cek kembali solusi yang diperoleh!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
...................................................................................................................................
marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.com

3. Dua anak berbelanja di sebuah toko. Anak pertama membayar Rp.7.450 untuk
membeli 3 susu kotak dan 2 bungkus keripik, sedangkan anak kedua harus
membayar Rp.11.550 untuk membeli 5 susu kotang dan 3 bungkus keripik.
Tentukanlah harga susu kotak per buah!
Solusi:
Apa informasi yang diperoleh dari soal?
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Periksa kembali kelengkapan informasi dari soal dan bentuk sebuah model
pemecahannya!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Metode apa yang paling sesuai untuk menentukan solusi soal?
....................................................................................................................................
Temukan solusi dengan menggunakan metode yag dipilih tadi!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Cek kembali solusi yang diperoleh!
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
marthayunanda - http://downloadsoalmatfiskim.blogspot.com

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
...................................................................................................................................